انقلاب شکوهمند ملت ایران تحت زعامت ولایت فقیه و بیان گزار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی( قدس سره الشریف )توانست اسلام را در جامعه ایران احیاء کرده وروح امید را در کالبد جهان اسلام بدمد، ارزشهای الهی را در سراسر جهان اسلام گوشزد نماید وملت ایران را بواسطه عمل کردن به این ارزشها برای جهنیان الگو سازد وتمدن نوین اسلامی را در دهه اخیر تحت ولایت امام خامنه ای روحی فداه در عرصه جهانی مطرح سازد.
ولی دشمنان داخلی وخارجی دست به هم داده اند تا ظلمت وتاریکی را به این سرزمین مقدس باز گرداننند وافکار شیطانی خود را پیاده سازند به هر لطایف الحیلی که متمسک شدند شکست خورده ولذا تنها راه را در تهاجم فرهنگی دیدند ومتاسفانه به دلیل غفلت مسئولان وهوا پرستی پاره ای از مزدم این تهاجم روز به روز گسترش یافت وتبدیل به شبیخون فرهنگی گردید ، این جریان وقتی خودرا در این عرصه موفق تلقی کرد طرح اندلسی لیزه کردن ایران وسپس ناتوی فرهنگی وجنگ نرم را فراهم اورد وتنها راه را برای شکست این انقلاب شکوهمند گسترش فساد وتباهی دید.
با کال تاسف باید گفت امروز جامعه ما را این خطر به شدّت تهدید می کند چرا که عده ای تلاش دارند به هر نحوی میدان گناهان و فساد را گسترش دهند، راستی چه باید کرد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: «هیچ خونی ریخته نمی شود و هیچ رنج و دردسر و بیماری نیست مگر به دلیل گناه» و این سخن خداوند عزّ و جلّ است که در کتابش می فرماید: وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ ﴿٣٠﴾ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ ۖ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّـهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ ﴿٣١/شوری﴾«هیچ مصیبتی بر شما وارد نمی شود مگر به خاطر آنچه خود به دست آورده اید و خدا از بسیاری از آنچه خود فراهم کرده اید درمی گذرد.(1)»(2)
تنها مکتبی که می تواند انسان و بشریت را از منجلاب گناهان و فساد رهایی بخشد مکتب قرآن است.
قرآن طرح و برنامه خود را در این زمینه در دو بخش ارائه می دهد،(3)
1- بخش پیشگیری و جلوگیری از فساد و هجمه های فرهنگی و گناهان
2- طرح برداشتن و از بین بردن فساد موجود و هجوم هایی که انجام گرفته است و گناهانی که وجود دارد.
الف: پیشگیری از فساد و گناه
پزشکان برای حفظ جان انسانها و سلامت جامعه، پیشگیری را مقدم بر درمان و عمل می دانند در دردها و امراض اجتماعی و فساد فرهنگی نیز جلوگیری و پیشگیری مهمتر از درمان و رفع فساد است. به همین جهت قرآن نیز برنامه هایی برای پیشگیری دارد که به برخی از آنها اشاره می شود.
کنترل فکر و اندیشه
زیر ساز و زیربنای هر عملی فکرو اندیشه و خیال پردازی آن عمل است، گناه و فساد نیز از این قانون استثنا نیست به همین جهت قرآن تلاش دارد با تقویت باورهای دینی از فکر گناه و دوست داشتن اشاعه فساد و بی بند و باری جلوگیری نماید، آیات فراوانی در این زمینه وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:
1ـ قُلْ إِن تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّـهُ ۗ وَيَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَاللَّـهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿ال عمران/٢٩﴾ (4) بگو اگر آنچه را در سینه های شماست، پنهان دارید یا آشکار کنید، خداوند آن را می داند، و (نیز) از آنچه در آسمانها و زمین است آگاه می باشد، و خداوند بر هر چیزی تواناست.»
آگاهی از فکر و اندیشه بشر در اختیار هیچ مأمور و سازمان اطلاعاتی نیست، ولی خداوند متعال از تمام افکار و اندیشه های انسان آگاهی دارد، این باور اگر در جامعه تقویت شود در پنهان ترین مکانها، و دور دست ترین جاهها انسان را حتی از فکر گناه باز می دارد.
2ـ گاه قرآن به صورت استفهامی و سؤال که بیشتر در ذهن ها جا می گیرد این حقیقت را بیان می دارد أَوَلَيْسَ اللَّـهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ ﴿١٠/عنکبوت﴾؛(5)آیا خداوند به آنچه در سینه های جهانیان است آگاه تر نیست.»
3ـ إِنَّ اللَّـهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿فاطر/٣٨﴾ ؛(6) خداوند از غیب (و پنهان) آسمان ها و زمین آگاه است و آنچه را در درون دلهاست می داند.»
