با فرا رسيدن ايّام جانسوز و جانگذار فاطميّه، ادامه سخن را به بحث در مورد بانوى گرامى اسلام عليهاالسلام اختصاص مىدهيم. اين ايّام خاطره يكى از تلخترين حوادث صدر اسلام را زنده مىكند. حادثهاى كه اگر هر انسان منصف و مؤمنى در آن دقّت نمايد و به عمق ماجرا بينديشد هالهاى از تأثّر، تأسّف، غم و اندوه وجود او را فرا خواهد گرفت. در همين راستا و براى پىبردن به مقام و منزلت اهل بيت عليهم السلام ابتداى آيهاى از قرآن مجيد را نقل نموده و در ذيل آن آيه شريف، به نقد و بررسى سخن مفسّرين اهل سنّت مىپردازيم.
خداوند متعال خطاب به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مىفرمايد: «قُل لاَّ أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ»[i].بگو من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمىكنم جزدوست داشتن نزديكانم و هركس كار نيكى انجام دهد بر نيكىاش مىافزاييم چرا كه خداوند آمرزنده و سپاسگزار است.فخررازى و محبّت اهل بيت عليهم السلام
فخررازى كه يكى از مفسّرين و متفكّرين اهل سنّت است، در ذيل اين آيه شريف، روايتى را ازكتاب كشّاف زمخشرى نقل مىنمايد. فخررازى چنين مىگويد: «عن النّبي [صلى الله عليه و آله و سلم] أنّه قال: من مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] مات شهيدا، ألا ومن مات على حبّ آلمحمّد [عليهم السلام] مات مغفورا له، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] مات تائبا، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] مات مؤمنا مستكمل الإيمان، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] بشّره ملك الموت بالجنّة ثمّ منكر ونكير، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] يزفّ إلى الجنّة كما تزفّ العروس إلى بيت زوجها، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] فتح له في قبره بابان إلى الجنّة، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] جعل اللّه قبره مزار ملائكة الرّحمة، ألا ومن مات على حبّ آل محمّد [عليهم السلام] مات على السنّة والجماعة، وألا ومن مات على بغض آل محمّد [عليهم السلام] جاء يوم القيامة مكتوبا بين عينيه آيس من رحمة آللّه، ألا ومن مات على بغض آل محمّد [عليهم السلام] مات كافرا، ألا ومن مات على بغض آل محمّد [عليهم السلام] لم يشمّ رائحة الجنّة:
پيامبراكرم [صلى الله عليه و آله و سلم] فرمودند: كسى كه بردوستى آلمحمّد [عليهم السلام ] از دنيا برود، شهيد از دنيا رفته، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، تمام گناهان او آمرزيده مىشود،
آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، جزء توبه كنندگان محسوب مىشود، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، با ايمان كامل از دنيا رفته است، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، ملك الموت، نكير و منكر او را به بهشت جاويدان بشارت مىدهند، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، او را با تشريفات به سوى بهشت مىبرند، چنانچه عروس را با تشريفات خاصّى به منزل همسرش رهسپار مىكنند، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آلمحمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، براى او در قبرش دو در به سوى بهشت باز
مىشود، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود خداوند قبر او را مزار و مطاف ملائكه رحمت قرارمىدهد، آگاه باشيد كسى كه بر دوستى آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، طبق روش و سنّت پيروان پيامبر [صلى الله عليه و آله و سلم] از دنيا رفته است، آگاه باشيد كسى كه بر بغض و كينه آل محمّد [عليهم السلام] ازدنيا برود، روز قيامت وارد صحنه محشر مىشود در حالى كه بر پيشانى او نوشتهاند: از رحمت خدا نااميد مىباشد، آگاه باشيد كسى كه بر بغض و كينه آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود،
بدون دين و كافر از دنيا رفته است آگاه باشيد كسى كه بر بغض و كينه آل محمّد [عليهم السلام] از دنيا برود، هرگز بوى بهشت رااستشمام نخواهد نمود.
فخررازى پس از اينكه روايت را از زمخشرى نقل مىنمايد، به تفسير و تبيين آن مىپردازد و اين قصد را دارد كه بيان كند منظور از آلمحمّد [عليهم السلام] چه كسانى هستند.
