بررسی مساله دادرسی در صدر اسلام و به خصوص در سیره رسول الله صرفا از زاویه پژوهش قضایی یا پژوهش اجتماعی تاریخی حتی فقهی نتیجه بایستی را به پژوهشگر خود ارزانی نمیدارد زیرا این مساله به ویژه در بحث حاضر صبغه دین پژوهی دارد و نتیجه درستتر از این زاویه به دست می اید یعنی نخست باید رویشگاه ان را مورد بررسی و شناخت قرار داد زیرا دادرسی در اسلام به عنوان بعدی از همگی ابعاد و رکنی از ارکان دینی است که با شعار خیر صلاح و سعادت انسان اعم از مادی و معنوی و اخروی پا به عرصه زندگی انسان نهاده است و همچون دستگاه مغز شامل مرکزهایی است که همگی مرتط با یکدیگر و تاثیر گذار بر هم و الهام گیرنده از همه ومسئول کنترل و راه بردن بخشی از مجموعه یک اندام کاملند و بنابراین ضمن داشتن نسبت و تناسب با یکدیگر سخنیت کاملی با واقع و حقیقت ان اندام را دارا میباشد و از این رو بوته ازمایش و شناخت ویژه ای را میطلبد چنان که یاد شد مساله “حکیم بین الناس”یا همان دادرسی از اهداف مهم و اساسی دین و اسلام و نیمی از موضوع اداره و کنترل جامعه بشری است که خود نیمی از رسالت پیامبر را تشکیل می دهد و از این رو باید جزو عمده ترین مسائلی باشد که همت رسول گرامی اسلام را به خود مصروف داشته وبه واقع نیز چنین بوده است و درباره کارگزاران رسول خدا یا نمایندگان ایشان به نواحی و مناطق میخوانیم :”با فرستادگان کسی مطمئن و اگاه به استانداری جایی در واقع پیامبر منصب قضا را هم به او میسپرد نماینده رئیس حکومت یا جانشین او عموما صلاحیت دادرسی را هم دارا بود.”

گرچه در حکم انان معمولا قید قضاوت نیز میبود اما شناخت همه مومنان از دین خدا و جدا نبودن حکم از حکومت و ارشاد قرینه حالیه بود که از چنین قیدی بینیاز مینمود و این سیره بعدا نیز ادامه داشت.

ویژگیهای انسان شایسته (11)

11. تعامل و روابط اجتماعی و سازمانی

تبیین

انگیزه ها، هیجان ها، رابطة میان فرهنگ و شخصیت و نقش‌های گوناگونی که هر اجتماعی به اعضای خود واگذار می‌کند همه، نمونه هایی از تعامل و روابط اجتماعی است؛[1] و مراد از این موضوع در عرصه سازمانی، یک رشته روابط منظم بین افرادی است که وظایف متعدد و پیچیده‌ای را برای رسیدن به یک هدف سازمانی انجام می‌دهند.

ویژگیهای انسان شایسته (8)

8. بصیرت و عمل انقلابی

تبیین

بصیرت به معنای دانایی، بینایی، هوشیاری، زیرکی و یقین است،[1] و عمل انقلابی یعنی عمل سریع، به موقع و صحیح هنگام بروز حوادث. بصیرت به منزله قطب­نما و نقشة حرکت به سوی مقصدی است که در مواجهه با راه­های مختلف بتوان با آن، مسیر حق و درست را از مسیرهای انحرافی تشخیص داد تا به مقصد رسید.[2]

بصیرت از نظر اصطلاحی به معنای فهم و درک عمیق است که زمینه تشخیص حق از باطل و انتخاب راه درست از غلط را برای انسان فراهم می­کند.

ویژگیهای انسان شایسته (4)

4. اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه (ولایت محوری)

تبیین

نظام ولایی که تجلی حاکمیت انحصاری و ولایت الهی روی زمین است در عصر غیبت در شکل ولایت فقیه تحقق می‌یابد؛ ولایتی که خدا برای پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (علیه‌السلام) انشاء و ابلاغ فرمود و آنان این مأمورت را در عصر غیبت برعهده فقهای عادل و جامع شرایط گذاشته‌اند.

اعتقاد قلبی و التزام به ولایت الهی و ولایت معصومین (علیهم‌اسلام) است و خروج از آن خروج و محرومیت از ولایت خدا و معصومین می‌باشد چرا که ولی فقیه، مبیّن و مجری احکام الهی است و پذیرش و التزام به ولایت او التزام به احکام خدا و تمرد از وی، تمرد از احکام الهی بوده و به منزلة شرک ربوبی است.

ویژگیهای انسان شایسته (3)

3. اصالت و نجابت خانوادگی

تبیین

مراد از اصالت و نجابت خانوادگی، برخورداری از اصل و ریشه پاک و شریف است. خانواده‌های اصیل و نجیب خانواده‌هایی هستند که عمری را در میان مردم با طاعت و بندگی خدا و با شرافت، پاکی، صداقت و امانت‌داری سپری کرده‌اند.

یکی از ویژگی‌های پاسدار شایسته، بودن وی از خانواده‌ای اصیل و نجیب است.

