اشكال وهابیت مبنى بر اينكه توسّل، استعانت و استمداد از غير خداوند امرى مذموم و مساوق(2) با شرك است را پاسخ داديم. در ردّ شبهات‏ آنان از آيات قرآن مجيد و روايات مورد قبول عامّه، استفاده نموديم تا راهى براى فرار و گريز آنان باقى نماند.

برخى از آياتى كه در پاسخ وهابيّت بيان شد، عبارتند از:

حضرت سليمان u براى بدست آوردن تخت بلقيس از بزرگان قوم خود استمداد طلبيد(3). يهوديان براى رهايى ازتشنگى و خشك سالى به حضرت موسى u متوسّل شدند(4)، و حضرت عيسى u خود را به صفات خداوند متعال چون‏ آفريننده و شفا دهنده منتسب نمود(5).

قدرت امامان‏ بالاتر از ديگران:

هنگامى كه حضرت سليمان u به بزرگان دربارش فرمود: چه كسى مى‏تواند تخت بلقيس را نزد من آورد،

)قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ((6). كسى كه دانشى از كتاب آسمانى داشت گفت: پيش از آن كه چشم بر هم زنى آن را نزد تو خواهم آورد.

پاسخ اميرالمؤمنين  به نامة معاويه «وزعمت أنّ أفضل الناس في الإسلام فلان وفلان… فإنّا صنايع ربّنا والنّاس بعدُ صنايع لنا»(2). و گمان كردى برترين مردم در اسلام، فلانى و فلانى است… قطعى‏ است كه ما ساخته شده‏ هاى پروردگارمان هستيم و مردم ساخته ‏شده‏ ه اى ما.

در اين نامه اميرالمؤمنين  پرده از اسرار برداشته فرمودند: ما ساخته ‏شده‏ هاى بى واسطة پروردگار هستيم و مردم ساخته‏هاى ما هستند.

نظر ابن ابى الحديد:  يكى از شارحان نهج البلاغه ابن ابى الحديد است كه سنّىِ معتزلى‏ مى‏باشد و همانند ما اعتقاد به ولايت و تبرّى ندارد. امّا وى حدود هشتصد سال‏ قبل(3)، پاسخ اميرالمؤمنين  به معاويه  را اينگونه توضيح‏ مى‏دهد: «هذا كلام عظيم عالٍ على الكلام ومعناه عال على المعاني»؛ اين سخن از نظر گفتارى بسيار والا و از نظر معنا بسيار پر محتوى ‏مى‏باشد.«وصنيعة الملك من يصطنعه الملك ويرفع قدره»؛
ساختة پادشاه، چيزى است كه آن را براى خود مى‏سازد و ارج و قدر آن را بالا مى‏برد. «يقول: ليس لأحد من البشر علينا نعمة، بل اللَّه تعال هو الّذي أنعم‏ علينا»؛

أميرالمؤمنين  مى‏فرمايند: هيچ يك از افراد بشر بر ما (معصومين ) منّت و نعمتى ندارد، و تنها خداوند است كه بر ما منّت و نعمت ارزانى داشته است.

خدا هميشه حاضر و ناظر:

خداوند متعال وظايفى را به برخى از افراد بشر يا مَلَك واگذار و تفويض ‏نموده است و در اين واگذارى هيچ مانع و اشكالى وجود ندارد، زيرا اين مسؤليّتها از ناحية ذات اقدس ربوبى به آنان تفويض شده است.

اين كه خداوند متعال برخى از امور خلقت را به عهدة مأمورين خود قرارداده است به معناى تعطيلى الوهيّت خداوند نيست، همچنان كه يهوديان‏ مى‏انديشيدند كه خداوند متعال در طول هفته به امور خلقت مى‏پردازد و در روز شنبه استراحت مى‏نمايد.

)وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُواْ بِمَا قَالُواْ((4).

و يهوديان مدعى شدند كه دست خداوند [از آفرينش يا بخشش] بسته ‏است، دستان خودشان بسته باد، و به خاطر اين سخن كه گفتند لعنت‏ بر آنان باد.

موجودى كه در خلقت برترى و شرافت داشته باشد، تقدّم وجودى‏ و رتبى بر ديگر موجودات خواهد داشت. انسان بر حيوان شرافت دارد، حيوان به نبات و نباتات نسبت به جمادات از تقدّم وشرافت برخوردارند. در زندگى روز مره به مواردى از اين قبيل بر مى‏خوريم، به عنوان نمونه نوزاد و فرزند خرسال در تمام مايحتاج زندگى به والدين خود وابسته است. هنگامى كه به شرافت و جلالت برخى از موجودات نظر مى‏كنيم، در مى‏يابيم كه‏ قوام ديگر موجودات به آنان وابسته است.

