پيامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
يتبع الميّت ثلاثة: أهله وماله وعمله، فيرجع اثنان و يبقي واحد؛ يرجع أهله و ماله و يبقي عمله؛
سه چيز، شخص مرده را همراهي ميكنند: خانوادهاش، دارايياش و عملش. دو تاي آنها بر ميگردند و يكي باقي ميماند. خانواده و دارايي او برميگردند و عملش با او ميماند.
(كنز العمال: 42761)
پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) ميفرمايند:
فاي رجل لطم امراته لطمة، امرالله عزوجل مالک خازن النيران فيلطمه علي حر وجهه سبعين لطمة في نار جهنم؛
هر کس به صورت زنش سيلي بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور ميدهد تا در آتش جهنم هفتاد سيلي بر صورت او بزند .
مستدرک الوسائل، ج14، ص250 .
قال الصادق – عليه السّلام – : انَّ في الجَهَنَم لَوادياً للمتكبّرينَ يُقالُ لهُ سَقَرُ، شكي الي اللهِ عزّ و جَلّ شِدَةَ حَرِّهِ وَ سَأَلَهُ ان ياذَنَ لَهُ ان يَتَنَفَّسَ، فَتنَفَّسَ فَاَحْرَقَ جَهَنَّمَ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: در جهنم سرزميني است كه مخصوص متكبران است و آن را سقر گويند. اين وادي از شدت حرارت خود به خدا شكايت برد و تقاضا نمود كه به وي اجازه دهد تا تنفسي كند پس آن وادي نفسي كشيد كه از آن نفس جهنم نيز شعله ور شد.
«الکافي، ج 2، ص 310»
قال ابو عبدالله – عليه السّلام – : اِنَّ المُتكبّرينَ يَجعَلُونَ في صُورَةِ الذّرِّ يَتَوَطَّأُهُمُ النّاس حتّي يَفرغَ اللهُ مِن الحساب.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: انسانهاي متكبر در قيامت به صورت مورچگان پديدار مي گردند و زير دست و پاي مردم قرار مي گيرند تا خداوند از حسابرسي فارغ گردد.
«الكافي، ج 3، ص 424»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : من بَهَّتَ مُؤمِناً أو مُؤمِنَةً أو قَالَ فِيهِ مَا لَيسَ فِيهِ أقَامَهُ اللهُ تَعَالي يَومَ القِيَامَةِ عَلَي تَلٍّ مِن نَّارٍ حَتَّي يَخرُجَ مِمَّا قَالَهُ فِيهِ.
پيامبر خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: هر كس به مرد يا زن مؤمن بهتان زند يا درباره او چيزي بگويد كه از آن مبراست خداوند در روز رستاخيز وي را بر تلّي از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره او برگردد.
«بحار الانوار، ج 75، ص 194»
عن عاصم بن حُمَيد عن الامام الصادق – عليه السّلام – : … قلتُ: في الجنّةِ غناءٌ؟ قال: اِنَّ في الجنّةَ شجراً يَأمُرُ اللهُ رياحَها فَتَهُبُّ فتضرب تلك الشجرةَ باَصواتٍ لم يَسمعِ الخلائقُ بمثلها حُسناً … .
عاصم بن حميد از امام صادق – عليه السّلام – سؤال كرد: آيا در بهشت غناء و ساز و آوازي وجود دارد؟ حضرت فرمودند: در بهشت درختي وجود دارد كه خداوند به بادهاي بهشت فرمان مي دهد به آن درخت بوزند و از آن درخت آوازهايي برمي آيد كه خلائق به زيبايي آن هرگز نشنيده اند، سپس فرمودند: اين در عوض پرهيز كسي است كه در دنيا از شنيدن ساز و آواز به خاطر ترس از خدا اجتناب ورزيده است.
«بحار الانوار، ج 8، ص 126»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : يُحشَر صاحبُ الغناء مِن قبره اَعمي و اَخرس و اَبكم.
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: دارنده (آلات) غناء و آوازه خواني محشور مي شود در حالي كه كور و کر و لال است.
«مستدرك الوسائل، ج 13، ص 219»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : يُحشرُ صاحبُ الطَّنبور يوم القيامةِ و هو أسودُ الوجهِ و بِيَده طنبورٌ من نار و فوقَ رأسه سبعون اَلف ملكٍ، بيد كُلُّ ملكٍ مِقْمعَةُ يَضربون رأسَهُ و وجهَه.
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: دارنده طنبور (نوعي از آلات موسيقي) روز قيامت محشور مي شود در حالي كه صورتش سياه و در دستش طنبوري از آتش است و بالاي سرش هفتاد هزار فرشته قرار دارند كه در دست هر كدام از آنها عمودي آهنين است كه بر سر و صورتش مي زنند. «مستدرك الوسائل، ج 13، ص 219»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : يَبعَثُ اللهُ المُقنِطِينَ يَومَ القِيَامَةِ مُغَلَّبَةً وُجُوهُهُم، يَعنِي غَلَبَةَ السَّوَادِ عَلَي البَيَاضِ، فَيُقَالُ لَهُم: هَؤُلاءِ المُقنِطُونَ مِن رَحمَةِ اللهِ.
پيامبر خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: روز قيامت، خداوند نوميد کنندگانِ (از رحمت حق) را در حالي بر مي انگيزد که سياهي چهره شان بر سفيدي آن غالب است، پس به آنها گفته مي شود: آنان نوميد کنندگانِ از رحمت خدا هستند.
«بحار الأنوار، ج 2، ص 55»
قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – : تُحْشَرُ ابنتي فاطمةُ – سلام الله عليها – يومَ القيامةِ و معها ثيابٌ مصبوغهٌ … .
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: دخترم فاطمه – سلام الله عليها – در روز قيامت در حالي محشور مي شود كه همراه او پيراهني است خونين كه به يكي از ساقهاي عرش آويزان است، حضرت زهراء – سلام الله عليها – مي گويد: اي خداوند عادل ميان من و قاتل فرزندم داوري كن. پيامبر – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: قسم به پروردگار كعبه كه خداوند براي دخترم داوري مي كند.
«بحار الانوار، ج 43، ص 220»
عن ابي عبد الله – عليه السّلام – قال: اذا كانَ يومُ القيامةِ جَمَعَ اللهُ الاولينَ و الآخِرينَ في صعيدٍ واحدٍ فينادي منادٍ: غُضُّوا ابصارَكم و نَكِّسُوا رُؤُسَكم حتّي تَجُوزَ فاطمةُ بنتُ محمدٍ – صلّي الله عليه و آله – الصراطَ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: وقتي روز قيامت فرا رسد، خداوند تمامي بشر از اولين و آخرين را در يك جا جمع مي كند پس منادايي ندا مي دهد: چشمانتان را ببنديد و سرهايتان را پايين بيندازيد تا فاطمه دختر محمد – صلّي الله عليه و آله – از صراط بگذرد.
«بحار الانوار، ج 43، ص 224»
قالَ رَسُولُ اللهِ – صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه – : لا تَزُولُ قَدَما عَبْدٍ يَوْمَ الْقِيامَةِ حَتّي يُسْألُ عَنْ أربَعٍ عَنْ عُمْرِهِ فِيما أفْناهُ وَ عَنْ شَبابِهِ فِيما أبْلاهُ وَ عَنْ مالِهِ مِنْ أيْنَ اِکتَسَبَهُ وَ فِيما أنْفَقَهُ، وَ عَنْ حُبِّنا أهْلَ الْبَيْتِ.
پيامبر اکرم – صلي الله عليه و آله – فرمودند: بنده خدا در قيامت قدم از قدم بر نمي دارد جز آن که از چهار چيز سؤال مي شود: از عمر او سؤال مي شود که چگونه و در چه راهي آن را از دست داده است، از جواني او مي پرسند که در چه راهي آن را به فرسودگي رسانده است، از ثروت او که از چه راهي به دست آورده و در چه راهي آن را خرج نموده است و نيز از محبت و دوستي ما سؤال مي شود.
«بحار الأنوار، ج 7، ص 258»
رسول اللّه (صلى الله عليه و آله و سلم) :
سَبعَةٌ تَحتَ ظِلِّ العَرشِ يَومَ لا ظِلَّ إلاّ ظِلُّهُ . . .رَجُلٌ خَرَجَ ضارِبا فِيالأَرضِ يَطلُبُ مِن فَضلِ اللّه ِ عز و جل؛ يَكُفُّ بِهِ نَفسَهُ، ويَعودُ بِهِ عَلى عِيالِهِ؛
روزى كه هيچ سايه اى جز سايه عرش نباشد ، هفت تن زير سايه آنند . [يكى از ايشان] كسى است كه در زمين گام مى زند تا از فضل خدا [روزى ] بجويد و از آن ، نياز خود را برطرف كند و با آن ، به سوى خانواده اش بازگردد .
دعائم الإسلام : 2 / 15 / 8 ، عوالي اللآلي : 3 / 194 / 9 وليس فيهما «سبعة» .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إنَّ القاضيَ العَدلَ لَيُجاءُبهِ يَومَ القِيامَةِ فَيَلقَى مِن شِدَّةِ الحِسابِ ما يَتَمَنّى أن لا يكونَ قَضى بينَ اثنَينِ في تَمرَةٍ قَطُّ .
در روز قيامت قاضى دادگـر را مىآورند و چنان حساب سختى از او كشيده مىشود ، كه آرزو مىكند كاش هرگز حتّى درباره يك خرما ميان دو نفر داورى نكرده بود .
كنزالعمّال : 14988 منتخب ميزان الحكمة : 470
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن جُرِحَ في سَبيلِ اللّه جاءَ يَومَ القِيامَةِ رِيحُهُ كَرِيحِ المِسكِ ولَونُهُ لَونُ الزَّعفَرانِ ، علَيهِ طابَعُ الشُّهَداءِ ، ومَن سَألَ اللّه الشهادَةَ مُخلِصا أعطاهُ اللّه أجرَ شَهيدٍ وإن ماتَ على فِراشِهِ .
هركـه در راه خـدا مـجروح شـود ، در روز قيامت در حالى مىآيد كه بويش همچون بوى مشك باشد و رنگش مانند رنگ زعفران و نشان شهيدان بر اوست و هركه از روى اخلاص شهادت را از خداوند بخواهد ، خداوند اجر شهيد به وى دهد هر چند در بسترش بميرد .
كنز العمّال : 11144 منتخب ميزان الحكمة : 306
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن رَمى بسَهمٍ في سَبيلِ اللّه كانَ لَهُ نُورا يَومَ القِيامَةِ .
هركه يك تير در راهخدا پرتاب كند، آن تير در روز قيامت براى او نورى باشد .
الترغيب والترهيب : 2 / 281 / 18 منتخب ميزان الحكمة : 572
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن بَهَتَ مؤمنا أو مؤمنةً أو قالَ فيهِ ما ليسَ فيهِ أقامَهُ اللّه تعالى يومَ القيامةِ على تَلٍّ مِن نارٍ حتّى يَخرُجَ مِمّا قالَهُ فيهِ .
هر كس بـه مـرد يــا زن مؤمن بهتان زند يا درباره او چيزى بگويد كه از آن مبراست خـداوند در روز رستاخيز وى را بـر تلّى از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره او برگردد .
بحار الأنوار : 75 / 194 / 5 منتخب ميزان الحكمة : 86
امام صادق عليهالسلام :
مَن قَتَلَ نفسَه مُتَعمِّدا فهُو في نارِ جَهنَّمَ خالِدا فيها .
هر كه به عمد خودكشى كند ، در آتش دوزخ جاودانه است .
الفقيه : 4 / 95 / 5163 منتخب ميزان الحكمة : 458
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
تَحْرُمُ الجنّةُ على ثلاثةٍ : على المَنّانِ ، وعلى المُغْتابِ ، وعلى مُدمِنِ الخَمرِ .
بهشت بر سه كس حرام است : منّت گذارنده (بر خدا) ، غيبت كننده و ميگسار .
الزهد للحسين بن سعيد : 9 / 17 منتخب ميزان الحكمة : 108
امام صادق عليهالسلام :
إنّ أهلَ الرَّيِّ في الدُّنيا مِن المُسْكِرِ يَموتونَ عِطاشا ، ويُحْشَرونَ عِطاشا ، ويَدخُلونَ النّار عِطاشا .
آنان كه در دنيا از مسكرات سيراب شوند ، تشنه كام مىميرند و تشنهكام محشور مىشوند و تشنه كام به دوزخ مىروند .
ثواب الأعمال : 290 / 5
امام على عليهالسلام :
مُدْمِنُ الخَمرِ يَلْقى اللّهَ عز و جل حِينَ يَلْقاهُ كعابِدِ وَثَنٍ .
دائم الخمر همچون بتپرست خداوند عز و جل را ديدار خواهد كرد .
الخصال : 632 / 10 منتخب ميزان الحكمة : 186
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إذا كانَ يَومُ القِيامَةِ نادى مُنادٍ :أينَ الظَّلَمَةُ وأعوانُهُم ؟ مَن لاقَ لَهُم دَواةً ، أو رَبَطَ لَهُم كِيسا ، أو مَدَّ لَهُم مُدَّةَ قَلَمٍ ،فَاحشُرُوهُم مَعَهُم .
چون روز قيامت شود مناديى ندا دهد : كجايند ستمگران و ياران آنها ؟ آن كه دواتى براى آنان ليقه كرده ، يا سركيسهاى را براى آنان بسته ، يا قلمى براى آنان در مركب فروبرده است . پس آنان را نيز با ستمگران محشور كنيد .
بحار الأنوار : 75 / 372 / 17
امام صادق عليهالسلام :
إنَّ أشَدَّ الناسِ عَذابايَومَ القِيامَةِ رَجُلٌ أقَرَّ نُطفَتَهُ في رَحِمٍ تَحْرُمُ علَيهِ .
سختترين عذاب را در روز قيامت مردى دارد كه نطفه خود را در رحمى كه بر وى حرام است جاى دهد .
بحار الأنوار : 79 / 26 / 28 منتخب ميزان الحكمة : 248
امام باقر عليهالسلام :
مَن سَألَ بظَهرِ غِنىً لَقِيَ اللّهَ مَخْموشا وَجهُهُ يَومَ القِيامَةِ .
هر كه با وجود بىنيازى ، سؤال (و گدايى) كند در روز قيامت با چهرهاى خراشيده خدا را ديدار نمايد .
بحار الأنوار : 96 / 155 / 26 منتخب ميزان الحكمة : 264
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
يا أبا ذَرٍّ ، إيّاكَ والسؤالَ فإنّهُ ذُلٌّ حاضرٌ ، وفَقرٌ تَتَعَجَّلُهُ ، وفيهِ حِسابٌ طَويلٌ يَومَ القِيامَةِ .
اىابوذر !زنهار از درخواست و گدايى ، كه در دنيا مايه خوارى و فقر است و در روز قيامت حسابش طولانى است .
الفقيه : 4 / 375 / 5762 منتخب ميزان الحكمة : 262
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن أعانَ على قَتلِ مؤمنٍ بشَطرِكَلِمَةٍ لَقِيَ اللّهَ يَومَ القِيامَةِ مَكتوبٌ بينَ عَينَيهِ : آيِسٌ مِن رَحمَةِ اللّه .
هر كس با نيم كلمه حرف ، در كشتن مؤمنى كمك كند ، روز قيامت خدا را ديدار كند در حالى كه بر پيشانيش نوشته شدهاست : نوميد (و محروم) از رحمت خدا .
كنزالعمّال : 39895 منتخب ميزان الحكمة : 458
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إنّ العَبدَ لَيَبلُغُ من سُوءِ خُلقِهِ أسْفَلَ دَرَكِ جَهنَّم .
