احادیث مومن

پيامبر اکرم(صلى‏الله‏ عليه‏ و‏آله) فرمودند:
اِنَّ الْبَلاءَ لِلظّالِمِ اَدَبٌ وَ لِلْمُؤمِنِ اِمتحانٌ وَ لِلاَْنبياءِ دَرَجَةٌ وَ لِلاْولياءِكَرامَةٌ ؛
بلا براى ظالم مايه ادب، براى مؤمن آزمايش و براى پيامبران مايه ترفيع درجه وبراى اوليا بزرگوارى است.
جامع الأخبار، ص 310، ح 852
الإمام الصادق عليه السلام :
المُؤمِنُ حَسَنُ المَعونَةِ ، خَفيفُ المَؤونَةِ ، جَيِّدُ التَّدبيرِ لِمَعيشَتِهِ ، لا يُلسَعُ مِن جُحرٍ مَرَّتَينِ ؛
امام صادق عليه السلام :
مؤمن نيك يار است و سبك بار ؛ گذرانِ زندگى اش را خوب تدبير مى كند ؛ و از يك سوراخ دو بار گزيده نمى شود .
بحار الأنوار : 67 / 362 / 67 .
رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
رَحِمَ اللّه ُ مُؤمِنا كَسَبَ طَيِّبا ، وأنفَقَ قَصدا ، وقَدَّمَ خَيرا ؛
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
خداوند رحمت آورَد مؤمنى را كه پيشه پاكيزه داشته باشد و ميانه روانه انفاق كند و [براى خود] خير را پيش فرستد .
دعائم الإسلام : 2 / 66 / 184 .

الإمام الصادق عليه السلام :
غَبنُ المُؤمِنِ حَرامٌ ؛
امام صادق عليه السلام :
فريفتنِ مؤمن حرام است.
الكافی: 5/153/15.
الإمام الصادق عليه السلام :
المُؤمِنُ مَن طابَ مَكسَبُهُ ؛
امام صادق عليه السلام :
مؤمن آن است كه كسبش حلال باشد .
بحار الأنوار : 67 / 293 / 6.
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : عليكَ بالعلم ِفانّ العِلْم خليلُ المؤمِنِ و الحلمَ وزيرُهُ والعقلَ دليلُهُ و … و الصّبر اميرُ جنودِهِ.
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: برتو باد به فراگيري علم، همانا كه علم دوست مؤمن است و بردباري وزير او و عقل راهنمايش و عمل سرپرست او و رفق و مدارا پدر او و ملايمت با ديگران برادر او و صبر، امير سپاهيان او است.
«نهج الفصاحه، ح 1961»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : بِالاِخلاصِ تَتَفاضَلُ مَراتِبُ المُومنينَ.
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: تفاوت و برتري درجات مؤمنان بر يكديگر به اخلاص است.
«تنبيه‌ الخواطر، ج 2، ص 119»
رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم :
إنَّ مِن موجِباتِ المَغفِرَةِ إدخالُ السُّرورِ عَلى أخيكَ المؤمِنِ ؛
از جمله اسباب مغفرت ، شاد كردن برادر مؤمن است .
المعجم الكبير ، ج 3 ، ص 83 .
قال الامام الصادق – عليه السلام – : إذَا اِتَّهَمَ المُؤمِنُ أخَاهُ اِنمَاثَ الإيمَانُ مِن قَلبِهِ كَمَا يَنمَاثُ المِلحُ في المَاءِ.
امام صادق – عليه السلام – فرمود : هرگاه مؤمن به برادر (ديني) خود تهمت زند، ايمان در قلب او ناپديد مي شود همچنان كه نمك در آب حلّ مي‏شود.
«الكافي، ج 2، ص 361»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : من بَهَّتَ مُؤمِناً أو مُؤمِنَةً أو قَالَ فِيهِ مَا لَيسَ فِيهِ أقَامَهُ اللهُ تَعَالي يَومَ القِيَامَةِ عَلَي تَلٍّ مِن نَّارٍ حَتَّي يَخرُجَ مِمَّا قَالَهُ فِيهِ.
پيامبر خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند: هر كس به مرد يا زن مؤمن بهتان زند يا درباره او چيزي بگويد كه از آن مبراست خداوند در روز رستاخيز وي را بر تلّي از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره او برگردد.
