وقت ظهور و قیام امام مهدي عليه السلام

زمان دقیق ظهور و قیام حضرت مهدی(ع) را جز خداوند متعال کسی نمی داند,وخود حضرت هم وقتی زمان قیامش فرا رسد,از طریق الهام الهی آگاه می شود.

“كافي ج1ص343وكتاب الغيبه ص164ورجال كشي ص192”

در کلام ختمی مرتبت آمده که هرگاه وقت قیام فرا رسد,پرچم حضرت خود به خود برافراشته می شود چنان که می خوانیم:«له علم اذ کان وقت خروجه انتشر ذلک العلم من نفسه و انطقه الله تبرک و تعالی فناداه العلم :اخرج یا ولی الله فاقتل اعداء الله …فلایحل لک ان تقعد عن اعداءالله”

“كمال الدين ج1ص155والخرايجوالجرايح قطب اوندي ج2ص550”

برای او (حضرت مهدی(ع))پرچمی است که وقتی هنگام خروجش فرا رسد خود به خود باز می شود و خداوند بزرگ آن را به سخن می آورد پس آن حضرت را مورد خطاب قرار می دهد و می گوید:خارج شو ای ولی خدا! پس دشمنان خداوند را نابود ساز که دیگر برای تو نشستن در مقابل دشمنان خدا جایز نیست.

ویا هنگام فرا رسیدن قیام آن حضرت شمشیرش به امر الهی از غلاف خارج می شود؛ چنان که پیامبر اکرم (ص) می فرماید:«له سیف مغمد فاذا حان وقت خروجه اقتلع ذالک السیف من غمده و انطقه الله عزوجل فناداه السیف اخرج یا ولی الله فلا یحل لک ان تقعد عن اعداء الله فیخرج “

“كمال الدين ج1ص155”

برای او شمشیری است در غلاف.پس هنگامی که وقت قیامش فرا رسد،آن شمشیر از غلافش خارج می شود و خداوند آن شمشیر را به سخن در می آورد و شمشیر به آن حضرت ندا می دهد:ای ولی خدا!قیام کن چرا که برای تو جایز نیست در مقابل دشمنان خدا بنشینی.پس او قیام می کند.

علائم ظهور :

علائم ظهور بیش از آن است که در بخشی از یک مقاله بگنجد ما فقط به برخی از علائم اشاره می کنیم که در کلام خاتم انبیا بر آنها دست یافته ایم . البته این موارد در واقع نشانه های آخر الزمان است که منتهی به دوران ظهور حضرت مهدی(ع) می شود .

1.عن ابن عباس عن رسول الله (ص) فی حدیث ان الله اوحی الیه لیله اسری به ان یوصی الی علی و اخبره بالائمه من ولده الی ان قال و اخر رجل منهم یصلی عیسی ابن مریم خلفه یملا الارض عدلا کما ملئت جورا و ظلما ….فقلت الهی و سیدی متی یکون ذاک ؟ فاوحی الله عز و جل الی یکون ذلک اذا رفع العلم و ظهر الجهل و کثر القراءه و قل العمل و کثر القتل و قل الفقهاء و الهادون و کثر فقهاء الضلاله و الخونه…وکثر الجور و الفساد و ظهر المنکر و امر امتک به و نهی عن المعروف”

“اثباه الهداه ج7ص390”

ابن عباس می گوید از پیامبر خدا(ص) در حدیثی نقل شده است که خداوند به او در شب معراج وحی کرد که به حضرت علی(ع) سفارش کند و نسبت به امامان از فرزندانش آگاهی داد تا آنجا که فرمود:آخرین مرد از آنها,کسی است که عیسی بن مریم (ع) پشت سرش نماز می خواند.زمین را پر از عدل و داد می کند؛چنان که ستم فرا گیر شده است …عرض کردم:خدای من و آقای من!آن (قیام مهدی) کی خواهد بود؟ خداوند به من وحی کرد,هرگاه علم از میان برداشته شود و جهل و نادانی ظاهر شود ؛خواندن[قرآن] زیاد,ولی عمل[به قرآن] کم شود,و قتل و کشتار فراوان، و فقها و هدایتگران کم شوند وعالمان گمراهی و خیانتکاری به وفور یافت شوند …جور و فساد زیاد شود ، و منکر آشکار گردد ، و امت تو به منکرامر! و از معروف نهی نماید.))

پیامبر اکرم (ص) فرمود : ((یکون عند انقطاع من الزمان و ظهور من الفتن رجل یقال له المهدی عطائه هنیئا”

“كشف الغمه في معرفه الائمه ج3ص260حديث24”

هنگام پایان زمان و آشکار شدن فتنه ها ، مردی هست که به او مهدی گفته می شود و بخشش او فراوان است.

اقدامات پس از ظهور:

از جمله مسائلی که درباره خاتم الاوصیاء ، مهدی موعود (ع) در کلام خاتم الانبیاء بدان پرداخته شده، تصویر کلی و روشن و امیدوار کننده ای از دوران ظهور است ، همان چیزی که مایع دلخوشی تمام مستضعفان عالم به حساب می آید .در این خصوص ، به نمونه هایی اشاره می شود .