همانا بنده به سبب بد اخلاقيش به پايينترين درجات دوزخ سقوط مىكند .
المحجّه البيضاء : 5 / 39 منتخب ميزان الحكمة : 184
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
ذو الوَجهَينِ في الدُّنيا يأتي يَومَ القِيامَةِ ولَهُ وَجهانِ مِن نارٍ .
آن كه در دنيا دوچهره باشد، روز قيامت با دو چهره آتشين محشور مىشود .
الترغيب والترهيب : 3 / 603 / 3 منتخب ميزان الحكمة : 568
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
يَجيءُ يَومَ القِيامَةِ ذو الوَجهَينِ دالِعا لِسانَهُ في قَفاهُ ، وآخَرُ مِن قُدّامِهِ ، يَلتَهِبانِ نارا حتّى يُلهِبا جَسَدَهُ ، ثُمّ يُقالُ لَهُ : هذا الّذي كانَ في الدُّنيا ذا وَجهَينِ وذا لِسانَينِ ، يُعرَفُ بذلكَ يَومَ القِيامَةِ .
روز قيامت ، انسانِ دو چهره در حالى مىآيد كه يك زبان از پس گردنش آويزان است و يك زبان از جلو و در آنها آتش افروخته است كه به بدنش زبانه مىكشد . سپس به او گفته مىشود : اين كسى است كه در دنيا دو رو و دو زبان بود . او بدين گونه در روز قيامت شناخته مىشود .
الخصال : 38 / 16
امام صادق عليهالسلام :
إنَّ المُتَكَبِّرينَ يُجعَلونَ في صُوَرِ الذَّرِّ يَتَوَطَّؤهُمُ النّاسُ حَتّى يَفرُغَ اللّهُ مِنَ الحِسابِ .
(روز قيامت) افراد متكبر به شكل مورچه در آورده مىشوند و مردم پيوسته آنها را لگدمال مىكنند ، تا زمانى كه خدا از رسيدگى به حساب بندگان فارغ شود .
الكافي : 2 / 311 / 11 منتخب ميزان الحكمة : 414
امام صادق عليهالسلام :
إنّ في جَهنَّمَ لَوادِيا لِلمُتَكبِّرِينَ يقالُ لَهُ سَقَرُ ، شَكا إلَى اللّه عز و جل شِدَّةَ حَرِّهِ وسَألَهُ أن يَأذَنَ لَهُ أن يَتَنَفَّسَ ، فَتَنَفَّسَ فَأحرَقَ جَهَنَّم .
در دوزخ درّهاى است براى متكبّران به نام «سَقَر» . اين درّه از شدّت گرماى خود به خداوند عز و جل شكايت كرد و خواهش نمود كه به وى اجازه دهد ، تا نفسى بكشد . پس نفس كشيد و (از گرماى نفس خود) دوزخ را سوزاند .
الكافي : 2 / 310 / 10 منتخب ميزان الحكمة : 482
امام صادق عليهالسلام :
مَن بَنى فَوقَ مَسكَنِهِكُلِّفَ حَملَةُ يَومَ القِيامَةِ .
هر كه بنايى بيش از نياز سكونتش بسازد ، در روز قيامت مكلّف به حمل آن شود .
المحاسن : 2 / 446 / 2531 منتخب ميزان الحكمة : 276
امام على عليهالسلام :
المَوتُ بابُ الآخِرَةِ ؛
مرگ ، دروازه آخرت است .
غرر الحكم : 319 منتخب ميزان الحكمة : 516
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن ماتَ على شيءٍ بَعثَهُاللّه علَيهِ ؛
هر كس با هر چيزى (از اعمال و صـفات) بميرد ، خداوند او را با همان بر مىانگيزد.
كنزالعمّال : 42721 منتخب ميزان الحكمة : 516
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إذا ماتَ أحَدُكُم فَقد قامَت قِيامَتُهُ ، يَرى ما لَهُ مِن خَيرٍ و شَرٍّ ؛
هرگاه يكى از شما بميرد، قيامتش بر پا شود. پس خدا را چنان بپرستيد كه گويى او را مىبينيد و هر لحظه از او آمرزش بخواهيد .
كنزالعمّال : 42123 منتخب ميزان الحكمة : 516
امام على عليهالسلام :
يا عِبادَ اللّه ، ما بعدَ المَوتِ لِمَن لم يُغفَرْ لَهُ أشدَّ مِن المَوتِ ؛ القَبرُ ، فاحذَرُوا ضِيقَهُ وضَنكَهُ وظُلمَتَهُ وغُربَتَهُ … وإنّ المَعيشَةَ الضَّنْكَ الّتي حَذَّرَ اللّه مِنها عَدُوَّهُ عَذابُ القَبرِ ؛
بندگان خدا ! براى كسى كه آمرزيده نشده ، از مرگ سختتر ، قبر است . پس ، از تنگى و فشار و تاريكى و تنهايى قبر بترسيد … آن زندگى تنگى كه خداوند به دشمن خود نسبت به آن هشدار داده ، عذاب قبر است .
أمالي الطوسيّ : 28 / 31 منتخب ميزان الحكمة : 456
امام صادق عليهالسلام :
يُسألُ المَيِّتُ في قَبرِهِ عن خَمسٍ : عن صَلاتِهِ ، وزَكاتِهِ ، وحَجِّهِ ، وصيامِهِ ، ووَلايَتِهِ إيّانا أهلَ البَيتِ ، فتَقولُ الوَلايةُ مِن جانِبِ القَبرِ للأربَعِ : ما دَخَلَ فِيكُنَّ مِن نَقصٍ فَعلَيَّ تَمامُهُ؛
از مرده در گورش پيرامون پنج چيز سؤال مىشود : از نمازش ، زكاتش ، حجّش ، روزهاش و ولايتش نسبت به ما خاندان . پس ، ولايت از گوشه قبر به آن چهار چيز گويد : هر يك از شما كم و كاستى داشتيد ، كامل كردن آن به عهده من .
الكافي : 3 / 241 / 15 منتخب ميزان الحكمة : 456
امام صادق عليهالسلام :
إنّ لِلقَبرِ كلاما في كُلِّ يَوم ، يقولُ : أنا بَيتُ الغُربهِ ، أنا بَيتُ الوَحشَةِ ، أنا بَيتُ الدُّودِ ، أنا القَبرُ ، أنا رَوضَةٌ مِن رِياضِ الجَنّةِ أو حُفرَةٌ مِن حُفَرِ النارِ ؛
قبر هر روز صحبت مىكند و مىگويد : من خانه غربتم ، من خانه تنهايىام ، من خانه كِرمها هستم ، من قبرم ، من باغى از باغهاى بهشت يا گودالى از گودالهاى دوزخم .
الكافي : 3 / 242 / 2 منتخب ميزان الحكمة : 456
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
ما رَأيتُ مَنظَرا إلاّ والقَبرُ أفظَعُ مِنهُ؛
مـنـظرهاى نـديدم مـگـر ايـن كه قـبر از آن ترسناكتر بود .
تنبيه الخواطر : 1 / 284 منتخب ميزان الحكمة : 456
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
أوّلُ عَدلِ الآخِرَةِ القُبورُ ،لا يُعرَفُ وَضيعٌ مِن شَريفٍ ؛
نخستين مرحله عدالتِ آخرت ، قبرهاست كه گمنام و نامدار نمىشناسد .
مستدرك الوسائل : 2 / 475 / 2502 منتخب ميزان الحكمة : 456
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إنّ أرحَمَ ما يَكونُ اللّه بالعَبدِإذا وُضِعَ في حُفرَتِهِ ؛
بيشترين مهربانى خدا به بنده، هنگامى است كه در گورش مىنهند .
كنزالعمّال : 42386
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إنّ القَبرَ أوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَةِ ، فإن نَجا مِنهُ فما بَعدَهُ أيسَرُ مِنهُ ، وإنْ لم يَنجُ مِنهُ فما بَعدَهُ لَيسَ أقلَّ مِنهُ ؛
قبر ، نخستين منزل آخرت است . اگر كسى از آن به سلامت رست ، منازل بعد آن آسانتر است و اگر به سلامت نرست ، دشوارى منازل بعدى كمتر از آن نيست .
بحار الأنوار : 6 / 242 / 64
امام صادق عليهالسلام :
إنَّ اللّه تَبارَكَ وتَعالى …إذا أرادَ بِعَبدٍ شَرّا حاسَبَهُ عَلى رُؤوسِ النّاسِ ، وبَكَّتهُ ، وأعطاهُ كِتابَهُ بِشِمالِهِ ، وهُوَ قَولُ اللّهِ عز و جل : «وَ أمّا مَنْ اُوتِيَ كِتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ * فَسَوْفَ يَدْعو ثُبورا * وَ يَصْلى سَعيرا * إنّهُ كانَ في أهْلِهِ مَسرورا »؛
خـداوند تـبارك و تـعالى … هر گاه بـراى بندهاى بد بخواهد ، در حضور مردم از او حسابرسى كند و محكومش نمايد و كارنامهاش را به دست چپ او دهد . اين است مراد سخن خداوند عز و جل كه مىفرمايد : «و امّا كسى كه نامهاش از پشت سر به او داده شود ، زودا كه بگويد واى بر من هلاك شدم و به آتش افروخته در آيد ، كه او در دنيا نزد كسانش شادمان زيسته بود» .
أي غلبه بالحجّه (كما في هامش بحار الأنوار : 7 / 325) .الانشقاق : 10 13 .الزهد للحسين بن سعيد : 92 / 246 منتخب ميزان الحكمة : 416
امام صادق عليهالسلام :
خـداوند تبارك و تـعالى چون بخواهد بـه حساب مؤمن رسيدگى كند ، كارنامهاش را به دست راست او دهد و بين خود و او ، به حسابش رسيدگى نمايد . پس گويد : بنده من ! چنين و چنان كردهاى و فلان و بهمان كار را انجام دادهاى ! عرض مىكند : آرى ، پروردگارا ! من اين كارها را كردهام . خداوند مىفرمايد : من آنها را بر تو بخشيدم و تبديل به كارهاى نيك كردم . پس ، مردم گويند : سبحان اللّه ! اين بنده حتّى يك گناه هم نداشت ؟ اين است معناى سخن خداوند عز و جل : «اما آن كس كه نامهاش به دست راست او داده شود زودا كه آسان حسابرسى شود و به سوى كسان خود شادمان برگردد» .
الانشقاق : 7 9 منتخب ميزان الحكمة : 416
امام صادق عليهالسلام :
إذا كانَ يَومُ القِيامَةِ دُفِعَ إلَىالإنسانِ كِتابُه ، ثُمَّ قيلَ لَهُ : اقرَأهُ .[قالَ الرّاوي :] قُلتُ : فيَعرِفُ ما فيهِ ؟ فقالَ : إنَّهُ يَذكُرُهُ فَما مِن لَحظَةٍ ولا كَلِمَةٍ ولا نَقْلِ قَدَمٍ ولا شَيءٍ فَعَلَهُ إلاّذَكَرَهُ ؛ كأنَّهُ فَعَلَهُ تِلكَ السّاعَةَ ، فلِذلكَ قالوا : «يا وَيلَتَنا ما لِهذا الكِتابِ …» ؛
چون روز قيامت شود نامه انسان به او داده مىشود و مىگويند : آن را بخوان . (راوى مىگويد 🙂 عرض كردم : آنچه را در آن نامه هست مىشناسد ؟ حضرت فرمود : هيچ نگاهى نكرده و هيچ كلمهاى نگفته و هيچ قدمى برنداشته و هيچ كارى انجام نداده باشد ، مگر اين كه در آن نامه ذكر شده است و او آنها را به ياد آورد به طورى كه گويى همان لحظه آنها را انجام دادهاست . به همين دليل مىگويند : «واى بر ما ! اين چه نوشتهاى است كه …» .
تفسير العيّاشيّ : 2 / 328 / 34 منتخب ميزان الحكمة : 416
الإمامُ الصّادقُ عليهالسلام
في قولِهِ تَعالى: «اِقْرَأْ كِتابَكَ كَفى بِنَفْسِكَ اليَومَ» : يُذَكَّرُالعَبدُ جَميعَ ما عَمِلَ وما كُتِبَ علَيهِ ؛ كأنَّهُ فَعَلَهُ تِلكَ السّاعَةِ ، فلِذلكَ قالوا : «يا وَيْلَتَنا ما لِهذا الكِتابِ لا يُغادِرُ صَغيرَةً وَ لا كَبيرَةً إلاّ أحْصاها ؟!»
امام صادق عليهالسلام – درباره آيه «بخوان نامهات را امروز تو براى رسيدگى به حسابت بسندهاى»- : تمام كارهايى را كه بنده انجام داده و آنچه براى او نوشته شدهاست ، به او يادآورى مىشود به طورى كه گويى در همان لحظه انجامشان دادهاست . به همين دليل مىگويند : «واى بر ما ! اين چه نوشتهاى است كه هيچ كوچك و بزرگى را از قلم نينداخته است» .
تفسير العيّاشيّ : 2 / 328 / 35 منتخب ميزان الحكمة : 416
الإمامُ الباقرُ عليهالسلام
في قَولِه تَعالى : «وَ كُلَّ إنْسانٍ ألْزَمْناهُ طائرَهُ في عُنُقِه»:يَقولُ : خَيرُهُ وشَرُّهُ مَعَهُ حَيثُ كانَ ، لا يَستَطيعُ فِراقَهُ حَتّى يُعطى كِتابَهُ يَومَ القِيامَةِ بِما عَمِلَ ؛
امام باقر عليهالسلام – درباره آيه «و كردار نيك و بد هر كس را به گردن او آويختهايم»- : هر جا كه باشد ، نيك و بد او نيز با اوست و نمىتواند از آنها جدا شود ، تا آن كه در روز قيامت نامه اعمالش به او داده مىشود .
تفسير القمّي : 2 / 17 منتخب ميزان الحكمة : 416
امام صادق عليهالسلام :
إذا كانَ يومَ القِيامَةِ نادى مُنادٍ : أينَ الصَّدودُ لِأولِيائي ؟ فيَقومُ قَومٌ لَيسَ عَلى وُجوهِهِم لَحمٌ ، فيُقالُ : هؤلاءِ الّذينَآذَوُا المُؤمِنينَ ونَصَبوا لَهُم وعانَدوهُم وعَنَّفوهُم في دِينِهِم ، ثُمَّ يُؤمَرُ بهِم إلى جَهَنَّم ؛
چـون روز قـيامـت شـود ، آواز دهـندهاى بانگ برآورد : كجايند كسانى كه از دوستان من روى گرداندند (يا آنها را از حقوقشان محروم ساختند، يا آنان را ريشخند كردند) ؟ پس ، گروهى كه در چهرهشان گوشتى وجود ندارد ، برخيزند ؛ گفته شود : اينان كسانى هستند كه مؤمنان را آزار دادند و با آنان دشمنى و عناد ورزيدند و به خاطر دينشان ايشان را سخت سرزنش كردند ؛ آن گاه فرمان داده شود كه آنها را به دوزخ برند .
الكافي : 2 / 351 / 2
رسول الله صلى الله عليه و آله و سلّم
في قولهِ تعالى : «يَومَ نَحشُرُ المُتَّقينَ إلَى الرَّحْمنِ وَفْدا»: إنَالوَفدَ لا يَكونونَ إلاّ رُكبانا ، اُولئكَ رِجالٌ اتَّقَوا اللّهَ فأحَبَّهُمُ اللّهُ وَاختَصَّهُم ورَضِيَ أعمالَهُم ، فسَمّاهُمُ المُتَّقينَ ؛
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم
– دربـاره آيـه«روزى كـه پرهيزگاران را در پيشگاه خداى رحمان به صورت فرستادگان گرد آوريم»- فرمودند: فرستادگان، جز سواره نيستند . آنان مردمانى هستند كه تقواى خدا در پيش گرفتند . پس خداوند دوستدار آنها شد و برگزيدشان و از كارهايشان خشنود گرديد و از اين رو ، آنان را پرهيزگاران ناميد .
