شان ومنزلت انسان هنگام افرينش او:
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ۖ قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٣٠﴾بقره
و (به یاد آر) وقتی که پروردگارت فرشتگان را فرمود که من در زمین خلیفه‌ای خواهم گماشت، گفتند: آیا کسانی در زمین خواهی گماشت که در آن فساد کنند و خونها بریزند و حال آنکه ما خود تو را تسبیح و تقدیس می‌کنیم؟! خداوند فرمود: من چیزی (از اسرار خلقت بشر) می‌دانم که شما نمی‌دانید.
-مفهوم شناسي ولايت مداري:
الف: از ديدگاه امام خميني:
امام خميني ولايت را به معني :قرب – محبوبيت – تصرف – نيابت اورده وبا توجه به حديث غدير خم ولايت را به معنا ي حكومت كردن مي دانند.
رسول خدا صلي الله عليه واله وسلم(من كنت مولاه فهذا علي مولاه)هركس من مولاي اويم اين علي مولاي اوست.
امام باقر عليه السلام (ما نودي بشيء بمثل ما نودي بالولايه) هيچ چيز به مانند ولايت فرياد نشده (فرياد گر لازم ندارد)
حق تعالی می فرماید: “یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُو اَطِیعُوا اللهَ وَاُطِیعُوا الرَّسُولَ وَاُولِی الاَمرِ مِنکُم فَاِن تَنازَعتُم فِی شَیءٍ فَرُدُّوهُ اِلَی اللهِ وَالرَّسُولِ اِن کُنتُم تُومِنُونَ بِاللهِ وَالیَومِ الآخِرِ ذلِکَ خَیرٌ وَاَحسَنُ تَأوِیلاً”؛ و باز فرموده است: “وَلَو رَدُّوهُ اِلی الرَّسُولِ وَاِلی اُولِی الاَمرِ مِنهُم لعَلِمَهُ الَّذِینَ یَستَنبِطُونَهُ مِنهُم”؛ و باز فرموده است: “اَم یَحسُدُونَ النّاسَ عَلی ما آتیهُمُ اللهُ مِن فَضلِهِ فَقَد آتَینا آلَ اِبراهِیمَ الکِتابَ وَالحِکمَةَ وَآتَیناهُم مُلکاً عَظِیماً * فَمِنهُم مَن آمنَ بِهِ وَمِنهُم مَن صَدَّ عَنهُ وَکَفی بِجَهَنَّمَ سَعِیراً” .
ترجمه آیه اول آن است که : “ای گروهی که ایمان به خدا و رسول آورده اید! اطاعت کنید خدا و اطاعت کنید رسول را و اولی الامر از شما را که امر ایشان و حکم ایشان بر شما جاری است، پس اگر تنازع کنید در چیزی پس رد کنید آن را بسوی خدا و رسول اگر بوده اید که ایمان آورده اید به خدا و روز قیامت، این بهتر است از برای شما و عاقبتش نیکوتر است” .
آيات در اين باب بسيار است
اول: والعصر، ان الانسان لفى خسر يعنى: بحق عصر سوگند ياد مى كنم كه بدرستى كه انسان در زيانكارى است؛ بعضى گفته اند: مراد به عصر، آخر روز است، و بعضى گفته اند: عصر حضرت رسول صلى الله عليه و آله است؛ [ تفسير فخر رازى 234/ 85-86. تفسير قرطبى 179/20. ] الا الذين آمنوا و عملو الصالحات مگر آنها كه ايمان آوردند و كردند كارهاى شايسته و توصوابالحق و توصوا بالصبر [ سوره عصر 1-3. ] وصيت نمودند يكديگر را به حق، و وصيت كردند يكديگر را به صبر.
حق تعالى مى فرمايد: الذين يحملون العرش ومن حمله يسبحون بحمد ربهم و يؤ منون به ويسغفرون آمنوا ربنا وسعت كل شى ء رحمة و علما فاغفر للذين تابوا و اتبعوا سبيلك وقهم عذاب الجحيم، ربنا وادخلهم جنات عدن التى وعدتهم ومن صلح من آبائهم وازواجهم وذرياتهم انك انت العزيز الحكيم، و قهم السيئات و من تق السيئات يومئذ فقد رحمته و ذلك هو الفوز العظيم، ان الذين كفروا ينادون لمقت الله الله اكبر من مقتكم انفسكم اذ تدعون الى الايمان فتكفرون [ سوره غافر 710. ] يعنى:
v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);} Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:”Table Normal”; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:””; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:”Times New Roman”,”serif”;}
از روزگاران پيشين، بعضى از انديشمندان چنين ميپنداشتهاند، كه موجودات اين جهان، در اثر برخورد و تركيب اتّفاقى و تصادفى ذرّات و واحدهاى عناصر، پديد آمده و براى پيدايش آنها هدفى در كار نبوده است و تنها هنگامى كه حيوان و انسان، بر روى زمين پديد آمدند موضوع هدف و قصد در كارها مطرح شد؛ يعنى فقط اين‌گونه موجوداتِ ذيشعور هستند كه هدفى را در نظر ميگيرند و براى رسيدن به آن، تلاش ميكنند؛ مانند تلاشهايى كه براى يافتن غذا يا ساختن لانه و آشيانه انجام ميدهند.