«بحار الانوار، ج 75، ص 194»
قال الامام علي – عليه السلام – : اَلمُؤمِنُ لا يَغُشُّ أخَاهُ وَ لا يَخُونُهُ وَ لا يَخذُلُهُ وَ لا يَتَّهِمُهُ وَ لا يَقُولُ لَهُ: أنَا مِنكَ بَرِئٌ.
امام علي – عليه السلام – فرمودند: مومن با برادر مومنش فريبكاري نمي كند و به او خيانت نمي ورزد و او را خوار نمي سازد و به او تهمت نمي زند و به او نمي گويد من از تو بيزارم.
«بحار الأنوار، ج 2، ص 143»
عَن الامام الصادق – عليه السّلام – قالَ: ما مِنْ أَحَدٍ يَمُوتُ مِنَ الْمُؤْمِنينَ أَحَبّ إِلي إِبْلِيسَ مِنْ مُوْتِ فَقِيهٍ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: مرگ هيچ مؤمني در نظر شيطان، محبوبتر از موت يک عالم فقيه نيست.
«الكافي، ج 1، ص 38»
قال الإمام الصادق – عليه السلام – و قد سئل عن قوله تعالي: «إنه ليس له سلطان مع الذين آمنوا»: يسلط والله من المؤمن علي بدنه ولا يسلط علي دينه.
امام صادق – عليه السلام – در پاسخ به سؤال از آيه «همانا او را بر کساني که ايمان آورده اند چيرگي نيست»، فرمودند: به خدا قسم شيطان بر جسم مؤمن چيره مي شود، اما بر دين او چيره نشود.
«الکافي، ج 8، ص 288
قال الإمام الصادق – عليه السلام – : إن الشياطين علي المؤمنين أکثر من الزنابير علي اللحم.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: هجوم شيطانها به مؤمنان، بيشتر از هجوم زنبورها به گوشت است.
«بحار الأنوار، ج 64، ص 239»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : اَليَأسُ مِمَّا في أَيدِي النَّاسِ عِزٌّ لِلمُؤمِنِ في دِينِهِ.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: قطع اميد کردن از آنچه مردم دارند، مايه عزت مؤمن در دينش است.
«وسائل الشيعه، ج 6، ص 314»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : مَن قَضَي حَاجَةَ المُؤمِنِ مِن غَيرِ استِخفَافٍ مِنهُ اُسكِنَ الفِردَوسَ.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: هر کس نياز مومني را برآورده کند بدون اينکه او را خوار نمايد، در بهشت اسکان داده شود.
«مشكاة الأنوار، ص 556»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : مَنْ حَقَّرَ مُومِناً لِقِلَّةِ مَالِهِ حَقَّرَهُ اللهُ فَلَم يَزَلْ عِنْدَ اللهِ مَحْقُوراً حَتَّي صَنَعَ يَتُوبَ مِمَّا.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: هر كس مومني را به خاطر كمي مالش تحقير كند، خدا او را تحقير خواهد نمود و پيوسته در نزد خدا تحقير شده خواهد بود تا از کاري که انجام داده توبه نمايد.
«الکافي، ج 2، ص 351»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : مَنْ اِسْتَذَلَّ مُومِناً وَ حَقَّرَهُ لِقِلَّةِ ذَاتِ يَدِهِ وَ لِفَقْرِِهِ شَهَّرَهُ اللهُ يَوْمَ القِيامَةِ عَلَي رُوُوسِ الْخَلائِقِ.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: هر کس مومني را به خاطر تنگدستي و ناداريش خوار شمارد، خداوند او را در برابر همه خلائق رسوا خواهد ساخت.
«ثواب الأعمال، ص 570»
قال الامام علي – عليه السلام – : لاتُحَقِّرُوا ضُعَفَا إخْوَانِكُمْ، فَإِنَّهُ مَنْ اِحْتَقَرَ مُؤمِناً لم يَجْمَعِ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بَيْنَهُمَا في الْجَنَّةِ إِلا أَنْ يَتُوبَ.
امام علي – عليه السلام – فرمودند: برادران خود را که دچار ضعف (مالي) هستند خوار و حقير نشماريد که هر کس مومني را خوار شمارد خدا در ميان آنها در بهشت جمع نخواهد کرد مگر آنکه توبه کند.