الكافي : 8 / 95 / 69 منتخب ميزان الحكمة : 414
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم:
إنَّكُم مُلاقو اللّه حُفاةًعُراةً غُرْلاً؛
همانا شما بهصورت پابرهنه و عريان و ختنه ناشده، خدا را ديدار مىكنيد .
الترغيب والترهيب : 4 / 384 / 11 منتخب ميزان الحكمة : 414
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
كُلُّ مَن وَرَدَ القِيامَةَ عَطشانٌ ؛
در روز قيامت، همگان تشنه وارد مىشوند .
كنز العمّال : 38938
امام سجّاد عليهالسلام :
أشَدُّ ساعاتِابنِ آدَمَ ثَلاثُ ساعاتٍ : السّاعَةُ الّتي يُعايِنُفيها مَلَكَ المَوتِ، والسّاعَةُ الّتي يَقومُ فيها مِن قَبرِهِ، والسّاعَةُ الّتي يَقِفُ فيها بَينَ يَدَيِاللّه تَبارَكَ وتَعالى؛
سختترين لحظات فـرزند آدم سـه لحظه است: لحظهاى كه فرشته مرگ را مىبيند، لحظهاى كه از گور خود بر مىخيزد و لحظهاى كه در پيشگاه خداوند تبارك و تعالى مىايستد .
الخصال : 119 / 108 منتخب ميزان الحكمة : 414
امام صادق عليهالسلام :
قالَ عيسَى بنُمَريَمَ عليهماالسلام لِجَبرَئيلَ عليهالسلام : مَتى قِيامُ السّاعَةِ ؟ فَانتَفَضَ جَبرَئيلُ انتِفاضَةً اُغمِيَ علَيهِ مِنها ، فلَمّا أفاقَ قالَ : يا روحَ اللّه، ما المَسؤولُ أعلَمُ بِها مِنَ السّائلِ ، ولَهُ مَن في السَّماواتِ والأرضِ ، لا تَأتيكُم إلاّ بَغتَةً ؛
عيسى بن مريم عليهماالسلام از جبرئيل عليهالسلام پرسيد: كى قيامت بر پا مىشود؟ جبرئيل چنان بيتاب و مضطرب شد كه از هوش رفت و چون به هوش آمد ، گفت : اى روح اللّه ! من در اين باره بيشتر از تو نمىدانم. هر آنكه در آسمانها و زمين است از آنِ خداست، قيامت جز ناگهانى و بىخبر بر شما وارد نمىشود .
قصص الأنبياء : 271 / 346 منتخب ميزان الحكمة : 414
امام سجّاد عليهالسلام :
مِن مَواعِظِهِ: اِعلَمْ يَابنَ آدَمَ أنَّ مِن وَراءِ هذا أعظَمَ وأفظَعَ وأوجَعَ لِلقُلوبِ يَومَ القِيامَةِ ، ذلكَ يَومٌ مَجموعٌ لَهُ النّاسُ وذلكَ يَومٌ مَشهودٌ ، يَجمَعُ اللّهُ فيهِالأوَّلينَ والآخِرينَ ؛
بدان اى پسر آدم ، كه در پس امروز روزى بزرگتر و ترسناكتر و درد آورتر براى دلهاست و آن روز قيامت است . در آن روز مردم گرد آورده مىشوند و در آن روز همگان حاضر مىشوند . در آن روز خداوند اولين و آخرين خلايق را جمع مىكند .
الكافي : 8 / 73 / 29 منتخب ميزان الحكمة : 412
امام على عليهالسلام :
اِسمَعْ ياذَا الغَفلَةِ والتَّصريفِ مِن ذي الوَعظِ والتَّعريفِ ، جُعِلَ يَومُ الحَشرِ يَومَ العَرضِ والسُّؤالِ والحِباءِ والنَّكالِ ، يَومَ تُقلَبُ إلَيهِ أعمالُ الأنامِ ، وتُحصى فيهِ جَميعُ الآثامِ ، يَومَ تَذوبُ مِنَ النُّفوسِ أحداقُ عُيونِها ، وتَضَعُ الحَوامِلُ ما في بُطونِها؛
اى بىخبر گمراه ! بشنو از اندرزگوى راهنما ، روز رستاخيز ، روز عرضه اعمال و بازخواست و پاداش و كيفر قرار داده شدهاست ، روزى كه كارهاى مردم به آن جا برگردانده مىشود و همه گناهان شماره مىگردد ، روزى كه حلقه چشمها گداخته مىشود و آبستنها آنچه در شكم دارند ، فرو مىنهند .
أمالي الطوسي : 653 / 1353 منتخب ميزان الحكمة : 414
امام على عليهالسلام :
وذلكَ يَومُ يَجمَعُ اللّهُ فيهِ الأوَّلينَ والآخِرينَ لِنِقاشِ الحِسابِ وجَزاءِ الأعمالِ ، خُضوعا قِياما ،قَد ألجَمَهُمُ العَرَقُ ، ورَجَفَت بهِمُ الأرضُ ، فَأحسَنُهُم حالاً مَن وَجَدَ لِقَدَمَيهِ مَوضِعا ، ولِنَفَسِهِ مُتَّسَعا !
روز قيامت روزى است كه خداوند همگان را ، از اولين نفر تا آخرين نفر ، براى رسيدگى به حسابشان و جزاى اعمالشان گرد مىآورد ، در حالى كه به سر به زير و خاضع ايستادهاند و عرق از سر و رويشان مىريزد و زمين آنها را مىلرزاند . (در آن روز) نيكو حالترين مردم كسى است كه جاى پايى بيابد و براى خود جايى پيدا كند !.
نهج البلاغة : الخطبة 102 منتخب ميزان الحكمة : 414
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
يُبعَثُ اُناسٌ مِن قُبورِهِم يَومَالقِيامَةِ تأجَّجُ أفواهُهُم نارا ، فقيلَ لَهُ: يا رسولَ اللّه، مَن هؤلاءِ؟ قالَ : الّذينَ يَأكُلونَ أموالَ اليَتامى …؛
روز قـيامت عـدّهاى از گورهايشان بـيرون مىآيند در حالى كه از دهانهاى آنها آتش زبانه مىكشد. عرض شد: اى رسول خدا ، آنان چه كسانى هستند؟ فرمودند: كسانى كه اموال يتيمان را مىخورند .
تفسير العياشي : 1 / 225 / 47 منتخب ميزان الحكمة : 620
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم:
إنّ في الجَنّةِ دارا يُقالُ لَها : دارُ الفَرَحِ ، لايَدخُلُها إلاّ مَن فَرَّحَ يَتامَى المُؤمنينَ ؛
در بهشت سرايى است كه به آن «شادى سرا» گفته مىشود و تنها كسى وارد آن مىشود كه ايتام مؤمنان را شاد سازد .
كنزالعمّال : 6008 منتخب ميزان الحكمة : 620
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
ألا اُخبِرُكُم عَنِ الأجوَدِ الأجوَدِ ؟ اللّه الأجوَدُ الأجوَدُ ، وأنا أجوَدُوُلدِ آدَمَ ، وأجوَدُكُم مِن بَعدي رَجُلٌ عُلِّمَ عِلما فنَشَرَ عِلمَهُ ، يُبعَثُ يَومَ القِيامَةِ اُمَّةً وَحدَهُ ، ورَجُلٌ جادَ بِنَفسِهِ للّه عز و جل حَتّى يُقتَلَ ؛
آيا شما را از بخشندهترين بخشنده خبر ندهم؟ خداوند بخشندهترين بخشنده است . و من بخشندهترين فرزند آدم هستم و بعد از من بخشندهترين شما ، مردى است كه دانش را آموزش دهد و از اين راه دانش او پخش شود . او در روز قيامت به تنهايى همچون يك امّت برانگيخته مىگردد و نيز مردى كه در راه خداوند عز و جل جانبازى كند تا كشته شود .
الترغيب والترهيب : 1 / 119 / 5 منتخب ميزان الحكمة : 400
امام صادق عليهالسلام :
أشَدُّ النّاسِ عَذاباعالِمٌ لا يُنتَفَعُ مِن عِلمِهِ بِشَيءٍ ؛
در ميان مردمان (گنهكار) سختترين عذاب را عالمى دارد كه از علم خود كمترين سودى نبرد .
بحار الأنوار : 2 / 37 / 53
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
يَطَّلِعُ قَومٌ مِن أهلِ الجَنّةِعَلى قَومٍ مِن أهلِ النّارِ فيَقولونَ : ما أدخَلَكُمُ النَّارَ وقَد دَخَلنا الجَنَّةَ لِفَضلِ تَأديبِكُم وتَعليمِكُم ؟! فيَقولونَ : إنّا كُنّا نَأمُرُ بِالخَيرِ ولا نَفعَلُهُ ؛
گروهى از بهشتيان ، به گروهى از دوزخيان مىنگرند و مىگويند : ما به بركت تربيت و آموزش شما به بهشت رفتيم . چه شده است كه شما خود به دوزخ افتادهايد ؟ گويند : ما به نيكى فرمان مىداديم ولى خود به آن عمل نمىكرديم .
مكارم الأخلاق : 2 / 364 / 2661
پيامبر خدا(صلی الله عليه و آله):
أنا أوّلُ وافِدٍ علَى العَزيزِ الجَبّارِ يَومَ القِيامَةِ وكِتابُهُ وأهلُ بَيتي ثُمّ اُمَّتي، ثُمّ أسألُهُم: ما فَعَلتُم بكِتابِ اللَّهِ وبأهلِ بَيتي؟؛
من و كتاب خدا و اهل بيت من، نخستين گروهى هستيم كه در روز قيامت بر خداى عزيز جبار وارد مىشويم و سپس امت من. آنگاه من از آنها مىپرسم كه با كتاب خدا و با اهل بيتِ من چه كرديد؟
الكافي: ج 2، ص 600، ح 4
رسول اكرم (صلىاللهعليهوآله وسلم) فرمودند :
يا عَلىُّ اَلعَقلَ مَا اكتُسِبَت بِهِ الجَنَّةُ وَطُلِبَ بِهِ رِضَى الرَّحمنِ؛
ای على! عقل چيزى است كه با آن بهشت و خشنودى خداوند رحمان به دست مىآيد.
كنزالعمال، ج13، ص151، ح36472
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
ما مِن ساعَةٍ تَمُرُّ بِابن آدَمَ لَم یُذکَر اللهُ فیها إلّا حَسِرَ عَلَیها یَومَ القیامَةِ.
هر لحظه ای که بر فرزند آدم بگذرد و او به یاد خدا نباشد روز قیامت حسرتش را خواهد خورد.
کنز العمال ح1819
امام صادق (عليهالسلام ) فرمودند:
اَلْخَيْرُ كُلُّهُ اَمامَكَ وَ اِنَّ الشَّرَّ كُلَّهُ اَمامَكَ وَ لَنْ تَرى الخَيْرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعْدَ الاْآخِرَةِ لاَِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الْخَيْرَ كُلَّهُ فِى الْجَنَّةِ وَ الشَّرَّ كُلَّهُ فِى النّارِ؛
همه خوبىها و بدىها در مقابل توست و هرگز خوبى و بدى واقعى را جز در آخرت نمىبينى، زيرا خداوند همه خوبىها را در بهشت و همه بدىها را در جهنم قرار داده است.
تحف العقول، ص 306
پيامبراكرم(صلىاللهعليهوآله وسلم) فرمودند:
لِيَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنياهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَياتِهِ لِمَوتِهِ وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنيا خُلِقَت لَكُم وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلخِرَةِ ؛
انسان بايد براى آخرتش از دنيا، براى مرگش از زندگى و براى پيرىاش از جوانى، توشه برگيرد، چرا كه دنيا براى شما آفريده شده و شما براى آخرت آفريده شدهايد .
تنبيه الخواطر، ج 1، ص 131
امام على (عليه السلام) فرمودند:
لا تَـكُن مِمَّن يَرجُو الآخِرَةَ بِغَيرِ العَمَلِ… يَنهى وَ لا يَنتَهى وَ يَمُرُ بِما لا يَتى… ؛
از كسانى مباش كه بىعمل، به آخرت اميد دارند… از گناه باز مىدارند، اما خود باز نمىايستند، به كارهايى فرمان مىدهند كه خود انجام نمىدهند.
نهج البلاغه، حكمت 150
امام رضا (عليهالسلام) فرمودند:
انما امروا بالصوم لكى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخر؛
مردم به انجام روزه امر شدهاند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.
(وسائل الشيعه، ج 4، ص 4، ح 5 _ علل الشرايع، ص 10)
امام محمد باقر (عليهالسلام) فرمودند:
الجَبّارونَ اَبعَدُ النّاس منَ اللهِ عزُّ و جلَّ یومَ القیامَةِ؛
دورترین مردم ار خداوند عزّو جل در روز قیامت سرکشانِ متکبّر هستند.
(جهادالنفس، ص254)
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند:
اِنَّ مِن اَعظَمِ النّاسِ حَسرَهً یَومَ القِیامَهِ، مَن وَصفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ اِلَى غَیرِه؛
پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.
(وسائل الشیعه، ج15، ص 295)
امام باقر (عليهالسلام) فرمودند:
اِنَّما یُداقُّ اللهُ العِبادَ فی الحِسابِ یَومَ القِیامَةِ علی قَدرِ ما اَتاهُم مِن العُقُولِ فِی الدُّنیا؛
خدا در روز قیامت نسبت به حساب بندگانش به اندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است باریک بینی می کند.
(اصول کافی، ج 1، ص 12)
امام حسین (عليهالسلام) فرمودند:
لا یأمَن یومَ القیامَةِ إلاّ مَن خافَ الله فِی الدُّنیا؛
کسی در قیامت در امان نیست مگر کسی که در دنیا ترس از خدا در دل داشت.
(مناقب ابن شهر آشوب، ج4، ص 69)
امام رضا (عليهالسلام) فرمودند:
مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیامة؛
هر کس اندوه و مشکلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.
(اصول کافى، ج 3، ص 268)
امام علی (عليهالسلام) فرمودند:
إنَّ اعظَمَ الحَسَرَاتِ یَومَ القیامَةِ حَسرَةُ رَجُل کَسَبَ مالاً فی غَیرِ طاعَةِ اللهِ فوَرِثَهُ رَجُلٌ فانفَقَهُ فی طاعَةِ اللهِ سُبحانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الجَنّة وَ دَخَلَ الاوَّلُ بِهِ النّارَ.
روز قیامت بزرگترین افسوس،ُ افسوس مردی است که مالی را به ناروا گردآورده به دوزخ رود و آن مال را برای کسی به ارث گذارد که در طاعت خداوند سبحان خرجش نموده به بهشت رود.
(نهج البلاغه حکمت 429)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند :
اَوَّلُ ما يوضَعُ فى ميزانِ العَبدِ يَومَ القيامَةِ حُسنُ خُلقِهِ؛
نخستين چيزى كه روز قيامت در ترازوى اعمال بنده گذاشته مىشود، اخلاق خوب اوست.
(قرب الإسناد، ص 46، ح 149)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
اِذا ماتَ اَحَدُكُم فَقَد قامَت قيامَتُهُ، يَرى ما لَهُ مِن خَيرٍ وَ شَرٍّ؛
هرگاه يكى از شما بميرد، قيامتش برپا مىشود و خوبىها و بدىهاى خود را مىبيند.
