امام مهدی (ع) نه تنها امید اسلام بلکه امید بشریتی است که زیر یوغ بردگی ، ستم و استثمار منکوب شده است او فاتح بزرگی است که اراده انسان را آزاد می کند و امتها و ملتها را از چنگال اعتقادات و نظامهای فاسدی که زندگی را ه دوزخی تحمل ناپذیر بدل کرده اند رهایی می بخشد.
امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف همه مراحل زندگیش معجزه ای بزرگ از معجزات اسلام بوده است، خداوند متعال ولادت او را چون ولادت حضرت موسی پنهان داشت زیرا نیروهای حکومت عباسی به دنبال دست یافتن به او بودند و شرایط بسیار دشوار بود. عمر طولانی حضرت طی نسلهای متعدد نیز معجزه است، همانطور که ظهور ایشان و بیان احکام درخشان اسلام کار خارق العاده دیگری است که خداوند با ظهورش به بشریت ارمغانی گرانبها عطا می کند.
و اما روایاتی که دال بر ولایت و امامت آن حضرت بوده و بر آن تصریح شده است.
احمد بن اسحاق بن سعید روایت کرده که:
خدمت امام حسن عسگری (ع) رسیدم با این اندیشه که از ایشان درباره جانشین و خلف ایشان سوال کنم، همین که داخل شدم حضرت فرمود:
ای احمد بن اسحاق! خداوند متعال از خلقت آدم تا قیامت زمین را از حجت خود خالی نگذاشته و نمی گذارد به وسیله او بلا را از اهل زمین دور می کند، باران را می باراند و برکات زمین را می رویاند.
عرض کردم: یا بن رسول الله خلیفه و امام پس از شما کیست؟
ایشان به سرعت برخاست، داخل خانه شد و سپس در حالی که کودکی سه ساله که رخسارش چون ماه شب چهارده بود بر شانه خود داشت، حارج شد و فرمود: ای احمد! اگر نه اینکه نزد خداوند و حجتهایش گرامی هستی، هرگز این پسرم را به تو نشان نمی دادم، او همنام و هم کنیه پیامبر اکرم (ص) است زمین را سرشار از عدالت و برابری خواهد کرد همانطور که پر از ظلم و ستم شده باشد همانطور در این امت خضر و ذوالقرنین است.
به خدا قسم غیبتی خواهد کرد که در آسمان جز آنها که خداوند بر اعتقاد به امامتشان استوارشان ساخته و توفیق دعا برای تعجیل در فرج او داده است همه هلاک خواهند شد.
عرض کردم: آیا علامتی موجود است تا به وسیله آن قلبم آرام گیرد، پس کودک به زبان آمد و گفت من بقیه الله در زمین و گیرنده انتقام از دشمنان خدا هستم و پس از دیدن نیازی به دلیل نیست، من خشنودم و شادمان از محضر حضرتش مرخص شدم، فردای آن روز، نزد امام بازگشتم و عرض کردم: از اینکه بر من منت نهادی بسیار خوشحال شدم، پس سنت جاری در حضر و ذوالقرنین چیست؟
حضرت فرمود: غیبت طولانی.
عرض کردم: یا بن رسول الله آیا غیبت ایشان خیلی طول می کشد؟
فرمود: آری به خدا آنقدر به درازا می کشد که بیشتر معتقدان به آن از اعتقادشان باز می گردند و تنها گروهی باقی خواهند ماند که خداوند از ایشان مویدشان کرده باشد.
ای احمد! این امری از خداست، سری از خداست و غیبتی از خداست، آنچه را که به تو گفتم برگیر و آن را پنهان دار و از سپاسگزاران باش تا با ما در علیین باشی.
همچنین داوود بن قاسم می گوید: شنیدم امام هادی (ع) فرمود:
جانشین من حسن است، پس چگونه خواهد بود حال شما نسبت به جانشین پس از آن جانشین گفتم: قربانت گردم مگر چگونه است؟
فرمود: «انکم لاترون شخصه و لا یحل لکن ذکره باسمه، فقلت : فکیف نذکره؟ فقال قولوا: الحجه من آل محمد(ع)» شما شخص او را نمی بینید و شایسته نیست نام را ببرید. عرض کردم پس چگونه او را یاد کنیم؟
فرمود: بگوئید حجت آل محمد (ع).
در روایت دیگری از عمر و اهوازی روایت شده که گفت:
« ارانی ابو محمد ابنه و قال: هذا صاحبکم من بعدی». پسرش را به من نشان داد و گفت این پسر امام شماست بعد از من».
امام زمان و مشیت الهی
« و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم اوارثین لهم فی الارض و نری فرعون و هامان و جنودهما منهم ما کانوا یحذرون ». می خواهیم منت گذاریم بر آنها که ناتوان شمرده شدند، در زمین آنها را پیشوایان وارث برندگان زمین قرار داده صاحب قدرت سازیم و به چشم فرعون و هامان و لشکرینانشان از انچه ترسان بودند بنمائیم تا متذکر قدرت حق شوند.
منظور از مستضعفین چه کسانی هستند؟ در تفسیر صافی از حضرت امیر المومنین (ع) روایت شده که فرمودند: مستضعفین در آیه شریفه آل محمد هستند خداوند مبعوث می کند مهدی آنها را پس عزت می دهد آنان را و ذلیل می کند دشمنانشان را « هم آل محمد (ص) یبعث الله المهدی هم بعد جدهم فیزهم و یذل عدوهم».
یکی دیگر از آیاتی که بیانگر مشیت الهی مبنی بر حاکمیت صالحان بر روی زمین می باشد آیه 105 سوره انبیا است که می فرماید:« و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون». و ما بعد از تورات در زبور حضرت داوود نوشتیم که البته بندگان نیکوکار من، ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد.
