عشق به کمال یکی از فطریات بشر است که در او به ودیعه نهاده شده و این عشق به کمال را فطرت توحیدی، به سوی کمال مطلق سوق می­دهد که درسایه­ی آن به آرامش حقیقی که آرامش قلب و روان است، دست می­یابد

محبت اصيل
خدا بندگانى دارد كه خيلى از ما جلوتر هستند. آنها  نه تنها باور كره‌ادند بلكه يافته‌اند كه غير از خدا چيزى خود به خود، اصالتاً دوست‏داشتنى نيست و اگر چيز ديگرى هم شايسته‌ي دوست داشتن است به خاطر انتسابش به اوست. نبايد درباره‌ي سند اين مناجات‏هايى كه از اهلبيت_‌عليهم السلام‌_  نقل شده، وسوسه كنيم كه اينها نقلش متواتر نيست و يا ممكن است سندش ضعيف باشد. دست كم  اينها تواتر اجمالى دارد. ما كه به عصمت ائمه_‌عليهم السلام‌_  معتقديم، مى‏دانيم هر چه گفته‌اند، راست است. نمى‏خواستند كسى را فريب دهند. اما چه كنيم كه…

»وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَی مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لا نُوَالِيهِ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لا نُصَافِيهِ«
امام سجاد (ع) در دعاي آغاز ماه رمضان پس از بيان فرازهايي درباره حمد الهي، در چند بخش اموري را از خداي متعال درخواست مي‏كند كه نخستين امر درباره نماز است. در بخش دوم دعا به وظايف اقتصادي و مسائل مالي يك مسلمان پرداخته شده است. در اين دعا پس از مسائل مالي به صله‌رحم و معاشرت با ديگران اشاره مي‌شود.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَي كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَي مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .

اين جملات آخرين فراز از حضرت سجاد(ع) در دعاي ورود به ماه رمضان است. ترجمه تحت اللفظى‏ آن اين است كه خدايا بر محمد و آل محمد در هر وقتي، در هر فرصتي و در هر حالي صلوات بفرست، به اندازه آنچه بر همه، صلوات فرستاده‏اي، و بيش از آن به اضعاف آنچه بر ديگران صلوات فرستاده‏اي، اضعافي كه غير از تو كسي نمى‏تواند آنرا شمارش كند؛ إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ، به درستي تو هر كاري بخواهي، مى‏تواني انجام دهي و انجام می‌دهي. مضمون صلوات در دعا بسيار فراوان است. صحيفه سجاديه مالامال از صلوات است. در دعاهاي ديگر نيز همين گونه است. اما چنين تعبيري بسيار اندک يافت می‌شود. در اين فراز در مقام شمارش صلواتي كه از خدا طلب مى‏كند، اضعاف صلواتي است كه بر همه خلايق و چند برابر آن فرستاده شده است. اضعاف را جز خدا  كسي نمى‏تواند شمارش كند. شبيه آن است كه گفته شود عددي به توان بى‏نهايت. با اين وصف اضعاف عددي است كه نمى‏شود به هيچ صورت ديگري ترسيم و  تصوير نمود كه چقدر است

توازن بين خوف و رجاء «إلهي إن كانَ قَلَّ زادِي في الْمَسِيرِ إلَيْكَ، فَلَقَدْ حَسُنَ ظَنِّي بِالتَّوكُّلِ عَلَيْكَ»؛ اگر زاد و توشه‏ى من در راه سفر به سوى تو اندك است، ولى در سايه‏ى توكل بر تو حسن ظن دارم، به اينكه مرا موردِ كمك و رحمت خودت قرار دهى. در ابتداى مناجات راغبين به ما الهام مى‏دهد كه بين خوف و رجاى الهى توازن برقرار كنيم يعنى عوامل خوف را در مقابل عوامل رجا مورد توجه قرار دهيم و از آن چه موجب خوف مى‏شود به آن چه موجب رجا است پناه ببريم.«وَإنْ كانَ جُرْمِي قَدْ أخافَني مِنْ عُقُوبَتِكَ، فَإنَّ رَجائي قَدْ أشْعَرَني بِالاَْمْنِ مِنْ نِقْمَتِكَ» يا «نَقِمَتِك»؛ اگر جرم و گناهم مرا از عقاب تو مى‏ترساند، در مقابلش اميدم به تو، به من الهام مى‏كند كه از نقمت و انتقام و عذاب و عقوبت تو خود را در امان ببينم.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امحَاقِ هِلالِهِ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلاخِ أَيَّامِهِ حَتَّی يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ

خدايا با بي‌رمق شدن نور ماه و رفتن او در محاق، گناهان ما را نيز پنهان فرما. با پايان يافتن اين ماه پيامدهاي گناهان و سنگيني رفتار خطاي ما را، از ما بركنار نما؛ تا جايي كه چون اين ماه پايان مي‌يابد، ما نيز از خطا و گناه پاك شده و از بديها و زشتي‏ها رها گشته باشيم.

اين دعا در هنگام ورود و فرا رسيدن ماه رمضان گفته شده است. اما در پايان اين دعا به پايان ماه توجه شده است. براساس نظر اهل لغت و ادبيات عربي، شبهاي اول ماه تا سه شب، را «هلال» و از آن زمان تا سه ‌شب مانده به پايان ماه را «قمر» مي‌نامند. از شب بيست و هفتم به بعد، گاهي دو شب و گاهي سه شب به پايان ماه مانده ديگر ماه ديده نمي‏شود. ايام ديده نشدن ماه را، ايام «مُحاق»، «مِحاق» يا «مَحاق» مي‌گويند. حالت «هلال» ماه در دو مرحله ظاهر مي‏شود: يكي در آغاز ماه و ديگري در پايان ماه. دو يا سه شب مانده به پايان ماه، ديگر هلال ماه در حال «محاق» است. شب پايان ماه نيز شب سلخ ناميده شده چرا كه دوباره ماه نو طلوع می‌كند. امام سجاد (ع) در دعا مي‏فرمايد: خدايا همانگونه كه هلال ماه رو به محاق مي‏رود، و ديگر نور ماه ديده نمي‏شود، گناهان ما را نير بي‌رمق و پنهان فرما! به گونه‌اي كه تا پايان ماه ديگر گناهي براي ما نمانده باشد و در هنگام «سلخ» و نو شدن ماه، ما را نيز آراسته و نو نما