(كنزالعمّال، ح 42123)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند :
وَ مَن شَهِدَ شَهادَةَ حَقٍّ لِيُحيِىَ بِها حَقَّ امرِىءٍ مُسلِمٍ اَتى يَومَ القيامَةِ وَ لِوَجهِهِ نورٌ مَدَّ البَصَرِ تَعرِفُهُ الخَلايِقُ بِاسمِهِ وَ نَسَبِهِ ؛
كسى كه براى زنده كردن حق يك مسلمان، شهادت حقّ بدهد، روز قيامت در حالى آورده مىشود كه پرتو نور چهرهاش، تا چشم كار مىكند ديده مىشود و خلايق او را به نام و نسب مىشناسند.
(كافى، ج 7، ص 381، ح 1)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
روز قيامت فردى را مىآورند و او را در پيشگاه خداوند نگه مىدارند و كارنامهاش را به او مىدهند، اما حسنات خود را در آن نمىبيند. عرض مىكند: الهى! اين كارنامه من نيست! زيرا من در آن طاعات خود را نمىبينم! به او گفته مىشود: پروردگار تو نه خطا مىكند و نه فراموش. عمل تو به سبب غيبت كردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد ديگرى را مىآورند و كارنامهاش را به او مىدهند. در آن طاعت بسيارى را مشاهده مىكند. عرض مىكند: الهى! اين كارنامه من نيست! زيرا من اين طاعات را بجا نياوردهام! گفته مىشود: فلانى از تو غيبت كرد، حسنات او به تو داده شد.
(جامع الاخبار، ص 412)
امام حسین (علیه السلام)فرمودند:
اَلبُکاءُ مِن خَشیةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ؛
گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است
(حیات امام حسین، ج 1، ص 183)
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
إِنَّما خُلِّدَ أَهلُ النّارِ فِى النّارِ لأَِنَّ نيّاتَهُم كانَت فِى الدُّنيا أَن لَو خُلِّدُوا فيها أَن يَعصُوا اللّهَ أَبَدا وَإِنَّما خُلِّدَ أَهلُ الجَنَّةِ فِى الجَنَّةِ لأَِنَّ نيّاتَهُم كانَت فِى الدُّنيا أَن لَو بَقُوا فيها أَن يُطيعُوا اللّهَ أَبَدا فَبِا النِّيّاتِ خُلِّدَ هؤُلاءِ وَهؤُلاءِ ثُمَّ تَلاقَو لَهُ تَعالى: (قُل كُلٌّ يَعمَلُ عَلى شاكِلَتِهِ) قالَ: عَلى نيَّتِهِ؛
جهنميان از اين رو در آتش جاويدانند كه در دنيا نيّتشان اين بود كه چنانچه تا ابد زنده بمانند تا ابد خدا را نافرمانى كنند و بهشتيان نيز از اينرو در بهشت جاويدانند كه در دنيا بر اين نيت بودند كه اگر براى هميشه ماندگار باشند براى هميشه خدا را فرمان برند. پس، جاودانگى هر دو گروه به سبب نيتهايشان است. آنگاه حضرت اين آيه را تلاوت كردند: «بگو هر كس طبق نيت خود عمل مىكند».
(كافى، ج2، ص85، ح5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند:
لَو أَنَّ دَلوا صُبَّ مِن غِسلينٍ فى مَطلَعِ الشَّمسِ لَغَلَت مِنهُ جَماجِمُ مَن فى مَغرِبِها؛
اگر يك سطل از چرك و خون دوزخيان در شرق عالم ريخته شود بر اثر آن جمجمه كسانى كه در غرب عالمند به جوش مىآيد.
(امالى طوسى، ج1، ص533، ح1162)
امام على(عليه السلام) فرمودند:
اَلا وَ مَن اَكَلَهُ الحَقُّ فَاِلَى الجَنَّةِ وَ مَن اَكَلَهُ الباطِلُ فَاِلَى النّارِ؛
بدانيد كه هر كس در راه حق از دنيا برود، به بهشت و هر كس در راه باطل از دنيا برود، به جهنم مىرود.
(نهج البلاغه، نامه 17)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) :
فى قَولِهِ تَعالى (يا حَسرَتَنا عَلى ما فَرَّطنا) اَلحَسرَةُ أَن يَرى أَهلُ النّارِ مَنازِلَهُم مِنَ الجَنَّةِ فِى الجَنَّةِ فَتِلكَ الحَسرَةُ؛
درباره آيه «دريغا كه كوتاهى كرديم» فرمودند: دريغ از اين روست كه جهنميان جايگاه بهشتى خود را در بهشت مىبينند. اين موجب حسرت مىشود.
(الدرالمنثور، ج3، ص9)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند:
أَوَّلُ مَن يَدخُلُ النّارَ أَميرٌ مُتَسَلِّطٌ لَم يَعدِل، وَذو ثَروَةٍ مِنَ المالِ لَم يُعطِ المالَ حَقَّهُ وَفَقيرٌ فَخورٌ؛
اولين كسى كه به جهنم مىرود فرمانرواى قدرتمندى است كه به عدالت رفتار نمىكند و ثروتمندى كه حقوق مالى خود را نمىپردازد و نيازمند متكبر.
(عيون الاخبارالرضا، ج1، ص31، ح20)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند:
أَكثَرُ ما يُدخِلُ النّاسَ النّارَ الأَجوَفانِ: الفَمُ وَالفَرجُ؛
دو چيز ميان تهى بيش از همه مردم را به جهنم مىبرد: دهان و شرمگاه.
(كنزالعمال، ج16، ص103، ح44071)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند:
أَدنى اَهلِ النّارِ عَذابا يَنتَعِلُ بِنَعلَينِ مِن نارٍ يَغلى دِماغُهُ مِن حَرارَةِ نَعلَيهِ؛
كم عذابترين اهل جهنم دو كفش از آتش به پا دارد كه از حرارت آنها مغزش به جوش مىآيد.
(كنزالعمال، ج14، ص527، ح39507)
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
اَلخَيرُ كُلُّهُ اَمامَكَ وَ اِنَّ الشَّرَّ كُلَّهُ اَمامَكَ وَ لَن تَرى الخَيرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعدَ الآخِرَةِ لاَِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الخَيرَ كُلَّهُ فِى الجَنَّةِ وَ الشَّرَّ كُلَّهُ فِى النّارِ؛
همه خوبىها و بدىها در مقابل توست و هرگز خوبى و بدى واقعى را جز در آخرت نمىبينى، زيرا خداوند همه خوبىها را در بهشت و همه بدىها را در جهنم قرار داده است.
(تحف العقول، ص 306)
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
اَلْخَيْرُ كُلُّهُ اَمامَكَ وَ اِنَّ الشَّرَّ كُلَّهُ اَمامَكَ وَ لَنْ تَرى الخَيْرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعْدَ الاْآخِرَةِ لاَِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الْخَيْرَ كُلَّهُ فِى الْجَنَّةِ وَ الشَّرَّ كُلَّهُ فِى النّارِ؛
همه خوبىها و بدىها در مقابل توست و هرگز خوبى و بدى واقعى را جز در آخرت نمىبينى، زيرا خداوند همه خوبىها را در بهشت و همه بدىها را در جهنم قرار داده است.
(تحف العقول، ص 306)
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
اِنَّ اَدنى اَهلِ الجَنَّةَ مَنزِلاً لَو نَزلَ بِه الثّقَلانِ الجِنُّ وَالاِنسُ لَوَسِعَهُم طَعاما وَشَرابا وَلايَنقُصُ مِمّا عِندَهُ شَى ءٌ؛
كمترين فرد بهشت چنان است كه اگر جن و انس ميهمان او شوند همه را با خوردنى و آشاميدنى پذيرايى كند و از آنچه دارد چيزى كم نشود.
(بحارالأنوار، ج8، ص120، ح11)
امام على (عليه السلام) فرمودند:
اَلا وَ مَن اَكَلَهُ الحَقُّ فَاِلَى الجَنَّةِ وَ مَن اَكَلَهُ الباطِلُ فَاِلَى النّارِ؛
بدانيد كه هر كس در راه حق از دنيا برود، به بهشت و هر كس در راه باطل از دنيا برود، به جهنم مى رود.
(نهج البلاغه، نامه 17)
اَلحَقُّ طَريقُ الجَنَّةِ وَ الباطِلُ طَريقُ النّارِ وَ عَلى كُلِّ طَريقٍ داعٍ؛
حق، راه بهشت است و باطل، راه جهنم و بر سر هر راهى دعوت كننده اى است.
(نهج السعادة، ج 3، ص 291)
امام على (عليه السلام) فرمودند:
لَذّاتُها لاتُمَلُّ وَمُجتَمِعُها لايَتَفَرَّقُ وَسُكّانُها قد جاوَروا الرَّحمنَ وَقامَ بَينَ اَيديهِمُ الغِلمانُ بِصِحافٍ مِن الذَّهبِ فيها الفاكِهَةُ والرَّيحانُ؛
لذتها و خوشيهاى بهشت دل را نمى زند، انجمن آن از هم نمى پاشد، ساكنانش در پناه خداى رحمانند و در برابر آنان غلامانى با طبق هاى زرين پر از ميوه و گل هاى خوشبو ايستاده اند.
(امالى طوسى، ج1، ص29، ح31)
امام على (عليه السلام) فرمودند:
إنّ تَقوَى اللّه مِفتاحُ سَدادٍ ، وذَخيرَةُ مَعادٍ ، وعِتقٌ مِن كُلِّ مَلَكَةٍ ، ونَجاةٌ مِن كُلِّ هَلَكَةٍ ، بِها يَنجَحُ الطّالِبُ ، ويَنجو الهارِبُ ، وتُنال الرَّغائبُ؛
تقواى خدا، كليد پاكى و درستى و اندوختهاى براى معاد و باعث آزادى از هر بندگى و رهايى از هر نابودى است. به وسيله تقواست كه جوينده به مطلوبش مىرسد و گريزانِ (از عذاب و كيفر الهى) رهايى مىيابد و به خواستها رسيده مىشود.
(نهج البلاغة، خطبه 230)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
خَيرُ بَيتٍ فِى المُسلِمينَ بَيتٌ فيهِ يَتيمٌ يُحسَنُ اِلَيهِ وَ شَرُّ بَيتٍ فِى المُسلِمينَ بَيتٌ فيهِ يَتيمٌ يُساءُ إلَيهِ اَنَا وَ كافِلُ اليَتيمِ فِى الجَنَّةِ هكَذا؛
بهترين خانههاى مسلمانان، خانهاى است كه در آن يتيمى باشد كه به او نيكى مىشود و بدترين خانه هاى مسلمانان خانهاى است كه در آن يتيمى باشد كه با او بدى مىشود، من و سرپرست يتيم در بهشت مانند دو انگشت همراهيم.
(نهج الفصاحه، ح 1510)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
اِذا ماتَ اَحَدُكُم فَقَد قامَت قيامَتُهُ، يَرى ما لَهُ مِن خَيرٍ وَ شَرٍّ؛
هرگاه يكى از شما بميرد، قيامتش برپا مىشود و خوبىها و بدىهاى خود را مىبيند.
(كنزالعمّال، ح 42123)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
يَروى عَن رَبِّهِ تَبارَكَ وَتَعالى ـ حُقَّت مَحَبَّتى عَلَى المُتَزاوِرَينِ فىَّ وَحُقَّت مَحَبَّتى عَلَى المُتَباذِلينَ فىَّ وَهُم عَلى مَنابِرَ مِن نورٍ يَغبِطُهُمُ النَّبيّونَ وَالصِّدّيقونَ بِمَكانِهِم؛
خداوند متعال مى فرمايد: بر خود واجب كرده ام دوست داشتن كسانى را كه به خاطر من به ديدار يكديگر مى روند و كسانى كه در راه من به يكديگر بخشش مى نمايند، چنين كسانى (روز قيامت) بر منابرى از نورند به گونه اى كه پيامبران و صديقين به جايگاه آنان غبطه مى خورند.
(صحيح ابن حبّان، ج2، ص338)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
مَنِ اشْتاقَ اِلَى الْجَنَّةِ سارَعَ اِلَى الْخَيْراتِ وَ مَنْ اَشْفَقَ مِنَ النّارِ لَهى عَنِ الشَّهَواتِ؛
هر كس مشتاق بهشت است، به سوى نيكىها مىشتابد و هر كس از جهنم بترسد، از هوا و هوس روى مىگرداند.
(نورالثقلين، ج 3 ، ص 566، ح 166)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
مَنْ أَخَذَ لِلْمَظْلومِ مِنَ الظّالِمِ كانَ مَعىَ فِى الْجَنَّةِ تَصاحُبا؛
هر كس داد مظلوم را از ظالم بگيرد، در بهشت با من يار و همنشين باشد.
(بحارالأنوار، ج 75، ص 359، ح 74)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
اِنَّ فِى الجَنَّةِ دارا يُقالُ لَها دارُ الفَرَحِ لايَدخُلُها اِلاّ مَن فَرَّحَ يَتامَى المُؤمِنينَ؛
در بهشت خانه اى هست كه آن را شادى سرا گويند و جز آنان كه يتيمان مؤمنان را شاد كرده اند وارد آن نمى شوند.
(نهج الفصاحه، ح 864)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
اِنَّ لِلجَنَّةِ بابا يُدعى اَلرَّيّانَ لايَدخُلُ مِنهُ اِلاّ الصّائِمونَ؛
بهشت را درى است كه ريّان ناميده مى شود از آن در، جز روزه داران وارد نشوند.
(معانى الأخبار، ص 409)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
فِى الجَنَّةِ ما لا عَينٌ رَأَت وَلا اُذُنٌ سَمِعَت وَلاخَطَرَ عَلى قَلبِ بَشَرٍ؛
در بهشت چيزهايى هست كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه به خاطر كسى گذشته.
(نهج الفصاحه، ح 2060)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
اَلجَنَّةُ بَناؤُها لَبِنَةٌ مِن فِضَّةٍ وَلَبِنَةٌ مِن ذَهَبٍ وَمِلاطُهَا المِسكُ الأَذفَرُ وَحَصباؤُهَا اللُّؤلُؤُ وَالياقوتُ وَتُربَتُهَا الزَّعفرانُ… ؛
ساختمان بهشت خشتى از نقره و خشتى از طلاست، گِل آن مُشك بسيار خوشبو و سنگريزه آن لؤلؤ و ياقوت و خاك آن زغفران است… .
(نهج الفصاحه، ح 1327)
پيامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله وسلم) فرمودند:
لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ يَومَ القيامَةِ حَتّى يُساَ لَ عَن اَربَعٍ عَن عُمُرِهِ فيما اَفناهُ وَ عَن شَبابِهِ فيما اَبلاهُ وَ عَن مالِهِ مِن اَينَ اَ كتَسَبَهُ وَ فيما اَ نفَقَهُ وَ عَن حُبِّنا اَهلَ البَيتِ ؛
انسان، در روز قيامت، قدم از قدم برنمىدارد، مگر آن كه از چهار چيز پرسيده مىشود: از عمرش كه چگونه گذرانده است، از جوانىاش كه چگونه سپرى كرده، از ثروتش كه از كجا به دست آورده و چگونه خرج كرده است و از دوستى ما اهل بيت.
خصال، ص 253، ح 125
امام باقر(عليه السلام ( فرمودند:
اَلبِرُّ وَ الصَّدَقَةُ يَنفيانِ الفَقرَ وَ يَزيدانِ فِى العُمرِ وَ يَدفَعانِ عَن صاحِبِهِما سَبعينَ ميتَةَ سوءٍ ؛
كار خير و صدقه، فقر را مىبَرند، بر عمر مىافزايند و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور مىكنند.