«الخصال، ص 614، ح 10»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : مَنْ اِسْتَذَلَّ مُؤمِناً أَوْ مُؤمِنَةً أَوْ حَقَّرَهُ لِفَقْرِهِ أَوْ قِلَّةِ ذَاتِ يَدِهِ، شَهَّرَهُ اللهُ تَعَالي يَوْمَ القِيَامَةِ ثُمَّ يُفْضِحُهُ.
پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله – فرمودند: هر كس مرد يا زن مؤمني را خوار و ذليل شمارد و يا به سبب تهيدستي يا كم بضاعتي حقير شمارد، خداي تعالي در روز رستاخيز او را انگشت‏نما و سپس رسوا و مفتضحش كند.
«بحار الانوار، ج 72، ص 44»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : لا يَنبغي لِلمُؤمن أنْ يكونَ بَخيلاً و لا جباناً.
رسول خدا- صلي الله عليه و آله – فرمودند: براي مؤمن شايسته نيست كه بخيل و ترسو باشد.
«محجة البيضاء، ج 6، ص 74»
امام باقر(علیه السلام) فرمودند:
کأن المؤمنین هم الفقهاء أهل فکره و عبره، لم یصمهم عن ذکر الله ما سمعوا باذانهم و لم یعمهم عن ذکرالله ما رأوامن الزینه؛
گویا مؤمنان همان فقیهان(فرزانگان دین فهم) و اهل اندیشیدن و پند گرفتن هستند. شنیده های دنیوی، گوش آنها را از(شنیدن) یاد خدا کر نمی کند و زرق و برق دنیا چشم آنان را از یاد خدا کور نمی گرداند.
بحارالانوار 73/36/17
رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَجِبتُ مِنَ المُؤمِنِ وجَزَعِهِ مِنَ السُّقمِ ، ولَو يَعلَمُ ما لَهُ فِي السُّقمِ مِنَ الثَّوابِ ؛ لَأَحَبَّ ألاّ يَزالَ سَقيماً حَتّى يَلقى رَبَّهُ عز و جل .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
از مؤمن و اين كه از بيمارى بى‏تابى كند ، در شگفتم . اگر او مى‏دانست كه در بيمارى چه پاداشى دارد ، دوست داشت پيوسته بيمار باشد تا آن هنگام كه به لقاى پروردگار خويش پيوندد .
بحارالأنوار ، جلد 81 ، صفحه 206 ، حديث 12 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 150
رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لَو يَعلَمُ المُؤمِنُ حالَهُ فِي السُّقمِ ، ماأحَبَّ أن يُفارِقَ السُّقمَ أبَداً .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
اگر مؤمن از حال خويش در ناتن‏درستى آگاه بود ، هرگز دوست نداشت كه از اين ناتن‏درستى جدا شود .
إرشاد القلوب ، صفحه 42 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 150 ا
رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنَّ المُؤمِنَ لا يُؤجَرُ في مَرَضِهِ ، ولكِن يُكَفَّرُ عَنهُ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مؤمن در بيمارى‏اش پاداش داده نمى‏شود ؛ امّا گناه او فرو پوشانده مى‏شود .
كنز العمّال ، جلد 3 ، صفحه 312 ، حديث 6711 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 140
رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنَّ المُؤمِنَ إذا أصابَهُ السُّقمُ ، ثُمَّ أعفاهُ اللّه‏ُ مِنهُ ، كانَ كَفّارَةً لِما مَضى مِن ذُنوبِهِ ومَوعِظَةً لَهُ فيما يَستَقبِلُ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
انسان مؤمن ، چون بيمارى به وى برسد و خداوند ، او را عافيت دهد ، اين بيمارى ، كفّاره گناهان گذشته او و مايه اندرز براى آينده اوست .
كنز العمّال ، جلد 3 ، صفحه 307 ، حديث 6686 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 140
الإمام الصادق عليه‏السلام :
أيُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا مَريضا في مَرَضِهِ حينَ يُصبِحُ شَيَّعَهُ سَبعونَ ألفَ مَلَكٍ ، فَإِذا قَعَدَ غَمَرَتهُ الرَّحمَةُ وَاستَغفَرُوا اللّه‏َ عز و جل لَهُ حَتّى يُمسِيَ ، وإن عادَهُ مَساءً كانَ لَهُ مِثلُ ذلِكَ حَتّى يُصبِـحَ .
