انواع دموکراسی و رابطه آنها با اسلام

سه شنبه - 17 جولای 2012

انواع دموکراسی: بسیاری از مفاهیم، دارای معانی متفاوتی است که اگر تدقیق نشود، ممکن است زمینه خطای بسیاری را فراهم کند؛ از این رو، تحلیل دقیق ابعاد و مراتب معنایی هر واژه، برای ارائه یک بحث دقیق، ضرور است. یکی از این واژه ها، دموکراسی است[1].
1. دموکراسی باستانی: حکومت مردم بر مردم به شکل مستقیم؛ یعنی همه افراد (20 ساله و غیر برده) در میدان شهر جمع می شدند و نظرات خود را برای تصمیم گیری در حکومت مطرح می کردند. این روش به دلیل اشکالات زیادی که داشت دوامی نیاورد و از بین رفت. این نخستین سابقه مکتوب دموکراسی است که به پنج قرن پیش از میلاد در شهر آتن یونان بر می گیردد.[2]
2. دموکراسی سنتی: در این دموکراسی، مردم دیگر به طور مستقیم نقشی در حکومت ندارند، بلکه از طریق نمایندگانی، نقش خود را نشان می دهند. این دموکراسی پس از رنسانس شروع به شکل گیری کرد. البته این دموکراسی تلفیقی از نخبه سالاری و مردم سالاری است؛ یعنی نمایندگان مردم، ممکن است بر خلاف خواست مردم عمل کنند و نقش تعیین کننده مردم را محدود نمایند.

50 ابهام در گزارش همسر هاشمی از ترور هاشمی

سه شنبه - 17 جولای 2012

جزئیات ترور هاشمی پس از 29 سال، از زبان خانم عفت مرعشی: همسر آقای هاشمی، در مصاحبه
«وقتی منافقین دكتر مطهری را شهید كردند، امام (ره) گفته بودند كه برای آقای هاشمی محافظ بگذارند. دو تا محافظ بودند، یك نفر نیز راننده بود. وقتی آقای هاشمی می‌آمد خانه، محافظان را مرخص می‌كرد و آنها می‌رفتند. آن روز یكی از آنها آمده بود تا با محسن در خانه درس بخواند. چون شام درست نكرده بودم، محسن را صدا كردم برود برای مهمان‌‌ها غذایی بخرد. وقتی محسن رفت، مهمان‌ها هم رفتند.برادرم هم رفت. بعد از مدتی در خانه را زدند. كارگر ما رفت در را باز كرد. آمد گفت كه دو نفر هستند پیامی از طرف آقای ناطق نوری برای آقای هاشمی دارند.

امام حسين (ع) ،‌اصلاح طلبي و اصول گرايي

پنجشنبه - 21 ژوئن 2012

از مفاهيم رايج امروز  جامعه ي ما « اصول گرايي» و «اصلاح طلبي » است . دو جناح منتسب به جريان اسلامي  كه ديروز ،‌ به غلط «راست » و « چپ» نام گرفته بودند ،‌امروز به اصول گرايان و اصلاح طلبان  مشهور شده اند. مدعيان اصلاح طلبي  و اصول گرايي براي فتح مظاهر قدرت در انتخابات گوناگون به رقابت مي پردازند. و با توجه به اختلاف و يا تضاد بين خود، ‌اين دو مفهوم را نيز در مقابل هم قرار داده اند.
خلا مفهوم سازي در ادبيات سياسي جامعه ي ما موجب شده است تا عده اي اصطلاحاتي از تبار ادبيات سياسي سكولار همچون چپ و راست را وارد جامعه كنند بدون اينكه مصاديق آنها به درستي بر عين خارجي اش منطبق  باشند . منظور اين نيست كه مفاهيم ياد شده در ادبيات سياسي اسلام و جود ندارد‌  منظور آن است كه آنها تبار ديني نداشتند و از ادبيات سياسي غرب وارد جامعه ي ما شده اند . يعني چپ و راست مطرح ،‌ريشه در قرآن و سنت نداشته اند و « اصحاب اليمين » و « اصحاب الشمال» ، قرآني سرچشمه نگرفته اند ،‌حال پرسش اين است كه آيا اصول گرايي و اصلاح طلبي مطرح در جامعه ي امروز ريشه در گفتمان اسلامي دارند ، يا از گفتمان سكولار غرب نشات گرفته اند.