ثواب الاعمال، ص 141
امام حسين(عليه السلام ( فرمودند:
ما أَهوَنَ المَوتَ عَلى سَبيلِ نَيلِ العِزِّ وَإِحياءِ الحَقِّ لَيسَ المَوتُ فى سَبيلِ العِزِّ إِلاّحَياةً خالِدَةً وَلَيسَتِ الحَياةُ مَعَ الذُّلِّ إِلاَّ المَوتَ الَّذى لاحَياةَ مَعَهُ؛
چه آسان است مرگى كه در راه رسيدن به عزّت و احياى حق باشد، مرگ عزتمندانه جز زندگى جاويد و زندگى ذليلانه جز مرگ هميشگى نيست.
احقاق الحق، ج11، ص601
امام على(عليه السلام ( فرمودند:
مَنْ عَطَفَ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَالنَّهارُ اَدَّباهُ وَ اَبلَياهُ وَ اِلَى الْمَنايا اَدْنَياهُ ؛
شب و روز بر هر كس بگذرد، او را ادب مىكند، فرسودهاش مىنمايد و به مرگ نزديكش مىسازد.
غرر الحكم، ح 9226
امام على(عليه السلام ( فرمودند:
اَلمَنِيَّةُ وَلاَ الدَّنِيَّةُ وَالتَّقَلُّلُ وَلاَ التَّوَسُّلُ؛
مرگ آرى امّا پستى و خوارى هرگز، به اندك ساختن آرى امّا دست سوى اين و آن دراز كردن هرگز.
نهج البلاغه، حكمت 396
امام على(عليه السلام ( فرمودند:
اَربَعَةُ اَشياءَ لا يَعرِفُ قَدرَها اِلاّ اَربَعَةٌ : اَلشَّبابُ لا يَعرِفُ قَدرَهُ اِلاَّ الشُّيوخُ وَالعافيَةُ لا يَعرِفُ قَدرَها اِلاّ اَهلُ البَلاءِ وَ الصِّحَةُ لا يَعرِفُ قَدرَها اِلاَّ المَرضى وَ الحَياةُ لا يَعرِفُ قَدرَها اِلاَّ المَوتى؛
ارزش چهار چيز را جز چهار گروه نمىشناسند : جوانى را جز پيران، آسايش را جز گرفتاران، سلامتى را جز بيماران و زندگى را جز مردگان .
مواعظ العدديّه، ص 275
پيامبراکرم(صلىاللهعليهوآله وسلم) فرمودند:
فِى الزِّنا سِتُّ خِصالٍ: ثَلاثٌ مِنها فِى الدُّنيا وَ ثلاثٌ فِى الآخِرَةِ، فَاَمّا الَّتى فِى الدُّنيا فَيَذهَبُ بِالبَهاءِ وَ يُعَجِّلُ الفَناءَ وَ يَقطَعُ الرِّزقَ وَ اَمّا الَّتى فِى الآخِرَةِ فَسوءُ الحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمنِ وَ الخُلودُ فِى النّارِ ؛
زِنا، شش پيامد دارد: سه در دنيا و سه در آخرت. سه پيامد دنيايىاش اين است كه: آبرو را مىبَرد، مرگ را شتاب مىبخشد و روزى را مىبُرد و سه پيامد آخرتىاش: سختى حسابرسى، خشم خداى رحمان و ماندگارى در آتش است.
خصال، ص 321، ح 3
امام صادق(عليه السلام) فرمودند:
صِلَةُ الرحامِ تُزَ كّى العمالَ وَتُنمى الموالَ وَ تَدفَعُ البَلوى وَتُيَسِّرَ الحِسابَ وَتُنسِئُ فِى الجَلِ؛
صله رحم، اعمال را پاكيزه، اموال را بسيار، بلا را برطرف و حساب (قيامت) را آسان مىكند و مرگ را به تأخير مىاندازد.
كافى، ج 2، ص 157، ح 33
امام صادق(عليه السلام ( فرمودند:
يَعيشُ النّاسُ بِاِحْسانِهِمْ اَكْثَرَ مِمّا يَعيشونَ بِاَعْمارِهِمْ وَ يَموتون بِذُنوبِهِمْ اَكْثَرَ مِمّا يَموتونَ بِآجالِهِمْ؛
مردم، بيشتر از آنكه با عمر خود زندگى كنند، با احسان و نيكوكارى خود زندگى مىكنند و بيشتر از آنكه با اجل خود بميرند، بر اثر گناهان خود مىميرند.
دعوات الراوندى، ص 291، ح 33
پيامبراکرم(صلىاللهعليهوآله وسلم) فرمودند:
لِيَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنياهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَياتِهِ لِمَوتِهِ وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنيا خُلِقَت لَكُم وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلخِرَةِ ؛
انسان بايد براى آخرتش از دنيا، براى مرگش از زندگى و براى پيرىاش از جوانى، توشه برگيرد، چرا كه دنيا براى شما آفريده شده و شما براى آخرت آفريده شدهايد .
تنبيه الخواطر، ج 1، ص 131
امام صادق(عليه السلام) فرمودند:
اَلْخَيْرُ كُلُّهُ اَمامَكَ وَ اِنَّ الشَّرَّ كُلَّهُ اَمامَكَ وَ لَنْ تَرى الخَيْرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعْدَ الاْآخِرَةِ لاَِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الْخَيْرَ كُلَّهُ فِى الْجَنَّةِ وَ الشَّرَّ كُلَّهُ فِى النّارِ؛
همه خوبىها و بدىها در مقابل توست و هرگز خوبى و بدى واقعى را جز در آخرت نمىبينى، زيرا خداوند همه خوبىها را در بهشت و همه بدىها را در جهنم قرار داده است.
تحف العقول، ص 306
امام على (عليه السلام) فرمودند:
لا تَـكُن مِمَّن يَرجُو الآخِرَةَ بِغَيرِ العَمَلِ… يَنهى وَ لا يَنتَهى وَ يَمُرُ بِما لا يَتى… ؛
از كسانى مباش كه بىعمل، به آخرت اميد دارند… از گناه باز مىدارند، اما خود باز نمىايستند، به كارهايى فرمان مىدهند كه خود انجام نمىدهند.
نهج البلاغه، حكمت 150
امام على(عليه السلام) فرمودند:
أَفضَلُ النّاسِ عَقلاً أَحسَنُهُم تَقديرا لِمَعاشِهِ وَأَشَدُّهُمُ اهتِماما بِإِصلاحِ مَعادِهِ؛
عاقلترين مردم كسى است كه در امور زندگيش بهتر برنامهريزى كند و در اصلاح آخرتش بيشتر همّت نمايد.
نهج الفصاحه، ح 781
امام على (عليه السلام) فرمودند:
مَنْ كانَ فيهِ ثَلاثٌ سَلِمَتْ لَهُ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةُ: يَأْمُرُ بِالْمَعْروفِ وَ يَأْتَمِرُ بِهِ وَ يَنْهى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يَنْتَهى عَنْهُ وَ يُحافِظُ عَلى حُدودِ اللّهِ جَلَّ وَ عَلا ؛
هر كس سه خصلت داشته باشد، دنيا و آخرتش سالم مىماند: به خوبى فرمان دهد و خود به آن عمل كند، از زشتى باز دارد و خود از آن باز ايستد و از حدود الهى پاسدارى كند.
نهج الفصاحه، ح 2939
پيامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله وسلم) فرمودند:
لِيَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنياهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَياتِهِ لِمَوتِهِ وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنيا خُلِقَت لَكُم وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلخِرَةِ ؛
انسان بايد براى آخرتش از دنيا، براى مرگش از زندگى و براى پيرىاش از جوانى، توشه برگيرد، چرا كه دنيا براى شما آفريده شده و شما براى آخرت آفريده شدهايد .
تنبيه الخواطر، ج 1، ص 131
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
اَلدُّنيا أمَدٌ، الآخِرَةُ أبَدٌ ؛
دنيا تمام شدنى و آخرت، هميشگى است .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث 4
امام حسين (عليه السلام) مي فرمايند:
مبادا کاري کني که عذر بخواهی، به راستي که مؤمن باید بدي نکند و پوزش نخواهد و منافق پيوسته بدي کند و عذر بخواهد.
تحتالعقول
امام صادق علیه السلام فرمودند:
من لم یأت قبرالحسین علیه السلام و هو یزعم انه لنا شیعة حتى یموت فلیس هو لنا شیعة و ان کان من اهل الجنة فهو من ضیفان اهل الجنة؛
کسى که به زیارت قبر امام حسین نرود و خیال کند که شیعه ما است و با این حال و خیال بمیرد او شیعه ما نیست و اگر هم از اهل بهشت باشد از میهمانان اهل بهشت خواهد بود.
کامل الزیارات، ص ۱۹۳/ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۴
قال ابوعبدالله علیه السلام:
من لم یأت قبرالحسین علیه السلام حتى یموت کان منتقص الایمان منتقص الدین، ان ادخل الجنة کان دون المؤمنین فیها؛
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
هر کس به زیارت قبر امام حسین (عليه السلام) نرود تا بمیرد، ایمانش ناتمام و دینش ناقص خواهد بود به بهشت هم که برود پایین تر از مومنان در آنجا خواهد بود.
وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۳۵
قال الامام الصادق علیه السلام:
من سره ان یکون على موائد النور یوم القیامة فلیکن من زوارالحسین بن على علیهماالسلام؛
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
هر کس دوست دارد روز قیامت، بر سر سفرههاى نور بنشیند باید از زائران امام حسین علیه السلام باشد.
وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۳۰/ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۷۲
عن ابى جعفر و ابى عبدالله علیهماالسلام یقولان:
من احب أن یکون مسکنه و مأواه الجنة، فلا یدع زیارة المظلوم؛
از امام باقر و امام صادق علیهماالسلام نقل شده که فرمودند:
هر کس که مىخواهد مسکن و مأوایش بهشت باشد، زیارت مظلوم – امام حسین علیه السلام- را ترک نکند.
مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۵۳٫
پيامبرخدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
مَن أكَلَ مِن كَدِّ يَدِهِ ، مَرَّ على الصِّراطِ كالبَرقِ الخاطِفِ ؛
هر كه از دسـتـرنج خود بخورد ، مانند برقِ جهنده ، از صراط بگذرد .
جامع الأخبار : 390 / 1085
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
و اما يوم القيامة يجمع الله فيه الاولين و الاخرين للحساب فما من مومن مشى الى الجماعة الا خلف الله – عز و جل – عليه اهوال يوم القيامة ثم يامر به الى الجنة ؛
خداوند در روز قيامت همه انسانها را براى حساب جمع مى كند، و هيچ مومنى كه در نماز جماعت شركت نموده نمى ماند، مگر آن كه خداوند روز قيامت سختيها و دشواريها را برايش آسان مى كند، و سپس دستور ميدهد كه او را وارد بهشت كنند.
(بحارالانوار، ج 88، ص 6)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
اذا كان يوم القيامة و جمع الله – عز و جل – الناس فى صعيد واحد بعث الله عز و جل الى المؤ ذنين بملائكة من نور معهم الوية و اعلام من نور يقودون جنائب ارمتها زبرجد اخضر حقائبها المسك الاذفر، يركبها المؤ ذنون فيقومون عليها قياما تقودهم الملائكة ينادون باعلى صوتهم بالاذان ؛
هنگامى كه روز قيامت شود و خداوند همه انسانها را در يك زمين محشور كند، خداوند فرشتگان نور را با پرچمها و علمهايى از نور به سوى اذان گوها بفرستد و آن فرشتگان شترها (يا اسبها) بهشتى را همراه خود به سوى اذان گوها روانه سازند كه مهار آن ها از… و تركه آنها از مشك بسيار نفيس مى باشد. اذان گوها بر آن مركبها سوار مى شوند و بر پشت آنها مى ايستند، فرشتگان (از روى تجليل و احترام ) مهار آن مركبها را مى كشند و اذان گوها با صداى بلند اذان مى گويند.
(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 615)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
ان لحوما محرمة على النار و هى لحوم المؤ ذنين ؛
همانا، گوشتهايى بر آتش (جهنم ) حرام است (آتش آنها را نمى سوزاند) و آن گوشت بدن اذان گويان است .
(مستدرك الوسايل ، ص 249)
قال على – عليه السلام -:
يحشر المؤ منون يوم القيامة حوال الاعناق ؛
اذان گويان ، روز قيامت با سرافرازى و سربلندى محشور مى شوند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 149)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
و من ترك اوقاتها يدخل الويل . و الويل واد فى جهنم ؛
و كسى كه اوقات نماز را ترك كند، داخل در ((ويل )) مى شود و ((ويل )) بيابانى در جهنم است .
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 184)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
تارك الصلاة يسال الرجعة الى الدنيا، و ذلك قول الله تعالى : حتى اذا جاء احدهم الموت قال : ((رب ارجعون ، لعلى اعمل صالحا فيما تركت ، كلا انها كلمة هو قائلها و من ورائهم برزخ الى يوم يبعثون )) ؛
بى نماز درخواست مى كند به دنيا برگردد، و اين است سخن خداوند متعال تا گاهى كه به يكى از آنان مرگ آمد گويد: ((پروردگارا مرا برگردانيد تا شايد عمل شايسته انجام دهم در آن چه بازگذاردم ، نه چنين است آن سخنى است او گوينده اش هست ، و از پشت آن ها تا روزى كه برانگيخته شوند برزخ است .))
(بحارالانوار، ج 77، ص 58. اصول وافى ، ج 2، ص 65)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلاة عماد الدين ، فمن ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه و من ترك اوقاتها يدخل الويل ، و الويل واد فى جهنم كما قال الله تعالى : ((ويل للمصلين ، الذينهم عن صلاتهم ساهون )) ؛
نماز ستون دين است ، پس كسى كه نمازش را عمدا ترك كند دينش را منهدم كرده است ، و كسى كه اوقات نماز را ترك كند داخل در ((ويل )) مى شود و ويل وادى است در جهنم چنان كه خدا فرمود: ويل جاى نمازگزاران است آن نمازگزارانى كه در نماز خود سهو كننده و غافلند.
(بحارالانوار، ج 82، ص 202)
قال على – عليه السلام -:
الا تسمعون الى جواب اهل النار حين سئلوا ((ما سلككم فى سقر؟ قالوا: لم نك من المصلين )) ؛
آيا به پاسخ اهل دوزخ گوش فرا نمى دهيد كه وقتى از آن ها مى پرسند: ((چه چيز شما را گرفتار دوزخ ساخت ؟مى گويند: ما از نمازگزاران نبوديم )).
(بحارالانوار، ج 82، ص 224. نهج البلاغه ، خطبه 190)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
من ترك الصلاة متعمدا كتب اسمه على باب النار ممن يدخلها؛
هركس عمدا نمازش را ترك كند، بر درب جهنم نامش از دوزخيان نوشته مى شود.
(كنزالعمال ، ج 7، حديث 19090)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
حافظوا على الصلوات ، فان الله تعالى : اذا كان يوم القيامة ياتى بالعبد، فاول شى ء يسئله عنه الصلاة ، فان جاء بها تامة ، و الا زخ فى النار ؛
بر نمازها مواظبت كنيد ؛ زيرا آن گاه كه روز قيامت شد، خداوند عز و جل بنده را مى آورد و اول چيزى كه از او سؤ ال مى كند نماز است ؛ اگر آن را كامل ادا كرده باشد اهل نجات است ، و گرنه به آتش انداخته مى شود.