امامان معصوم(علیهم السلام) به عنوان مفسّران اصلی قرآن برای پیشگیری از گناه و فساد بر تقویت و تحکیم باورها و اندیشه ها تأکید می کردند فردی خدمت حضرت امام علی بن الحسین(علیه السلام)) شرفیاب شد و گفت: من مرد گناه کاری هستم و نمی توانم گناه را ترک کنم. مرا پند دهید، حضرت فرمود: «پنج کار را انجام بده، آن گاه هرچه می خواهی گناه کن. از روزی خدا نخور و
هرچه می خواهی گناه کن. از ولایت و حکومت خدا بیرون برو و هرچه می خواهی گناه کن. جایی را پیدا کن که خداوند تو را نبیند و هرچه می خواهی گناه کن. هنگامی که ملک الموت نزد تو می آید تا تو را قبض روح کند او را از خود دور کن، هنگامی که مالک (دوزخ) تو را به درون آتش می کند، در آتش نرو و هرچه می خواهی گناه کن.»(7) این روایت کاملاً اندیشه سازی می کند که باور کنیم این جهان محضر خداوند است و جهان را پایانی به نام قیامت و در آن بهشت و جهنمی است.
اشاعه گناه را دوست نداشته باشید.
ممکن است افرادی باشند که اهل گناه نباشند ولی به این مقدار که گناه و بی بندو باری در بین مردم و جامعه شایع گردد رضایت داشته باشند و شیوع گناه را دوست بدارند، قرآن چنین اندیشه را سخت مورد ملامت و سرزنش قرار داده است آنجا که فرمود: إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَاللَّـهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿النور/١٩﴾ ؛(8) کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکی برای آنان در دنیا و آخرت است، و خداوند می داند و شما نمی دانید.»
در این آیه تهدید به عذاب آنهم در دنیا و آخرت بخاطر یک اندیشه خطا است که شخصی دوست می دارد زشتی ها و فساد در جامعه اسلامی شیوع یابد.
کنترل چشم و گوش
فکر و اندیشه انسان از حس او تأثیر می پذیرد، برای سلامت فکر و روان باید مجاری و راههای تغذیه آن دو را تطهیر نمود و چشم و گوش از مهمترین مجاری و راهها است که باید تحت کنترل قرار گیرد.
قران انسان را در برابر تمامی اعضای خود مسؤول می شمارد و سخت به او هشدار می دهد، که در برابر کارکرد هر یک از آنها باید جوابگو باشد، قرآن کریم در این باره می فرماید: وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَـٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا ﴿٣٦/الاسراء﴾ ؛(9) از آنچه به آن آگاهی نداری پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل همه مسؤولند.»
و بشارت قرآن متوجه کسانی است که با گوش بهترین ها را انتخاب و پیروی می کنند و از سخنان فساد آور گناه آلود پرهیز می نمایند. الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَـٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّـهُ ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿١٨/الزمر﴾ (10)
به گفته شاعر عارف بابا طاهر همدانی:
خدا وندا زدست دیده ودل هردوفریاد
هرانچه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش زفولاد
زنو بر دیده تا دل گردد ازاد
قرآن درباره چشم تأکید جداگانه دارد، چرا که استفاده نامطلوب از آن در جهت دامن زدن به آتش شهوت و تهییج نابجا و خطرناک غریزه جنسی، سخت خطر ساز و خطر آفرین است لذا قرآن می فرماید: قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿٣٠/النور﴾ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ…؛ (11)ای پیامبر به مردان مؤمن بگو چشمهایشان را (از گناه به نامحرم) بپوشانند و دامان خویش را حفظ نمایند، که این موجب پاکی بیشتر آنان است، و خداوند از آنچه انجام می دهند آگاه است و به زنان با ایمان بگو چشمهای خود را (از نگاه هوس آلود) فرو بندند …
از امام هفتم( علیه السلام) درباره این آیه قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ ۖ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ ﴿القصص/٢٦﴾
سخن دختر شعیب که گفت: ای پدر! موسی را اجیر کن که بهترین اجیر، انسان قدرتمند و امینی است» فرمود: «حضرت شعیب به دخترش گفت: دخترم! قدرت موسی را از بلند کردن سنگ بزرگ دریافتی، امّا امانت وی را چگونه شناختی؟ دختر جواب داد: هنگامی که به طرف خانه می آمدیم در آغاز من جلو او راه می رفتم، ولی او از من خواست که پشت سرش راه بروم و گفت: هرگاه من راه را اشتباه رفتم به من تذکر بده؛ چرا که ما مردمی هستیم که به پشت سر زنان نگاه نمی کنیم»(12) موارد ریز و جزئیات احکام نگاه در کتب فقهی، به تفصیل آمده لذا از بیان آن پرهیز می کنیم و فقط به ذکر حدیثی بسنده می کنیم. علی ( علیه السلام) فرمود: «نِعمَ صارف الشهوات غض الابصار؛(13) چشم پوشی از نگاه(به نامحرم) بهترین عامل بازدارنده از شهوات است.»
