نفاق و دورویی درد بزرگی است که از کمبود شخصیت و ضعف اراده، سرچشمه می گیرد . افرادی که سعی دارند، خود را غیر از آنکه هستند، نشان دهند و زبان و دل، ظاهر و باطن و گفتار و کردارشان از هم جداست، مردم ناتوانی هستند که نه شجاعت اظهار شخصیت واقعی خود را دارند و نه اراده و تصمیم لازم برای اصلاح خود .
این گروه همواره در آیات قرآن به عذاب الهی وعده داده شده اند تا جایی که در ردیف کفار و مورد توبیخ فراوان قرار گرفته اند . خداوند در این باره می فرماید:
۱ . منافقین همگام با کفار در جهنم اند:
وعد الله المنافقین والمنافقات والکفار نار جهنم خالدین فیها (۹۸) ;
خدا به مردان و زنان دوچهره و کافران، آتش جهنم را وعده داده است که در آن جاودانه اند .
۲ . منافقین در پست ترین جایگاه دوزخند:
ان المنافقین فی الدرک الاسفل من النار (۹۹) ;
بدرستی که منافقین در فروترین درکات دوزخند .
برخی از صفات منافقین
الف) صفات منافقین در قرآن:
۱ . همواره دروغگویند:
والله یشهد ان المنافقین لکاذبون (۱۰۰) ;
و خدا گواهی می دهد که منافقین سخت دروغگویند .
۲ . نفاق از سخنانشان مشخص است:
ولتعرفنهم فی لحن القول (۱۰۱) ; و از آهنگ سخن به [حال] آنان پی خواهی برد .
۳ . دوستی با کفار را ترجیح می دهند:
الذین یتخذون الکافرین اولیاء من دون المؤمنین (۱۰۲) ;
همانان که غیر از مؤمنان، کافران را دوستان [خود] می گیرند .
۴ . بدون هدف زندگی می کنند:
مذبذبین بین ذلک لا الی هؤلاء ولا الی هؤلاء (۱۰۳) ;
میان آن [دو گروه مؤمنین و کفار] دودلند; نه با اینانند و نه با آنان .
۵ . با شعار اصلاح طلبی فساد می کنند:
واذا قیل لهم لا تفسدوا فی الارض قالوا انما نحن مصلحون (۱۰۴) ;
و چون به آنان گفته می شود: در زمین فساد مکنید می گویند: ما خود اصلاح گریم .
۶ . اگر کار خیری انجام دهند، از روی کراهت است:
ولا یاتون الصلاة الا وهم کسالی ولا ینفقون الا وهم کارهون (۱۰۵) ;
و جز با [حال] کسالت نماز به جا نمی آورند، و جز با کراهت انفاق نمی کنند .
ب) صفات منافقین در روایات:
امام صادق علیه السلام علاوه بر آنچه در قرآن آمده است، برخی از دیگر صفات منافقین را این گونه ذکر فرموده اند:
اربع من علامات النفاق: قساوة القلب، وجمود العین، والاصرار علی الذنب والحرص علی الدنیا (۱۰۶) ;
چهار چیز از نشانه های نفاق است: سختدلی، خشکیدگی چشم، مداومت بر گناه، و آزمندی نسبت به دنیا .
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز برخی از نشانه های منافق را این گونه بیان فرموده است:
آیة المنافق ثلاث: اذا حدث کذب و اذا وعد خلف واذا ائتمن خان (۱۰۷) ;
نشانه منافق سه چیز است: هرگاه سخن گوید دروغ گوید، هرگاه وعده دهد، وفا نکند و هرگاه به او اعتماد شود، خیانت کند .
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:
ولقد قال لی رسول الله صلی الله علیه و آله: انی لا اخاف علی امتی مؤمنا ولا مشرکا . اما المؤمن فیمنعه الله بایمانه واما المشرک فیقمعه الله بشرکه ولکنی اخاف علیکم کل منافق الجنان عالم اللسان، یقول ما تعرفون ویفعل ما تنکرون (۱۰۸) ;
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به من فرمود: من بر امتم، نه از مؤمن می ترسم و نه از مشرک; چرا که خداوند مؤمن را با ایمانش باز می دارد و مشرک را به وسیله شرکش نابود می کند، بلکه تنها از [شر] کسی می ترسم که در دل منافق است و در زبان دانا، چیزی را می گوید که آن را نیکو می شمارید و کاری می کند که آن را ناپسند می دارید .
