هجرت براى اقامه نماز خداوند متعال يكى از اهداف هجرت حضرت ابراهيم به سرزمين مكه را كه در قالب دعا بيان شده، بر پا داشتن نماز دانسته و مىفرمايد «رَبَّنُا اِنِىّ اَسْكَنْتُ مِنْ ذُرّيَّتِى بِوَادٍ غَيْرِ ذِى زَرْعٍ عَنْدَ بَيْتِكِ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقيِمُوا الصَّلَوةَ(3)» پروردگارا: من بعضى از فرزندانم را در سرزمين بى آب و […]
نمازگزاردن نشانه خردمند بودن است قرآن كريم يكى از صفات صاحبان خرد و انديشه را بر پا داشتن نماز دانسته و مىفرمايد «وَالّذيِنَ صَبَرُوابْتِغَاءَ وَجْهِ رِبّهِمْ وَ أقامُوالصَّلوةَ وَ اَنْفِقُوا مِمَّارَزَقْنهُمْ سِرّا وَ عَلانَيِةً وَيَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أوُلئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ(1)» آنها كه به خاطر ذات پاك پرودگارشان شكيبائى مىكنند و نماز را بر پا […]
كسب و كار مانع اقامه نماز نشود
نور خدا در خانههائى قرار دارد كه خداوند اذن فرموده كه ديوارهاى آن را بالا برند و مرتفع سازند، تا از دستبرد دشمنان و هوسبازان در امان باشند، كه مقصود از اين خانهها، مساجد و
1- (3و4و5) ميزان الحكمة، ج 5، ص 378.
2- نهجالفصاحه، حديث 54.
(58)
دزدترين دزدها كسى است كه از نمازش بدزد
«اَسْرَقَ السُّرَّاقِ مِن سَوقِ، مِن صَلَاتِهِ يَعنِى لاَيَتَهَمَّهَا(1)» دزدترين دزدها كسى است كه از نمازش بدزدد، يعنى آن را بطور تام و كامل بجا نياورد.
نمازهاى واجب را محافظت كنيد
يكى از خصوصيات افراد شايسته اين است كه نماز خود را محافظت مىكنند: مقصود از نماز در آيه مباركه «وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ يُحَافِظُونَ(2)» نماز واجب است، كه بايد آداب، شرايط، اركان و خصوصيات آن حفظ شود و صفات كامل آن، رعايت گردد و آنطور كه شرع مقدس دستور داده، نماز بگذارد.
بعضى از مفسرين گفتهاند: محافظت بر نماز غير مداومت بر آن است، چون دوام مربوط به خود نماز و نفس عمل است و اما محافظت مربوط به كيفيت آن است(3).جايگاه تاركين نماز در دوزخ
در هنگام جزاء از مجرمين سؤال مىشود «مَا سَلَكَكُمْ فِى سَقَرَ» چه چيز شما را به دوزخ فرستاد، مىگويند: «لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلّيِنَ(3)» ما از نمازگزاران نبوديم. در عالم آخرت رابطه ميان بهشتيان و دوزخيان قطع نمىگردد، بهشتيان مىتوانند از عالم خود وضع دوزخيان
1- وسائل الشيعه، ج 3، ص 7.
2- الميزان، ج 16، ص 198.
3- سوره مدثر آيه 43.
(64)
را مشاهده كنند و لذا از آنها مىپرسند، چرا اهل دوزخ شديد؟ آنها مىگويند: ما نمازگزار نبوديم، اگر نماز مىخوانديم نماز ما را به ياد خدا مىانداخت و نهى از فحشاء و منكر مىكرد و ما را به صراط مستقيم الهى دعوت مىنمود.
علامه طباطبائى(ره) مىفرمايد: در اينجا مراد از صلوة نماز معمولى نيست، بلكه منظور توجه به عبادتى خاص به درگاه خداى متعال كه با همه عبادتها يعنى عبادت در شرايع آسمانى كه از حيث كم و كيف با هم مختلفند، مىسازد(1).
از معصومين عليهمالسلام روايت شده «لاَحَظَّ فِىاْلاِسْلَامِ كَمَنْ تَرَكَ الصَّلاَةَ» كسى كه نمازش را ترك كند، بهرهاى از اسلام نبرده است.عدد نوافل
از ابن ابى عمير روايت شده كه گفت: «سَأَلْتُ اَبَا عَبْدِاللَّهِ عَنْ اَفْضَلِ
1- سوره معارج آيات 22و23.
2- تفسيرالميزان، ج 2، ص 18.
(86)
مَاجَرَتْ بِهِ السُّنَّتِهِ مِنَ الصَّلاَةِ، قَالَ، تَمَامُ الْخَمْسِينَ(1)» مقصود رسول اكرماز پنجاه ركعت نماز كه مىفرمايد، مطابق سنت من است، نمازهاى واجب و نوافل آنهاست به استثناى دو ركعت بعد از عشاء كه در حال نشسته مىخوانيم و يك ركعت محاسبه مىشده و با آن، نمازهاى فريضه و نافله پنجاه و يك ركعت مىشود و شايد ذكر نكردن رسول خدااين ركعت را، براى اين باشد كه اين پنجاه ركعت سنت مؤكّده بوده، چنانچه دلالت مىكند به اين معنا روايتى كه از ابن ابى عمير ذكر نموديم.