امام موسی ابن جعفر علیه السلام(زندگی سیاسی )

جمعه - 15 ژوئن 2012

امام موسی بن جعفر علیهما السلام سپیده دم روز یکشنبه یا سه شنبه هفتم صفر سال 128 یا 129 هجری قمری در «ابواء» – محلی میان مکه و مدینه – از کنیزی به نام «حمیده » زاده شد و بنا بر قول مشهور در 25 رجب سال 183 ه . ق در بغداد در زندان هارون الرشید و به دستور وی به شهادت رسید . در این مقاله به مناسبت شهادت آن امام بزرگوار در دو بخش سخن خواهیم گفت; در بخش نخست شرائط فرهنگی عصر امام هفتم علیه السلام را بررسی می کنیم و در بخش دوم به تحلیل و بررسی اوضاع سیاسی آن روزگار و نیز موضع گیریهای امام موسی بن جعفر علیهما السلام در برابر زمامداران عصر خواهیم پرداخت .
اوضاع و شرائط فرهنگی و اجتماعی
پس از رحلت امام صادق علیه السلام با نص صریح آن حضرت، فرزندش موسی بن جعفر علیه السلام در سن بیست سالگی به امامت رسید و مدت 34 یا 35سال، رهبری امت اسلامی را عهده دار شد . (1)

امام موسی بن جعفر علیه السلام (مبارزه تا مرز شهادت)

جمعه - 15 ژوئن 2012

یکی از ابعاد درس آموز زندگی امام موسی بن جعفر علیه السلام ، مبارزات آن حضرت با فساد و انحراف در جامعه ی اسلامی است.

 فساد مالی و حکومت فقر
در اخبار، گزارش های عجیبی از ثروت های بادآورده و تراکم ثروت در دست معدود افراد مرتبط با دربار می خوانیم. می گویند: «محمد بن ابراهیم(1) در حالی که سبدی از جواهر به همراه داشت، نزد فضل بن یحیی آمد و گفت: و دارایی من کمتر از نیازم است و یک میلیون درهم مقروضم و شرم دارم کسی از این مطلب آگاه شود، از تو می خواهم که از بازرگانی این مبلغ را قرض کنی و این سبد جواهر را به گرو به او بدهی، فضل سبد را گرفت و یک میلیون درهم به او داد. روز بعد هم به او گفت: من با خود فکر کردم که این مبلغ برای تو کافی نیست، لذا نزد هارون رفتم و یک میلیون درهم از او گرفتم. یک میلیون هم از پدرم گرفتم، به این ترتیب یک اشراف زاده در عرض چند ساعت به سه میلیون درهم دست می یابد.»(2)و شکاف طبقاتی را موجب می شود.
امام کاظم علیه السلام در مقابل از شیوه های زیر برای رفع نیاز مادی و فقر مردم استفاده می کرد.