حکایت منافق درنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مثل المؤمن والمنافق والکافر کمثل رهط ثلاثة وقعوا الی نهر، فوقع المؤمن فقطع، ثم وقع المنافق حتی اذا کاد ان یصل الی المؤمن ناداه الکافر ان هلم الی فانی اخشی علیک، وناداه المؤمن ان هلم الی فان عندی وعندی یحظی له ما عنده . فما زال المنافق یتردد بینهما حتی اتی علیه اذی فغرقه، وان المنافق لم یزل فی شک وشبهة حتی اتی علیه الموت وهو کذلک (۱۰۹) ;
حکایت مؤمن و منافق و کافر، حکایت یک گروه سه نفری است که به سوی رودخانه ای می روند . ابتدا مؤمن وارد رودخانه می شود و از آن می گذرد . سپس منافق وارد می شود و چیزی نمانده که خودش را به مؤمن برساند [اما] کافر صدایش می زند: به سوی من بیا; زیرا برای تو نگرانم . و مؤمن صدا می زند که: به سوی من بیا; زیرا نزد من بهره مند خواهی بود . منافق پیوسته میان آن دو تردد می کند تا آنکه بالاخره گزندی به او می رسد و غرقش می کند . آری منافق پیوسته در شک و شبهه به سر می برد تا آنکه مرگش فرا می رسد . او چنین حالتی دارد .
نفاق و منافق
نفاق و دورویی درد بزرگی است که از کمبود شخصیت و ضعف اراده، سرچشمه می گیرد . افرادی که سعی دارند، خود را غیر از آنکه هستند، نشان دهند و زبان و دل، ظاهر و باطن و گفتار و کردارشان از هم جداست، مردم ناتوانی هستند که نه شجاعت اظهار شخصیت واقعی خود را دارند و نه اراده و تصمیم لازم برای اصلاح خود .
این گروه همواره در آیات قرآن به عذاب الهی وعده داده شده اند تا جایی که در ردیف کفار و مورد توبیخ فراوان قرار گرفته اند . خداوند در این باره می فرماید:
۱ . منافقین همگام با کفار در جهنم اند:
وعد الله المنافقین والمنافقات والکفار نار جهنم خالدین فیها (۹۸) ;
خدا به مردان و زنان دوچهره و کافران، آتش جهنم را وعده داده است که در آن جاودانه اند .
۲ . منافقین در پست ترین جایگاه دوزخند:
ان المنافقین فی الدرک الاسفل من النار (۹۹) ;
بدرستی که منافقین در فروترین درکات دوزخند .
برخی از صفات منافقین
الف) صفات منافقین در قرآن:
۱ . همواره دروغگویند:
والله یشهد ان المنافقین لکاذبون (۱۰۰) ;
و خدا گواهی می دهد که منافقین سخت دروغگویند .
۲ . نفاق از سخنانشان مشخص است:
ولتعرفنهم فی لحن القول (۱۰۱) ; و از آهنگ سخن به [حال] آنان پی خواهی برد .
۳ . دوستی با کفار را ترجیح می دهند:
الذین یتخذون الکافرین اولیاء من دون المؤمنین (۱۰۲) ;
همانان که غیر از مؤمنان، کافران را دوستان [خود] می گیرند .
۴ . بدون هدف زندگی می کنند:
مذبذبین بین ذلک لا الی هؤلاء ولا الی هؤلاء (۱۰۳) ;
میان آن [دو گروه مؤمنین و کفار] دودلند; نه با اینانند و نه با آنان .
۵ . با شعار اصلاح طلبی فساد می کنند:
واذا قیل لهم لا تفسدوا فی الارض قالوا انما نحن مصلحون (۱۰۴) ;
و چون به آنان گفته می شود: در زمین فساد مکنید می گویند: ما خود اصلاح گریم .
۶ . اگر کار خیری انجام دهند، از روی کراهت است:
ولا یاتون الصلاة الا وهم کسالی ولا ینفقون الا وهم کارهون (۱۰۵) ;
و جز با [حال] کسالت نماز به جا نمی آورند، و جز با کراهت انفاق نمی کنند .
ب) صفات منافقین در روایات:
امام صادق علیه السلام علاوه بر آنچه در قرآن آمده است، برخی از دیگر صفات منافقین را این گونه ذکر فرموده اند:
اربع من علامات النفاق: قساوة القلب، وجمود العین، والاصرار علی الذنب والحرص علی الدنیا (۱۰۶) ;
چهار چیز از نشانه های نفاق است: سختدلی، خشکیدگی چشم، مداومت بر گناه، و آزمندی نسبت به دنیا .