کنترل ارتباط با نامحرم و سخن گفتن با او:
قرآن برای پاس داری از حریم پاکی و جلوگیری از انحرافات، رعایت ضوابطی را در روابط مرد و زن ضروری دانسته و آزادی مطلق و بدون قید و دوستی ها و عشق بازی های مصطلح امروزی را ناپسند و مردود شمرده است و همین طور ارتباط نامه ای و تلفنی نامناسب را روا نمی دارد. اسلام صحبت کردن زن و مرد را در موارد ضروری و در جریان رسیدگی به کارهای روزمره زندگی اجازه داده، امّا برای پیش گیری از پیامدهای سوء احتمالی سفارش نموده که با ناز و عشوه گری و طنّازی سخن نگویند، در این باره می خوانیم:
يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاءِ ۚ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا ﴿٣٢/الاحزاب﴾ وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ ۖ؛(14)و(15) به گونه ای هوس انگیز (با مردان نامحرم) سخن نگویید تا بیمار دلی در شما طمع نکند، و به گونه ای شایسته و معمولی سخن بگویید.»
گاه جنایتهای بزرگ از یک سخن خوش طبعی و ارتباط نابجا بوجود می آید، پرونده های فراوانی در داخل کشور وجود دارد که یک عشوه گری و یا طنّازی حرف زدن باعث ارتباط نامشروع و سرانجام قتل شوهر و یا قتل های دیگر شده است.
در حدیثی می خوانیم: «کسی که به حرام دستش را به دست زنی برساند چون به صحرای محشر در آید، دستش بسته باشد و کسی که با زنان نامحرم خوش طبعی، شوخی و مزاح کند خداوند در عوض هر کلمه هزار سال او را در محشر حبس می کند، و اگر زنی راضی شود که مردی به حرام او را در آغوش بگیرد، ببوسد یا به حرام با او ملاقات نماید و یا با او خوش طبعی کند، بر آن نیز گناهی همانند آن مرد است.»(16)
ازدواج یا بهترین راه پیشگیری
مسیحیت تحریف شده رابطه جنسی و ازدواج را نجس و پلید دانسته و ثمرات تلخ آن را نیز در غرب چشیدند و جهانیان نیز شاهد آن است. ولی قرآن نه تنها ازدواج را پلید نمی داند، بلکه آن را عملی عبادی و مطلوب و در برخی موارد واجب شمرده است. بدون تردید اگر در جامعه ای زمینه ازدواج و تشکیل خانواده به صورت آسان به همانگونه که اسلام خواسته فراهم شود، گناهانی برخاسته از غرائز جنسی ریشه کن خواهد شد و تنها کسانی به سمت و سوی جرائم جنسی و بی عفتی خواهند رفت که از سلامتی روانی برخوردار نباشند.
قرآن کریم اصرار فراوان بر این مسأله مهم دارد و برخی دغدغه هایی را که ممکن است بر اثر ازدواج پیش آید مردود شمرده است. به آیاتی در این زمینه اشاره می شود.
1ـ ازدواج عامل آرامش
وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ﴿الروم/٢١﴾(17) از نشانه های او این است که همسرانی از جنس خودتان به سود شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و رد میانتان مودت و رحمت قرار داد، در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکّر می کنند.»
2ـ همه نیاز به ازدواج دارند
ازدواج مخصوص دنیا زدگان نیست، حتی انسانهایی که در بالاترین رتبه معنوی قرار دارند و بریده از دنیا هستند نیز بی نیاز از این نمی باشند. لذا قرآن می فرماید: وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّيَّةً ۚ ﴿الرعد/٣٨﴾( 18) براستی ما فرستادگانی را قبل از تو فرستادیم و برای آنان زنان و فرزندانی قرار دادیم.»
3ـ ازدواج و توسعه اقتصادی
برخی افراد فقر و نداری را بهانه برای عدم ازدواج می دانند، قرآن این فرهنگ را غلط دانسته و با صراحت اعلام می دارد، هر کس پابه عرصه ازدواج و خانواده گزارد خداوند وضع اقتصادی او را نیز دگرگون می کند: وَأَنكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِن يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَاللَّـهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿٣٢/النور﴾ 19) و مردان و زنان بی همسر را همسر دهید، و همچنین غلامان و کنیزانی را که صلاحیّت ازدواج دارند، و اگر نیازمند و فقیر باشند خداوند از فضلش آنان را بی نیاز خواهد ساخت و خداوند گشایش دهنده و داناست.»
4ـ تعدد ازدواج
در اکثریت بودن بانوان در برخی جوامع، بی سرپرست شدن برخی خانواده ها بر اثر جنگ و حوادث ناگوار و… می طلبد که مرد گاهی تن به تعدد ازدواج دهد، وگرنه باعث به فساد کشیده شدن زنان بی همسر و بی سرپرست خواهد شد.
قرآن کریم در این باره می فرماید: وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا ﴿٣/النساء﴾ (20) پس ازدواج کنید با زنان پاک(در صورت نیاز) دو یا سه یا چهار همسر و اگر می ترسید عدالت را رعایت نکنید به یک همسر اکتفا کنید.»
