اول : آيين همسردارى
1- ايثارگرى فاطمه (عليه السلام )
همسر ايده آل ، براى گرم نگهداشتن كانون خانواده ، بايد مهربان و ايثارگر باشد، ديگران را بر خود مقدم بدارد، با سختيهاى زندگى و ناملايمات آن بسازد، و با لبخند شادى آفرين خود، تاريكى حزن و اندوه را از دل شوهر بزدايد. در اين رابطه به سخنان فاطمه (سلام الله عليها) بايد نظر دوخت .
در يكى از صبحگاهان امام على (عليه السلام ) فرمود: فاطمه جان ! آيا غذايى دارى تا گرسنگى ام بر طرف شود؟ پاسخ داد:
نه ، بخدايى كه پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزيد سوگند كه دو روز است در منزل غذاى كافى نداريم ، آن چه بود به شما و فرزندانم ((حسن و حسين )) دادم و خود از غذاى اندك موجود، استفاده نكردم .
اما با تاسف فرمود:
فاطمه جان ! چرا به من اطلاع ندادى ، تا بدنبال تهيه غذا بروم ؟
حديث 1
قالت فاطمه عليها السلام : يا ابا الحسن انى لا ستحيى من الهى ان اكلف نفسك ما لا تقدر عليه (6)
حضرت زهرا عليها السلام فرمود: (اى اباالحسن ! من از پروردگار خود حياء مى كنم چيزى را از تو درخواست نمايم كه تو بر آن توان و قدرت ندارى )(7)
زنان دنياى معاصر بايد از اينگونه جلوه هاى ايثار درس زندگى بگيرند، و با ساده زيستى و مراقبت از خويشتن و دورى از آرزوهاى زودگذر، زندگى زناشويى را رنگى جاودانه زنند.
2- كار در خانواده
الف – هماهنگى زن و شوهر در كار روزانه : ز.زن و كار، حديث 92
ب – تقسيم كار در خانواده : ز.زن و كار، حديث 94
ج – تقسيم كار با همسر: ز.زن و كار، حديث 95
3- اوج ادب و ايثار
امام على (عليه السلام ) باغ خود را به 12 هزار درهم مى فروشد و همه پولها را بين فقرا و تهيدستان مدينه تقسيم مى كند و به منزل باز مى گردد.
طبيعى است كه انتظار فرزندان و همسر، پس از فروش باغ ، آوردن غذا و ميوه به منزل است .
فاطمه (سلام الله عليها) پرسيد: غذاى امروز ما چه شد؟ امام براى تهيه غذا بيرون مى رود، اما فاطمه (سلام الله عليها) ناراحت است ، با خود مى گويد: چرا سئوال كردم ؟ و آنگاه فرمود:
حديث 2 :
قالت : فانى استغفر الله و لا اعود ابدا.(8)
(من از خدا آمرزش مى طلبم و ديگر اين رفتار را تكرار نخواهم كرد)(9)
4- هماهنگى با شوهر: دفاع حديث 73
پس از ماجراهاى تلخ سقيفه و انزواى اهل بيت (عليه السلام )، سران سقيفه براى جلب افكار عمومى مردم بفكر چاره افتادند، تا بگونه اى از حضرت زهرا عليها السلام دلجوئى نمايند، كه اجازه ملاقات مى خواستند و تظاهر به جبران اشتباهات مى كردند.پ
اما فاطمه عليها السلام در تداوم يك مبارزه منفى همه جانبه ، هر گونه پيشنهادى را رد مى نمود، و موضع اعتراض يا سكوت و بيزارى را ادامه مى داد.