1.تسخیر جهان و تشکیل حکومت واحد:

پیامبر اکرم (ع) فرمود : “…والذی بعثنی بالحق بشیرا لولم یبق من الدنیا الا یوم حتی یخرج فیه ولدی المهدی …وتشرق الارض بنور ربها و یبلغ سلطانه المشرق و المغرب “

“فرائد السبطين جويني ج2ص312”

سوگند به آنکه مرا به حق ، بشارت دهنده برانگیخت!اگر از عمر دنیا جز یک روز نمانده باشد، خداوند آن روز طولانی می کند تا که فرزندم مهدی در آن قیام کند، و زمین به نور پروردگارش روشن شود و حکومت او شرق و غرب را فراگیرد.

و در روایت دیگری آن حضرت فرمود : الائمه من بعدی اثنا عشر او لهم انت یا علی و اخرهم القائم الذی یفتح الله تعالی ذکره علی یدی مشارق الارض و مغاربها”

“الامالي ،صدوق ص79و روضه الواعظين ،فتال نيشابوري ص102”

پیشوایان پس ازمن دوازده نفرند. اولین آنها تو هستی یاعلی! و آخرین آنها قائم است ؛همو که خداوند متعال به دست او مشرقها و مغربهای زمین(تمام کره زمین)رافتح خواهدکرد.

و از همان حضرت نقل شده است که در شب معراج خداوند در بخشی از سخنان خود فرمود:«ولا طهرن الارض با خرهم من اعدائی و لا مکننه مشارق الارض و مغاربها”

“عيون الاخبار الرضاج1ص262و كافي ج1ص432”

گو به راستی زمین را به وسیله آخرین آنها (امامان معصوم(ع)) از دشمنانم پاک خواهم ساخت و تام شرق و غرب زمی را در فرمانروایی او قرار خواهم داد.

2.اقامه شریعت نبوی :

اداره جهان گسترده نیاز به قانون جامعی دارد که در سنت نبوی و کتاب الهی گرد آمده است؛لذا پیامبر اکرم(ص) فرمود :«القائم من ولدی…وسنته سنتی یقیم الناس علی ملتی و شریعتی و یدعوهم الی کتاب الل عزوجل”

“بحارالانوار ج51ص73”

قائم از فرزندان من است…شیوه وسنت او سنت من است؛مردم را بر اساس دین و شریعت من برپای می دارد, وآنها را به کتاب خداوند عزیز و جلیل دعوت می کند.

3.عدالت گسترده:بااقامه کتاب الهی,قرآن کریم,در جامعه و زنده شدن شریعت نبوی ,تمام زمین را عدل و داد فرا خواهد گرفت و مردم برای اولین بار شاهد عدالت گسترده و فراگیر در تمام کره خاکی خواهند بود.در این این زمینه,پیامبر اکرم(ص)فرمود:»ان علی بن ابی طالب امام امتی …ومن ولدالقائم المنتظر الذی یملا الله به الارض عدلا و قسطا کما ملئت جورا ظلما”

“كشف الغمه ج3ص328”

به راستی که علی بن ابی طالب امام امت من است…و قائم منتظر از نسل اوست؛آن کس که زمین را از عدالت و داد پر می کند,آن گونه که از ستم و بیداد پر شده است.

دادگری امام به گونه ای گسترده و فراگیر است که رسول خدا(ص) در سخنی فرمود:«یملا الارض عدلا کما ملئت جورا یرضی بخلافته اهل الارض و اهل السماء و الطیر فی الجو”

“بحارالانوار ج51ص95”

[مهدی موعود] زمبن را پر از عدل کند,چنان که پر از ستم گشته است؛[به گونه ای که] ساکنان زمین و آسمان وپرندگان هوا از حکومتش خشنود گردند».

چهره گل باغ و صحرا را گلستان می کند

دیدن مهدی هزاران درد درمان میکند

مدعی کوید که با یک گل نمیگردد بهار

من گلی دارم که عالم را گلستان میکند

4.بخشش گسترده:از دیگر اقدامات حضرت مهدی(ع)که مورد توجه پیامبر اکرم (ص) قرار گرفته,بخشش و اعطاء گسترده و وسیع آن حضرت است؛چنان که پیامبر اکرم (ص) فرمود : «ان فی امتی المهدی… فیجی ء الیه رجل فیقول یا مهدی اعطنی اعطنی!قال فیحثی له فی ثوبه ما استطاع ان یحمله”

“سنن ترمذي ج4ص439حديث2232”

مهدی در امت من است…مردی نزد او می آید و می گوید : ای مهدی !به من عطایی بفرما !مرا چیزی ببخش !پس آن حضرت به اندازه ای که او بتواند بردارد و حمل کند، به دامان او می ریزید.

شبیه همین روایت را ابوسعید خدری نیز از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده است .

5. با ز پس گیری حقوق:از دیگر اقدامات دوران ظهور آن حضرت ،بازگرداندن حق به صاحبان حق است ؛چنانکه پیامبراکرم (ص)فرمود :«یبلغ من رد المهدی المظالم حتی لوکان تحت ضرس انسان شی ء انتزعه حتی یرده “

موسوعه احاديث الامام المهدي ج1ص221

کار امام مهدی در باز پس گرفتن حقوق بدان جا رسد که حتی اگر در بن دندان انسان چیزی باشد ، آن را بر می گیرد تا به [صاحبش]برگرداند.