استاد مطهری درباره ازدواج می گوید: «به عقیده ما برای آرامش غریزه دو چیز لازم است: یکی ارضای غریزه در حدّ حاجت طبیعی و دیگر جلوگیری از تهییج و تحریک آن.»(21)
اسلام برای ارضای صحیح مسائل جنسی، ازدواج و در صورت مهیّا نبودن شرایط آن، ازدواج مدّت دار و موقت را توصیه نموده است. اسلام اصرار فراوانی دارد که محیط خانواده برای کام یابی زن و شوهر از یکدیگر آمادگی کامل داشته باشد. زن یا مردی که از این نظر کوتاهی کند مورد نکوهش صریح اسلام قرار گرفته است. اسلام اصرار فراوانی به خرج داده است که محیط اجتماع بزرگ، محیط کار و عمل و فعالیت بوده و از هر نوع کام یابی جنسی در آن محیط خودداری شود. فلسفه تحریم نظربازی و تمتعات جنسی از غیر همسر قانونی و هم چنین فلسفه تحریم خودآرایی و تبرّج زن برای بیگانه همین است.(22)
در روایات نیز تعبیرات زیبائی از ازدواج شده است که به یک نمونه اشاره می شود، تا روشن شود که ازدواج در پیشگیری از جرائم نقش مؤثر و کلیدی دارد.
حضرت امام صادق(علیه السلام) فرمود: «من تزوّج احرز نصف دینه؛(23) آن کس که ازدواج نمود نصف دین خویش را حفظ کرد پس از خدا بترسد در حفظ نصف دیگر آن.»
5 ـ ازدواج موقت
واقعیت امر این است که جوانان ما در زمان کنونی از سه جهت آماج مشکلات و گرفتاری ها می باشند. از طرفی ادامه تحصیلات تا سن بیست سالگی بلکه بالاتر امری است ضروری، و از سوی دیگر راه یافتن به بازار کار و آماده نمودن زمینه مالی ازدواج فرصت طولانی را می طلبد، مخصوصاً با توجّه به رسم و رسوم های سنگین کنونی جامعه، و از جانب سوم غریزه جنسی در دنیایی پر از تهییج و تحریم و فیلم و سی دی و اختلاط و… همه را در فشاری طاقت فرسا قرار می دهد، بهترین راه حل کوتاه مدت ازدواج موقت است، قرآن درباره ازدواج موقت می فرماید:
وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۖ كِتَابَ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ ۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاءَ ذَٰلِكُمْ أَن تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُم مُّحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ ۚ فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِيضَةِ ۚ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ﴿٢٤/النساء﴾ (24) و برای شما حلال است که با اموال خود آنان را اختیار کنید، در حالی که پاکدامن باشید و از زنا خودداری نمایید، و زنانی را که متعه (ازدواج موقت) می کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید.»
اگر واقعاً آنچه را اسلام در مورد عقد موقت سفارش نموده بخوبی اجرا شود کسی دچار بی عفتی نخواهد شد.
علی(علیه السلام) فرمود: «لولا ما سبقنی به ابن الخطّاب ؛یعنی عمر مازنی الّا شقی؛(25) اگر عمر سبقت نمی گرفت بر من (و ازدواج موقت را تحریم نمی کرد) هیچ کس مرتکب زنا نمی شد جز انسان شقی».
البته در ازدواج موقت شرائط و نکات فراوانی لازم است مراعات شود یکی از آن نکات این است که این امر بیشتر برای مجردها و مردهای بی همسر مطرح است نه مردانی که همسر و یا همسرانی قانونی دارد.
امام کاظم(علیه السلام) به برخی از شیعیان خود نوشت: «اصرار بر ازدواج موقت نورزید، آنچه لازم است بر شما تنها اقامه سنت رسول خدا(صلی الله علیه واله وسلم) است و به واسطه ازدواج موقت از همسران دائمی خویش غافل نشوید، که آنها را به کفران و بیزاری وادار کنید و آنان بر علیه کسی که به شما دستور داده است نفرین کنند و ما را لعنت نمایند.»(26)
حجاب حافظ عفّت و پاسدار کرامت
بد حجابی و بی حجابی از دستآوردهای شوم استعمار جدید و حربه مهمّ تهاجم فرهنگی است، در مقابل حجاب و پاسداری از آن یکی از مهمترین عامل صلاح و سداد جامعه شمرده می شود هرجامعه که حجاب و عفاف خود را حفظ کرده دین و فرهنگ… خود را نیز نگهداشته است. و هر جامعه که حجاب در آنها کم رنگ و بی رنگ شده است به همان نسبت دین و فرهنگ و آداب رنگ باخته است، قرآن درباره حجاب دستورات اکیدی دارد که به نمونه هایی اشاره می شود.
