بهداشت آب در اسلام

آب مايه حيات است ﴿ و جعلنا من الماء کلّ شئ حی (انبيا،30)، و زندگی بدون آب برای هيچ موجود زنده ای امکان ندارد و آب پاکيزه کننده است ﴿ و انزلنا من السماء ماءً طهوراً(فرقان،48) ، ﴿ وينزل من السماء ماءً ليطهرکم به و يذهب عنکم رجز الشيطان(انعام،11) و پاکيزگی و زدودن آلودگی ها اساس بهداشت و مقدمه لازم برای تأمين سلامت است تا جائی که وقتی از حضرت صادق(ع) سئوال شد که آب چه طعمی دارد؟ حضرت فرمود :﴿ طعم الماء طعم الحياة ﴾ طعم آب طعم زندگی است (مکارم الاخلاق،ج1،ص287) و به فرموده قرآن کريم آب سالم آبی است که بو،رنگ و آلودگی های زيانبخش ميکروبی نداشته باشد و در آن مواد سمی نباشد و مواد معدنی وآلی موجود در آن حد نياز باشد ﴿ ماء غير آسنآب زلال بی رنگ و بو که در آيه 15 سوره محمد (ص) به بهشتيان وعده داده شده،از چنين ويژگيهائی برخوردار است .

در دعای 27 صحيفه سجاديه در قالب نفرين بر دشمنان حضرت از خدا می خواهد ﴿ اللهم وامزج هو ائهم بالطاعون و مياهم بالوباء و اطعمتم بالادواءخدايا هوای ايشان را به طاعون آلوده ساز و آبهای ايشان را به وبا و غذای ايشان را به بيماريها آلوده ساز. همانگونه که ذکر شد آلوده سازی محيط حتی برای دشمنان توسط مسلمانان ممنوع می باشد و همچنين در روايات از آلوده سازی آب و اطراف مجاری آب به مواد آلوده کننده ديگر مانند ادرار و مدفوع به شدت نهی شده است در روايتی از امام صادق(ع) از امام علی(ع) نقل شده است که فرمود :﴿ نهی رسول الله(ص) ان يتعوظ علی شفيما يستعذب منه اوْ نهرٍ يستعذب منه اوْعَت شجرةٍ عليها ثمرة ﴾ (خصال صدوق،ج1،ص97) پيامبر اکرم (ص) از تخلی در کنار چشمه يا نهر آبی که از آن آب برداشت می شود و نيز زير درخت ميوه دار نهی می فرمود،همچنين در روايات متعددی از ادرار کردن در آب،در کنار آب،در آب راکد و جاری نهی شديد شده که شما را به اين منابع ارجاع می دهيم؛ ( من لا يحضره الفقيه،ج1،ص60) (وسائل الشيعه،ج2،ص41 و42-ج1،ص142،143و340،341و353) (بحارالانوار،ج80،ص188،341،191،173 و جلد 66ص459  جلد 100ص126-128 )

در آموزشهای اسلامی از آب به عنوان بهترين نوشابه نام برده شده است ﴿ عن رسول الله(ص) : سيد الاشربة فی الدنيا و الاخره الماء(مکارم الاخلاق،آداب شرب،بحارالانوار،ج15،ص247) و مؤکداً توصيه شده است که از آشاميدن مستقيم آب از چشمه و مانند اينها يعنی دهان بر آب گذاشتن پرهيز شود.﴿ عن رسول الله (ص) انه مرَّ برجلٍ يکرع الماء بفيه فقال اتکرع ککرع البهيمه ان لم تجد اناءً فاشرب بيديک فانّها من اطيب آنيتکمآن حضرت بر کسی که با دهان مستقيماً آب می آشاميد عبور کرد و فرمود : آيا اينگونه همچون حيوانات آب می آشامی؟ اگر ظرفی در دسترس نداری با دست خود آب بردار و بياشام که دستها از پاکيزه ترين ظرفهای شماست( بحارالانوار،ج66،ص474) و روايات مشابهی در وسائل الشيعه (ج25،ص257 و 259 )و( بحارالانوار،ج66،ص460 و 486) نيز آمده است .

علی بن جعفر از برادر بزرگوارش حضرت موسی بن جعفر (ع) نقل می کند که در مورد نوشيدن آب از محل دستگيره کوزه يا قدح و پارچ آب سئوال کردم حضرت فرمود : ﴿ لا يشرب من قبل عروة کوز و لا ابريق و لا قدح و لا يتوضؤ من قبل عروتهِاز نوشيدن آب از محل دستگيره کوزه و قدح و پارچ خوداری کنيد و از آن محل برای وضو نيز استفاده نکنيد (بحارالانوار،ج66،ص474) و از حضرت امام باقر (ع) روايت شده که فرمود : ﴿ و ايّاک و موضع العروة انْ تشرب منهابپرهيزيد از اينکه از جای دسته کوزه يا قدح آب بنوشيد (بحارالانوار،ج66،ص474) و از آن حضرت روايت شده که فرمود : ﴿ لا تشرب من موضع اذنه و لا من موضع کسره فانّهُ مقعد الشيطاناز موضع شکستگی و ترک کوزه آب ننوشيد که آنجا محل و جايگاه ميکروبهاست(بحارالانوار،ج66،ص465) و همچنين از حضرت اميرالمؤمنين علی(ع) روايت شده که فرمود:﴿ لا تشربوا من ثلمة الاناء و لا من عروته فان الشيطان يقعد علی العروة ﴾ از محل ترک ظرف و دستگيره آن آب ننوشيد که محل حضور ميکروبهاست.


جستجو