از امام باقر (ع) روایت شده که فرمودند: مراد از عباد صالح، اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف هستند که در آخرالزمان می آیند.
در اینجا نکته ای که باید توضیح داده شود، اینکه «ارض» بیانگر چیست؟ ارض به مجموع کره زمین گفته می شود و سراسر جهان را شامل می گردد. بنابراین از آیه شریفه استفاده می شود که حکومت حضرت مهدی جهانی خواهد بود.
در تفسیر صافی از امیر المومنین علی (ع) روایت شده که فرمودند دنیائی که امروزه نسبت به ما آل محمد همانند اسب چموشی سرکشی و نافرمانی می کند، روزی مطیع ما خواهد شد و فرمانبرداری خواهد کرد، سپس آن حضرت آیه « و لقد کتبنا فی الزبور ….» را تلاوت فرمودند.
نکاتی در آیات ذکر شده
1- منت به معنی بخشیدن مواهب است یعنی ما می خواهیم آنان را مشمول نعمتهای خود قرار دهیم.
2- می خواهیم آنان را پیشوایان زمین قرار دهیم.
3- آنان وارث حکومت طاغوتها و جباران خواهند شد.
4- حکومتی قوی و قدرتمند و پابرجا به آنان می دهیم.
5- قدرت خدا را به دشمنان نشان می دهیم.
6- قبلاً هم این وعده را به بشریت داده ایم و بر آن تاکید می کنیم.
7- حکومت صالحان حکومت فراگیر و جهانی خواهد بود.
امام زین العابدین در تفسیر آیه « و نرید ان نمن… » فرمود: « الذی بعث محمداً بالحق بشیراً و نذیراً ان الابرار منا اهل البیت و شیعتهم بمنزله موسی و شیعته و ان عدونا و اشیاء هم بمنزله فرعون و اشیاعه» سوگند به کسی که محمد را بشارت دهنده و بیم دهنده قرار داد، نیکان از ما اهل بیت و پیروان آنها به منزله موسی و پیروان او می باشند و دشمنان ما و پیروان آنها همانند فرعون و پیروانش می باشند.
حکومت صالحان بر اساس قانون تکوینی نظام آفرینش است
آنچه با جهان خلقت هماهنگ می باشد همانند حکومت صالحان است و حکومت ظالمان و ستمگران بر خلاف قوانین آفرینش خلقت است، تا آنجا که می دانیم جهان هستی مجموعه ای از نظامهاست، وجود قوانین منظم و عمومی در سراسر جهان دلیل بر یکپارچگی و به هم پیوستگی این نظام می باشد و انسان از این قانون کلی استثنا نشده ،جامعه انسانی نمی تواند با انتخاب بی نظمی، هرج و مرج، ظلم و ستم و ناهنجاری خود را در مسیر رودخانه عظیم جهان آفرینش که با برنامه منظم است کنار بکشد و برخلاف مسیر آن شنا کند.
نظام آفرینش دلیل روشنی بر پذیرش یک نظام صحیح اجتماعی در آینده جهان انسانیت خواهد بود و این همان چیزی است که از آیه مذکور (105/ انبیاء) استفاده می شود، همانگونه که در جای دیگر به آن تصریح و بر وعده خویش تاکید کرده وی می فرماید:
« و عدالله الذین آمنو منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم ولیمکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعئ خوفهم امناً یعبدونی لا یشرکون بی شیئاً» خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند وعده داده است که حتماً آنان را خلیفه روی زمین خواهد کرد همانگونه که پیشینیان را خلافت روی زمین بخشید و بیم و ترس آنان را به ایمنی و آرامش مبدل خواهد ساخت آنچنانکه مرا می پرستند و چیزی برای من شریک قرار نمی دهند.
مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع البیان می گوید: عیاشی از علی بن الحسین روایت کرده که حضرت این آیه را خواند و فرمود: به خدا سوگند آنان شیعیان ما خاندان پیامبر هستند، خداوند این کار را در حق آنان به دست مردی از ما به انجام می رساند و او مهدی این امت است.
بیان اهل بیت در مورد امام مهدی
حضرت رسول فرمود: شب و روز به پایان نمی رسد تا آنکه خداوند برانگیزد مردی را از اهل بیت من که هم نام من باشد و زمین را پر کند از عدالت همچنانکه پر شده باشد از ظلم و جور.
در تفسیر برهان از محمد جریر طبری نقل شده که سلمان روایت نمود و گفت رسول خدا صل الله و اله وصلم به من فرمود : البته خداوند تبارک و تعالی مبعوث ننموده پیغمبری را مگر اینکه دوازده نقیب برای او قرار داده سپس فرمود:
ای سلمان! آیا شناخته ای دوازده نفر نقیبانی را که خداوند اختیار فرموده آنها را که بعد از من امام باشند و آنگاه شمرد آنها را تا رسید به دوازدهمین و فرمود بعد از او « ح م د» بن الحسین که قائم است بحق الله عجل الله تعالی فرجه.
در کتاب الغمه از امام مجتبی نقل شده که به اصحاب خود بعد از صلح با معاویه فرمود: آیا نداشته اید که هر یک از ما امامان در گردن او بیعتی است از طاغیه زمان خود مگر قائم آل محمد ، پشت سر او روح الله عیسی بن مریم نماز می خواند و البته خداوند عز و جل مخفی می دارد ولادت او را و غایب می گرداند شخص او را به سبب اینکه در وقت قامتش در گردن او بیعتی از طاغیه زمانش نباشد سپس فرمود:
او نهمین اولاد از نسل برادرم حسین است که خداوند طولانی می کند عمر او را در زمان غیبتش ، سپس او را قدرت خود ظاهر می سازد، به صورت جوانی که سن او کمتر از چهل سال باشد.