بصیرت

سه شنبه - 22 می 2012

بصیرت به معنى دانایى، بینایى، بینایى دل، هوشیارى، زیرکى و یقین است.(1)
نزد اهل معنا، نیرویى نهانى و قوّهاى قلبى است که در شناخت حقایق تا عمق وجود و باطن ذات آن رسوخ مى کند.
برخى از اهل معرفت مى‏گویند: «بصیرت قوّه قلبى یا نیرویى باطنى است که به نور قدس روشن گردیده و از پرتو آن، صاحب بصیرت، حقایق و بواطن اشیا را در مى‏یابد. بصیرت به مثابه بَصَر (چشم) است براى نفس».(3)
میان بَصَر که تأمین کننده نور ظاهرى، و بصیرت که آورنده نور باطنى است، تفاوت بسیار است؛ مانند:
1. نور ظاهرى، تنها با بینایى انسان سر و کار دارد. خورشید و ماه و چراغ، بیش از این که فضا را روشن و بینایى انسان را یارى کند، کارى انجام نمىدهد. پس اگر انسانى ناشنوا بود یا در بویایى و لامسه و گویایى خود نقص داشت، با تابش آفتاب و مهتاب و نورهایى از این قبیل، مشکلاتش حل نمىشود. اما نور باطن همه نقصهاى (باطنى و معنوى) انسان را برطرف، و تمام دردهاى او را، درمان مى کند… .
در صورتى که درون کسى را روشن کرد، ساحت جانش چنان نورانى مى شود، که هم صحنههاى خوبى را در خواب و بیدارى مى بیند، هم آهنگهاى خوبى را مى شنود، هم رایحههاى دل انگیزى را استشمام مىکند و هم لطیفههاى فراوانى را لمس مى نماید.(4)

ارکان امت واحده و تمدن اسلامی از منظر امام خمینی(قدس سره) و امام خامنه ای(روحی فداه)

سه شنبه - 22 می 2012

تشکیل امت واحده و تمدن اسلامی آرمان انبیاء و اولیاء الهی است و در سده اخیر متفکران بزرگی را می‏توان یافت که برای تحقق این آرمان زحمات و مشقات فراوانی را متحمل شدند. در این زمان و در این پیچ مهم از تاریخ، گویی زمینه‏های تحقق این آرمان رخ نموده و بیداری اسلامی در دنیای عرب، نوید بخش آن است. پرسش این تحقیق آن است که ارکان شکل‏گیری امت واحده اسلامی از نظر گاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به عنوان دو رهبر مهمترین و بزرگ‏ترین انقلاب که پسوند”اسلامی” را هم به همراه دارد، چیست؟ برای پاسخ به این مسأله به سراغ آثار و مکتوبات امام و رهبری رفتیم و با چارچوب نظری برآمده از آثار حضرت امام به واکاوی اندیشه آنان پرداختیم. دین، عقلانیت، علم و اخلاق از دیدگاه امام و مقام معظم رهبری به عنوان ارکان چهار گانه تشکیل امت واحده و تمدن اسلامی هستند.

اوصاف حكومت علوى از زبان حضرت زهرا عليها السلام :