امام صادق(ع):« مهدی،عدالت را،همچنان که سرما و گرما وارد خانه می شود،وارد خانه های مردمان می کند و دادگری او همه جا را فرا می گیرد. »

گسترش عدالت در سراسر جهان و ریشه کنی بیداد از همه ی آبادیهای زمین،از نخستین برنامه های انقلاب امام مهدی(عج) می باشدو از هدفهای اصلی آن امام بزرگ و نجاتبخش است.این موضوع در بشارتها واحادیثی که دریاره ی آن حضرت رسیده است خیلی روشن یاد شده است.در سخنان پیامبر بزرگوار اسلام و امامان معصوم که درباره ی قیام امام دوازدهم آمده،دعوت به توحید و مبارزه باشرک و کفر به اندازه ی ایجاد عدالت و اجرای آن،مورد تاکید قرار نگرفته است.علت این موضوع شاید این باشد که با آموزش های پیامبران گذشته و بویژه پیامبر ما و دین اسلام،همچنین رشد علم و آگاهی بشر،انسانها به خدای یکتا ایمان می آورند و اندیشه ی خدانشناسی شکست می خورد و هرنوع جامعه های انسانی دارای عقیده ی مذهبی و خدایی می گردند؛لیکن با این وصف در آتش ظلم،حقکشی و کینه توزی و روابط غیرانسانی می سوزند و با زندگی بی عدالت که در حقیقت شکنجه و مرگ تدریجی است،دست به گریبانند.از این رو،نیاز عمده ی جامعه ی بشری برقراری عدالت و دادگری است و حاکمیت روابط انسانی بر جامعه.انسانها تشنه ی عدالتند و خواهان آیین و دینی که این تشنگی را فروبنشاند و آتش بیدادگری را خاموش کند و عدالت واقعی را بوجود آورد که همه ی مردم؛بزرگ و کوچک و ضعیف و قوی آن را آشکار ببینند.بنابراین،مشکل اصلی و نخستین آن نجات دهنده ی بزرگ انسان،مشکل خداباوری یا انکار خدانیست؛بلکه مشکل اصلی ظلم و ستم جهانسوز و همه جایی است که بشریت را در کام خود فرو برده و در آتش خود سوزانده است و دین و عقیده و آزادی و خواب و خوراک و آسایش و همه چیز انسان را نابود ساخته است.به این جهت امام مهدی(عج) که آخرین نجات دهنده ی انسانهاست پس از ظهور مبارک خویش،اصول عدالت و دادگری را در میان همه ی انسانها برقرار می سازد و همه ی مردم را از بدی و آزاررسانی و زشتی و محرومیت رهایی می بخشد.

امام باقر(ع):« …قائم آل محمد(ص) شباهتهایی با پنج تن از پیامبران دارد…اما شباهت او به جدّ خود(پیامبر اکرم) قیام با شمشیر است و کشتن دشمنان خدا و پیامبر،و جباران و سرکشان،…

از کارهای حتمی امام موعود(عج) جنگ با تمام انسانهای ظالم و خون آشام است.با مطالعه ی تاریخ بشری،این واقعیت آشکار می شود که موانع رشد و پیشرفت انسان جز با قدرت و خونریزی از سر راه برداشته نمی شود.و تعالیم اخلاقی و اصول تربیتی هر چند تاثیرهای فراوانی داشته است،لیکن این تاثیرها در برخی افراد نجیب انسانی بوده است و در طبقه ی زورگو،دنیادوست و ظالم که منافع قدرت اقتصادی،سیاسی و نظامی جامعه ها را در دست می گرفتند،هیچ تاثیری نداشته است و آنها را به راه نیاورده است.برای تربیت و هدایت آنها باید از روش دیگری استفاده کرد،تا سدّ راه انسانها نشوند و راه رشد را بر مردم نبندند.تا تمام مردم بتوانند بدون هیچ مانعی به زندگی خویش ادامه دهند.به همین دلیل،مساله جنگ و کاربرد نیرو به عنوان یک ضرورت،برای رسیدن به هدفهای انسانی مطرح می گردد.و جز از این راه نمی توان ظالمان،ستمگران و دنیاطلبان را سرجای خود نشاند و امنیت اجتماعی و اقتصادی و سیاسی در جامعه برقرار کرد،و جامعه را برای تلاش و کوشش آزادانه ی افراد آماده ساخت.تاریخ پیامبران نیز،پر است از جنگ و مبارزه با ستمگران و طاغوتیان،و همیشه رهبران انسان و دوستداران بینوایان و بیچارگان با آنان که راه باطل می رفته و به انسانها ظلم می کردند،مبارزه کرده اند.پیامبر اکرم که کانون رحمت و در بالاترین مقام اخلاق انسانی است نیز برای مبارزه با کفار و ستمگران 83 جنگ انجام داد.امام علی(ع) و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نیز در راه حق و نجات جامعه از بیدادگری،جنگ کردند.امام مهدی(عج) نیز که ادامه دهنده ی راه انبیاء و پیامبر اکرم و امامان است برای برپایی عدالت و هدفهای بزرگ انسانی،راهی جز مبارزه و جنگ و سرکوب ستمگران و سرمایه داران ندارد.شمشیر آن امام بر سر مجرمان فرود می آید و در آن دوران آنان راه فراری ندارند و در زیر سایه ی شمشیر امام مهدی(عج) است که انسانهای دردکشیده و رنج دیده به آسایش و زندگی دست می یابند.شمشیر امام موعود برای ستمگران مرگبار است و برای بیچارگان و مظلومان پناهگاه و پشتیبان.