مقدمه
انسان کامل، کامل ترین کتاب تکوینی خدای سبحان است و تفسیرعمیق و تعریف راستین چنین کتابی همانند تبیین کتاب تدوینی خداوند تنها مسور نگارنده آن و سفیران برگزیده او است. تفسیر کتاب های خدا اگر به دست نااهلان ونامحرمان بیفتد به جای تعریف تحریف می شود. پس چنان که تعریف راستین نبیّ ، تنها میسورخدای نبی آفرین است؛ (الله أعلم  حیث یجعل  رسالته )1، تفسیرحقیقی وصیّ  نیز فقط در توان خدای وصی آفرین است.
ازاین رو، بهترین معرّف وجود مبارک سیّد اوصیا وامیراولیای الهی ، فاتح ولایت ، یادگار رسالت و زمامداری هدایت ، امیر المؤمنین (علیه أفضل صلوات المصلّین ) در مرتبت نخست ، هستی بخش فیض بزرگ وجود او ، خدای سبحان است . و در مرتبت بعد سفیرانی چون رسول گرامی( صَلی الله علیه واله وسّلم) وخود آن امام همام.
1-سوره انعام،آیه124

با توجه به شبهات مختلفی که امروزه القا می شود ما باید بسیار مراقب باشیم که در مسأله خلافت و امامت تحت تأثیر وسوسه های خناسان قرار نگیریم. از دیدگاه ما شیعیان، خلافت و امامت منصبی الهی است که خدای متعال به اهل بیت (علیه السلام) داده است و مردم نقشی در این زمینه ندارند. به عبارت دیگر، آنان ولایت و حق حاکمیت و مشروعیت خویش را از مردم نمی گیرند بلکه این مسأله با نصب و تعیین خداد متعال انجام می پذیرد. البته برادران اهل تسنن در این مسأله با ما اختلاف نظر داشته و دارند و این امر تازگی ندارد. آنچه تازگی دارد این است که در زمان ما برخی از کسانی که ادعای تشیع دارند منکر این امر شده اند!

پاسخ: گرچه انبیاء عظام و اولیاي کرام و امامان معصوم (علیهم السلام) که رهبري حکومت هاي دیني را بر عهده داشتند، با هیچ فرد دیگري قابل قیاس نیستند، لیکن مردم هر عصري را مي توان با مردم عصر دیگر و نیز نظام حکومتي هر امت را مي شود با نظام حکومتي امت دیگر سنجید. مثلا […]

پاسخ: اولا امامان معصوم (علیهم السلام) آنچه که در اعصارشان بیشتر محل ابتلاء بود، زیادتر به آن مي پرداختند و در آن شرایط که خود ایشان مقتول و یا مسموم بودند، موردي براي بحث مبسوط پیرامون ولایت فقیه وجود نداشت. ثانیا دلیل نقلي معتبر بر ولایت فقیه به مقدار لازم وجود دارد؛ گرچه بحث فقهي گسترده و دامنه دار همانند سائر مسائل مورد ابتلاء روزانه درباره آن نشده یا به دست متاخران نرسید و ثالثا، در مورد قضاء فقیه تصریحاتي وارد شد و از قضاء فقیه، ولایت فقیه نیز روشن مي شود؛ چرا که لازمه قضاء در هر عصري، تشکیل حکومت و ولایت است.

1. معنای جهاد

جهاد در این جا به معنی تلاش و مبارزه­ یی است که برای دعوت به اسلام و بسط و گسترش آن و یا به عنوان دفاع از تجاوز دشمن انجام می­گیرد.

معنای ولایت فقیه- ضرورت ولایت فقیه

قلمرو ولایت فقیه – اختلاف نظر ولی فقیه با نظر مرجع تقلید

1. معنای ولایت فقیه

ولایت فقیه یعنی حکومت فقیه عادل و دین شناس.

توجه

· ولایت فقیه در رهبری جامعه اسلامی و اداره‌ی امور اجتماعی ملت اسلامی در هر عصر و زمان از ارکان مذهب حقه‌ی اثنی عشری است که ریشه در اصل امامت دارد.

(اجویة الاستفتاءات، س 56)

· عدم اعتقاد به ولایت فقیه، اعلم از این که بر اثر اجتهاد باشد یا تقلید، در عصر غیبت حضرت حجت (عج) موجب ارتداد و خروج از دین اسلام نمی‌شود، و اگر کسی به نظر خود براساس استدلال و برهان به عدم لزوم اعتقاد به آن رسیده باشد معذور است، ولی ترویج اختلاف و تفرقه بین مسلمانان برای او جایز نیست.

(اجویة الاستفتاءات، س 59و61)

بخش اول: ولایت فقیه و مرجعیت

مفهوم اجتهاد و جایگاه آن

واژه اجتهاد که در لغت به معنای کوشش وجدیت در هر کاری می باشد در اصطلاح فقهی،‌عبارت است از:‌«کوشش برای بدست آوردن احکام شرعی از طریقه ادله اجتهادی: کتاب، سنت، اجماع و عقل.»

اما فقاهت، در لغت به معنای دانست و بصیرت است و در اصطلاح فقهی، عبارت است از : «علم به احکام شرعیه از راه ادله تفصیلی آن.»

بنابراین،‌فقاهت، اثر و نتیجه اجتهاد خواهد بود،‌به این معنا که پس از اجتهاد و پیگیری در معرفت به احکام شرعی مرحله فقاهت که دانستن از روی دلیل شرعی است فرا می‌رسد.  }1{