أنا أقول: آل محمّد [صلى الله عليه و آله و سلم] هم الّذين يؤول أمرهم إليه فكلّ من كان أمرهم إليه أشدّ وأكمل كانوا هم الآل، ولا شكّ أنّ فاطمة وعليّا والحسن والحسين [عليهم السلام] كان التّعلق بينهم وبين رسول اللّه [صلى الله عليه و آله و سلم] أشدّ التعلقات وهذا كالمعلوم بالنّقل المتواتر فوجب أن يكونوا هم الآل، وأيضا اختلف النّاس في الآل فقيل هم الأقارب وقيل هم امّته، فإن حملناه على القرابة فهم الآل، وإن حملناه على الاُمّة الّذين قبّلوا دعوته فهم أيضا آل فثبت أنّ على جميع التّقديرات هم الآل وأمّا غيرهم فهل يدخلون تحت لفظ الآل؟فمختلف فيه؛نظر من اين است: آل محمّد [صلى الله عليه و آله و سلم] كسانى هستند كه بازگشت آنها به سوى پيامبر خدا [صلى الله عليه و آله و سلم] است، پس هر كسى كه علقه و ارتباط او با رسول خدا [صلى الله عليه و آله و سلم] شديدتر و بيشتر است، به او آل مىگويند. و شكى نيست كه فاطمه و على و حسن و حسين [عليهم السلام] ارتباط و علقه آنها با رسول خدا [صلى الله عليه و آله و سلم] بالاترين و كاملترين ارتباطات بود و اين سخنى است معلوم و آشكار كه با تواتر به اثبات رسيده است پس واجب است كه آنها را آل بدانيم. همچنين مردم اختلاف كردهاند و بعضى گفتهاند خويشاوندان او آل هستند و بعضى ديگر گفتهاند امّت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم آل او هستند. پس اگر آل را به خويشاوندان حمل كنيم كه آل محمّد [عليهم السلام] همان على، فاطمه، حسن و حسين [عليهم السلام] هستند و اگر به معناى امّتى بدانيم كه دعوت اوراپذيرفتهاند، پس آنها هم آل
مىشوند. پس بنابر تمام تقديرات متيقّن اين است كه على، فاطمه، حسن و حسين [عليهم السلام] آل هستند و امّا غير ايشان آياتحت لفظ آل قرار مىگيرند؟ اين مطلبىاست كه مورد اختلاف مىباشد.
فخررازى پس از بحث لغوى، بحث روايى را در مورد مصاديق آل دنبال مىكند. وروى صاحب الكشّاف أنّه لمّا نزلت هذه الآية قيل يا رسول اللّه [صلى الله عليه و آله و سلم] ! من قرابتك هؤلاء الّذين وجبت علينا مودّتهم؟
فقال [صلى الله عليه و آله و سلم] : عليّ وفاطمة وإبناهما [عليهم السلام] فثبت أنّ هؤلاء الأربعة أقارب النّبي صلى الله عليه و آله و سلموإذا ثبت هذا وجب أن يكونوا مخصوصين بمزيد التّعظيم ويدلّ عليه وجوه:
صاحب كتاب كشّاف روايت كرده زمانى كه اين آيه شريف نازل شد، از رسول خدا [صلى الله عليه و آله و سلم] سؤال شد نزديكان شما كه دوستى آنها بر ما واجب گشته چه كسانى هستند؟ پيامبر [صلى الله عليه و آله و سلم] فرمودند: على و فاطمه و دو پسر آنها [عليهم السلام] . پس ثابت شد كه اين چهار نفر نزديكان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم هستند. و زمانى كه اين مطلب بهاثبات رسيد واجباست كه آنها را بهصورت ويژه تعظيم
و احترام نماييم. و بر اين تعظيم ويژه ادلّهاى دلالت دارد:
الأوّل: قوله تعالى «إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» ووجه الاستدلال به ماسبق. الثّانى: لا شكّ أنّ النّبي [صلى الله عليه و آله و سلم] كان يحبّ فاطمة عليهاالسلام قال [صلى الله عليه و آله و سلم] : فاطمة بضعة منّي يؤذيني ما يؤذيها؛ وثبت بالنّقل المتواتر عن رسول اللّه [صلى الله عليه و آله و سلم] أنّه كان يحبّ عليّا والحسن والحسين [عليهم السلام] وإذا ثبت ذلك، وجب على كلّ الاُمّة مثله لقوله:«وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ»[ii] ولقوله تعالى: «فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ
يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ»[iii] ولقوله: «قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ»[iv] ولقوله سبحانه «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌحَسَنَةٌ»[v] الثّالث: أنّ الدّعاء للآل منصب عظيم ولذلك جعل هذاالدعاء خاتمة التّشهد في الصّلاة وهو قوله اللّهم صلّ على محمّدوآل محمّد وأرحم محمّدا وآل محمّد، وهذا التعظيم لم يوجد في حقّ غير الآل، فكلّ ذلك يدلّ على أنّ حبّ آل محمّد واجب وقالالشّافعي:
إنّ كان رفضا حبّ محمّد وآل محمّد فليشهد الثقلان أنّي رافضيّ
دليل اوّل آيهاى است كه ذكر گرديد و در سخنان گذشته به آن اشاره نموديم. دليل دوّم: هيچ شكّى نيست كه پيامبر [صلى الله عليه و آله و سلم] فاطمه عليهاالسلام را دوست مىداشتند و مىفرمودند: فاطمه پاره تن
من است آنچه كه او را اذيّت كند من را نيز آزار مىدهد. همچنين با نقل متواتر به اثبات رسيده است كه پيامبر [صلى الله عليه و آله و سلم] على و حسن و حسين [عليهم السلام] را نيز دوست مىداشتند و زمانىكه اين مطلب به اثبات رسيد، بر همه امّت واجب است كه مانند پيامبر خود رفتار كنند چون خداوند مىفرمايد: (و از او
پيروى كنيد تا هدايت شويد) و همچنين خداوند مىفرمايد:(پس آنان كه فرمان او را مخالفت مىكنند بايد بترسند) و
همچنين مىفرمايد: (بگو اگر خدا را دوست مىداريد از منپيروى كنيد تا خدا نيز شما را دوست بدارد) و باز مىفرمايد:(مسلّما براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نيكويى بود). دليل سوّم: به درستى كه دعا براى آل داراى جايگاه ومقام عظيم است و به همين دليل است كه در پايان تشهّد درنمازهاى روزانه قرار داده شده است و مىخوانيم: خدايا برمحمّد و آل او درود فرست و رحمت خود را بر محمّد و آل اوفرود بفرست. و تعظيم اين چنين در مورد كسانى غير از آل وارد نشده است. تمام دلايلى كه ذكر گرديد دلالت دارند بر اينكه محبّت آل محمّد واجب مىباشد.
شافعى در همين زمينه ابياتى سروده است [كه در اينجا تنها بهذكر بيتى از آن مىپردازيم] : اگر دوستى و محبّت محمّد وآل محمّد موجب رافضى شدن است پس تمام جنّ و انس شاهدباشند كه من رافضى هستم.
فخررازى در ادامه از آيه شريف برداشت ديگرى را ارائه كرده و مىگويد: قوله: «إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» فيه منصب عظيم للصّحابة لأنّه تعالى قال: «وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ * أُوْلَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ»[vi] فكلّ من أطاع اللّه كان مقرّبا عند اللّه تعالى فدخل تحت قوله: «إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى»والحاصل أنّ هذه الآية تدلّ على وجوب حبّ آل
رسولاللّه [صلى الله عليه و آله و سلم] وحبّ أصحابه، وهذا المنصب لا يسلّم إلاّ على قول أصحابنا أهل السنّة والجماعة الّذين جمعوا بين حبّ العترة والصّحابة، وسمعت بعض المذكرين قال إنّه [صلى الله عليه و آله و سلم] قال: مثل أهل بيتي كمثل سفينة نوح من ركب فيها نجى وقال [صلى الله عليه و آله و سلم] : أصحابي كالنّجوم بأيّهم اقتديتم اهتديتم؛ ونحن الآن في بحر التكّليف وتضربنا أمواج الشبهات والشهوات وراكب البحر يحتاج إلى
أمرين أحدهما، السّفينة الخالية عن العيوب والثقب والثّاني، الكواكب الظّاهرة الطّالعة النيّرة، فإذا ركب تلك السفينة ووقع نظرهعلى تلك الكواكب الظّاهرة كان رجاء السّلامة غالبا، فكذلك ركب أصحابنا أهل السّنة سفينة حبّ آل محمّد ووضعوا أبصارهم على نجوم الصّحابة، فرجوا من اللّه تعالى أن يفوزوا بالسّلامة والسّعادة
في الدّنيا والآخرة »[vii].