1ـ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّـهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿٣١/النور﴾ «به زنان با ایمان بگو چشمهای خود را فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است آشکار ننمایند. و روسریهای خود را بر سینه خود افکنند(تا گردن و سینه پوشیده شود) و زینت خود را آشکار نسازند، مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان، یا پسران همسرانشان، یا برادرشان یا پسر برادرشان یا پسر خواهرانشان یا زنان همکیششان یا بردگانشان (کنیزان) یا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند، یا کودکانی که از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نیستند و بهنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نکوبند تا زینت پنهانیشان دانسته شود (و صدای خلخالها به گوش رسد) و همگی به سوی خدا باز گردید تا رستگار شوید».(27)
شأن نزول آیه فوق طبق سخن امام باقر(علیه السلام) مربوط به جوانی است که بر اثر چشم چرانی صورتش به استخوانی بیرون آمده از دیوار اصابت کرد و مجروح شد، و علّت جذب جوان مراعات نکردن حجاب از طرف آن زن بود.(28)
2ـ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّـهُ غَفُورًا رَّحِيمًا ﴿٥٩/الاحزاب﴾ «ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنات بگو، جلبابها(روسری های بلند) خود را بر خویش افکنند، که این کار برای این که (به عفت و حریّت) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، بهتر است، و خداوند همواره غفور و رحیم است.»(29)
در شأن نزول آیه فوق آمده که شب هنگام زنان برای نماز مغرب و عشاء به مسجد می رفتند برخی از جوانان هرزه بر سر راه آنها می نشستند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار می دادند و مزاحم آنان می شدند، آیه نازل شد و به آنها دستور داد حجاب خود را بطور کامل رعایت کنند تا بخوبی و پاکدامنی شناخته شوند و کسی بهانه مزاحمت نداشته باشد.(30)
ب: عوامل مشترک برای پیشگیری وخویشتن داری:
قرآن برخی عوامل دیگری را طرح نموده که به صورت عمیق تر و با دوام بیشتر هم در پیشگیری و بازدارندگی نقش دارد و هم در رفع و برداشتن گناهان و آلودگی ها، جهت اختصار به صورت فهرست وار به آنها اشاره می شود.
عبادت و دعا
اعمال عبادی مانند نماز و روزه و حج و… نقش مهمی در بازدارندگی و رفع گناهان دارند، قرآن درباره نماز می فرماید: اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ ۗ وَلَذِكْرُ اللَّـهِ أَكْبَرُ ۗ وَاللَّـهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ ﴿عنکبوت/٤٥﴾( 31) آنچه را از کتاب (آسمانی) به تو وحی شده تلاوت کن، و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمیدارد، و یاد خدا بزرگتر است؛ و خداوند میداند شما چه کارهایی انجام میدهید!
و درباره روزه فرمود: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿البقره/١٨٣﴾( 32) روزه بر شما واجب شده… شاید پروا پیشه شوید.»
در یک کلام درباره هر عبادت و پرستش حق می گوید: يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿٢١البقره/﴾ ؛(33) ای مردم! پروردگار خود را پرستش کنید؛ آن کس که شما، و کسانی را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید.
انتخاب الگوهای صحیح
انسان فطرتاً عاشق کمال و از نقص و عیب گریزان است، همین امر باعث می شود که به دنبال الگوی مطلوب و کاملی باشد الگوپذیری چون سازگار با فطرت انسان است، از مؤثرترین روشهای پیشگیری و رفع گناهان شمرده می شود در این روش انسان نمونه ای عینی را مطلوب خویش قرار می دهد و به شبیه سازی دست می زند و گام در جای او می نهد. به همین جهت قرآن الگوهایی را معرّفی می کند در یک آیه می فرماید: لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّـهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّـهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّـهَ كَثِيرًا ﴿٢١﴾(34) مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد میکنند.
و همین طور ابراهیم(علیه السلام) و برخی افراد دیگر را به عنوان الگو معرفی می کند. لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّـهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ ۚ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّـهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿ممتحنه/٦﴾ (35) که در رأس آن افراد ائمه اطهار(علیهم السلام) قرار دارند.
دوری از دوستان ناباب
یکی از عوامل توسعه فساد و بی بند وباری مخصوصاً در بین قشر جوان رفقای ناباب و نامناسب است.قرآن برای جلوگیری از این عامل تذکراتی دارد که به برخی از آنها اشاره می شود. وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا ﴿٢٧﴾ يَا وَيْلَتَىٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا ﴿٢٨﴾ لَّقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي ۗ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا ﴿٢٩/الفرقان﴾
1ـ حسرت دائمی
«و (به خاطر آور) روزی را که ستمکار دست خود را (از شدّت حسرت) به دندان می گزد و می گوید: ای کاش با رسول خدا)راهی برگزیده بودم ای وای بر من، کاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نکرده بودم. او مرا از یادآوری (حق) گمراه ساخت بعد از آنکه (یاد حق) به سراغ من آمده بود!» و شیطان همیشه خوارکنند* انسان بوده است!
»(36)
2ـ دوستی با خوبان
الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ ﴿الزخرف/٦٧﴾ ؛(37) دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند مگر پرهیزکاران».
محبّت اهل بیت(ع علیهم السلام)
از مهمترین و اساسی ترین روشهای سازندگی و تربیت و مقاوم سازی در مقابل تهاجم فرهنگی روش محبّت به پاکان و فرهیختگان خاصّه اهل بیت(علیهم السلام) است روش محبّت بجهت سازگاری با فطرت آدمی و سرشت انسانی و به جهت میل درونی، بالاترین نقش را در تحوّل تربیتی انسان ایفا می کند و همچون اکسیر مس وجود انسان را به طلای ناب تبدیل نموده و در کوتاه ترین زمان تحوّلات سازنده شگرفی در انسان ایجاد می کند، امثال سلمان و ابوذر و مقداد، تربیت شدگان مکتب عشق و محبت به رسول خدا(صلی الله علیه واله وسلم) هستند چنانکه تحول عمیق در حر بن یزید، و زهیر بن قین و وهب و… بر اثر محبّت به امام حسین(علیه السلام) بود.