(اصول كافى ، ج 2، ص 70)
قال الرضا – عليه السلام -:
اذا كان يوم القيامة يدعى بالعبد فاول شى ء يسئل عنه الصلاة فاذا جاء بها تامة و الا زخ فى النار ؛
وقتى قيامت شود بنده را مى خوانند اول چيزى كه از او مى پرسند نماز است ، پس اگر نمازش را تام و تمام به جا آورده باشد، نجات مى يابد، و اگر نمازش را با شرايط و آداب صحت يا قبولى آن به جا نياورده باشد، او را به آتش مى افكنند.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 19)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
اول ما ينظر فى عمل العبد فى يوم القيامة فى صلوته فان قبلت نظر فى غيرها و ان لم تقبل لم ينظر فى عمله بشى ء ؛
اولين چيزى كه روز قيامت ، به عمل انسان نگاه مى كند، نماز است .اگر نماز قبول شدبه اعمال ديگر هم نگاه مى كنند، و اگر نماز مورد قبول واقع نشد، به هيچ عمل ديگر آن توجه نمى كنند.
(ميزان الحكمة ، ج 5، ص 374.بحارالانوار، ج 82، ص 227)
قال الصادق – عليه السلام -:
اذا لقيت الله بالصلوات الخمس المفروضات لم يسالك عما سوى ذلك ؛
هنگامى كه خداوند را با نماز پنجگانه واجب ملاقات كردى ، سؤ ال از شما نمى شود ؛ مگر از نمازهاى پنجگانه .
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 5)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلاة جواز على الصراط ؛
نماز جواز عبور از صراط است .
(بحارالانوار، ج 98، ص 168)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
اذا كان يوم القيامة يدعى بالعبد فاول شى ء يسئل عنه الصلاة فاذا جاء بها تامة و الا زخ فى النار ؛
هنگامى كه روز قيامت فرا مى رسد، اولين چيزى كه از انسان سؤ ال مى كنند نماز است ، اگر انسان نماز را كامل به جا آورد (در رحمت حق قرار مى گيرد) و اگر چنين نباشد، وى را به درون آتش مى افكنند.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 16)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
تحترقون تحترقون فاذا صليتم الفجر غسلتها، ثم تحترقون تحترقون فاذا صليتم الظهر غسلتها، ثم تحترقون تحترقون فاذا صليتم العصر غسلتها، ثم تحترقون فاذا صليتم المغرب غسلتها، ثم تحترقون فاذا صليتم العشاء غسلتها، ثم تنامون فلايكتب عليكم حتى تغسلوا؛
اعمالتان ، شما را به دوزخ رهنمون مى سازد و گويى آتش شما را در بر گرفته است تا آن كه نماز بامداد را به جاى آوريد و بدين گونه گناهان شما پاك مى گردد، پس گناهان باز شما را به دوزخ مى راند، تا آن كه نماز ظهر را به جاى آوريد و بدين ترتيب گناهانتان را پاك كنيد.باز ارتكاب گناهان شما را مستوجب آتش مى كند تا آن كه نماز عصر را به جاى آوريد و گناهانتان را بدين صورت پاك كنيد.و بدين ترتيب نماز مغرب گناهان عصر را مى زدايد و نماز عشاء گناهان پيش از خود را پاك مى كند، سپس به خواب مى رويد و تا آن گاه كه از خواب برخيزيد بر شما گناهى نوشته نخواهد شد.
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 183. بحارالانوار، ج 82، ص 224)
قال الصادق – عليه السلام -:
يوتى بشيخ يوم القيامة فيدفع اليه كتابه ظاهره مما يلى الناس و لايرى الا مساويا فيطول ذلك عليه ، فيقول : يا رب اءتاءمرنى الى النار؟فيقول الجبار جل جلاله : يا شيخ انا استحيى ان اعذبك و قد كنت تصلى لى فى دار الدنيا اذهبوا بعبدى الى الجنة ؛
پيرمردى را در قيامت حاضر مى كنند، سپس پرونده عملش را به دستش مى دهند، پرونده به صورتى است كه مردم آن را مى بينند و در آن پرونده جز بديهاى او نمى نگرند.اين برنامه به طول مى انجامد تا پيرمرد به حضرت حق عرض مى كند: امر مى كنى كه مرا به آتش ببرند؟ خطاب مى رسد: اى پيرمرد!من حيا مى كنم تو را عذاب كنم ، در حالى كه در دنيا براى من نماز خواندى ، اى ملائكه !بنده مرا به بهشت ببريد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 35، بحارالانوار، ج 82، ص 204)
قال الصادق – عليه السلام -:
ان افضل الاعمال عند الله يوم القيامة ، الصلوة ؛
همانا بهترين عمل در روز قيامت نزد خداوند، نماز است .
(مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 7)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلوة مفتاح الجنة ؛
نماز كليد بهشت است .
(نهج الفصاحه ، حديث 1588)
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم:
يَحشُرُ اللّهُ عز و جل اُمَّتييَومَ القِيامَةِ بَينَ الاُمَمِ غُرّا مُحَجَّلِينَ مِن آثارِ الوُضوءِ ؛
خداوند عز و جل در روز قيامت امّت مرا ، بر اثر وضو ، با چهرههاى زيبا و دست و پاى سپيد محشور مىكند .
بحار الأنوار : 80/237/11
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
أسبِغِ الوُضُوءَ ، تَمُرَّ على الصِّراطِ مَرَّ السَّحابِ ؛
وضو را كامل بگير ، تا از صراط همچون ابر بگذرى .
بحار الأنوار : 76 / 4 / 8
امام صادق عليهالسلام :
طَلَبتُ نُورَ القَلبِ فوَجَدتُهُ في التَّفَكُّرِ والبُكاءِ ، وطَلَبتُ الجَوازَ علَى الصِّراطِ فوَجَدتُهُ في الصَّدَقَةِ ، وطَلَبتُ نُورَ الوَجهِ فوَجَدتُهُ في صَلاةِ اللَّيلِ؛
روشنايى دل را جوييدم و آن را در انديشيدن و گريستن يافتم و گذر از صراط را جوييدم و آن را در صدقه دادن يافتم و نورانيّت چهره را جوييدم و آن را در نماز شب يافتم .
مستدرك الوسائل : 12 / 173 / 13810 منتخب ميزان الحكمة : 572
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم :
إنّ في جَهنَّمَ رَحاءً مِن حَديدٍ تُطحَنُ بها رُؤوسُ القُرّاءِ ، والعُلَماءِ الُمجرمينَ؛
در دوزخ آسيابى آهنى است ، كه با آن سرهاى قاريان و عالمان گنهكار آرد مىشود .
جامع الأخبار : 130 / 254 منتخب ميزان الحكمة : 460
امام سجّاد عليهالسلام :
علَيكَ بالقُرآنِ ، فإنَّ اللّهَ خَلـقَ الجَنّـةَ … وجَعلَ دَرَجاتِها على قَدْرِ آياتِ القُرآنِ ، فمَن قَرأَ القُرآنَ قالَ لَهُ : إقْرَأْ وارْقَ ، ومَن دَخـلَ مِنهُمُ الجَنّةَ لَم يَكُنْ في الجَنّةِ أعلى دَرَجـةً مِنهُ ما خـلا النَّبِيّونَ والصِّدِّيقـونَ ؛
با قرآن باش ؛ زيرا خداوند بهشت را آفريد … و درجات آن را به اندازه آيات قرآن قرار داد . پس هر كه قرآن بخواند ، قرآن به او گويد : بخوان و بالا رو . و هر كس از اين افراد وارد بهشت شود در آن جا بلند مرتبهتر از او نخواهد بود مگر پيامبران و صدّيقان .
بحار الأنوار : 8 / 133 / 39
امام باقر عليهالسلام می فرمایند:
إنّ أوَّلَ ما يُبدَأُ بهِ يَومَ القِيامَةِ صَدَقةُ الماءِ؛
نخستين چيزى كه در روز قيامت به آن رسيدگى مىشود (ثواب) صدقه آب (دادن به تشنه) است .
بحار الأنوار : 96 / 173 / 13
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
یبعث النّاس یوم القیمه على نیّاتهم؛
روز رستاخیز مردم را به کیفیت نیت هایشان برانگیزند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
النّاس یعملون الخیرات و إنّما یعطون أجورهم یوم القیامه على قدر عقولهم؛
مردم کارهاى نیک کنند اما روز قیامت پاداششان را به قدر عقولشان می دهند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من شرب الخمر أتی عطشان یوم القیمه؛
هر که شراب نوشد روز قیامت تشنه بیارندش.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أحبّ قوما حشره اللَّه فی زمرتهم؛
هر که گروهى را دوست دارد خدا وى را با آنها محشور کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من إدّان دینا ینوی قضاءه أدّاه اللَّه عنه یوم القیمه؛
هر که دینى به عهده دارد که نیت پرداخت آن دارد، خدا روز قیامت قرض وى را ادا کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أذنب و هو یضحک دخل النّار و هو یبکی؛
هر که گناه کند و خندان باشد وارد جهنم شود و گریان باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من قتل عصفورا بغیر حقّ سأله اللَّه عنه یوم القیامه؛
هر که گنجشکى را بناحق بکشد خدا روز قیامت از وى باز خواست کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من کان له وجهان فی الدّنیا کان له یوم القیامه لسانان من نار؛
هر که در دنیا دو رو باشد روز قیامت دو زبان از آتش دارد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من شابّ شیبه فی الإسلام کانت له نورا یوم القیمه؛
هر که مویش در اسلام سفید شود به روز قیامت نور وى خواهد بود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من قتل عصفورا عبثا جاء یوم القیمه و له صراخ عند العرش یقول ربّ سل هذا فیم قتلنی فی غیر منفعه؛
هر که گنجشکى را بیهوده بکشد روز قیامت بیابد و نزد عرش فریاد زند و گوید پروردگارا از این بپرس براى چه مرا بى فائده کشت.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما من ساعه تمرّ بابن آدم لم یذکر اللَّه فیها إلّا حسر علیها یوم القیامه؛
ساعتى بى ذکر خداى بر آدمیزاد نگذرد مگر روز قیامت بر آن حسرت خورد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما الدّنیا فی الآخره إلّا کما یجعل أحدکم إصبعه السّبّابه فی الیمّ فلینظر بم یرجع؛
دنیا نسبت به آخرت چنان است که یکى تان انگشت بزرگ خویش را به دریا نهد بنگرد از دریا چه بر می دارد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا یستر عبد عبدا فی الدّنیا إلّا ستره اللَّه یوم القیمه؛
هر بنده اى که در دنیا براى دیگرى راز پوشى کند، روز قیامت خدا راز پوش وى شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تقوم السّاعه حتّى یکون الزّهد و الورع تصنّعا؛
قیامت بپا نشود تا وقتى که زهد و تقوى ساختگى باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تزال نفس الرّجل معلّقه بدینه حتّى یقضی عنه؛
جان مرد (پس از مرگ) پیوسته به قرض وى آویخته است تا قرض وى ادا شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لو قیل لأهل النّار إنّکم ماکثون فی النّار عدد کلّ حصاه فی الدّنیا لفرحوا بها و لو قیل لأهل الجنّه إنّکم ماکثون عدد کلّ حصاه لحزنوا و لکن جعل لهم الأبد؛
اگر به جهنمیان گویند که شماره ریگهاى دنیا در جهنم خواهید ماند خوش حال شوند و اگر به بهشتیان گویند که به شماره ریگها خواهید ماند غمگین شوند ولى آنها را جاودانى کرده اند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لو أنّ قطره من الزّقوم قطرت فی الدّنیا لأفسدت على أهل الدّنیا معایشهم فکیف بمن تکون طعامه؟؛
اگر قطره اى از زقوم جهنم را در دنیا بچکانند زندگى را بر مردم دنیا تباه خواهد کرد پس آن که خوراکش زقوم است چه خواهد کرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لو أنّ شرره من شرر جهنّم بالمشرق لوجد حرّها من بالمغرب؛
اگر شعله اى از شعله هاى جهنم به مشرق باشد آن که در مغرب است گرماى آن را احساس کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لو أنّ دلوا من غسّاق یهراق فی الدّنیا لأنتن أهل الدّنیا؛
اگر دلوى از آشامیدنى جهنم را در دنیا بریزند اهل دنیا را متعفن کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لمعالجه ملک الموت أشدّ من ألف ضربه بالسّیف؛
جان گرفتن فرشته مرگ از هزار ضربت شمشیر سخت تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
للرّحم لسان عند المیزان تقول: یا ربّ من قطعنی فاقطعه و من وصلنی فصله؛
خویشاوندى روز حساب زبانى دارد و گوید خدایا هر که مرا برید او را ببر و هر که مرا پیوست او را پیوند ده.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لکلّ غادر لواء یوم القیامه یعرف به؛
هر خیانتکارى روز قیامت پرچمى دارد که بدان شناخته شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لکلّ شی ء مفتاح و مفتاح الجنّه حبّ المساکین و الفقراء؛
هر چیزى را کلیدى هست و کلید بهشت دوستى مستمندان و فقیران است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیردّنّ الحقوق إلى أهلها یوم القیامه حتّى یقاد للشّاه الجلحاء من الشّاه القرناء تنطحها؛
روز قیامت حقوق کسان را باز پس دهند تا آنجا که از بز شاخ دار که بز بی شاخ را شاخ زده تقاص کنند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلّ نفس تحشر على هواها، فمن هوى الکفره فهو مع الکفره و لا ینفعه عمله شیئا؛
هر کسى را با دلبستگیش محشور کنند، هر که به کافران دلبسته باشد با کافران است و عملش سودش ندهد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلّ موذ فی النّار؛
هر آزارگرى در جهنم است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلّ علم وبال یوم القیامه إلّا من عمل به؛
همه علم ها روز قیامت وبال است مگر علمى که بدان عمل کنند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
القبر أوّل منزل من منازل الآخره؛
قبر، نخستین منزل از منزلهاى آخرت است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
فی الجنّه ما لا عین رأت و لا أذن سمعت و لا خطر على قلب بشر؛
در بهشت چیزها هست که نه چشمى دیده و نه گوشى شنیده و نه بر خاطر کسى گذشته.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
شرّ النّاس منزله یوم القیامه من یخاف لسانه أو یخاف شرّه؛
روز قیامت موقعیت آن کس از همه مردم بدتر است که از زبانش ترسند یا از شرش بیم کنند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الدّنیا سبعه أیّام من أیّام الآخره؛
عمر دنیا مساوى هفت روز از روزهاى آخرتست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الجنّه مائه درجه ما بین کلّ درجتین مسیره خمسمائه عام؛
بهشت صد درجه است و فاصله هر دو درجه پانصد سال راه است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الجنّه مائه درجه ما بین کلّ درجتین کما بین السّماء و الأرض؛
بهشت صد درجه است و فاصله هر دو درجه مانند زمین و آسمان است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الجنّه دار الأسخیاء؛
بهشت خانه سخاوت مندان است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الجنّه بناؤها لبنه من فضّه و لبنه من ذهب و ملاطها المسک الأذفر و حصباؤها اللّؤلؤ و الیاقوت و تربتها الزّعفران من یدخلها ینعم لا یبأس و یخلد لا یموت لا تبلى ثیابهم و لا یفنى شبابهم؛
ساختمان بهشت خشتى از نقره و خشتى از طلاست و گل آن مشک اذفر است و سنگریزه آن لؤلؤ و یاقوت است و خاک آن زعفران است و هر که وارد آن شود پیوسته متنعم است و از بدبختى برکنار، جاودان زنده است و نمیرد، لباسشان کهنه نمى شود و جوانیشان پایان نپذیرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاثه لا یقبل اللَّه منهم یوم القیامه صرفا و لا عدلا: عاقّ و منّان و مکذّب بالقدر؛
سه کسند که روز رستاخیز خداوند از آنها عوضى نمی پذیرد: عاق و منت گذار و کسى که تقدیر را تکذیب کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاثه لا یحجبون النّار: المنّان و عاقّ والدیه و مدمن الخمر؛