امام صادق عليه‏السلام :
هر مؤمنى كه مؤمن بيمار ديگرى را در زمان بيمارى‏اش به هنگام صبح عيادت كند ، هفتاد هزار فرشته ، او را همراهى كنند و چون [ در نزد او] بنشيند ، رحمت ، او را در ميان مى‏گيرد و فرشتگان براى او از خداوند عز و جل آمرزش طلبند تا زمانى كه شامگاه فرا رسد ؛ و اگر هم او را شامگاهان عيادت كند ، او را پاداشى همانند باشد تا زمانى كه شب را به صبح برساند .
بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 224 ، حديث 32 نقلاً عن الدعوات دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 202
رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الحِنّاءُ خِضابُ الإِسلامِ ؛ يَزيدُ فِي المُؤمِنِ عَمَلَهُ ، ويَذهَبُ بِالصُّداعِ ، ويُحِدُّ البَصَرَ ، ويَزيدُ فِي الوِقاعِ ، وهُوَ سَيِّدُ الرَّياحينِ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
حنا ، خضاب اسلام است؛ بر [ثواب] عمل مؤمن مى‏افزايد ، سردرد را از ميان مى‏بَرَد ، چشم را تيزبين مى‏كند ، قدرت آميزش را افزون مى‏سازد و مهترِ گياهان خوش‏بو در دنيا و آخرت است.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 299؛ ا دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 308
قال الامام الصادق – عليه السّلام – : المؤمنُ يداري و لا يماري.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: مؤمن مدارا مي كند و جدال نمي كند.
«أعلام الدين، ص 303»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : إنما المؤمنون إخوة بنو أب و أم و إذا ضرب علي رجل منهم عرق سهر له الاخرون.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: مؤمنان، با يكديگر برادر (ديني) اند، و همگي همانند فرزندان يك پدر و مادر و چون رگ يكي از آنان زده شود «مصيبتي بر او وارد شود» ديگران در غم او خوابشان نبرد.
«الكافي، ج 2، ص 165»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : لَمْ يؤمِنْ اللهُ مؤمنٌ مِنْ هزاهِزِ الدُّنيا، وَلكنِّهُ آمَنَهُ مِنْ العُمي فيها وَالشّقاءٍ فِي الآخرةِ.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: خداوند مؤمن را از فتنه ها و حوادث دنيا در امان قرار نداد، ولي از گمراهي در دنيا و بدبختي در آخرت نجات بخشيد.
«اصول كافي، ج 5، ص 89»
قال الامام الصادق – عليه السلام – :
اذا اصابتکم بليه و عناء فعليکم بقم، فانه مأواي الفاطميينَ و … و ما ارادَ احدٌ بقم و اهله سوء الا اذله الله و ابعده منرحمتِه.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند:
هرگاه بلا و ذلتي به شما رسيد، به قم برويد. چون آنجا پناهگاه فرزندان فاطمه و استراحت گاه مؤمنان است … و کسي نسبت به قم و ساکنانش سوء قصد نمي کند، مگر اين که خداوند او را خوار و از رحمت خويش دور مي نمايد.
«بحار الأنوار، ج 57، ص 214»
عَن الامامِ الباقرِ – عليه السّلام – قال: لَهو المؤُمنِ في ثَلاثةِ اشياءٍ التَمتعُ بِالنساءِ و مُفاکهَةِ الاِخوانِ و الصَلاةُ بِالليلِ.
امام باقر – عليه السّلام – فرمودند: سرگرمي انسان مؤمن در سه چيز است: کامجويي از زنان (حلال)، خوش گويي با دوستان و خواندن نماز شب.
«الخصال، ج 1، ص 116»
قال الامام الصادق – عليه السلام – : ثَلاثَةٌ اِنْ يَعْلَمُهنَّ الْمُؤمِنُ كانَتْ زيادَةً في عُمُرِهِ وَ بَقاءَ النِّعْمَةِ عَلَيْهِ: تَطْويلُهُ في رُكوعِهِ وَ سجودِهِ في صلاتِهِ وَ تَطْويلُهُ لِجلوسِهِ عَلي طَعامِهِ اِذا اَطْعَمَ عَلي مائِدَتِهِ وَ اصْطِناعُهُ الْمَعْروفَ اِلي اَهْلِهِ.