خداوند متعال در قرآن مى‏فرمايد: )وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ((2). به راستى فرزندان آدم را گرامى داشتيم.

به همان ملاك و معيارى كه خداوند به انسانها شرافت بخشيد و آنان را به مقام )كرّمنا( ارتقاء داد، به همان ملاك ازميان انسانها نيز افرادى را برگزيد و آنان را به ساير موجودات و مخلوقات برترى داد و به آنان شرافت و جلالت عطا فرمود .

پيامبرو اهل بيت‏ منشاء خلقت مخلوقات:

روايات و احاديث قدسى فراوانى در دست داريم كه بيان مى‏كنند، خداوند، نخست رسول اللَّه r  و اهل بيت‏F ‏ايشان را آفريد و خلعت وجود بر تن آنان نمود.

امام باقر u به جابر مى‏فرمايند:
«يا جابر كان اللَّه ولا شي‏ء غيره، لا معلوم ولا مجهول، فأوّل ما ابتداء من خلقه ان خلق محمّداً4 وخلقنا أهل البيت‏ معه من نور عظمته»(3). اى جابر! خدا بود و هيچ وجودى جز او نبود، نه معلوم و نه مجهول، نخستين چيزى كه خدا آفريد، پيامبر r ‏بود و ما اهل بيتF را با او و از نور عظمت او آفريد.

در نظام آفرينش و خلقت چه ضرورتى وجود دارد كه بايد خداوند افراد خاصى را براى مأموريت ويژه‏اى برگزيند؟
حضرت عيسى u در قرآن:

تعبيرات بسيار لطيفى در رابطه با موضوع سخن در مورد حضرت‏ عيسى در قرآن بيان شده است،

) إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ‏ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلاً وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْراً بِإِذْنِي وَتُبْرِى‏ءُ الأَكْمَهَ وَالأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوتَى‏بِإِذْنِي((1).

آنگاه خدا گويد اى عيسى ابن مريم! نعمتم را بر خود و مادرت به يادآور كه تو را به روح القدس يارى دادم كه در گهواره و در ميانسالى با مردم سخن گفتى، و ياد كن كه به تو كتاب و حكمت و تورات و انجيل ‏آموختم و ياد كن كه به اذن من از گِل چيزى به هيأت پرنده مى‏ساختى ‏و در آن مى‏دميدى آنگاه كه به اذن من پرنده‏اى جاندار مى‏شد و به ‏اذن من نابيناى مادر زاد و مبتلا به بيمارى پيسى را بهبود مى‏بخشيدى و ياد كن كه مردگان را به اذن من از گور بيرون‏ مى‏كردى.

در اين آيه خداوند به حضرت عيسى مى‏فرمايد: به اذن و اجازة من ازگل پرنده مى‏آفريدى، كور و بيمار را شفا مى‏دادى و مردگان را حيات‏ مى‏بخشيدى.

روزى كه امام هادى  عليه‏السلام به دستور معتصم عباسى از مدينه به سامرّا تبعيد شدند ، در بين راه وقتى كنار تربت پاك جدّشان اميرالمؤمنين  عليه ‏السلام رسيدند توقّف فرموده و زيارتى را كه سرشار از معرفت است ، انشاء فرمودند . من به علماى حاضر در مجلس و همه كسانى كه اين سخنان را در آينده مى‏شنوند و يا قرائت خواهند كرد ، توصيه مى‏كنم كه از توجّه و تعمّق در تك تك فرازهاى اين زيارت كوتاهى نكنند . اگر
ادّعا كنيم كه يك سال زمان مى‏طلبد تا تك تك فرازهاى اين زيارت شريف مورد دقّت قرار گيرد ، سخن گزافى به زبان نياورده‏ايم . ما در اين فرصت محدود ، تنها به يك نكته از اين زيارت شريف ـ كه سخن و درد دل امام هادى عليه‏ السلام با جدّ بزرگوارش  عليه‏ السلام است ـ اشاره خواهيم كرد و از بقيّه تعابير زيارت به صورت فشرده و با سرعت مى‏گذريم