سه کسند که میان آنها و جهنم حجابى نیست: منت گذار و عاق پدر و مادر و شراب خوار.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاثه قد حرّم اللَّه علیهم الجنّه مدمن الخمر و العاقّ و الدّیّوث الّذی یقرّ فی أهله الخبث؛
سه کسند که خداوند بهشت را بر آنها حرام کرده است: شراب خوار و آن که پدر و مادر از او ناراضى نباشند و دیوث که بى ناموسى را در خانواده خود ندیده گیرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
التّاجر الأمین الصّدوق المسلم مع الشّهداء یوم القیامه؛
تاجر درستکار راست گوى مسلمان روز رستاخیز با شهیدان است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تأکل النّار ابن آدم إلّا أثر السّجود حرّم اللَّه عزّ و جلّ على النّار أن تأکل أثر السّجود؛
آتش جهنم آدمیزاد را مى خورد جز جاى سجده را زیرا خداوند جاى سجده را بر آتش حرام کرده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
بین یدی السّاعه فتن کقطع اللّیل؛
پیش از رستاخیز فتنه ها پدید آید چون قطعات شب تاریک.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
بین یدی السّاعه أیّام الهرج؛
پیش از رستاخیز روزگارى آشفته است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
بین العبد و الجنّه سبع عقاب أهونها الموت و أصعبها الوقوف بین یدی اللَّه تعالى إذا تعلّق المظلومون بالظّالمین؛
میان بنده و بهشت هفت عقبه است که آسان تر از همه مرگ است و سخت تر از همه توقف در پیشگاه خداست هنگامى که ستم کشان دامن ستمگران را بگیرند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّها النّاس اتّقوا اللَّه فو اللَّه لا یظلم مؤمن مؤمنا إلّا انتقم اللَّه تعالى منه یوم القیامه؛
اى مردم از خدا بترسید به خدا مؤمنى، مؤمنى را ستم نکند جز آن که روز رستاخیز خدا از او انتقام گیرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّما وال ولی فلان و رفق رفق اللَّه تعالى به یوم القیامه؛
هر کس به زمامدارى برسد و با مردم به ملایمت و مدارا رفتار کند، خداوند روز قیامت با او مدارا کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّما مسلم شهد له أربعه بخیر أدخله اللَّه تعالى الجنّه؛
هر مسلمانى که چهار تن به نیکى او شهادت دهند خدا او را ببهشت مى برد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّما رجل تدیّن دینا و هو مجمع أن لا یوفیه إیّاه لقی اللَّه سارقا؛
هر کس قرضى بگیرد و در خاطر داشته باشد که آن را نپردازد مانند دزدان محشور شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّما راع لم یرحم رعیّته حرّم اللَّه علیه الجنّه؛
هر کس به زیر دستان خود رحم نکند، خداوند بهشت را بر او حرام کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّما امرأه ماتت و زوجها عنها راض دخلت الجنّه؛
هر زنى که بمیرد و شوهرش از او خشنود باشد، به بهشت می رود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أوّل من یدعى إلى الجنّه الحمّادون الّذین یحمدون اللَّه؛
نخستین کسانى که به بهشت دعوت مى شوند، ستایشگرانند که خدا را ستایش می کنند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أوّل ما یوضع فی میزان العبد نفقته على أهله؛
نخستین چیزى که در ترازوى بنده می گذارند خرجى است که براى کسان خود کرده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أوّل ما یوزن فی المیزان الخلق الحسن؛
نخستین چیزى که در ترازو گذاشته مى شود خلق نیک است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أوّل ما یقضى بین النّاس یوم القیامه فی الدّماء؛
نخستین بار روز رستاخیز میان مردم در باره خونها دادرسى می کنند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أوّل ما یحاسب به الصّلوه؛
نخستین چیزى که به حساب آن می رسند نماز است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أهون أهل النّار عذابا یوم القیامه رجل یوضع فی أخمص قدمیه جمرتان یغلی منهما دماغه؛
روز رستاخیز از مردم جهنم آن که عذابش از همه آسان تر است مردى است که دو قطعه آتش به کف پایش نهند که از حرارت آن مغز سرش به جوش مى آید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أهل الجور و أعوانهم فی النّار؛
ستمگران و یارانشان در جهنمند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ فی الجنّه ما لا عین رأت و لا أذن سمعت و لا خطر على قلب أحد؛
در بهشت چیزها هست که نه چشمى دیده و نه گوشى شنیده و نه در خاطر کسى گذشته است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ فی الجنّه مائه درجه لو أنّ العالمین اجتمعوا فی إحداهنّ لو سعتهم؛
در بهشت صد درجه هست که اگر جهانیان در یکى از آن ها مجتمع شوند در آن جاى گیرند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ فی الجنّه درجه لا ینالها إلّا أصحاب الهموم؛
در بهشت درجه اى هست که جز غم دیدگان بدان نمی رسند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ فی الجنّه دارا یقال لها دار الفرج لا یدخلها إلّا من فرّح یتامى المؤمنین؛
در بهشت خانه اى هست که آن را خانه خوشحالى نامند و جز کسانى که یتیمان مؤمنان را خوشحال کرده باشند، وارد آن نمی شوند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ فی الجنّه بیتا یقال له بیت الأسخیاء؛
در بهشت خانه اى هست که آن را خانه سخاوتمندان نامند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أهل الجنّه لیتراءون أهل الغرف فی الجنّه کما تراءون الکواکب فی السّماء؛
اهل بهشت صاحبان غرفه هاى بالا را چنان مى بینند که شما ستارگان آسمان را می بینید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المیّت یعرف من یحمله و من یغسله و من یدلّیه فی قبره؛
مرده کسى را که بلندش کند و کسى را که غسلش دهد و کسی را که در قبرش نهد می شناسد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المیّت إذا دفن سمع خفق نعالهم إذا ولّوا عنه منصرفین؛
وقتى مرده را بخاک سپارند، صداى کفش کسان را که از قبر وى باز می گردند خواهد شنید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى یعذّب یوم القیامه الّذین یعذّبون النّاس فی الدّنیا؛
خداوند روز رستاخیز کسانى را که در دنیا مردم را عذاب کرده اند عذاب می کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى یعافی الامّیّین یوم القیامه مالا یعافی العلماء؛
خداوند روز رستاخیز بر بی سوادان چیزهائى را مى بخشد که بر دانشمندان نمی بخشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى یسأل العبد عن فضل علمه کما یسأله عن فضل ماله؛
خداوند از بنده می پرسد که فزونى دانش خود را کجا صرف کرده همچنان که از فزونى مال مى پرسد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى حرّم الجنّه على کلّ مراء؛
خداوند بهشت را بر ریا کار حرام کرده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ العار لیلزم المرء یوم القیامه حتّى یقول یا ربّ لإرسالک بی إلى النّار أیسر علیّ ممّا ألقى و إنّه لیعلم ما فیها من شدّه العذاب؛
در قیامت آن قدر ننگ گریبان گیر انسان مى شود که می گوید خدایا اگر مرا به جهنم بفرستى بهتر از این وضع است در صورتى که از سختى عذاب جهنم خبر دارد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ الزّناه یأتون تشتعل وجوههم نارا؛
روز قیامت چهره زناکاران از آتش مشتعل است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ الرجل لترفع درجته فی الجنّه فیقول أنّى لی هذا؟ فیقال باستغفار ولدک لک؛
مقام یکى را در بهشت بالا برند و گوید این مقام از کجا براى من حاصل شد؟ گویند فرزندت براى تو آمرزش طلبید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أعظم النّاس خطایا یوم القیامه أکثرهم خوضا فی الباطل؛
به روز رستاخیز گناه آن کس از همه مردم بیشتر است که بیشتر از همه گفتگوى بیهوده کرده باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أشدّ النّاس عذابا یوم القیمه عالم لم ینفعه اللَّه بعلمه؛
به روز رستاخیز عذاب دانشمندى که خداوند او را از دانشش منتفع نکرده از همه مردم سخت تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أشدّ النّاس ندامه یوم القیامه رجل باع آخرته بدنیا غیره؛
پشیمان تر از همه مردم در روز قیامت، مردى است که آخرت خود را به دنیاى دیگرى فروخته است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أحبّ النّاس إلى اللَّه تعالى یوم القیامه و أدناهم منه مجلسا إمام عادل و أبغض النّاس إلى اللَّه تعالى و أبعدهم منه إمام جائر؛
محبوبترین مردم در نظر خدا روز قیامت و نزدیکتر از همه به او پیشواى دادگستر است و منفور ترین مردم و دورتر از همه به او پیشواى ستمگر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أنا النّذیر و الموت المغیر و السّاعه الموعد؛
من بیم دهنده ام و مرگ یغماگر است و رستاخیز وعده گاه.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أما إنّ العریف یدفع فی النّار دفعا؛
شخص غیب گو در جهنم رانده مى شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ألا إنّ عمل أهل الجنّه حزن بربوه ألا إنّ عمل أهل النّار سهل بسهوه؛
بدانید که کار اهل بهشت مانند آن است که از راه سختى بر تپه مرتفعى بالا روند و کار اهل جهنم مانند آن است که در سراشیب زمین هموارى راه سپرند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ألا أخبرک بأهل النّار؟ کلّ جعظریّ جوّاظ مستکبر جمّاع منوع؛
مى خواهى تو را از اهل جهنم خبر دهم؟ هر کس که خود پسند و خود خواه و متکبر و حریص و بخیل باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أکثر النّاس ذنوبا یوم القیامه أکثرهم کلاما فیما لا یعنیه؛
در روز رستاخیز از همه مردم گناه آن کس بیشتر است که بیشتر از همه در چیزهائى که بدو مربوط نیست، سخن گوید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أشدّ النّاس حسره یوم القیامه رجل أمکنه طلب العلم فی الدّنیا فلم یطلبه و رجل علّم علما فانتفع به من سمعه منه دونه؛
دو کس روز رستاخیز از همه مردم بیشتر حسرت می خورند یکى مردى که در دنیا براى طلب دانش فرصت داشته ولى به جستجوى آن برنخاسته است یکى دیگر مردى که دانشى به دیگرى آموخته و شاگرد وى از آن بهره مند شده ولى او بى بهره مانده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أشدّ النّاس عذابا یوم القیامه عالم لم ینفعه علمه؛
روز رستاخیز عذاب دانشمندى که از دانش خود بهره نمى برد از همه مردم سخت تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أشدّ النّاس عذابا یوم القیامه من یری النّاس أنّ فیه خیرا و لا خیر فیه؛
در روز رستاخیز از همه مردم عذاب آن کس سخت تر است که مردم گمان می کنند خیرى در او هست ولى خیرى در او نیست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أشدّ النّاس عذابا للنّاس فی الدّنیا أشدّ النّاس عذابا عند اللَّه یوم القیامه؛
آنکه در دنیا مردم را بیشتر آزار کند در روز رستاخیز پیش خدا از همه مردم عذاب وى سخت تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أشدّ النّاس عذابا یوم القیامه إمام جائر؛
روز رستاخیز عذاب پیشواى ستمگر از همه کس سخت تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إذا کان یوم القیامه نادى مناد من عمل عملا لغیر اللَّه فلیطلب ثوابه ممّن عمله له؛
وقتى روز رستاخیز در آید بانگ زنى بانگ می زند که هر کس کارى براى غیر خدا انجام داده پاداش خود را از آن کس که براى او کار کرده بگیرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إذا اجتمع العالم و العابد على الصّراط قیل للعابد أدخل الجنّه و تنعّم بعبادتک و قیل للعالم قف هنا فاشفع لمن أحببت فإنّک لا تشفع لأحد إلّا شفّعت فقام مقام الأنبیاء؛
وقتى عالم و عابد بر صراط اجتماع کنند به عابد گویند به بهشت درآى و از عبادت خویش بهرمند شو و به عالم گویند اینجا بایست و براى هر که می خواهى شفاعت کن زیرا هر که را شفاعت کنى شفاعت تو پذیرفته خواهد شد آنگاه عالم در صف پیامبران می ایستد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اثنان لا ینظر اللَّه إلیهم یوم القیامه قاطع الرّحم و جار السوء؛
دو کس را خداوند روز قیامت به نظر رحمت نمى نگرد، آنکه با خویشان ببرد و آنکه با همسایه بدى کند.
نهج الفصاحه
امام هادي(علیه السلام) ميفرمايند:
علماي پيروان ما كه به دوستداران و پيروان ناتوان ما رسيدگي كنند، روز قيامت در حالي وارد مي شوند كه از تاجهاي آنها نورافشاني ميشود.
(بحارالانوار/2/7)
امام هادي(علیه السلام) ميفرمايند:
خداوند دنيا را سراي امتحان و آزمايش ساخته و آخرت را سراي رسيدگي قرار داده است، و بلاي دنيا را وسيلهي ثواب آخرت و ثواب آخرت را عوض بلاي دنيا قرار داده است.
(تحفالعقول/512)
قالَ الاْمامُ الْحُسَيْن – عليه السلام – :
لا يَأمَنُ يوم الْقِيامَةِ إلاّ مَنْ قَدْ خافَ اللهَ في الدُّنْيا ؛
امام حسين – عليه السلام – فرمودند:
كسي در روز قيامت از شدائد و احوال آن در امان نمي باشد، مگر آن كه در دنيا از خداوند متعال ترس داشته باشد ـ و اهل گناه و معصيت نگردد ـ.
بحار الأنوار، ج 44، ص 192، ح 5
قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبي – عَلَيْهِ السَّلام – :
إنّما يُجْزي الْعِبادُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلي قَدْرِ عُقُولِهِمْ؛
امام حسن مجتبي – عليه السلام – فرمودند:
همانا در روز قيامت بندگان به مقدار عقل و درك و شعورشان مجازات مي شوند.
كلمة الإمام الحسن – عليه السلام -، ص 209
قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراء – سلام الله عليها – : إذا حُشِرْتُ يَوْمَ الْقِيامَةِ، أشْفَعُ عُصاةَ أُمَّةِ النَّبي ؛
حضرت فاطمه زهرا – سلام الله عليها – فرمودند: هنگامي كه در روز قيامت برانگيخته و محشور شوم، خطاكاران امّت پيامبر – صلي الله عليه وآله وسلم -، را شفاعت مي نمايم.
احقاق الحقّ، ج 19، ص 129
قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
إنّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَلا حِسابَ، وَغَداً حِسابٌ وَ لا عَمَل ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
امروزه – در دنيا – زحمت و فعاليّت، بدون حساب است و فرداي قيامت، حساب و بررسي اعمال و دريافت پاداش است.
شرح نهج البلاغه ابن عبده، ج 1
قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
إنَّ الْعالِمَ الْكاتِمَ عِلْمَهُ يُبْعَثُ أنْتَنَ أهْلِ الْقِيامَةِ، تَلْعَنُهُ كُلُّ دابَّة مِنْ دَوابِّ الاْرْضِ الصِّغارِ ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
آن عالم و دانشمندي كه علم خود را ـ در بيان حقايق ـ براي ديگران كتمان كند، روز قيامت با بدترين بوها محشور مي شود و مورد نفرت و نفرين تمام موجودات قرار مي گيرد.