امام صادق – عليه السلام – : سه چيز است كه اگر مؤمن از آنها مطلع شود، باعث طول عمر و دوام بهره مندي او از نعمت ها مي شود: طول دادن ركوع و سجده، زياد نشستن بر سر سفره اي كه در آن ديگران را اطعام مي كند و خوش رفتاري اش با خانواده.
«الكافي، ج 4، ص 49، ح 15»
قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : يا عَلي، مِنْ كَرامَةِ الْمُؤمِنِ عَلَي اللّه اَنـَّهُ لَمْ يَجْعَلْ لاَِجلِهِ وَقتا حَتّي يَهُمَّ بِبائقَةٍ فَاِذا هَمَّ بِبائقَةٍ قَبَضَهُ اِلَيْهِ.
پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله – : اي علي! از ارجمندي مؤمن در نزد خدا اين است كه برايش وقت مرگ، معيّن نفرموده است، تا زماني كه قصد شرّي كند. آن گاه خداوند جانش را بستاند.
«عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج 2، ص 40، ح 90»
قال زين العابدين – عليه السلام – : مَنْ كَسا مُؤْمِناً لايَزالُ فِي ضَمانِ اللهِ مادامَ عَلَيْه سِلْكٌ.
امام زين العابدين – عليه السلام – فرمودند: آن كس كه به مؤمني لباسي بپوشاند همواره در ضمان و پناه خداوند خواهد بود تا آن هنگام كه يك تار آن لباس باقي باشد.
«وسائل الشيعة، ج 3، ص420»
قال الامام الصادق – عليه السّلام – : ليس شيءٌ اَضرَّ لقلب المؤمن من كثرة الاكل و هي مُورِثةُ شيئين: قسوةُ القلب و هيجانُ الشهوة.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: براي دل (روح) مؤمن چيزي زيانبارتر از پرخوري نيست، زيرا پرخوري باعث سنگدلي و قساوت قلب و تحريك شهوت مي گردد.
«مستدرك الوسائل، ج 3، ص 80»
قال الله عزّوجلّ:
همانا علي امام پرهيزگاران و رهبر روسفيدان پاك و پادشاه مؤمنان است.
(امالي‌الصدوق352)
قال الله عزّوجلّ:
هر‌كه بنده‌ي مؤمن مرا بيازارد، بايد با من اعلام جنگ كند.
(كافي2/305)
قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – : ما من مؤمنٍ ذکر او انثي حُراً او مملوکا إلا والله عليه حق واجب ان يتعلم القرآن.
پيامبر اکرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: نيست بر مؤمن مرد يا زن، آزاد يا برده مگر اين که براي خدا حقي واجب برگردن آنها است و آن حق اين است که قرآن را ياد بگيرند.
«مستدرک الوسائل، ج 1، ص 287»
قال الامام الكاظم – عليه السّلام – :
الْمُؤْمِنُ بِعَرَضِ كُلِّ خَيرٍ لو قُطِعَ أَنمَلَةً أَنمَلَةً كانَ خَيْراً لَهُ و لو وُلِّيَ شَرقَهَا و غربَهَا كانَ خَيراً لَه.
امام كاظم – عليه السّلام – فرمودند:
مؤمن همواره در معرض خير است. اگر در اثر قضاي الهي بند از بندش جدا شود، خير است و اگر حكومت شرق و غرب عالم هم به او عطا شود، باز خير است.
«بحار الانوار، ج 64، ص 242»
قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – :
لا يُؤمِنُ اَحَدُكُمْ حتّي يؤمِنُ بِالْقَدر.
رسول خدا – صلّي الله عليه و آله – فرمودند:
هيچ يک از شما تا ايمان به مقدرات نداشته باشيد، مؤمن نخواهيد بود.
«توحيد صدوق، ص 280»
قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – :
عَجَباً للمُؤمِنِ، لا يقضي اللهُ عليهِ قضاءً اِلاّ كانََ خيراً لَهُ … .