جمعه - 27 آوریل 2012

  حضرت زهرا عليها السلام و گلايه از مردم

     حضرت زهرا عليها السلام در فاصله كوتاهى بعد از شهادت رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و ‏آله‏ و سلم، يعنى از بيست و هشتم صفر تا شهادت‏شان ـ كه بر حسب اختلاف از چهل روز تا شش ماه است ـ به بيان دو خطبه گرانبها پرداختند: 1. خطبه فدكيّه كه طولانى و البته داراى عباراتى قابل دقّت و تعمّق است. 2. خطبه‏اى كه حضرت زهرا عليها السلام در جمع زنان مهاجر و انصار ايراد نمودند. اين خطبه هنگامى ايراد شد كه آنان جهت عيادت به منزل حضرت زهرا عليها السلام آمده بودند تا احوال ايشان عليها السلام را جويا شوند، اما با شكوه‏ها و گِله‏هاى حضرت زهرا عليها السلام مواجه شدند. ايشان عليها السلام فرمودند: من از دنياى شما و مردان‏تان بيزار و متنفّرم؛ زيرا آنان مردانى سست عنصر و بازيگر هستند و به جاى اينكه در راه دين ثبات، استوارى و جديّت از خود نشان دهند، به بازيگرى در سياست و حكومت مشغول شده‏اند. ايشان عليها السلام در ادامه فرمودند: علّت مهمّى كه من را مجبور مى‏كند از مردان شما كينه و نفرت داشته باشم، اين است كه آنان نبوّت و هدايت را از مسير و جايگاه اصلى‏اش منحرف نمودند. از سوى ديگر نفرت و كينه مردان شما نسبت به حضرت اميرالمؤمنين عليه‏ السلام به اين دليل است كه ايشان عليه  السلام مردى شجاع بوده و شمشيرشان هميشه در مقابل باطل در حركت بود، هرگز اهل انعطاف و سازش در مقابل باطل و منكر نبودند و در نهايت از مرگ هراس و باكى نداشتند. حضرت زهرا عليها السلام در ادامه مى‏فرمايند: « وتاللّه‏! لو مالوا عن المحجّة اللائحة وزالوا عن قبول الحجّة الواضحة، لردّهم إليها وحملهم عليها ولسار بهم سيرا سجحا، لا يكلم حشاشه [خشاشه] ولا يكلّ سائره ولا يملّ راكبه ولأوردهم منهلاً نميرا صافيا رويّا، تطفح ضفّتاه ولا يترنّق جانباه ولأصدرهم بطانا و نصح لهم سرّا وإعلانا ولم يكن يتحلّى من الدّنيا بطائل ولا يحظى منها بنائل غير ريّ النّاهل وشبعة الكافل، ولبان لهم الزّاهد من الرّاغب والصّادق من الكاذب «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ»[1] «وَالَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ هؤُلاَء سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ»[2] »[3]. به خدا سوگند! اگر تمام امّت از راه سعادت منحرف شده، از پذيرش راه روشن امتناع مى‏كردند، [حضرت اميرالمؤمنين عليه‏ السلام] همه آنان را به راه آورده، آرام آرام و صحيح و سالم به سعادت و خوشبختى مى‏كشاند كه نه خود خسته شود و نه ايشان ملول و در نهايت، آنان را به سرچشمه‏اى با آبى گوارا و مطلوب و عارى از هر خس و خاشاك مى‏برد و ايشان را از آن سيراب باز مى‏گرداند و آنان را در خفا و آشكار نصيحت مى‏نمود؛ در حالى كه خود آن حضرت عليه‏ السلام از غناى آنها بهره نمى‏برد و از دنياى ايشان براى خود چيزى ذخيره نمى‏فرمود، مگر به اندازه شربت آبى كه تشنه خود را سيراب كند و اندكى از طعام كه گرسنه بدان سدّ جوع نمايد و در آن وقت براى آنان، زاهد را از راغب و راستگو را از دروغگو تمييز داده و مى‏شناساند، « اگر مردم قرى و دهات ايمان مى‏آوردند و پرهيزكارى مى‏كردند، هر آينه درهاى آسمان را به رحمت و بركت به روى ايشان باز مى‏كرديم و زمين را رخصت مى‏داديم تا خير و بركات خود را برون اندازد؛ ولكن چون مردم آيات الهى را تكذيب كردند و به اعمال زشت پرداختند، ما هم بر ايشان تنگ گرفتيم و به سبب كردار قبيح و عصيان، ايشان را معاقب و مأخوذ داشتيم » « و كسانى كه از اين جماعت مرتكب ظلم و ستم شدند به زودى جزاى اعمال بدشان به آنان مى‏رسد، چه آنان از تحت قدرت و نفوذ ما خارج نيستند و ما از گرفتن‏شان عاجز نيستيم ».

ایا مسئول اجرای قانون اساسی در تمام ابعاد رئیس جمهور است

حجه الاسلام دکتر محسن زاده
چهار شنبه - 7 مارس 2012

محمود احمدی نژاد با استناد به اصل 113 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و به منظور صیانت از اصول مترقی آن به عنوان میثاق ملی و ثمره ارزشمند انقلاب اسلامی، طی حکمی اعضای «هیئت نظارت بر اجرای قانون اساسی» را منصوب کرد. متن حکم رییس جمهور به شرح ذیل است:جناب آقای محمد رضا رحیمی،جناب آقای […]