در آيه «إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» نيز مقام جايگاه عظيمى براى صحابه موجود است. به خاطر اينكه خداوند متعال
مىفرمايد: «(و سوّمين گروه) پيشگامان پيشگامانند آنها مقرّبانند ». پس هر كسى كه خداوند متعال را اطاعت نمايد، نزد خداوند متعال مقرّب محسوب مىشود، پس تحت قول خداوند متعال: «إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» داخل مىشود. حاصل كلاماينكه آيه شريف بروجوب محبّت ودوستى آلرسول [صلى الله عليه و آله و سلم] و محبّت اصحاب هر دو دلالت دارد. و اين جايگاه (دوستى ومحبّت صحابه) به دست نمىآيد مگر بنابر قول اصحاب ما كه
اهل سنّت و جماعت هستند. همانهايى كه ميان دوستى آلمحمّد [صلى الله عليه و آله و سلم] و صحابه جمع كردهاند. از بعضى خطبا شنيدم كه مىگويند: پيامبر [صلى الله عليه و آله و سلم] فرمودند: مثل اهل بيت
من [عليهم السلام] مانند كشتى نوح [عليهالسلام] است كسى كه سوار آن شود نجات مىيابد و پيامبر صلى الله عليه و آله و سلمفرموند: اصحاب من مانند ستارگان هستند؛ از هر كدام آنان كه پيروى كنيد، هدايت
مىشويد. ما نيز الآن در درياى تكليف قرار داريم و امواج شبهات و شهوات ما را فراگرفته است. و مسافر دريا به دو امرنيازمند است: 1. كشتى؛ كه از هرگونه عيب و نقص وسوراخى به دور باشد. 2. ستارهها و چراغهاى درخشنده وروشن كننده راه، پس زمانى كه او بر چنين كشتى سوار شده وبر ستارههاى درخشان نظر بيفكند به سلامتى اميد خواهدداشت. و اين چنين اصحاب ما كه اهل سنّت هستند، بر كشتى
دوستى آل محمّد [عليهم السلام] سوار شده و چشم خود را به اين ستارگان دوختهاند؛ پس همانها هستند كه اميد دارند بهسلامت به مقصد رسيده و در دنيا و آخرت سعادتمند شوند.
پرسشهاى بى پاسخ :در اين قسمت به نقد و بررسى سخنان فخررازى مىپردازيم. با طرح پرسش هايى، انتقاداتى متوجّه فخررازى و پيروان وى مىنماييم،
پرسش نخست
چنانچه در سخنان فخررازى دقّت كرده باشيد، اين مفسّر اهل سنّت درگوشهاى از سخنان خود گفت: اگر معناى لغوى «آل» را در نظر داشته باشيم، بدون هيچ شكّ و شبههاى على، فاطمه و حسن و حسين عليهماالسلام از آل رسول اللّه صلى الله عليه و آله و سلم هستند. زيرا آنها عليهم السلام از نسل و ذريّه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم به شمار مىروند. امّا دخول ديگران مانند صحابه در معناى آل مشكوك و مورد اختلاف مىباشد. حال سؤال اين است كه چگونه اهل سنّت معناى متيّقن آل را رها نموده و دست به دامان امرى مشكوك شده و سخت از چنين امر مشكوكى دفاع مىنماييد و صحابه را آل رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم مىپنداريد؟
پرسش دوّم
فخررازى بعد از اينكه معناى لغوى آل را مطرح نمود براى تأييد سخنان خود
به سنّت نيز تمسّك جسته و بيان كرد، هنگامى كه نام ذوىالقربى را از
رسولاللّه صلى الله عليه و آله و سلم پرسيدند، ايشان صلى الله عليه و آله و سلم اين چهار تن عليهم السلام را نام بردند. همچنين فخررازى در موردى از سخنان خود گفت: شدّت تعلّق اين چهار تن به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم به وسيله اخبار متواثر ثابت شده است. حال سؤال اين است كه اگر از نظر اهلسنّت اين چهار تن عليهم السلام از آل رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلممىباشند. چگونه آنان از خبرى متيقّن كه سنّت (روايت) هم پشتوانه آن است، دست برداشتهاند؟ مگر ادّعاى اهل سنّت، پيروى از سنّت و روش پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم نيست؟