رسول خدا – صلّي الله عليه و آله – فرمودند:
در شِگفتم براي مؤمن، قضاي الهي بر او جاري نمي شود مگر اينكه براي او خير است، چه (در ظاهر) خوشايند باشد و چه ناخوشايند. اگر مبتلا كرد، كفاره گناهانشان باشد و اگر بخشش كرد، گرامي اش داشته است.
«تحف العقول، ص 48»
قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – :
في كُلِّ قضاءِ اللهِ عزّوجلَّ خِيَرَةٌ للمؤمنِ.
رسول خدا – صلّي الله عليه و آله – فرمودند:
در تمام قضاهاي خداوند، براي مؤمن خير است.
«امالي شيخ صدوق، ص 439»
قال الامام الصادق ـ عليه السّلام ـ : اذا تَخلّي المومِنُ من الدّنيا سَماو وَجَدَ حلاوَةَ حبِّ اللهِ و كان عندَ اهلِ الدّنيا كانّه قد خولِطَ.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمودند: زماني كه انسان مؤمن خود را از محبت دنيا خالي مي نمايد آنگاه شيريني محبت پروردگارش را احساس مي كند و با اين كه در ميان اهل دنيا به سر مي برد اما گويا اختلال حواس پيدا کرده است (با آنها نيست).
«الكافي ج 2، ص 130»
عَن الامام الصادق – عَلَيْهِ السَّلامُ – قالَ: ثَلاثَةٌ هُنَّ فَخْرُ الْمُؤْمِنِ و زِينه فِي الدُّنْيا و الْآخِرَةِ الصَّلاةُ فِي آخِرِ الَّيْلِ وَ يَأسُهُ مِمّا فِي أيْدِي النّاسِ وَ وَلايَةُ الإمامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ – عَلَيْهِم السَّلامُ -.
امام صادق – عليه السلام – فرمودند: سه چيز مايه افتخار و برتري انسان مؤمن و نيز زينت دنيا و آخرت او است: نماز شب، مأيوس بودن از آن چه در دستان مردم است و پذيرفتن ولايت و رهبري آل محمد – صلي الله عليه و آله -.
«أمالي صدوق، ص 544»
پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله :
إذا رَأَيتُمُ المَصاحِفَ حُلِّيَت ، وَالمَساجِدَ زُيِّنَت ، وَالمَنارَةَ طُوِّلَت ، وَاتُّخِذَ القُرآنُ مَزاميرَ ، وَالمَساجِدُ طُرُقا ، المُؤمِنُ في ذلِكَ الزَّمانِ أعَزُّ مِنَ الكِبريتِ الأَحمَرِ ، أما إنَّ مَساجِدَهُم مُزَخرَفَةٌ ، وأبدانَهُم نَقِيَّةٌ ، وقُلوبَهُم أنتَنُ مِنَ الجيفَةِ .
هر گاه ديديد كه قرآن‏ها، جامه‏اى زيبا بر تن كرده‏اند و مساجد ، زينت يافته‏اند و مناره‏ها ، قد برافراشته‏اند و قرآن ، با ساز و آواز خوانده مى‏شود و مسجدها ، گذرگاه قرار گرفته‏اند ، مؤمن در آن روزگار ، از گوگرد سرخ ، كمياب‏تر خواهد بود . آرى . مساجدشان آذين‏بندى و جسمشان پاكيزه ؛ ليكن دل‏هايشان از مُردار ، بدبوتر است.
روضة الواعظين: ص 370 .
پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله :
إنَّ مِمّا يَلحَقُ المُؤمِنَ مِن عَمَلِهِ وحَسَناتِهِ بَعدَ مَوتِهِ ، عِلما عَلَّمَهُ ونَشَرَهُ … أو مَسجِدا بَناهُ .
از جمله اعمال و كارهاى نيك مؤمن كه پس از مرگش به وى مى‏پيوندد ، دانشى است كه آن را آموزش داده و منتشر ساخته . . .يا مسجدى كه بر پا كرده است .
كنز العمّال: ج 15 ص 952 ح 43657 .