حضرت مهدی از دیدگاه اهل بیت(ع)

1- رسول اکرم(ص) فرمود: مهدی از فرزندان من است. اسم او‏ اسم من و کنیه اش کنیه من (ابوالقاسم) است. از نظر اخلاق شبیه ترین مردم به من است. برای او غیبت و سیرتی است که در آن، بسیاری گمراه می شوند. آنگاه مثل شهاب ثاقب می آید و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد چنانکه پر از ظلم و ستم شده باشد.

پیامبر اکرم (ص) در حجة الوداع- در سرزمین غدیر خم– در برابر بیش از صد و بیست هزار نفر به همین موضوع اشاره کردند و فرمودند:

ای مردم! به خدا و رسول خدا و نوری که همراه او نازل شده ایمان بیاورید، پیش از آنکه صورت‌هایی را واژگون کرده به طرف پشت بازگردانیم‌شان. ای مردم! نور خدای تبارک و تعالی در من قرار گرفته، سپس در وجود علی(ع) و پس از آن در نسل او تا قائم آل محمد(ص) که حق خدا را بازستاند و همه حقوق از دست رفته ما را باز پس گیرد آگاه باشید که او هر دانشمندی را به دانش و هر نادانی را به جهلش می شناسد. آگاه باشید که او نهری خروشان از اقیانوسی بی کران می باشد.

پیامبر اکرم(ص) می افزاید:

خدای تبارک و تعالی از روزها جمعه را برگزید و از شب ها، شب قدر را، و از ماهها،‌ ماه رمضان را و مرا میان پیامبران و علی را از من، و حسن و حسین را از علی برگزید و از حسن و حسین نُه تن را برگزید که نهمین آنها قائم آنهاست که ظاهر و باطن آنهاست.

2- مردی خدمت امیر مومنان شرفیاب شد و عرض کرد: از مهدی برای من سخن بگو، حضرت فرمود: … آستانه اش از همه گشادتر، دانشش از همه افزون تر و برای خویشاوندانش از همه نیکوتر است. بارالها! بیعت او را پایان بخشِ همه اندوها قرار بده. پراکندگی امت را به دست او به یگانگی مبدل فرما. اگر خداوند چنین روزی را نصیب تو ساخت. چون کوه استوار باش. اگر چنین روزی را درک کردی، به سوی احدی از او روی متاب. اگر به کویش راه یافتی، از او در مگذر. حضرت علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید: کسی که در پی او باشد، اثر او را نمی بیند. هیچ اثر شناسی از او نشانی به دست نیاورد، هر چند در این راه بکوشد. در آن رویدادها قومی ذهن و فکرشان صیقلی شده، همچون صیقل شمشیر به دست آهنگر. دیدگانشان به نور قرآن روشن و گوش هایشان به تفسیر آن مانوس. پس از جام خرد و حکمت که بامداد به آنان می نوشند شبانگاه نیز سیراب می گرداند.

3- از جابربن عبدالله انصاری نقل شده که می گوید: خدمت حضرت فاطمه زهرا(س) شرفیاب شدم. در برابر آن حضرت لوحی بود که اسامی اوصیاء از نسل او در آن ثبت شده بود. شمردم تعدادشان دوازده تن بود که آخر آنها قائم(عج) بود. سه تن از آنها به نام محمد، چهار تن به نام علی و … .

قسمتی از متن لوح:

به نام خداوند بخشنده مهربان.