در كافى با ذكر سند از «منان»، نقل شده كه گفت: عمر ابن حريث، از امام صادقدر حضور من پرسيد: فدايت شوم، مرا از نماز رسول خداخبر دهيد؟ حضرت فرمود: رسول خدارسمش آن بود كه هشت ركعت نماز نافله ظهر و چهار ركعت نماز واجب ظهر و هشت ركعت نماز نافله عصر و چهار ركعت نماز واجب عصر و سه ركعت نماز واجب مغرب و چهار ركعت نافله آن و چهار ركعت نماز عشاء و هشت ركعت نافله شب و سه ركعت وتر و دو ركعت نافله صبح و دو ركعت نماز واجب صبح مىخواند(2).مراقبت از آداب و شرايط نماز يكى از آداب قلبى نماز و ساير عبادات محافظت از ذات شيطانى است و آيه كريمه «وَالَّذِينَ هُمْ عَلى صَلَواتِهِمْ يُحَافِظُونَ» نيز به جميع مراتب حفظ نماز اشاره دارد. علامه طباطبائى رحمة الله عليه در الميزان مىفرمايد: «مؤمنين بر نماز محافظت دارند كه يكى از نمازهايشان فوت نشود و […]
نماز تجارت پر سود و بدون كساد «اِنَّ الَّذِين يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَ اَقَامُوا الصَّلَوةَ وَ أنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرّا وَ عَلاَنِتَهً يَرجُونَ تِجَارَةً لَّنْ تَبُورَ(4)» كسانى كه كتاب الهى را تلاوت مىكنند و نماز را بر پا مىدارند و از آنچه به آنها روزى دادهايم، پنهان و آشكار انفاق مىكنند، تجارت پر سودى را […]
«وَأَقيِمُوا الصَّلَوةَ وَ اتُوالزَّكوةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ»(2) و نماز را بپا داريد و زكوة را ادا كنيد و همراه ركوع كنندگان، ركوع نمائيد. اين آيه كريمه به نماز جماعت اشاره دارد و از ميان تمام افعال نماز ركوع را بيان كرده و اين وجه تمايز نماز مسلمانان و يهود را مىرساند، زيرا نماز يهود ركوع […]
فصـــل چهارم
چند نماز مستحبى ديگـر
(116)
نماز جعفر طيار
از اعمال مؤكد كه فضايل بى شمارى براى آن ذكر شده، نماز جعفر طيار مىباشد و آن چهار ركعت است، به دو سلام و مستحب است كه در ركعت اول سوره حمد و الزلزله بخواند و در ركعت دوم سوره حمد و عاديات و در ركعت سوم سوره حمد و اذا جاءنصرالله و در ركعت چهارم سوره حمد و قل هوالله احد و اگر در هر ركعتى سوره قل هو الله احد بخواند، بعد از سوره در هر ركعتى پانزده مرتبه بگويد سبحان الله و الحمد الله و لا اله الاالله والله اكبر و در هر ركوعى و در هر سر برداشتن از ركوع و در هر سجده و در هر سر برداشتن از سجده ده مرتبه بگويد و سنت است كه در سجده آخر بعد از تسبيحات اين دعا را بخواند «سُبْحَانَ مَنْ لَيْسَ الغِرَّوَ الَوقَارَ، سُبْحَانَ مَنْ تَعَطُّف باِلْمَجْدَ وَ تَكَرّمَ بِهِ، سُبْحَانَ مَنْ لاَ يَنْبَغىِ التَّسْبِيحِ اِلالِه، سُبْحَانَ ذِى الْعِزَّةِ وَ الْفَضْلِ، سُبْحَانَ ذِى الْقُوَّةِ وَ الطَّوَلِ: اللَّهُمَ اِنّىِ اَسَئلُكَ بِمَعَاقِدِ الِعزَّمِنْ عَرْشِكَ وَ مُنتَهىَ الرَّحَمَةَ مِن كِتَابِكَ وَ بِأسْمِكَ اْلاَعْظَمِ وَ كَلِماتكَ التَّامَّةِ اِلّتِى تَمَّتْ صِدْقا وَ عَدْلاً اَنْ تُصَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَيْتِهِ» بعد از آن حاجت خود را از خداوند حق تعالى بطلبد و چون از نماز فارغ شود، تسبيح حضرت فاطمه زهرا(ع) را بخواند.
چرا براى جنابت بايد غسل كرد خروج منى اثرش بر روى تمام بدن آشكار مىگردد و تمام سلولهاى بدن به دنبال خروج آن در يك حالت سستى مخصوص، فرو مىرود. در بدن دو دسته اعصاب «سمپاتيك و پاراسمپاتيك» فعاليت دارند كه اعصاب سمپاتيك دستگاههاى مختلف بدن را به فعاليت وا مىدارند و پاراسمپاتيك فعاليت آنها […]
نماز حضرت فاطمه(س)(2) روايت شده كه حضرت فاطمه(ع) دو ركعت نماز به جا مىآورد كه جبرئيل تعليم او كرده بود، در ركعت اول بعد از سورهى حمد صد مرتبه سورهى قدر و در ركعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سورهى توحيد مىخواند و چون سلام مىگفت اين دعا را مىخواند: سُبْحَانَ ذِى العِزَّالشَّامِخِ الْمُنِيفِ […]