امام علی(علیه السلام)فرمودند:
لِلمُؤمِنِ ثَلاثُ ساعاتٍ : فَساعَةٌ يُناجي فيها رَبَّهُ ، وساعَةٌ يَرُمُّ مَعاشَهُ ، وساعَةٌ يُخَلّي بَينَ نَفسِهِ وبَينَ لَذَّتِها في ما يَحِلُّ ويَجمُلُ . ولَيسَ لِلعاقِلِ أن يَكونَ شاخِصا إلاّ في ثَلاثٍ : مَرَمَّةٍ لِمَعاشٍ ، أو خُطوَةٍ في مَعادٍ ، أو لَذَّةٍ في غَيرِ مُحَرَّمٍ ؛
مؤمن را سه وقت است: وقتى كه در آن ، با پروردگارش مناجات مى كند ؛ و وقتى كه گذران زندگى اش را سامان مى دهد ؛ و وقتى كه از آن چه حلال و زيبا است ، براى خود لذّت برمى گيرد . و خردمند را سزاوار نيست كه جز در پى سه چيز باشد : سامان دادن معيشت ، گام نهادن براى روز قيامت ، يا لذّت برگرفتن از آن چه حرام نيست .
تحف العقول : 203 ، الأمالي للطوسي : 147 / 240
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
لا تَسُبُّوا الدُّنيا ؛ فَنِعمَت مَطِيَّةُ المُؤمِنِ ؛ فَعَلَيها يَبلُغُ الخَيرَ ، وبِها يَنجو مِنَ الشَّرِّ . إنَّهُ إذا قالَ العَبدُ : لَعَنَ اللّه ُ الدُّنيا ، قالَتِ الدُّنيا : لَعَنَ اللّه ُ أعصانا لِرَبِّهِ ؛
دنيا را دشنام مدهيد كه نيكو مَركبى است براى مؤمن ؛ سوار بر آن به خير دست مى يابد و با آن از شر رهايى مى جويد . همانا هرگاه بنده اى بگويد : «خداوند دنيا را لعنت كناد!» ، دنيا هم مى گويد : «خداوند از ميان ما كسى را لعنت كناد كه در برابر پروردگارش سركش تر است».
بحار الأنوار : 77 / 178 / 10
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن شَفَعَ شَفاعَةً يَدفَعُ بها مَغرَما أو يُحيِي بها مَغنَما، ثَبَّتَ اللّه‏ تعالى قَدَمَيهِ حِينَ تَدحَضُ الأقدام .
كسى كه با ميانجيگرى خود زيانى را دفع، يا سودى را احيا كند، خداوند تعالى، در روزى كه قدمها مى‏لغزد ، قدمهاى او را استوار بدارد .
كنز العمّال : 6496 منتخب ميزان الحكمة : 298
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنّ المؤمنَ لَيَرى ذَنبَهُ كَأَ نَّهُ تحتَ صَخرَةٍ يَخافُ أن تَقَعَ علَيهِ ، والكافِرَ يَرى ذَنبَهُ كأنّهُ ذُبابٌ مَرَّ على أنفِهِ .
همانا مؤمن گناه خود را چونان تخته سنگى بزرگ مى‏بيند كه مى‏ترسد به روى او بيفتد و كافر گناه‏خويش را مانند مگسى مى‏بيند كه از جلوى بينى‏اش رد شود .
أمالي الطوسي : 527 / 1162
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن بَهَتَ مؤمنا أو مؤمنةً أو قالَ فيهِ ما ليسَ فيهِ أقامَهُ اللّه‏ تعالى يومَ القيامةِ على تَلٍّ مِن نارٍ حتّى يَخرُجَ مِمّا قالَهُ فيهِ .
هر كس بـه مـرد يــا زن مؤمن بهتان زند يا درباره او چيزى بگويد كه از آن مبراست خـداوند در روز رستاخيز وى را بـر تلّى از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره او برگردد .
بحار الأنوار : 75 / 194 / 5 منتخب ميزان الحكمة : 86
امام صادق عليه‏السلام :
إذا اتَّهَمَ المؤمنُ أخاهُ انْماثَ الإيمانُ مِن قلبِهِ كما يَنْماثُ المِلحُ في الماءِ .
هرگاه مؤمن به برادر خود تهمت زند ايمان در قلب او آب شود همچنان كه نمك در آب حلّ مى‏شود .
الكافي : 2 / 361 / 1
امام باقر عليه‏السلام :
إنّ المؤمنَ يُبتَلى بكُلِّ بَليَّةٍ ويَموتُ بكُلِّ مِيتَةٍ إلاّ أنّهُ لا يَقتُلُ نفسَهُ .