این نوشتاری است از جانب خدای عزیز و فرزانه به سوی پیامبر نور، سفیر و راهنمایش محمد(ص) که آنرا روح الامین از نزد پروردگار جهانیان فرو آورده است. ای محمد! نام های مرا گرامی دار، نعمت های مرا سپاس گوی و آنها را انکار نکن … من تو را بر همه پیامبران برتری دادم و جانشینت را بر همه اوصیاء برتری بخشیدم و تو را با دو فرزند دلبندت حسن و حسین گرامی داشتم. حسن را- پس از سپری شدن مدت پدرش- معدن علم خود قرار دادم و حسین را مخزن وحی خود قرار داده مدال شهادت را به او عطا کردم و مدت او را با سعادت پایان دادم که او سالار شهیدان است … معیار پاداش و کیفر من، اهل بیت اوست که نخستین آنها سرور عبادت کنندگان و زینت دوستان گذشته من علی بن الحسین است و آنگاه پسرش- شبیه جد بزرگوارش- محمد است که شکافنده علوم من و معدن حکمت من می باشد… این سخن از من به حقیقت پیوسته که جایگاه جعفر را بس بلند گردانم و او را بوسیله دوستان و شیعیانش مسرور نمایم، پس از او فرزندش موسی را برگزیدم که در عهد او فتنه ای به پا گردد. پس از سپری شدن مدت بنده، دوست و برگزیده ام موسی، در مورد یار و یاورم علی به انکار گرایند… او را اهریمنی گردن‌کش می کشد و در شهری که بنده شایسته‌ام ذوالقرنین بنا کرده، در کنار بدترین مخلوقاتم به خاک سپرده می شود. این سخن به حقیقت پیوسته که دیدگاه او را با فرزندش محمد روشن گردانم که جانشین و وارث علوم اوست. او معدن علوم و محل اسرار من است… نیکبختی او را با فرزندش علی کامل گردانم که یار و یاور من است و گواه من در میان بندگانم و امین بر وحی من است. از او حسن را پدید آوردم که دعوت کننده به سوی من و مخزن علوم من است. آنگاه سعادت او را به اوج رساندم با فرزندش «م ح م د» که رحمت است برای جهانیان. کمال موسی، شوکت عیسی و شکیبایی ایوب با اوست… .

4-0 امام حسن مجتبی(ع) فرمود: همه خیرها در آن زمان است، زیرا قائم ما قیام می کند و همه این حوادث را از بین می برد.(12)

امام جواد(ع) نقل می کند که روزی حضرت علی (ع) در حالیکه به دست سلمان تکیه داده بودند وارد مسجد شدند. امام حسن نیز در محضر آن حضرت بود.در این هنگام مردی با جامه های زیبا و فاخر وارد شد و به محضر امیر مومنان (ع) عرض ادب و سلام نمود. سپس گفت: من از شما سه سوال دارم، اگر پاسخ گفتید به دین شما می گروم، و سه پرسش خود را مطرح ساخت. حضرت علی (ع) به امام حسن(ع) فرمودند: تو پاسخ بده. امام حسن مجتبی هم به هر سه سوال او پاسخ گفته و آن مرد ایمان آورد و به امامت یکایک ائمه اعتراف کرد تا به امام زمان رسید، گفت: گواهی می دهم به امام فرزند حسن عسکری که نام و کنیه اش گفته نمی شود تا روزی که ظاهر شود و جهان را پر از عدل و داد کند، آنچنان که پر از ستم باشد. آنگاه امیر مومنان را تودیع کرد و از مسجد خارج شد. حضرت علی(ع) به امام حسن(ع) فرمودند:

او را تعقیب کن. اما امام حسن(ع) ناامید برگشته و فرمودند: او تا از در خارج شد دیگر دیده نشد. حضرت علی(ع) فرمودند: او خضر بود

5- امام حسین(ع) می فرماید: دوازده مهدی از ما است که نخستین آنان علی بن ابیطالب و آخرین آنها نهمین فرزند من است که امام قائم به حق است. خداوند زمین مرده را به وسیله او زنده می کند و دین حق را بر تمام ادیان پیروز می گرداند. برای او غیبتی است که گروه هایی در آن، از دین برمی گردند و گروه‌هایی دیگر بر آئین خود استوار می مانند و در این راه آزارها می بینند، به آنها گفته می شود این وعده کی واقع خواهد شد اگر راست می گویید. آنانکه بر این آزارها و تکذیب ها صبر کنند مانند کسی هستند که شمشیر به دست گرفته در پیشاپیش رسول اکرم(ص) جهاد کند.

6- امام سجاد (ع) فرمود: در قائم ما چند سنت از سنت های انبیاء همچون آدم، نوح، ابراهیم، عیسی، یوسف، ایوب و محمد(ص) است. از آدم و نوح طول عمر است.از ابراهیم ولادت پنهانی است. از موسی ترس و غیبت است. از عیسی اختلاف آرا و نظرات مردم پس از اوست. از ایوب گشایش و فرج بعد از امتحان است و از محمد(ص) خروج با شمشیر است.

7-0امام باقر(ع) می فرماید:

هنگامی که اوضاع دگرگون شود و مردم بگویند قائم مرده یا هلاک شده است، یا اینکه بگویند به کدام بیابان رفته؟! و آنها که خواستار نابودی او هستند بگویند کسی‌که استخوان‌هایش پوسیده چگونه ظهور می کند، شما به ظهور او امیدوار باشید و چون بشنوید که ظهور نموده است به سوی او بشتابید هر چند با خزیدن از روی برف باشد.

8- امام صادق(ع) می فرماید:

او فرزند پسرم موسی است. او پسر خاتون کنیزان است. غیبتی کند که اهل باطل در آن به شک افتند. سپس خداوند او را ظاهر می نماید و شرق و غرب زمین را به دست وی فتح می کند. عیسی بن مریم آمده و پشت سر او نماز می گزارد و زمین به نور صاحبش روشن و منور می گردد.

