حاکم اسلامی
جایگاه ولایت فقیه در نظام اسلامی
شکل‌گیری حکومت اسلامی براساس تئوری «ولایت فقیه» که از سوی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی تبیین و تأسیس گردید، از آغاز امر به مناقشات و برخوردهای چندگانه از سوی موافقان و مخالفان، در داخل و خارج مواجه بوده است. منشأ این برخوردها در حوزه کلان چنانکه در فصل نخست ملاحظه کردیم در ارتباط با اصل حکومت اسلامی و نفی آن از سوی مخالفان بود.
جمع اندکی از نیروی به ظاهر انقلابی خواهان حکومت غیر اسلامی، تعدادی از اینها نیز خواهان لحاظ نمودن اسلام در حکومت بودند. دسته سوم که اکثریت قریب به اتفاق را تشکیل می‌دادند فقط به حکومت اسلامی محض که از اندیشه اسلام ناب محمدی(ص) سرچشمه گرفته، و تفکر رهبری انقلاب اسلامی را تشکیل می‌داد می‌اندیشیدند و برای این امر اصرار می‌ورزدید. از آنجا که دسته سوم در طول مبارزه به ویژه زمانی که توده‌ای شدن مبارزه نقش تعیین کننده‌ای در به ثمر رساندن انقلاب ایفا می‌کرد، بیشترین سهم و نقش را داشت، سنگ بنای جمهوری اسلامی با همین پشتوانه قوی و عظیم مردمی و با هدایت و قاطعیت امام راحل(ره)، گذاشته شد.
ولی‌فقیه
بخش اول: ویژگی‌ها
ویژگی‌های ولی فقیه در متون اسلامی
برای دستیابی به جامعه آرمانی و مقدسی که در اندیشه سیاسی اسلام ناب ترسیم شده، و نیز برای استقرار حکومت الهی در زمین از راه اجرای فرامین حیات بخش او، و همچنین برای گسترش عدل و داد و فراهم کردن زمینه‌های رشد و شکوفایی استعدادهای انسان‌ها در سایه قوانین اسلام، باید زمامداری شایسته، مدیر، مدبرو برخوردار از همه صفات و ویژگی‌های لازم برای رهبری جامعه اسلامی، در أس حکومت اسلامی قرار گیرد تا بتواند اهداف تعیین شده را تحقق بخشد. چنانکه حضرت علی(ع) فرمود:
«آگاه باش! برترین بندگان نزد خداوند پیشوای عادل و دادگستری است که خود هدایت یافته باشد و دیگران را هدایت کند، سنت معمولی را بر پا دارد و بدعت مجهولی را بمیراند. بدترین مردم نزد پروردگار، پیشوای ستمگری است که خود گمراه است و مردم همه به وسیله او گمراه شوند، سنت‌های پسندیده را از بین برد، و بدعت‌های متروک را زنده کند[1].
رهبری و مرجعیت
بخش اول: ولایت فقیه و مرجعیت
مفهوم اجتهاد و جایگاه آن
واژه اجتهاد که در لغت به معنای کوشش وجدیت در هر کاری می باشد در اصطلاح فقهی،عبارت است از:«کوشش برای بدست آوردن احکام شرعی از طریقه ادله اجتهادی: کتاب، سنت، اجماع و عقل.»
اما فقاهت، در لغت به معنای دانست و بصیرت است و در اصطلاح فقهی، عبارت است از : «علم به احکام شرعیه از راه ادله تفصیلی آن.»
بنابراین،فقاهت، اثر و نتیجه اجتهاد خواهد بود،به این معنا که پس از اجتهاد و پیگیری در معرفت به احکام شرعی مرحله فقاهت که دانستن از روی دلیل شرعی است فرا می‌رسد.[1]
اجتهاد قوه محرکی است که سیستم قانونگذاری اسلام را در هر زمان همگام با نیازهای روز‌افزون انسان در جنبه‌های مختلف زندگی پیش می‌برد. اجتهاد،دانش فقه را که براستی علم زندگی است پویاتر کرده ، موجب پرتوافکنی فقه در تمام زوایای حیات مادی و معنوی انسان و رفع نیازهای او می‌شود.
آسیب شناسی نهضت‌های توحیدی
قال الحکیم فی کتابه :
«وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ»
قال الحکیم فی کتابه :
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ»
به لحاظ نقشی که شما دانشجویان محترم دوره دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی در آینده کشور و پاسداری از حکومت دینی و نظام اسلامی دارید، بحث «الزامات پاسداری از نظام اسلامی» تقدیم می‌گردد. برای صیانت و نگهبانی از این گنجینه الهی و میراث بزرگ انبیائ و صالحین، چه الزاماتی را باید مورد توجه قرار داد؟ ابتدا باید به چند نکته توجه نمود:
نکته اول : دین، بزرگترین موهبت الهی : دین و مکتب الهی، به ویژه مکتب اسلام، بزرگترین موهبت و ارزشمندترین مخلوق ذات باریتعالی است.
هیچ مخلوقی در نزد پروردگار، عزیزتر و شریف‌تر و مهم‌تر از مکتب دینی که خداوند برای بشر به ارمغان آورده، نیست. مأموریت همه انبیاء ارائه این مکتب الهی به جامعه بوده است. همه انبیاء رسالتش این بود که مکتب الهی در جامعه پیاده شود و بشریت را با این موهبت آسمانی مأنوس پاسداری از اسلام و مکتب حیات بخش آن است که این پاسداری دارای یکسری الزاماتی می‌باشد.
«وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ»
(انعام 153)
در دهه اول پیروزی انقلاب اسلامی، به ویژه در سال‌های آغازین، برای مرزبندی و شناسایی جریانات فکری سیاسی؛ اصطلاحات متعددی در عرصه فعالیت‌های سیاسی اجتماعی کشور رایج گردید که بسیاری از آنها وارداتی یا ساختگی بود و یا با ماهیت فکری و نظام دینی و جهت‌گیری‌های اسلامی، انطباق لازم را نداشت. برخی از این اصلاحات عبارت بودند از: چپ و راست، تندرو و محافظه کار، توسعه گرا و علامت گرا، آرمان‌گرا و واقع‌گرا که در چند سال اخیر، دو اصطلاح: اصول گرا و اصطلاح طلب نیز به آنها افزوده شد.انقلاب اسلامی؛ تهدیدات و پیروزی‌ها
قال الحکیم فی کتابه : «إِنَّا فَتَحْنَآ لَکَ فَتْحَآً مُبینَا»
خدا را شاکرم که توفیق داد در جمع و محفل نورانی اساتید و فضفلاء و طلاب این مؤسسه علمی و آموزشی حاضر شوم و چهره‌نورانی سربازان حضرت ولی عصر(عج) را زیارت کنم.
رفتار شناسی
در دوره جدید ریاست جمهوری، شعار رئیس جمهور محترم، تحقق دولت اسلامی است که آن را به طور مکرر مطرح. این اصلاح، بعد از پیروزی در انتخابات مطرح شد و در مقابل آن، عکس‌العمل‌های مثبت و منفی پدید آمد و حتی به تریبون‌های رسمی کشیده شد که چرا دولت‌های قبلی را زیر سؤال می‌برید؟ از این رو، به این پدیده، با دید بدبنیانه‌ای برخورد کردند. سؤال این است که چیزی را که آقای احمدی‌نژاد دنبال آن هستند آیا قابل تحقق است یا در گذشته هم محقق شد هاست؟ منشأ اختلاف نظر در چیست؟ برخی از اول تشکیل انقلاب، دولت را اسلامی می‌دانند و برخی می‌گویند: برای تحقق دولت اسلامی، نیاز به لوازمی است و آن لوازم هنوز فراهم نشده است. ریشه این اختلافات چیست؟ برای تبیین موضوع، به چند نکته اشاره می‌کنم:
اختلاف در برداشت از دولت اسلامی است. شاخصه‌های دولت اسلامی چیست و چگونه می‌توان به دولت اسلامی دست یافت؟
عدم توجه به عوامل اسلامی شدن دولت است. کسانی که می‌گویند به همه دولت‌های پیشین می‌توان لقب دولت اسلامی داد، توجه به شاخصه‌ها و معیارها ندارند. به عواملی که این دولت را اسلامی می‌کند، توجه ندارند. شاخصه‌ها را قدری جابجا می‌کنند.
رابطه دولت با دین
دیدگاهها پیرامون تعامل دولت با دین:
از دیرباز دیدگاهها و تئوریهای گوناگونی پیرامون تعامل بین دولت و دین وجود داشته و دارد که هر یک مبتنی بر جهان بینی و نگرش خاص به هستی و جهان وانسان می‌باشد،به برخی از این دیدگاهها اشاره می‌گردد:
الف: حذف دین از اندیشه و زندگی انسان
قدیمی‌ترین تئوری در تعامل بین دولت و دین، اندیشه ماتریالیستی و ماده گرایی است. این نظریه مبتنی بر اصالت ماده و نفی متافیزیک و انکار جاودانگی انسان و حیات بعد از مرگ برای آدمی می‌باشد. قرآن در تبیین این نظریه اینگونه بیان می‌کند: «ان هی الاحیاتنا الدنیا نموت و نحیا و ما نحن بمبعوثین» غیر ا زاین زندگی دنیا چیزی در کار نیست، پیوسته گروهی از ما می‌میرند و نسل دیگری جای آنها را می‌گیرد و ما هرگز برانگیخته نخواهیم شد.جمهوری اسلامی ایران و حکومت اسلامي براساس مردم سالاري دینی در تاریخ معاصر به یقین مهمترین موهبت الهی به ملت ایران بود که نه تنها منشأ تحولات عمیق و گسترده‌ای در وضعیت ملت ایران گردید بلکه تأثیر شگرفی در منطقه خاورمیانه و دیگر نقاط عالم از خود بجای گذاشت. نظامی که رسالتش احیای مجدد حیاتبخش اسلام در تار و پود جامعه ایرانی و ارائه الگوی مناسب برای بشریت در برابر دو نظام سرمایه‌داری و سوسیالیستی بود.
مسجد در قالب یک پایگاه ارتباطى مهم، همواره توانسته است در تقویت فرهنگ مخاطبانش مؤثر باشد و عاملىبراى ماندگارى فرهنگ اسلامى محسوب شود. در این مقاله، نکاتى ذکر شده است که رعایت آن در مساجد سزاوار استتا ضمن جذب مخاطبان بیش تر، آن گونه باشد که شایسته خانه خدا و محلّ انس با حضرت حق و جایگاه نزول برکات وخیرات آسمانى و تجلى بهشت خدا در زمین است.