پرسش سوّم:
اين پرسش، پرسشى است كه با توجّه به مقام فكرى و علمى فخررازى مطرح مىشود. با تورّق در كتب فخررازى به اين نتيجه مىرسيم كه او گاهى با دقت فراوان در يك كلمه دهها مطلب را استنباط نموده و بر مطالب خود مانور مىدهد. در روايتى كه فخر رازى از كشّاف نقل نمود، ويژگىهاى محبّت و بغض آلمحمّد عليهم السلام
ذكر شده بود و در حدود دوازده فراز داشت. حال سؤال ما از فخررازى اين است: او با دقّت و ريز بينى كه در مطالب به خرج مىدهد، چگونه به راحتّى از فرازهاى دوازده گانه عبور نمود و حتّى جملهاى را در مورد اين فرازها ذكر ننمود؟ آيا فرازهايى مانند «مستكمل الإيمان »، «جعل اللّه قبره مزار ملائكة الرّحمة »، «مكتوبا بين عينيه آيس من رحمة اللّه »، «مات كافرا » و«لم يشمّ رائحة الجنّة »داراى معنى و مفهوم نمىباشد؟
آيا فخررازى از مجموع اين روايت نفى و اثبات تكوينى را استنباط نمىنمايد؟همان نفى و اثباتى كه در جمله «لا إله إلاّ اللّه » موجود مىباشد، به اين معنى كه اين جمله وجود خداى واحد را اثبات و وجود خدايان متعدّد را نفى مىكند. همانطورى كه مجموع اين روايات اثبات مىكند، تنها محبّت آل محمّد عليهم السلام
سودى ندارد، بلكه محبّتى سودمند است كه به دنبال آن بغض دشمنان آل محمّد عليهم السلام هم باشد.بنابر روايتى كه فخررازى نقل كرده، محبّت آل محمّد عليهم السلام كمال ايمان است وبغض آنان عليهم السلام همانند كفر است. بنابر اين اگر فردى محبّت آل محمّد عليهم السلام را دردل نداشته باشد، نه تنها ايمانى كامل ندارد، بلكه اگر در همان حال بميرد، كافرمرده است. حال چرا فخررازى از اين نكته مهم به سادگى عبور كرده است و
مطلبى بيان ننموده است؟!
رضايت و غضب فاطمه عليهاالسلام
اكثر كتب معتبر اهل سنّت البته با الفاظ و مضامين متفاوت نقل مىكنند كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند: «إنّ الرّب يرضى لرضا فاطمة ويغضب لغضبها »[viii].همانا با رضايت فاطمه [عليهاالسلام] خداوند خشنود شده و با غضب فاطمه [عليهاالسلام] خداوند هم غضبناك مىشود.
اگر طبق گفته اهل سنّت حضرت زهرا عليهاالسلام را معصوم ندانيم، معناى روايت چنين مىشود كه اگر فاطمه عليهاالسلام به عمل خلافى ميل و هواى نفسانى پيدا كرد، خدا نيز به آن عمل خلاف و نفسانى راضى مىشود. اگر واقعا روايت را چنين معنى كنيم، روشن مىشود كه در خداشناسى نيز دچار مشكليم و گويا خدا را هم
معصوم نمىدانيم !!نتيجه اين مىشود كه مسلّما حضرت زهراى مرضيه عليهاالسلام داراى مقام رفيع
عصمت مىباشند البّته عصمت ايشان مانند عصمت حضرت موسى، حضرت عيسى، حضرت ابراهيم و غيره عليهم السلام. .. نيست بلكه عصمتى همانند عصمت پدربزرگوار خود نبى اكرم صلى الله عليه و آله و سلم را دارا مىباشند. گويا عصمت ايشان فوق عصمت مىباشند زيرا در مقام عصمت به جايى رسيدهاند كه با رضايت ايشان رضايت خداوند هم حاصل مىشود و با غضب ايشان خداوند متعال هم غضبناك مىشوند. مقام عصمت ايشان به حدّى است كه عقول ناقص بشرى توان درك حقيقت آن را ندارد.