9- امام کاظم(ع) فرمودند: آن قائمی که زمین را از دشمنان خدا پاک و از عدل و داد پر کند، چنانکه از ظلم پر شده بود، او نیز فرزند من است. او را غیبتی طولانی است، چون بر جان خود خائف است و در آن عصر(غیبت) گروه هایی از دین برمی گردند و جمعی پایدار می مانند. خوشا به حال شیعیان ما که در غیبت قائم به ولایت ما چنگ زنند و به دوستی ما و بیزاری از دشمنان مان ثابت بمانند. آنان از مایند و ما نیز از آنهائیم. ایشان به امامت ما راضی هستند و ما به پیروی آنها. خوشا به حال آنها، به خدا سوگند آنان در روز قیامت در درجه ما با ما هستند.

10- امام رضا(ع) فرمود: قائم ما کسی است که وقتی قیام کند، در سن پیران و سیمای جوانان است… او چهارمین فرزند من است. خداوند او را در حجاب و پرده خود غائب کند، سپس ظاهرش نماید و زمین را به دست او از عدل و داد پر کند چنانکه از ظلم و ستم پر شده است.

11- امام جواد(ع) می فرماید: قائم ما همان مهدی(عج) است. او کسی است که در زمان غیبتش، واجب است انتظار کشیده شود و هنگامیکه ظهور کرد، اطاعتش کنند. او سومین فرزند از فرزندان من است. قسم به آن خدایی که محمد(ص) را به نبوت مبعوث گردانید و ما را به امامت انتخاب نمود، اگر از عمر دنیا فقط یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را چنان طولانی گرداند تا اینکه قائم ما در آن روز خارج شده و ظهور نماید. پس با ظهورش جهان را از عدل و داد پر کند، چنانکه از ظلم و ستم پر شده است.

12- عبدالعظیم حسنی به امام هادی(ع) عرض کرد: پس از شما چه کسی مولای من است؟ حضرت فرمود: پس از من فرزند من. می دانی مردم نسبت به جانشین پس از او چگونه‌اند؟ عرض کرد: برای چه؟ فرمود: برای اینکه شخص وی دیده نمی شود و نباید او را با اسمش یاد کنند تا اینکه خروج کرده و زمین را پر از عدل و داد می نماید چنانکه پر از ظلم و ستم شده است.

13- امام حسن عسکری(ع) فرمود: شما مردم را چنین می بینم که بعد از من درباره جانشینم اختلاف پیدا می کنید. آگاه باشید! کسی که معتقد به امامت امامان بعد از پیغمبر باشد ولی فرزند مرا انکار کند، مانند آن کسی است که تمام پیغمبران را باور دارد، ولی نبوت پیامبر اکرم(ص) را منکر شود. در حالیکه هر که منکر رسول خدا(ص) باشد، در واقع همه پیامبران را انکار نموده است. زیرا اطاعت آخرین نفرِمان مانند اطاعت اولینِ آنهاست و هر کسی که منکر امامت ما باشد، آخرین نفر ما را نیز انکار نموده است.

امام زين العابدين (عليه السلام):

«من ثبت على ولايتنا فى غيبة قائمنا، اعطاه الله أجر الف شهيد مثل شهداء بدر و احد».

كشف الغمه، ج 3، ص 312.

هر كه در دوران غيبت قائم ما، بر ولايت ما ثابت قدم باشد، خداوند پاداش هزار شهيد مانند شهداى بدر و احد را به او عطا مى فرمايد.

امام صادق (عليه السلام):

«المنتظر للثانى عشر كالشاهر سيفه بين يدى رسول الله صلى الله عليه و آله يذب عنه».

غيبت نعمانى، ص 41.

كسى كه منتظر امام دوازدهم است مانند كسى است كه در كنار رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) و براى دفاع از آن حضرت شمشير مى زند.

امام موسى كاظم (عليه السلام):

«طوبى لشيعتنا المتمسكين بحبّنا فى غيبة قائمنا، الثابتين على موالاتنا والبراءة من اعدائنا، اولئك منّا و نحن منهم، وقد رضوا بنا ائمة ورضينا بهم شيعة، طوبى لهم ثم طوبى لهم، هم والله معنا فى درجتنا يوم القيامة».

الزام الناصب، ص 68.

خوشا به حال شيعيان ما كه در غيبت قائم ما بر محبت و ولايت ما و بيزارى از دشمنان ما پايدار ماندند، آنها از ماو ما از آنهائيم. و همانا آنان امامت ما را پذيرفتند، ما هم آنها را به عنوان شيعيان خود پذيرفتيم. خوشا به حال آنها و باز هم خوشا به حال آنها، آنها به خدا قسم در درجه ما و در كنار ما در روز قيامت اند. 

امام رضا (عليه السلام):

«ما أحسن الصبر و انتظار الفرج»

منتخب الاثر، ص 496.

چه بهتر است صبر كردن و انتظار فرج كشيدن.

امام جواد (عليه السلام):

«افضل اعمال شيعتنا انتظار الفرج»

غيبت نعمانى، ص 180.

برترين اعمال شيعيانمان، انتظار فرج است.