نامه سر گشاده ، ناله سرگشاده ، عقده های سر گشاده

دوشنبه - 5 مارس 2012

اگر آقای هاشمی در انتخابات سال 88 از خود چیزی جز «نامه سرگشاده» وخطبه های فتنه افکنانه به جا نگذاشت، اظهارنظر ایشان بعد از رای دادن روز جمعه را می‌توان «ناله سرگشاده» نامید، آنجا که گفت: ان‌شاء‌الله نتیجه انتخابات، همان رایی باشد که ملت درون صندوق می‌اندازد! در این باره لازم است چند سوال از آقای هاشمی بپرسیم.

1- اگر آقای هاشمی به سلامت نتیجه انتخابات تا این حد تردید دارد، پس لزوم شرکت ایشان در چنین انتخاباتی چیست؟!

2- آیا شرکت ایشان در انتخابات را نمی‌توان دال بر این گرفت که ناله سرگشاده، بیش از اینکه بیانگر نگرانی ایشان از سرنوشت رای مردم باشد، مصرف سیاسی، به معنای پیام برای ضد انقلاب دارد؟!

3- برای اینکه آقای هاشمی، دقیقا، بی‌کم و کاست و حتی بدون واسطه صندوق انتخابات، متوجه رای مردم شود، آیا چیزی واضح‌تر از اصلی‌ترین شعارهای یوم‌الله سراسری 9 دی وجود دارد؟!

 

4- فرض کنیم جمهوری اسلامی، یعنی همان نظامی که آقای هاشمی رئیس مجمع تشخیص مصلحت آن هستند و تا همین چند وقت پیش، تکیه بر صندلی ریاست مجلس خبرگان رهبری‌اش داده بودند، در رای مردم دست می‌برد، آیا شعارهای 9 دی را نیز می‌توان تقلبی خواند؟! آنجا که فقط و فقط مردم بودند و نه خبری از وزارت کشور بود و نه خبری از شورای نگهبان؟!

چه دلیل فقهی برتحریم سلاح‌های اتمی وجوددارد:

جمعه - 2 مارس 2012

ویژگی فقه شیعه این است که در قبال اندیشه‌های فطری، فراگیر و بدیهی بشر، بی هر وسوسه یا تردید و به‌دور از هرگونه نگاه دشواربین یا سرگشته در پیچ و خم‌ها، فتوایی هماهنگ و همراه ارائه می‌کند. فتوای اخیرامام خامنه ای روحی فداه در خصوص تحریم سلاح‌های اتمی از همین دست است.در فضای عبور قدرت‌های جهانی از منطق واضح بشری در خصوص سلاح‌های کشتار جمعی و نادیده ‌گرفتن انگاره‌های فطری در این زمینه، این فتوا به محض صدور، صبغه‌ی تاریخی به خود گرفت و به مجرد عرضه شدن، به درون ‌لایه‌های مرتکز و مستقر انسان‌ها راه برد. دلائل فقهی نهفته در ورای این فتوا اگرچه بسیار است، ولی در یک نگاه گذرا می‌توان به سه قاعده‌ی زیر اشاره کرد:

قاعده‌ی وزر
مطابق قاعده‌ی وزر «و لا تَزِرُ وازرةٌ وزرَ أُخری۱» دامنه‌ی مجازات نباید به بیش از فراسوی کسانی کشیده شود که استحقاق آن را دارند. به عبارت دیگر، هیچ‌ کس نباید دچار عواقب وزر و وبالی گردد که سبب آن از ناحیه‌ی دیگران ارتکاب یافته است. به‌کارگیری سلاح‌های هسته‌ای، نفی و نقض این قاعده را به‌صورتی تکرارشونده و انبوه در پی دارد؛ از آن جهت که به‌شیوه‌ای گسترده و فارغ از تمایزگذاری، مجموعه‌ای وسیع از انسان‌ها را هدف قرار می‌دهد. بلکه حتی فراتر از نسل‌های فعلی بشر، حملات مرگ‌بار سلاح‌های هسته‌ای متوجه نسل‌های آینده هم خواهد شد و تباهی آنها به‌صورت زایشی برای مجموعه‌ی گسترده‌ای از انسان‌ها در ابعادی فرانسلی پایدار خواهد ماند.