در صحيح بخارى روايتى ذكر شده است كه دقّت در آن ما را به حقيقت مهمّى رهنمون مىشود. بخارى مىگويد: ابوبكر بعد از ارتحال رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم به استناد اين روايت كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند: «نحن معاشر الأنبياء لا نورّث ما تركنا صدقة:ما انبياء چيزى را به عنوان ارث باقى نمىگذاريم و آنچه كه از
ما باقى مىماند صدقه است.اموال حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام را به زور از ايشان گرفت.فغضب فاطمة بنت رسول اللّه [صلى الله عليه و آله و سلم] فهجرت أبابكر فلم تزل مهاجرته حتّى توفّيت:فاطمه دختر رسول خدا از اين عمل غضبناك شدند پس باابوبكر قهر كرده و ديگر با او صحبت نكردند و تا زمان وفاتشان با او قهر بودند.در ادامه روايت آمده است: «فأمّا صدقته بالمدينة فدفعها عمر إلى عليّ وعبّاس»[ix].امّا اموال پيامبر [صلى الله عليه و آله و سلم] كه در مدينه بود پس عمر آنها را به على و عبّاس بازگرداند.اين روايت، روايتى است كه در كتب معتبر اهل سنّت نقل شده است. و بالاتراز آن راوى آن عايشه مىباشد. حال سؤال اين است كه اگر حضرت زهرا عليهاالسلام، ازعمل ابوبكر غضبناك شدند، آيا غضب ايشان غضب خداوند متعال نمىباشد؟ آيااهل سنّت مىتوانندهر دو روايت را طرد كرده و هر دو را قبول نكنند؟ اين چيزى است كه محال به نظر مىرسد و اهل سنّت چارهاى ندارند جز اينكه أبوبكر رامغضوب خداوند متعال بدانند و اگر او مغضوب خداوند باشد، چگونه همه جلال وجبروت و مقامات پيامبر عليهاالسلام را به او تحويل دادند؟ از طرفى بر فرض كه درستى عمل ابوبكر را مبنى برمحاصره كردن اموال حضرت زهرا عليهاالسلام بپذيريم، چرا عمرآن اموال را برگرداند؟ آيا كار عمر اشتباه و غلط بود؟ مگر نه اينكه اين دو به اعتراف شما مانند ستاره مىباشند؟ سؤال ما اين است كه آيا ستاره اوّلى درست
گفت يا ستاره دوّمى !؟ به كداميك از اين دو ستاره اقتدا كنيم تا هدايت شويم؟اگر كسى ادّعا كند كه اين روايات با يكديگر تعارض نموده در نتيجه، اعتبار ندارند، در جواب مىگوييم بر فرض پذيرفتن تساقط، آنچه كه مىماند اين است كه «إنّ الرّب يرضى لرضا فاطمة ويغضب لغضبها ».
پی نوشت ها:
[i] ـ سوره شورى، آيه 23.
[2] ـ سوره أعراف، آيه 158.
[3] ـ سوره نور، آيه 63.
[4] ـ سوره آل عمران، آيه 31.
[5 ـ سوره أحزاب، آيه 21.
6] ـ سوره واقعه، آيه 10.
7] ـ تفسير فخررازى، جلد 27 صفحه 166.
8] ـ بحار الأنوار، جلد 30 صفحه 353 از منابع اهل سنّت: صحيح بخارى، جلد 5 صفحه
9، مستدرك الحاكم، جلد 3 صفحه 154 و المعجم الكبير، جلد 22 صفحه 401.
10 ـ صحيح بخارى، جلد 4 صفحه 42، مسند احمد، جلد 1 صفحه 6 و البداية والنّهاية،
جلد 5 صفحه 307.