اشاره
اين دو واژه كه در مقابل‏«بخل‏»است،غالبا در يك معنى استعمال مى‏شود،ولى گاه‏از بعضى كلمات استفاده مى‏شود كه‏«جود»مرحله بالاتر از«سخاوت‏»است،زيرا درتعريف‏«جود»گفته‏اند: «بخشش بدون درخواست است كه در عين حال،بخشش خود راكوچك بشمارد.»گاه گفته‏اند: «جود،خوشحال شدن از درخواست مردم و شادگشتن به هنگام‏بخشش است.»بعضى نيز گفته‏اند:«جود بخششى است كه مال را،مال خدا بشمرد و سائل رابنده خدا بداند و خودش را در اين ميان واسطه ببيند»،در حالى كه‏«سخاوت‏»معنى‏وسيع‏ترى دارد و هرگونه بذل و بخشش را شامل مى‏شود.
بعضى نيز گفته‏اند:«كسى كه بخشى از اموال خود را ببخشد و بخش ديگر را براى خودبگذارد، صاحب سخاوت است و كسى كه اكثر آن را ببخشد و مقدار كمى را براى خود بگذارد،داراى جود است‏».مطابق تمام اين تعريفها«جود»مرحله بالاتر از«سخاوت‏»است.

عن النبی(ص) من قرا هالم یرفی نفسه شیئا یکرهه و لم یقربه الشیطان و لم ینس القرآن و هی: (20)
– بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم: الم. ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ. الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ. والَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. أُوْلَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.  (البقره/1-5)
– (آیه الکرسی) : اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ. (البقره/257)

1-قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم : «مَنْ قَرَ اَعَشر آیات فی لَیلَةِ یَکتُب مِنَ الْغافِلین، وَ مَنْ قَرَاَخَمسینَ آیة کَتَبَ مِنَ الذَّاکِرینِ وَمَن قَرَامائة آیَة کَتَبَ مِنَ القانِتینِ، وَمَن قَرَامائَتی آیَة کَتَبَ مِنَ الْخاشِعین، وَمَنْ قَرَاثَلاثَمائَة آیَة کَتَبَ مِنَ الْفائِزین، وَمَنْ قَرَ اَخمسمائة آیَة کَتَبَ مِنَ الْمُجتهِدینِ، وَ مَنْ قَرَأ […]

– وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ.                 (البقره/255)-فَاللّهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ                 (یوسف/64)– لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللّهِ.         (الرّعد/11)– إِنَّ رَبِّي عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ.                    (هود/57)– إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ.        […]

1- فاتحه الکتاب: 7 آیه – 29 کلمه – 142 حرف. (مکی)
آیات اول این سوره از عظمت خدا و اینکه هرستایشی شایسته او است و از برخی صفاتش خبر می‌دهد و آیات بعدی به خطاب گرائیده، خدا را مخاطب قرار می‌دهد.
از یک نظر این سوره به دو بخش تقسیم می‌شود، بخشی از حمد و ثنای خدا سخن می‌گوید و بخشی از نیازهای بنده. (2)
2- البقره: 286 (285 و یا 287) آیه -62210 کلمه – 25500 حرف. (مدنی، به استثناء آیه 281 مکی می‌باشد)
در این سوره بحث‌هایی پیرامون توحید و شناسائی خدا مخصوصاً از طریق مطالعه اسرار آفرینش معاد و زندگی پس از مرگ، اعجاز قرآن و اهمیّت این کتاب آسمانی، بحث‌هایی مفصل و طولانی درباره یهود و منافقان و موضع‌گیری‌های خاص آن‌ها در برابر اسلام و قرآن، و انواع کارشکنی‌های آنان در این رابطه، تاریخ پیامبران بزرگ، احکام مختلف اسلامی از جمله نماز، روزه، ازدواج و طلاق و … و قسمت مهمّی از احکام ربا و مخصوصاً بحث‌های فراوان در زمینه انفاق درراه خدا و همچنین مساله قصاص و تحریم قسمتی از گوشت‌های حرام و قمار و شراب و بخشی از احکام وصیت. (29)

1- ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ.
این کتاب که هیچ شکی در آن نیست راهنمایی است برای پرهیزکاران. (بقره/2)
2-هَذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ.
این بیانی است برای مردمان و هدایت و پندی است برای پرهیزکاران. (آل عمران/133)
3- وَهَذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.
و این قرآن کتابی است که فرو فرستادیمش مبارک پس پیروی کنید آن را و بپرهیزید باشد که رحم کرده شوید. (انعام/157)
4-كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ.
کتابی است که محکم گردانیده ش ده آیتهایش پس تفصیل داده شده است از نزد درست کردرگار آگاه. (هود/2)
5- تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِينٍ.
این آیت‌های کتاب و قرآنی است روشن. (حجر/2)