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز برخی از نشانه های منافق را این گونه بیان فرموده است:
آیة المنافق ثلاث: اذا حدث کذب و اذا وعد خلف واذا ائتمن خان (۱۰۷) ;
نشانه منافق سه چیز است: هرگاه سخن گوید دروغ گوید، هرگاه وعده دهد، وفا نکند و هرگاه به او اعتماد شود، خیانت کند .
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:
ولقد قال لی رسول الله صلی الله علیه و آله: انی لا اخاف علی امتی مؤمنا ولا مشرکا . اما المؤمن فیمنعه الله بایمانه واما المشرک فیقمعه الله بشرکه ولکنی اخاف علیکم کل منافق الجنان عالم اللسان، یقول ما تعرفون ویفعل ما تنکرون (۱۰۸) ;
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به من فرمود: من بر امتم، نه از مؤمن می ترسم و نه از مشرک; چرا که خداوند مؤمن را با ایمانش باز می دارد و مشرک را به وسیله شرکش نابود می کند، بلکه تنها از [شر] کسی می ترسم که در دل منافق است و در زبان دانا، چیزی را می گوید که آن را نیکو می شمارید و کاری می کند که آن را ناپسند می دارید .
حکایت منافق درنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مثل المؤمن والمنافق والکافر کمثل رهط ثلاثة وقعوا الی نهر، فوقع المؤمن فقطع، ثم وقع المنافق حتی اذا کاد ان یصل الی المؤمن ناداه الکافر ان هلم الی فانی اخشی علیک، وناداه المؤمن ان هلم الی فان عندی وعندی یحظی له ما عنده . فما زال المنافق یتردد بینهما حتی اتی علیه اذی فغرقه، وان المنافق لم یزل فی شک وشبهة حتی اتی علیه الموت وهو کذلک (۱۰۹) ;
حکایت مؤمن و منافق و کافر، حکایت یک گروه سه نفری است که به سوی رودخانه ای می روند . ابتدا مؤمن وارد رودخانه می شود و از آن می گذرد . سپس منافق وارد می شود و چیزی نمانده که خودش را به مؤمن برساند [اما] کافر صدایش می زند: به سوی من بیا; زیرا برای تو نگرانم . و مؤمن صدا می زند که: به سوی من بیا; زیرا نزد من بهره مند خواهی بود . منافق پیوسته میان آن دو تردد می کند تا آنکه بالاخره گزندی به او می رسد و غرقش می کند . آری منافق پیوسته در شک و شبهه به سر می برد تا آنکه مرگش فرا می رسد . او چنین حالتی دارد .
نفاق و منافق
نفاق و دورویی درد بزرگی است که از کمبود شخصیت و ضعف اراده، سرچشمه می گیرد . افرادی که سعی دارند، خود را غیر از آنکه هستند، نشان دهند و زبان و دل، ظاهر و باطن و گفتار و کردارشان از هم جداست، مردم ناتوانی هستند که نه شجاعت اظهار شخصیت واقعی خود را دارند و نه اراده و تصمیم لازم برای اصلاح خود .
این گروه همواره در آیات قرآن به عذاب الهی وعده داده شده اند تا جایی که در ردیف کفار و مورد توبیخ فراوان قرار گرفته اند . خداوند در این باره می فرماید:
۱ . منافقین همگام با کفار در جهنم اند:
وعد الله المنافقین والمنافقات والکفار نار جهنم خالدین فیها (۹۸) ;
خدا به مردان و زنان دوچهره و کافران، آتش جهنم را وعده داده است که در آن جاودانه اند .
۲ . منافقین در پست ترین جایگاه دوزخند:
ان المنافقین فی الدرک الاسفل من النار (۹۹) ;
بدرستی که منافقین در فروترین درکات دوزخند .
برخی از صفات منافقین
الف) صفات منافقین در قرآن:
۱ . همواره دروغگویند:
والله یشهد ان المنافقین لکاذبون (۱۰۰) ;
و خدا گواهی می دهد که منافقین سخت دروغگویند .
۲ . نفاق از سخنانشان مشخص است:
ولتعرفنهم فی لحن القول (۱۰۱) ; و از آهنگ سخن به [حال] آنان پی خواهی برد .
۳ . دوستی با کفار را ترجیح می دهند:
الذین یتخذون الکافرین اولیاء من دون المؤمنین (۱۰۲) ;
همانان که غیر از مؤمنان، کافران را دوستان [خود] می گیرند .