وسائل الشّيعة، ج 16، ص 270، ح 21539
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
بی نماز درخواست می کند به دنیا برگردد، و این است سخن خداوند متعال تاگاهی که به یکی از آنان مرگ آمد گوید: پروردگارا مرا برگردانید تا شایدعمل شایسته انجام دهم در آنچه بازگزاردم ، نه چنین است آن سخنی است که او گوینده اش هست ، واز پشت آنهاتا روزی که برانگیخته شوند برزخ است .
بحار الانوار، ج ,77 ص 58
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
و تکون صلاة العبد عند المحشر تاجا علی رأسه و نورا علی وجهه و لباسا علی بدنه و سترا بینه و بین النار؛
نماز بنده در محشرتاجی است بر سر او، و موجب نورانیت صورتش ، لباس برای بدن وی ، و ساتر و حایل بین او و آتش جهنم است .
( بحار الانوار، ج ,82 ص 231 )
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
الصلاة جواز علی الصراط؛
نماز جواز عبور ازصراط است .
( بحار الانوار، ج ,98 ص 168 )
امام صادق (علیه السلام ) می فرمایند:
ان افضل الاعمال عند الله یوم القیامة ، الصلوة؛
همانا بهترین عمل در روز قیامت نزد خداوند، نماز است .
( مستدرک الوسائل ، ج 3، ص 7 )
قال رسول الله صلی الله علیه و آله:
خمس صلوات من حافظ علیهن کانت له نورا و برهانا و نجاة یوم القیامة.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
کسی که بر نمازهای پنجگانه محافظت و مراقبت نماید این نمازها برای او در قیامت، نور و وسیله نجات او خواهد بود.
کنز العمال، ج 7، حدیث 18862
پيامبراکرم صلىاللهعليهوآله می فرمایند:
إذا مَرَّ الْمُؤمِنُ عَلَى الصِّراطِ فَيَقولُ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ طَفِئَتْ لَهبُ النِّيرانِ وَ نَقولُ: جُز يا مُؤمِنُ فَإنَّ نورَكَ قَد أطفَأ لَهِبى؛
هنگامى كه مؤمن بر صراط مىگذرد، و مىگويد: بسم اللّه الرحمن الرحيم. ناگاه زبانههاى آتش خاموش مىشود و مىگويد: اى مؤمن عبور كن زيرا نور تو آتش مرا خاموش كرد.
جامع الأخبار، ص 120 .
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
خوشا به حال كسى كه به ياد معاد و رستاخيز افتاده و توشه خود را براى آن روز بسيار كرده است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
كسى كه فساد و تباهى او را شاد گرداند ، معاد و روز واپسين او را بدحال كند.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
كسى كه موفق به پيدا كردن راه راست خود گردد ، براى معاد خويش توشه برگيرد.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
هدف مؤمن اصلاح معاد و روز واپسين است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
بر تو باد به آخرت (و عمل براى آنجا) زيرا دنيا زبونانه نزد تو خواهد آمد.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه سرانجام كار پيش روى شما است و به راستى كه قيامت پشت سر شما است كه شما را به جلو مى راند.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
شايسته انسان عاقل و خردمند است كه براى آخرت خود چيزى از پيش فرستد، و سراى ماندنى خود را آباد نمايد.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
انسان با ايمان اندوهش درباره آخرت خويش و همه تلاش و كوشش در راه بازگشتگاه او است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
تلخى دنيا ، شيرينى آخرت را به دنبال دارد.
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
آخرت چنان است كه هر چيزش ابدى و جاويدان است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
كسى كه معاد خود را اصلاح كند به راه درست دست يافته است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
كسى كه براى معاد و روز جزا كار كند به راه درست و پايدار دست يافته است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
هر چيزى از (نعمتها و عذاب هاى) آخرت ديدنش بزرگتر از شنيدن آن است (بر عكس دنيا)
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
در آخرت حسابرسى است و عملى در كار نيست.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
سرانجام آخرت، پايندگى است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
انسان زيرك ، عزم و تصميم خود را در راه اصلاح معاد و تهيّه توشه بسيار براى آن روز بكار مى بندد.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
بر تو باد به تلاش و كوشش در راه اصلاح و رو به راه كردن معاد و روز واپسين.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
ياد آخرت دارو و درمان است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
سراى جاويدان جايگاه راستگويان و ميهن نيكان و شايستگان است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
شيرينى آخرت ، درد بدبختى دنيا را از بين مى برد.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
بهترين آمادگى ها آن است كه انسان به وسيله آن، معاد خود را اصلاح كند.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه شما به سوى آخرت خواهيد رفت و در پيشگاه خداوند قرار خواهيد گرفت.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه دنيا و آخرت دو دشمن متفاوت و دو راه جداگانه اند ، كسى كه دنيا را دوست دارد و بدان عشق ورزد ، آخرت را دشمن مى دارد و بدان عداوت مى ورزد و اين دو همچون مشرق و مغربند و آدمى همچون كسى كه ميان آن دو راه مى رود كه هر زمان به يكى نزديك شود از ديگرى دور گردد و از اينها گذشته اين دو همچو دو هوو هستند. (كه به طور معمول با يكديگر در يك جا جمع نشوند)
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه سرانجام قيامت است و آن براى خردورزان پند دهنده و براى نادانان وسيله عبرت خوبى است و پس از آن فرا رسد آنچه را كه بدان آگاهى داريد از ترس از قيامت و دهشت هاى بيم آور و كر شدن گوشها و در هم فرو رفتن استخوانها و تنگى قبرها و شدّت غم و اندوه.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه در پيش رويت گردنهاى است سخت و صعب العبور كه سبكبار در آنجا خوشحالتر است از گرانبار و كند رو در آنجا وضعش رقّت بارتر است از تندرو، و به راستى كه به ناچار (در پايان) بر بهشت فرود آيى يا بر دوزخ.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه امروز روز عمل و كار است و باز پرسى و حسابى نيست ولى فرداى قيامت روز باز پرسى است و عملى در كار نيست.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
به راستى كه تباه كردن معاد نشانه بدبختى است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
بندگان خدا! از روزى بترسيد كه عمل ها وارسى مى شود و اضطراب در آن زياد و كودكان پير مى شوند!
نهج البلاغه، خ 156
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
خائنان در روز قيامت پرچمى دارند كه بدان شناخته مى شوند.
نهج البلاغه، خ 191
رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
روز قیامت چهره زناکاران از آتش مشتعل است.
نهج الفصاحه ، حدیث 631
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
اعزاميان به دوزخ براى هميشه در عذاب و شكنجه اند.
غررالحکم ، باب دوزخ
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
كسى كه به دوزخ در آيد بدبختى او هميشگى است.
غررالحکم ، باب دوزخ
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
دوزخ، آتشى است كه صداى زبانه هايش وحشت زا ، و شرارهاش تا دل آسمان بالا رود ، زبانه اش برافراشته و روشن ، شعله هايش فروزنده ، خروشش خشمناك ، خموشى اش بسيار دور از انتظار ، آتشگيره اش شعله ور ، بيم آن ترساننده است.
غررالحکم ، باب دوزخ
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
دوزخ، جايگاه سختی است، اطراف و جوانبش تاريك و ظلمانى ، ديگ هايش جوشان ، اوضاع و احوالش سخت وحشتناك است.
غررالحکم ، باب دوزخ
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
نادانى ، معاد انسان را تباه سازد.
غررالحکم ، باب جهل
رسول اكرم صلى الله عليه و آله وسلم می فرمایند :
يَاْتى آكِلُ الرِّبا يَوْمَ القيامَةِ مُخْتَبِلاً يَجُرُّ شَقَّيْهِ، ثُمَّ قَرَاَ: لا يَقومونَ اِلاّ كَما يَقومُ الَّذى يَتَخَبَّطُهُ الشَّيطانُ مِنَ الْمَسِّ؛
رباخوار روز قيامت ديوانه محشور مىشود و بر سر خود مىزند. سپس اين آيه را قرائت فرمودند: (ربا خواران) بپاى نمىخيزند جز مانند آن كس كه شيطان، بواسطه تماس او را آشفته حال مىسازد.
الدرالمنثور، ج 1، ص 364.
پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله):
يَجىءُ الرَّجُلُ يَوْمَ الْقيامَةِ وَ لَهُ مِنَ الْحَسَناتِ كَالسَّحابِ الرُّكامِ اَو كَالْجِبالِ الرَّواسى فَيَقولُ: يا رَبِّ ، اَنـّى لى هذا وَ لَمْ اَعْمَلها؟ فَيَقولُ : هذا عِلْمُكَ الَّذى عَلَّمْتَهُ النّاسَ يُعْمَلُ بِهِ مِنْ بَعْدِكَ؛
انسان، در روز قيامت مىآيد و با خود كارهاى نيكى چون ابرهاى انبوه يا كوههاى سر به فلك كشيده دارد، پس مىگويد: پروردگارا ! اينها را كه من انجام ندادهام، اينها از كجايند؟ [خداوند] مىفرمايد: اين، دانش توست كه به مردم آموختى و پس از تو، به آن عمل كردند.
بصائر الدرجات ، ص 25، ح 16.
پيامبر اکرم صلىاللهعليهوآله وسلم می فرمایند :
لا تَزولُ قَدَما عَبْدٍ يَوْمَ الْقيامَةِ حَتّى يُسْاَ لَ عَنْ اَرْبَعٍ عَنْ عُمُرِهِ فيما اَفْناهُ وَ عَنْ شَبابِهِ فيما اَبْلاهُ وَ عَنْ مالِهِ مِنْ اَيْنَ اَ كْتَسَبَهُ وَ فيما اَ نْفَقَهُ وَ عَنْ حُبِّنا اَهْلَ الْبَيْتِ ؛
انسان ، در روز قيامت ، قدم از قدم برنمىدارد ، مگر آن كه از چهار چيز پرسيده مىشود : از عمرش كه چگونه گذرانده است ، از جوانىاش كه چگونه سپرى كرده ، از ثروتش كه از كجا به دست آورده و چگونه خرج كرده است و از دوستى ما اهل بيت.
خصال ، ص 253، ح 125 .
حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:
اَعَزُّ العِزِّ العِلمُ ؛ لاِءَنَّ بِهِ مَعرِفَةُ المَعادِ وَ المَعاشِ، وَ اَذَلُّ الذُّلِّ الجَهلُ ؛ لاِءَنَّ صاحِبَهُ اَصَمُّ ، اَبكَمُ ، اَعمى ، حَيرانُ؛
عزيزترين عزّت، دانش است، چرا كه با آن معاد شناخته مىشود و راه كسب معاش به دست مىآيد و خوارترين خوارى، نادانى است، چرا كه نادان كر و لال و كور و سرگردان است.
نزهة الناظر، ص 70، ح 65
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اَقرَبُكُم غَدا مِنّى فِى المَوقِفِ اَصدَقُكُم لِلحَديثِ وَ اَدّاكُم لِلاَمانَةِ وَ اَوفاكُم باعَهدِ وَ اَحسَنُكُم خُلقا وَ اَقرَبُكُم مِنَ النّاس؛
نزديكترين شما به من در قيامت: راستگوترين، امانتدارترين، وفادارترين به عهد و پيمان، خوش اخلاقترين و نزديكترين شما به مردم است.
امالى طوسى، ص 229
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
شرُّ النّاس یَومَ القِیامَةِ الذَّینَ یُکرمُونَ اتِّقَاءَ شَرِّهِم ؛
بدترین مردم در روز قیامت کسانی هستند که(در این دنیا) از ترس شرّشان مورد اکرام و احترام واقع می شوند.
(جهاد با نفس، ح 673 )
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله و سلم): مَن تَرَکَ مَعصِیَة ً للهِ مَخَافَةَ اللهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أرضَاهُ یَومَ القِیَامَةِی
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: کسی که معصیت الهی را از خوف خدای تبارک و تعالی ترک کند خداوند او را در روز قیامت خوشنود می سازد.
(جهاد با نفس، ح 222)
امام صادق علیه السلام فرمودند:
ان من اعظم الناس حسره یوم القیامه، من وصف عدلا ثم خالفه الى غیره.
پشیمان ترین شخص در روز قیامت، كسى است كه براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.
(وسائل الشیعه،ج15،ص295)
امام حسین علیه السلام فرمودند:
لا یأمن یوم القیامة إلا من خاف الله فی الدنیا.
هیچ كس روز قیامت در امان نیست ، مگر آن كه در دنیا خدا ترس باشد.
(بحار الانوار،ج 4،ص 19)
امام محمد باقر علیه السلام فرمودند:
انما یداق الله العباد فی الحساب یوم القیامة علی قدر ما اتاهم من العقول فی الدنیا؛
خدا در روز قیامت نسبت به حساب بندگانش به اندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است باریک بینی می کند.
(اصول کافی ج 1 /ص 12)
امام حسین علیه السلام فرمودند:
لا یأمَن یومَ الْقیامَةِ إلاّ مَنْ خافَ الله فِی الدُّنیا؛
كسی در قیامت در امان نیست مگر كسی كه در دنیا ترس از خدا در دل داشت.
(مناقب ابن شهر آشوب ج/4 ص/ 69)
امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیمة؛
هر كس اندوه و مشكلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.
(اصول كافى، ج 3، ص 268)
امام صادق (سلام الله علیه) می فرمایند:
من سره أن یکون علی موائد النور یوم القیامة فلیکن من زوار الحسین بن علی (سلام الله علیها)؛
هر کس دوست دارد روز قیامت، بر سر سفره های نور بنشیند باید اززائران امام حسین (سلام الله علیه) باشد.
بحارالانوار، ج101، ص 238.
پيامبر صلىاللهعليهوآله :
فِى الزِّنا سِتُّ خِصالٍ: ثَلاثٌ مِنْها فِى الدُّنْيا وَ ثلاثٌ فِى الاْآخِرَةِ، فَاَمّا الَّتى فِى الدُّنْيا فَيَذْهَبُ بِالْبَهاءِ وَ يُعَجِّلُ الْفَناءَ وَ يَقْطَعُ الرِّزْقَ وَ اَمّا الَّتى فِى الاْآخِرَةِ فَسوءُ الْحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمنِ وَ الْخُلودُ فِى النّارِ ؛
زِنا، شش پيامد دارد: سه در دنيا و سه در آخرت. سه پيامد دنيايىاش اين است كه: آبرو را مىبَرد، مرگ را شتاب مىبخشد و روزى را مىبُرد و سه پيامد آخرتىاش: سختى حسابرسى، خشم خداى رحمان و ماندگارى در آتش است.
خصال ، ص 321، ح 3 .
حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند:
کل عین یوم القیامه باکیه و کل عین یوم القیامة ماهره، الاعین من اختصه الله بکرامته و بکی علی ما ینهک من الحسین و آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم).
در روز قیامت همه چشمها گریانند و هیچ چشمی خواب ندارد، مگر آن چشمی که خداوند آن را به کرامت خود اختصاص داده و برای هتک حرمت حسین و خاندان محمد گریسته باشد.
الخصال/ ج 625.
حضرت امام رضا (علیه السلام) می فرمایند:
من زارنی علی بعد داری اتیته یوم القیامه فی ثلاث مواطن حتی اخلصه من اهوالها؛ اذا نظایرت الکتب یمینا و شمالا و عندالصراط و عندالمیزان؛
هر که مرا در دیار غربت زیارت کند، روز قیامت من در سه جا به داد او می رسم و از هراسها و سختیها آنها نجاتش می دهم؛ در وقتی که نامه های اعمال از راست و چپ پراکنده شوند و در هنگام گذشتن از صراط و در موقع سنجیدن اعمال (میزان)
عیون اخبار الرضا، ج2، ص 255.