با توجّه به این تأثیر شگرف و وسیع است که قرآن آن را پاداش رسالت محبت اهلبیت(ع) و دوستی آنان دانسته(38) و آن را به نفع و سود خود انسان می داند.
ج: عوامل بردارنده و از بین برنده گناه و فساد
این عوامل خود به چهار دسته تقسیم می شوند:
1ـ عوامل فردی
2ـ عوامل خانوادگی
3ـ عوامل اجتماعی
3- عوامل دولتی
عوامل فردی دوری از گناه و فساد و رها شدن از دام تهاجم فرهنگی متعدد است که به برخی از آنها اشاره می شود.
توبه و بازگشت:
قرآن در بیش از 90 آیه توبه را در قالب های مختلف مطرح و بیان نموده است و آن را مهمترین عامل رهائی از دام گناهان و فساد، و باعث رستگاری انسان می داند در آیه می خوانیم: وَتُوبُوا إِلَى اللَّـهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿٣١/النور﴾ ؛(39) همگی به سوی خدا بازگردید ای مؤمنان تا رستگار شوید.»
یاد خدا و نعمت های او
یاد خدا و نعمت های او، با این دید که نعمت دهنده در همه جا حاضر است و تمام هستی حتّی خطورات قلبی و تخیّلات انسان را زیر نظر دارد انسان را از پلیدی و زشتی نگه می دارد و بخوبی و نیکی وامی دارد.
علی(ع) فرمود: «هر کس قلبش را به دوام یاد خدا آباد کند کردارش در نهان و آشکار نیکو گردد.»(40)
در قرآن بیش از دویست بار کلمه «ذکر» و مشتقات آن به کار رفته است، از جمله می فرماید: فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّـهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ ﴿٧٤/الاعراف﴾؛(41) بنابراین، نعمت های خدا را متذکر شوید، و در زمین به فاسد نکوشید» آیه می رساند که یاد نعمت ها جلو فساد را می گیرد و در آیه ای دیگر می فرمود: «واذکروا اللّه کثیراً لعلّکم تفلحون؛ خدا را زیاد یاد کنید تا رستگار شوید.»
یاد مرگ و قیامت
عامل دیگر برای برخورد با گناه و فساد، یاد مرگ و قیامت است. علی(علیه السلام) می فرماید: «پس هرگاه شهوتها به شما روی آوردند، مرگ را بسیار یاد کنید که یاد مرگ برای پندآموزی کافی است و رسول خدا(ص) اصحاب خود را پیوسته به یاد مرگ سفارش می کرد و می فرمود: مرگ را بسیار یاد کنید که همانا مرگ نابود کننده لذّتها و جدا کننده شما از شهوتها است.»(42)
حدود یک سوّم قرآن مربوط به بحث مرگ و قیامت و مسائل مربوط به معاداست این نشان می دهد، که قیامت باوری در بازدارندگی از گناه و فساد و مقابله با آن نقش تعیین کننده دارد. از جمله فرمود: أَنَّمَا إِلَـٰهُكُمْ إِلَـٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا ﴿١١٠/کهف﴾ (43) پس کسی که امید ملاقات پروردگارش را (در روز قیامت) دارد باید عمل صالح انجام داده و هرگز شرک به او نیاورد.»
حتی قرآن گمان به معاد را دارای آثار مهم باز دارندگی از گناه و فساد می داند لذامی فرماید:”أَلَا يَظُنُّ أُولَـٰئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ ﴿٤﴾ لِيَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿٥﴾ يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿٦﴾ كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ ﴿٧﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ ﴿٨﴾ كِتَابٌ مَّرْقُومٌ ﴿٩﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿١٠﴾ الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿١١﴾ وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿١٢/مطففین﴾.(44)
عبرت گیری و پندآموزی
انسان با ملاحظه تاریخ و سرگذشت آنهایی که در فساد و بی بندی فرو رفتند و در مقابل تهاجم فرهنگی تسلیم شدند، و آبروی دنیا و آخرتشان را از دست دادند می تواند خود را از فرو رفتن در دام ها و تکرار خطاها و یا رها نمودن از آن، بیمه کند.
علی(علیه السلام) فرمود: «و هر کس عبرت گیرد خود را(از فرو رفتن در خطاها و فسادها) دور نگهداشته و هر کس خود را (از بدیها) دور نگهداشت سالم می ماند.»(45)
قرآن در هشت آیه با صورتهای مختلف دستور به عبرت گیری داده است و گاه صریحاً فرمان داده است: هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ ۚ مَا ظَنَنتُمْ أَن يَخْرُجُوا ۖ وَظَنُّوا أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمْ حُصُونُهُم مِّنَ اللَّـهِ فَأَتَاهُمُ اللَّـهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا ۖ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ ۚ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ ﴿٢/الحشر﴾ (46) او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانههایشان بیرون راند! گمان نمیکردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان میکردند که دِژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع میشود؛ امّا خداوند از آنجا که گمان نمیکردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونهای که خانههای خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران میکردند؛ پس عبرت بگیرید ای صاحبان چشم!