امام هادى (عليه السلام):

«لولا من يبقى بعد غيبة قائمكم من العلماء الداعين اليه، والدّالين عليه، والذّابين عن دينه بحُجج الله، والمنقذين للضعفاء من عبادالله من شباك ابليس ومردته، لما بقى احد الا ارتد عن دين الله. ولكنهم يمسكون ازمة قلوب ضعفاء الشيعة كما يمسك صاحب السفينة سكانها، اولئك هم الافضلون عندالله عزوجل».

بحارالانوار، ج 51، ص 156.

اگر نه اين بود كه پس از غيبت قائم آل محمد، برخى از علما وجود دارند كه به سوى او دعوت مى كنند و مردم را بهحضرتش سوق مى دهند و از دينش با استدلالهاى الهى حمايت مى كنند و ضعيفان از بندگان خدا را از افتادن در دام ابليس و يارانش، رهايى مى بخشند، پس به تحقيق هيچ كس نمى ماند جز اينكه از دين خدا بر مى گشت. ولى آن عالمان زمان قلوب ضعفاى شيعه را مى گيرند همانگونه كه ناخداى كشتى، سكّان و فرمان كشتى را مى گيرد و پس آنها نزد خداى عزوجل از همه برترند.

مفهوم انتظار و وظایف منتظران

برخي تصور مي كنند انتظار يعني دست رو دست گذاشتن و ايام را بدون تلاش سپري كردن تا اين كه امام زمان عليه السلام ظهور نمايد. حال آن كه معناي انتظار، بسيار گسترده است و منتظر، وظايف بسياري را بايد ايفا نمايد تا خود و جامعه را براي ظهور آقا آماده نمايد و هرچقدر تلاش منتظران بيشتر شود، شرايط ظهورامام غايبمان زودتر فراهم مي شود. وظيفه ما فقط دعا كردن نيست، بلكه بايد اين دعا، با خود سازي و جامعه سازي همراه شود…

مرحوم سيد محمد تقي موسوي اصفهاني در كتاب شريف مكيال المكارم به هشتاد مورد از وظايف منتظران اشاره كرده است كه به اختصار به برخي از آنها اشاره خواهيم كرد.

1- دعا براي امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف يكي ازوظايف مهم ما دعا براي امام زمان است، ائمه هدي عليهم السلام نيز همواره بر اين مهم تكيه داشته اند و بر اساس رواياتي از امام صادق عليه السلام در دعايي كه آن حضرت به  زراره تعليم فرمودند، محور اصلي آن بر امام شناسي استوار است. ايشان به زراره مي فرمايند: … اگر غيبت را درك كردي چنين دعا كن: اللهم عرفني نفسك فانك ان لم تعرفني نفسك لم اعرف نبيك، اللهم عرفني رسولك فانك ان لم تعرفني رسولك لم اعرف حجتك،اللهم عرفني حجتك فانك ان لم تعرفني حجتك ضللت عن ديني.(1) همچنين دعاهاي ديگري كه در كتب ادعيه و زيارات بدان اشاره شده، خصوصا دعاي معروف  اللهم كن لوليك الحجة ابن الحسن … كه بحمدالله در بين جامعه شيعه بسيار معروف و مشهور است.

2- 2- شناخت صفات و سيره امام عليه السلام بديهي است كه يك عاشق دلباخته و يك منتظر حقيقي بايد بداند كه محبوبش از چه صفاتي برخوردار بوده و چه سيره و روشي را در زندگي و ساير شئونات آن دارد. در اين راستا، مطالعه آيات و روايات فراواني كه در ارتباط با وجود مقدس حضرت بقيه الله الاعظم عجل الله تعالي فرجه الشريف بيان شده، بسيار سودمند است.

3- 3- رعايت ادب در همه موارد امامي كه واجب الاطاعة و حجت خدا بر تمامي اهل زمين است، نامش محترم و يادش بسيار گرامي است. او پيشواي همه و چشم بيناي خدا در بين مخلوقات اوست. روزي اهل زمين به يمن وجود اوست و هر كس كه به مرتبه اي از مراتب كمال مي رسد از پرتو عنايات حضرت حق است كه از مسير امامت به ما رسيده است.

4- 4- عشق وعلاقه نسبت به حضرت مرحوم سيد عبدالكريم كفاش، هفته اي يك مرتبه به محضر آن حضرت مشرف مي شد. او در ري در جوار حضرت عبدالعظيم حسني مي زيست. در يكي از تشرفاتش ، حضرت از او مي پرسند، سيد عبدالكريم اگر ما را نبيني چه خواهد شد؟! پاسخ مي دهد: آقا حتما مي ميرم. حضرت در پاسخ فرمودند: اگر چنين نبودي ما را نمي ديدي.(2)

5- 5- علاقمند كردن ديگران به امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف طبيعي است كه هر كس به چيزي علاقمند باشد در صدد تبليغ و ترويج آن برآمده وآن را به ديگران معرفي خواهد كرد، چه رسد به اين كه وجود مقدس خاتم الاوصياء عجل الله تعالي فرجه الشريف باشد.