حرمت سلاح های کشتار جمعی ومبانی فقهی ان

جمعه - 2 مارس 2012

 حرمت استفاده از سلاح های کشتار جمعی، چندی است که مورد توجه قرار گرفته و از این رهگذر عده ای از فضلا حوزه آن را با مبانی فقهی نقد و بررسی کرده و مقالاتی نوشته اند. نداشتن سابقه تاریخی و تازگی این مباحث از سویی و نپرداختن مراجع تقلید به آن سبب شده که حدود و ادله آن محکم و تمام نباشد و در بسیاری موارد قابل مناقشه باشد.امیدواریم این توجه زمینه ای باشد در راستای تکمیل و استحکام این سنخ از احکام.

دیدگاه های مختلفی نسبت به احکام وجود دارد: عده ای اعتقاد دارندکه احکام مطلقا تابع مصالح و مفاسدند و عده ای دیگر در مقابل قائلند احکام تابع مصالح و مفاسد نیستند و امر و نهی شارع است که حسن و قبح را می سازد. عده ای دیگر نیز اعتقاد دارند که برخی از احکام تابع مصالح و مفاسد و دسته ای تابع مصالح و مفاسد نیستند و مصلحت در خود جعل و انشاء حکم است. به عنوان مثال احکام توصلی تابع مصالح و مفاسد و احکام عبادی تابع مصالح و مفاسد نیستند، گرچه ممکن است در خود فعل مصلحت یا مفسده وجود داشته باشد ولی حکم تابع آن نیست.عده ای نیز میان احکام اجتماعی و فردی تفاوت می گذارند. احکام اجتماعی تابع مصالح و مفاسد و احکام فردی تعبدی تابع مصالح و مفاسد نیست.نظریه عدم تبعیت احکام از مصالح و مفاسد همان نظریه اشاعره است که می گویند «الحسن ما حسنه الشاعر و القبیح ما قبححه الشارع»؛ یعنی احکام فارغ از رای و حکم شارع هیچ حسن و قبحی ندارند و فقط بعد از امر و نهی شارع است که حسن یا قبح پیدا می کند. این دیدگاه به میزان کافی نقد و بررسی شده است.بنابر این چه بگوییم مطلق احکام تابع مصالح و مفاسداند یا فقط بخش اجتماعی احکام تابع مصالح و مفاسد است، داشتن و استفاده از سلاح های کشتار جمعی نیز جزء بخش احکام اجتماعی است که تابع مصالح و مفاسد است.بنابر این مساله مورد بحث یک مساله صرفا تعبدی و عبادی که از آغاز و انجام آن رنگ تعبد دیده شود نیست بلکه یک مساله کاملا اجتماعی و سیاسی و مربوط به مصالح نظام بشریت و انسانها است. روش ورود به این گونه مسائل وقتی قرار است از لحاظ شرعی مورد بحث و بررسی قرار گیرد باید ابعاد آن مشخص گردد.
کسی اعتقاد ندارد که این مساله تعبدی است و وقتی مساله مذکور غیر تعبدی و کاملا عقلی شد، در بررسی فقهی آن نیز باید با روش ها و متد متناسب با مساله پیش رفت. همچنین از دو نکته نباید غافل شد: اولا نباید مطلقا حکم صادر کرد یعنی اگر در شرایط کنونی استفاده از آن حرام باشد ممکن با تغییر شرایط اجتماعی و سیاسی استفاده از آن جاز باشد. ثانیا، داشتن یا نداشتن سلاح کشتار جمعی با استفاده کردن از آن جداست. استفاده از سلاح های کشتار جمعی اگر حرام باشد دلیل نمی شود که داشتن آن نیز حرام است.