روزى امام على (عليه السلام ) وارد منزل شد و فرمود:
فاطمه جان خليفه و عمر در پشت درب خانه ، منتظر اجازه ورود مى باشند، تا نظر شما چه باشد؟
حضرت زهرا عليها السلام در برابر شوهر فرمود:
حديث 3 :
قالت : البيت بيتك والحرة زوجتك فافعل ما تشاء
(على جان ! خانه ، خانه توست و من همسر تو مى باشم . هر آنچه مى خواهى انجام ده (10))
5- تحمل مشكلات اقتصادى :
م – مشكلات اقتصادى حديث 179 و 180 و 181 6- تحمل مشكلات زندگى و خانوادگى :
م – مشكلات اقتصادى حديث 179 و 180 و 181 ش – شعرهاى فاطمه (سلام الله عليها)
7- معرفى همسر نمونه : ر- روابط اجتماعى ، حديث 84
آ: دوم : آداب غذا خوردن : ب – بهداشت حديث 29
آ: سوم : آرايش و زيبائى : ز- زن و آرايش حديث 96
آ: چهارم : آگاهى و شناخت
1. آگاهى از زمان شهادت خود
2. آگاهى از لحظه شهادت
3. آگاهى از شهادت حسين (عليه السلام ) در كربلا
4. آگاهى از حوادث تلخ آينده
ع – علم و آگاهى
ع – عرفان فاطمه (سلام الله عليها)
الف : اول : احكام اسلامى
1- كيفيت تطهير كودك
امام حسن مجتبى (عليه السلام ) از مادرش حضرت زهرا عليها السلام نسبت به تطهير ادرار كودك نقل كرد كه :
حديث 4 :
قالت : رايت ام سلمه تغسل بول الجاريه ما كانت ، و لا تغسل بول الغلام حتى يطعم ، تصب عليه الماء صبا(11)
حضرت زهرا عليها السلام فرمود:
(ام سلمه را ديدم كه ادرار دختربچه را اينگونه مى شست ((با آب كر يك بار و با آب قليل 3 بار)) اما ادرار پسر بچه اى را كه هنوز غذاخوار نشده و شير مادر مى خورد، نمى شست ، تنها بر روى ادرار پسر بچه مقدارى آب مى پاشيد(12))
2- مصرف گوشت عيد قربان
رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله ، حضرت على (عليه السلام ) را به سفرى دور اعزام فرمود، حضرت زهرا (عليه السلام ) كه بار سفر و وسائل رفت و آمد را آماده مى ساخت ، مقدارى از گوشت قربانى را براى شوهرش ذخيره نمود
پرسيدند مگر رسول خدا صلى الله عليه و آله از مصرف گوشت قربانى نهى نفرمود؟ پاسخ داد:
حديث 5 :
انه قد رخص فيها(13)
(مصرف گوشت عيد قربان اجازه داده شد(14))
الف : دوم : اخلاص در عبادت
عبادت پسنديده است ، اما اخلاص در عبادت پسنديده تر. بايد با اخلاص و توجه لازم به عبادت خدا پرداخت كه ره آورد فراوانى بهمراه خواهد داشت .
حديث 6 :
قالت فاطمه عليها السلام : من اصعد الى الله خالص عبادته اهبط الله عزوجل اليه افضل مصلحته (15)
حضرت فاطمه عليها السلام فرمود:
(كسى كه عبادت هاى خالصانه خود را بسوى خدا فرستد، پروردگار بزرگ ، برترين مصلحت را بسويش فرو خواهد فرستاد)
الف : سوم : اخلاق و روابط انسانى
1- خوشرويى
امام صادق (عليه السلام ) روش برخورد صحيح اجتماعى با پرهيزكاران و فاسدان و دشمنان را از حضرت فاطمه عليها السلام اينگونه توضيح داد.
حديث 7 :
قالت : بشر فى وجه المومن يوجب لصاحبه الجنه و بشر فى وجه المعاند المعادى يقى صاحبه عذاب النار
(پاداش خوشرويى در برابر مؤ من بهشت است و خوشرويى با دشمن انسانهاى ستيزه جو، انسان را از عذاب باز مى دارد(16))