۴ . بدون هدف زندگی می کنند:
مذبذبین بین ذلک لا الی هؤلاء ولا الی هؤلاء (۱۰۳) ;
میان آن [دو گروه مؤمنین و کفار] دودلند; نه با اینانند و نه با آنان .
۵ . با شعار اصلاح طلبی فساد می کنند:
واذا قیل لهم لا تفسدوا فی الارض قالوا انما نحن مصلحون (۱۰۴) ;
و چون به آنان گفته می شود: در زمین فساد مکنید می گویند: ما خود اصلاح گریم .
۶ . اگر کار خیری انجام دهند، از روی کراهت است:
ولا یاتون الصلاة الا وهم کسالی ولا ینفقون الا وهم کارهون (۱۰۵) ;
و جز با [حال] کسالت نماز به جا نمی آورند، و جز با کراهت انفاق نمی کنند .
ب) صفات منافقین در روایات:
امام صادق علیه السلام علاوه بر آنچه در قرآن آمده است، برخی از دیگر صفات منافقین را این گونه ذکر فرموده اند:
اربع من علامات النفاق: قساوة القلب، وجمود العین، والاصرار علی الذنب والحرص علی الدنیا (۱۰۶) ;
چهار چیز از نشانه های نفاق است: سختدلی، خشکیدگی چشم، مداومت بر گناه، و آزمندی نسبت به دنیا .
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز برخی از نشانه های منافق را این گونه بیان فرموده است:
آیة المنافق ثلاث: اذا حدث کذب و اذا وعد خلف واذا ائتمن خان (۱۰۷) ;
نشانه منافق سه چیز است: هرگاه سخن گوید دروغ گوید، هرگاه وعده دهد، وفا نکند و هرگاه به او اعتماد شود، خیانت کند .
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:
ولقد قال لی رسول الله صلی الله علیه و آله: انی لا اخاف علی امتی مؤمنا ولا مشرکا . اما المؤمن فیمنعه الله بایمانه واما المشرک فیقمعه الله بشرکه ولکنی اخاف علیکم کل منافق الجنان عالم اللسان، یقول ما تعرفون ویفعل ما تنکرون (۱۰۸) ;
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به من فرمود: من بر امتم، نه از مؤمن می ترسم و نه از مشرک; چرا که خداوند مؤمن را با ایمانش باز می دارد و مشرک را به وسیله شرکش نابود می کند، بلکه تنها از [شر] کسی می ترسم که در دل منافق است و در زبان دانا، چیزی را می گوید که آن را نیکو می شمارید و کاری می کند که آن را ناپسند می دارید .
حکایت منافق درنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مثل المؤمن والمنافق والکافر کمثل رهط ثلاثة وقعوا الی نهر، فوقع المؤمن فقطع، ثم وقع المنافق حتی اذا کاد ان یصل الی المؤمن ناداه الکافر ان هلم الی فانی اخشی علیک، وناداه المؤمن ان هلم الی فان عندی وعندی یحظی له ما عنده . فما زال المنافق یتردد بینهما حتی اتی علیه اذی فغرقه، وان المنافق لم یزل فی شک وشبهة حتی اتی علیه الموت وهو کذلک (۱۰۹) ;
حکایت مؤمن و منافق و کافر، حکایت یک گروه سه نفری است که به سوی رودخانه ای می روند . ابتدا مؤمن وارد رودخانه می شود و از آن می گذرد . سپس منافق وارد می شود و چیزی نمانده که خودش را به مؤمن برساند [اما] کافر صدایش می زند: به سوی من بیا; زیرا برای تو نگرانم . و مؤمن صدا می زند که: به سوی من بیا; زیرا نزد من بهره مند خواهی بود . منافق پیوسته میان آن دو تردد می کند تا آنکه بالاخره گزندی به او می رسد و غرقش می کند . آری منافق پیوسته در شک و شبهه به سر می برد تا آنکه مرگش فرا می رسد . او چنین حالتی دارد .
۹۸) توبه/۶۸ .
۹۹) نساء/۱۴۵ .
۱۰۰) منافقون/۱ .
۱۰۱) محمد/۳۰ .
۱۰۲) نساء/۱۳۹ .
۱۰۳) نساء/۱۴۳ .
۱۰۴) بقره/۱۱ .
۱۰۵) توبه/۵۴ .
۱۰۶) الاختصاص، ۲۲۸ .
۱۰۷) میزان الحکمة، حرف نون، ح ۲۰۵۷۴ .
۱۰۸) نهج البلاغه، نامه ۲۷ .
۱۰۹) میزان الحکمه، ۱۸۴۷۳ .