2ـ عوامل خانوادگی
سهم بزرگی از مفاسد اجتماعی و پذیرش تهاجمات فرهنگی معلول سوء تربیت خانواده ها است، و چنانچه پدر و مادر خودشان وارسته و منزّه باشند، و به فرزندان خویش توجّه نموده و در تربیت آنان کوتاهی ننمایند، بدون تردید کمک شایانی به اصلاح جامعه بشری نموده اند، زیرا مفسدین و معتادان سارقین و قاتلها، منحرفین و شرابی ها…معمولاً ریشه خانوادگی دارند.
پیامبر اکرم(ص): «هر مولودی بر اساس فطرت(پاک و پاکیزه) متولد می شود تا این که پدر و مادر او را یهودی یا نصرانی می نمایند.»(47)
قرآن با صراحت تمام به مردان و سرپرستان خانواده ها دستور می دهد که هم خود را و هم فرزندان خود را در مقابل گناهان و فساد و بی بند و باری نگهدارند و حفظ کنند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا يَعْصُونَ اللَّـهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ ﴿التحریم/٦﴾(48) ای کسانی که ایمان آوردهاید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگهاست نگه دارید؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمیکنند و آنچه را فرمان داده شدهاند (به طور کامل) اجرا مینمایند!
آیه خطاب به مؤمنان است، از این می فهمیم که خانواده های مؤمن و مسلمان همیشه در معرض تهاجمات گناه و فساد قرار دارند، باید به گونه ای برنامه ریزی شود که بتوان جلوی آن تهاجمات را گرفت.
و پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله وسلم) فرمود: «خداوند هر مسؤولی را، از مسؤولیتی که به وی سپرده شده است، سؤال خواهد نمود، که آیا آن را بدرستی به انجام رسانید یا ضایع کرد حتی از مرد سؤال خواهد شد نسبت به خانواده اش.»(49)
اما راهکارهای هدایت خانواده و فرزندان و جذب آنها در جای خود باید بررسی شود آنچه اینجا می توان گفت این است که پدر و مادر در مقابل رفتار فرزندان، رفقایی که دارند، و همین طور نوار مبتذل و یا سی دی های انحراف کننده که استفاده می کنند و یا نماز را که ترک کنند مسؤولیت دارند.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله وسلم) فرمود: «همراهی و دقت و مراقبت کنید در امور فرزندانتان، و نیکو گردانید تربیت آنها را، چرا که اولاد شما هدیه های خداوند به شما می باشند.»(50)
3ـ عوامل اجتماعی
قرآن افراد جامعه را واحدهای جدا افتاده بی ارتباط به هم نمی داند، بلکه همگی را پیکری می شمارد که به همدیگر مرتبط و متصل و دارای ولایت بر یکدیگرند، لذا وظائفی بر عهده دارند که برخی از آنها از این قرار است:
امر به معروف و نهی از منکر
وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَـٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّـهُ ۗ إِنَّ اللَّـهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿التوبه/٧١﴾
«مردان و زنان مؤمن برخی سرپرست برخی دیگرند، امر به معروف می کنند و از زشتیها باز می دارند، نماز را به پای داشته زکات می پردازند و خداوند و پیامبرش را اطاعت می کنند. ایشان هستند که خداوند برایشان رحمت می آورد و بدرستی که خداوند صاحب اقتدار و حکیم است.»(51)
امام باقر(علیه السلام) می فر ماید : «در آخرالزمان عدّه ای مورد اطاعت قرار می گیرند، که ریا کارند و به عبادت تظاهر می کنند ولی کم خردان و کوتاه فکرانند، آنان امر به معروف و نهی از منکر را واجب نمی شمارند، مگر آن هنگام که ایمن از هرگونه ضرری باشند. همواره به دنبال عذرتراشی و بهانه گیری و راه گریز از این واجب الهی هستند، به دنبال لغزش های علما و فساد عمل آنان می باشند. آنان به سوی نماز و روزه و هر عملی که ضرری مالی یا جانی را متوجه آنان سازد، آنها را ترک می گویند، همان گونه که برترین و شریف ترین واجبات، یعنی امر به معروف و نهی از منکر را ترک گفته اند. بدرستی که امر به معروف و نهی از منکر واجبی است که دیگر فرائض به واسطه آن به پا داشته می شود آنگاه که جامعه ای این گونه شد خداوند بر آنها غضب کرده و غضب وی عمومیّت خواهد یافت پس نیکانی که در جامعه همراه اشرارند، و نیز کوچکترها با بزرگترها هلاک خواهند شد بدرستی که امر به معروف راه همه انبیاست… پس با قلبهایتان به مخالفت گناه برخیزید و با زبانهایتان آنها را رد کنید. و ضربه های سخت خود را به پیشانی گنهکاران وارد سازید و در راه خداوند از سرزنش ملامت گران نهراسید.»(52)
4ـ عوامل دولتی
دولتمردان و حکومت اسلامی
حاکم و دولتمردان اسلامی در گام اول به عنوان الگوهای جامعه وظیفه دارند، کارها و رفتار خویش را اصلاح نمایند. چرا که مردم به رفتار و اعمال آنها اقتدا می کنند، در گام بعدی وظیفه دارند حدود تعزیرات اسلامی را برای جلوگیری از مفاسد اجتماعی قاطعانه و بدون ترس از اعتراض ابرقدرت ها و وابستگان آنها اجرا نمایند، قرآن اجرای حدود را باعث حیات جامعه انسانی می داند آنجا که فرمود: وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿١٧٩﴾ 53) و برای شما در قصاص حیات و زندگی است، ای صاحبان خرد! شاید شما تقوا پیشه کنید.»