6- انتظار فرج امام صادق عليه السلام فرمودند: بخشي از معتقدات ائمه عليهم السلام عبارت از تقوي، پاكدامني و خيرخواهي… و صبوري كردن درانتظار فرج است. (3) در بسياري از روايات، پر فضيلت ترين اعمال، انتظار فرج دانسته شده است. (4) در بسياري از احاديث در باب انتظار فرج بيان شده كه هر گاه يكي از منتظران حضرت به رحمت الهي رفت، چنان است كه در ميان سپاه امام و يا درميان خيمه حضرت به شهادت برسد. در بعضي از روايات تعبير شده كه چنين شخصي مثل كسي است كه با رسول خدا صلي الله عليه و آله در برابر كفر جهاد كرده باشد.

7- اظهار علاقه وافر براي ملاقات با آن حضرت.

8- ذكر فضائل و مناقب آن حضرت، و شركت در مجالس امام شناسي.

9- صدقه براي سلامتي امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف.

10- بجا آوردن حج و عمره و زيارت مشاهد مشرفه به نيابت از امام . اعمالي كه به نيابت از امام زمان عليه السلام بجا آورده مي شود، در واقع هديه اي از جانب عاشقان و شيفتگان به يوسف زهراست.

11- استغاثه بوجود مقدس امام عجل الله تعالي فرجه الشريف در بعضي از روايات از آن بزرگوار به غياث المضطرالمستكين تعبير شده است. توسل واستغاثه براهل البيت عليهم السلام ، سيره دائمي بزرگان و صلحا و علما شيعه بوده و حتي ائمه هدي عليهم السلام نيز به وجود مقدس ايشان توسل مي جسته اند. مرحوم عاملي در روايتي نقل مي كنند كه هنگامي كه زهرا مظلومه سلام الله عليها بين ديوار و در مجروح شدند، به دنبال علي عليه السلام … بودند و ناله  يابن الحسن سر مي دادند و به وجود مقدس امام عصر حضرت حجة بن الحسن عجل الله تعالي فرجه الشريف استغاثه جستند.

12- تجديد بيعت با امام عليه السلام بر اساس پاره اي از روايات ، تجديد بيعت بعد از هر نماز واجب و يا در هر جمعه مستحب است. و در روايتي از امام صادق عليه السلام نقل شده كه :  هر كس بعد از نماز صبح و بعد از نماز ظهر بگويد: اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم، نمي ميرد مگر آن كه حضرت را ببيند و بشناسد.

13- اجتناب از محارم كسي كه منتظر واقعي است، بايد از آنچه كه امام زمانش كراهت و دوري دارد، اجتناب نموده و هر عملي كه در تقرب او موثر است را به خاطر رضاي محبوب و ارتباط روحي با او انجام دهد. مرحوم شيخ طوسي متوفي 460 ه.ق در كتاب شريف  تجريد الاعتقاد مي فرمايند: وجوده لطف و عدمه منا. وجود حضرت لطف، وعنايت برماست وغيبت ايشان به خاطراعمال و رفتار بد ماست. گفتم كه روي خوبت از من چرا نهان است گفتا تو خود حجابي ورنه رخم عيان است گفتم كه از كه پرسم جانا نشان كويت ؟ گفتا نشان چه پرسي؟ آن كوي، بي نشان است حضرت علي عليه السلام فرمودند:  زمين خالي از حجت خدا نيست لكن خداوند متعال، خلقش را از اينكه حجت را بشناسند نابينا ومحروم مي نمايد و اين به خاطر ظلمي است كه بر خودشان روا داشتند.  ظلم و جور با بصيرت سنخيت ندارد، و كسي كه در كلاس گناه و معصيت بسر مي برد هم سنخ با اولياي خدا نيست لذا ديده اش از شناخت حضرت نابيناست. حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف، در توقيعي چنين مي فرمايند: فما يحبسنا عنهم الا ما يتصل بنا مما نكرهه و لا نوثره منهم. پس محبوس نكرده ما را از دوستان مگر خبرهاي ناگواري كه همواره از ناحيه آنان به ما مي رسد كه ناخوشايند است در حالي كه ما آن كارها را از ايشان نخواستيم.
14- دوستي با صالحان دوستي با دوستان حضرت باعث تقرب و جلب خشنودي ايشان است. همچنين ادخال سرور مومنين و محبين اهل بيت عليهم السلام و همچنين رفع حوائج آنان نيز از وظايف منتظران عصر ظهور شمرده شده است. قرآن كريم در وصف ياران حضرت ختمي مرتبت مي فرمايد:  محمد رسول الله والذين معه اشداء علي الكفار رحماء بينهم. محمد رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) كساني كه با او هستند بر عليه كفار بسيار خشن ولي با يكديگر بسيار مهربانند. و همچنين امر خداي حكيم كه مي فرمايد:  كونوا مع الصادقين همواره با افراد راستگو همنشين باشيد . كه دراين آيه كريمه شريفه اشاره به دوستي با صالحان دارد.

15- برائت ازدشمنان خدا و اهل بيت عليهم السلام امام هادي عليه السلام در زيارت شريف جامعه مي فرمايند: برئت الي الله عزوجل من اعدائكم و من الجبت و الطاغوت و الشياطين و حزبهم الظالمين. (10) بدرگاه خداي عزوجل ازدشمنان شما بيزارم همچنين از جبت و طاغوت و از شياطين و حزب ستمكار آنان.