معرفت شناسی، شاخه ای از فلسفه است که به بحث از ماهیت معرفت و حوزه آن، مبانی و پیش فرضهای حصول معرفت، و اعتبار اقسام گوناگون شناخت می پردازد.
یکی از مباحث معرفت شناسی بررسی ماهیت دو گونه معرفت، یعنی «معرفت پیشینی » و «معرفت پسینی »، و تمایز آن دو و همچنین نسبت این تقسیم با تقسیمات ذی ربطی همچون تقسیم قضایابه «ترکیبی » و«تحلیلی » و تقسیم حقایق به «ضروری » و«ممکن » است. مباحث یاد شده، محور اصلی مقاله حاضر را تشکیل می دهد، به گونه ای که انتظار می رود پس از مطالعه آن، طرحی کلی از پیش فرضها، مبانی، مسائل و مشکلات این بحث فرا روی خواننده علاقه مند به مقولات معرفت شناختی قرار گیرد. آقای پال ک. موزر (Paul K . Moser) گلچینی از مهم ترین مقالات جمعی از فیلسوفان مشهور مغرب زمین در این باب را جمع آوری کرده و خود مدخلی به ابتدای آن افزوده که نوشتار حاضر بازگردان بخش نخست آن است. مجموعه مزبور، در سال 1987 با این مشخصات منتشر گردیده است:
یكی از بهترین عوامل اتحاد و وحدت مسلمانان، دوستی با خاندان محمد(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) است. محبت و مودت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) یكی از موارد اتفاق تمام فرق اسلامی وابسته به هر گروهی و هر جریانی می‌باشد و همه مسلمانان عالم آن را یكی از مسلمات اصول دین و از واجبات الهی دانسته‌اند. بنابراین مودت و محبت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) یكی از نكات مشترك بین شیعه و اهل‌سنت است و این نقطه عطفی برای وحدت مسلمانان می‌باشد. پس اگر همه مسلمانان عالم بر سر سفره اهل‌بیت(علیهم‌السلام) جمع شوند، بسیاری از اختلافهای بین فرق مسلمانان كاسته خواهد شد؛ چنان‌كه ما در زیارت جامعه كبیره می‌خوانیم:
اهل بیت علیهم السلام حبل الله المتین و عروه الوثقی و امثال اینهایند و در این باب آیات بسیار است.
آیه اول: (256سوره بقره)
فمن یکفر بالطاغوت و یؤمن بالله فقد استمسک بالعروه الوثقی لاانفصام لها والله سمیع علیم
یعنی: «پس هرکه کافر شود به طاغوت و ایمان آورد به خدا پس بتحقیق که چنگ زده است به دست آویز محکم که گسستن نیست آن را و خدا شنوا و دانا است»؛
بدان که طاغوت را اطلاق می کنند بر شیطان و بت و هر معبودی بغیر از خدا و هر پیشوائی در باطل.
ودر بسیاری از روایات و زیارات ائمه(ع) تعبیر کرده اند ازاولین غاصب ولایت و دومین غاصب ولایت و سومین غاصب ولایت و سایر اعدای دین به جبت و طاغوت و لات و عزی، و اولی و دومی را دو صنم قریش نامیده اند.
احادیث دلالت می کند بر آنکه ایشان ابرارند و متقیان و سابقان و مقربان، و شیعیان ایشان اصحاب یمینند؛ ودشمنان ایشان اشرار و فجار و اصحاب شمالند.
در تفسیر قول خدا (السابقون السابقون* اولئک المقربون* فی جنات النعیم) – مفسران گفته اند که: یعنی آنها که سبقت گرفته اند به ایمان واطاعت به رسول خدا سبقت خواهند گرفت در آخرت بسوی بهشت، ایشانند مقربان در بهشتهای نعیم- از حضرت امیر علیه السلام روایت کرده است که فرمود: من اسبق سابقانم بسوی خدا و رسول او.
و از ابن عباس روایت کرده است که : سبقت گیرندگان سه کسند: حزقیل علیه السلام مومن آل فرعون که پیش از همه ایمان آورده به حضرت موسی علیه السلام و حبیب صاحب یاسین که پیش از همه ایمان آورد به حضرت عیسی علیه السلام و علی بن ابی طالب علهماالسلام که پیش از همه ایمان آورد به محمد صلی الله علیه واله وسلم و او افضل ایشان است.
و ابن شهر آشوب از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده است که: مائیم سابقون- که پیشی گرفته ایم بر همه امت در همه کمالات- و مائیم آخرون- که دولت ما بعد از همه خواهد بود.