امام هفتم(علیه السلام) درباره این آیه «فیحیی به الارض بعد موتها؛ زنده می گرداند زمین را پس از مرگ آن» فرمود: «این آیه زنده شدن زمین به واسطه باران را نفرموده است، بلکه مقصود آیه این است که خداوند مردانی می انگیزد تا عدالت را زنده کنند و به واسطه زنده شدن عدالت و اقامه حدود، زمین، زندگی از سر می گیرد. هر مجازات اسلامی که در زمین اجرا شود نفع آن بیشتر از چهل روز باران است.»(54)
نه تنها اجرای حدود برکاتی دارد و باعث جلوگیری و ریشه کنی فساد می شود، که اجرا نکردن آن از گناهان بس بزرگ است. علی(علیه السلام) هنگام اجرای یکی از حدود الهی فرمود:
«خدایا! تو به پیامبرت هنگامی که از دینت خبر می داد فرمودی: ای محمد هر کس یک حدّ از مجازاتهای مرا تعطیل کرده و اجرا نکند، با من دشمنی کرده و بدین وسیله خواستار مخالفت با من شده است.»(55)
وفرمود: الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ ۗ وَلِلَّـهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ ﴿٤١/الحج﴾ همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا میدارند، و زکات میدهند، و امر به معروف و نهی از منکر میکنند، و پایان همه کارها از آن خداست! (56)
پی نوشت ها:ـــــــــــــــــــــــ
1. سوره شوری، آیه 30و31.
2. کلینی اصول کافی، ج 2، ص 269، روایت 3.
3. قابل یادآوری است که آنچه بیان می شود طبق فهم قاصر ما از قرآن و برخی روایات است. ممکن است قرآن سخنان عمیق تر و طرح جامع تری داشته باشد که فهم کم ژرف ما، به آن نرسیده باشد، و بر بزرگان عرصه تفسیر است که در این زمینه بیشتر کار کنند و طرح جامع قرآن را در این زمینه ارائه دهند.
4. سوره آل عمران، آیه 29.
5. سوره عنکبوت، آیه 10.
6. سوره فاطر، آیه 38.
7. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج 78، ص 126 باب 20، حدیث 7.
8. سوره نور، آیه 19.
9. سوره اسراء، آیه 36.
10. سوره زمر، آیه 18.
11. سوره نور، آیه 30 ـ 31.
12. حر عاملی، وسائل الشیعه، داراحیاء التراث، ج 14، ص 145.
13. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، مکتبة الاعلام الاسلامی، ج 1، ص 72.
15و14-. سوره احزاب، آیه 33و32.
16. علامه مجلسی، عین الحیوة، ص 140.
17. سوره روم، آیه 21.
18. سوره رعد، آیه 38.
19. سوره نور، آیه 32.
20. سوره نساء، آیه 3.
21. مسئله حجاب، ص 113 ـ 114.
22. مرتضی مطهری، اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب، قم انتشارات صدرا، ص 47.
23. وسائل الشیعه همان، ج 14، ص 5.
24. سوره نساء، آیه 24.
25. وسائل الشیعه، همان، ج 14، ص 440.
26. همان، ص 450.
27. سوره نور، آیه 31.
28. علامه طباطبائی، المیزان، ج 15، ص 116.
29. سوره احزاب، آیه 59.
30. تفسیر نمونه، ج 17، ص 426.
31. سوره عنکبوت، آیه 45.
32. سوره بقره، آیه 183.
33. همان، آیه 21.
34. سوره احزاب، آیه 21.
35. سوره ممتحنه، آیات 6 و 4.
36. سوره فرقان، آیه 28.
37. سوره زخرف، آیه 67.
38. سوره شوری، آیه 23، سوره فرقان، آیه 57 و…
39. سوره نور، آیه 31.
40. غررالحکم، چاپ دانشگاه تهران، ج 5، ص 387.
41. سوره اعراف، آیه 74.
42. حسن طوسی،، الامالی، نجف مطبعة الحیدریه، ج 1، ص27.
43. سوره کهف، آیه 110.
44. سوره مطففین، آیه 12ـ 5.
45. بحارالانوار، داراحیاء التراث، ج 78، ص 92.
46. سوره حشر، آیه 2.
47. شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج 2، ص 373.
48. سوره تحریم، آیه 6.
49. شرح رساله حقوق، ج 1، ص 524.
50. همان، ص 582.
51. سوره توبه، آیه 71.
52. کافی، ج 5، ص 55.
53. سوره بقره، آیه 179.
54. وسائل الشیعه، ج 18، ص 308.
55. همان، ص 309.
56. سوره حج ایه 41