مؤمن به هر بلايى گرفتار مى‏شود و با هر مرگى مى‏ميرد ، امّا خودكشى نمى‏كند .
الكافي : 3 / 112 / 8 منتخب ميزان الحكمة : 458
الإمامُ الصّادقُ عليه‏السلام
وقد سَألَهُ الحسنُ بنُ مَحبوبٍ : يكونُ المؤمنُ بَخيلاً ؟: نَعَم ، [قالَ : ]قُلتُ : فيكونُ جَبانا ؟ قالَ : نَعَم ، قلتُ : فيكونُ كَذّابا ؟ قالَ : لا ، ولا خائنا ، ثُمّ قالَ : يُجبَلُ المؤمنُ على كُلِّ طَبيعَةٍ إلاّ الخِيانَةَ والكذبَ .
حسن بن محبوب :
از امام صادق عليه‏السلام پرسيدم : آيا ممكن است مؤمن ، بخيل باشد ؟ فرمودند: آرى . پرسيدم : آيا مى‏شود ترسو باشد ؟ فرمودند: آرى . پرسيدم : آيا دروغگو هست ؟ فرمودند: نه و خائن هم نيست . سپس فرمودند: مؤمن بر هر خويى سرشته مى‏شود ، مگر خيانت و دروغ .
بحار الأنوار : 75 / 172 / 11 منتخب ميزان الحكمة : 484
امام باقر عليه‏السلام :
ما مِن إنسانٍ يَطعَنُ في عَينِ مُؤمِنٍ إلاّ ماتَ بِشَرِّ ميتَةٍ ، وكانَ قَمِناأن لا يَرجِعَ إلى خَيرٍ .
هيچ انسانى نيست كه پيش روى مؤمنى از او بد گويد و طعنه زند ، مگر اين كه به بدترين شكل بميرد و سزاوار است كه روى خير و سعادت را نبيند .
الكافي : 2 / 361 / 9
امام صادق عليه‏السلام :
مَن أ نَّبَ مُؤمِنا أ نَّبَهُ اللّه‏ُ في الدّنيا والآخِرَةِ .
هر كس مؤمنى را سرزنش كند ، خداوند او را در دنيا و آخرت سرزنش كند .
الكافي : 2 / 356 / 1 منتخب ميزان الحكمة : 420
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
سِبابُ المؤمِنِ فُسوقٌ ، وقِتالُهُ‏كُفرٌ ، وأكلُ لَحمِهِ مِن مَعصيَةِ اللّه .
ناسزاگفتن به مؤمن فسق است و جنگيدن با او كفر و خوردن گوشت او (غيبت كردن از وى) معصيت خداست .
بحار الأنوار : 75 / 148 / 6 منتخب ميزان الحكمة : 264
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
سابُّ المُؤمِنِ كالمُشرِفِ على الهَلَكَةِ .
ناسزاگوى به مؤمن همچون كسى است كه در آستانه هلاكت باشد .
كنز العمّال : 8093 منتخب ميزان الحكمة : 264
امام سجّاد عليه‏السلام :
المؤمنُ يَصمُتُ لِيَسلَمَ ، ويَنطِقُ لِيَغنَمَ … إن زُكِّيَ خافَ مِمّا يَقولونَ ، ويَستَغفِرُ اللّه‏َ لِما لايَعلمونَ ، لايَغِرُّهُ قَولُ مَن جَهِلَهُ ، ويَخافُ إحصاءَ ما عَمِلَهُ .
مؤمن خاموش مى‏ماند ، تا سالم ماند و سخن مى‏گويد ، تا سود برد … اگر به پاكى ستوده شود ، از آنچه مى‏گويند هراسان مى‏شود و از آنچه كه نمى‏دانند ، از خداوند آمرزش مى‏طلبد . سخن كسى كه او را نمى‏شناسد (و مى‏ستايدش) فريبش نمى‏دهد و از بر شمردن اعمالش (در آخرت) مى‏ترسد .
الكافي : 2 / 231 / 3 منتخب ميزان الحكمة : 508
امام باقر عليه‏السلام :
مَن قَتَلَ مُؤمنا مُتَعمِّدا أثبَتَ اللّه‏ تعالى علَيهِ جَميعَ الذُّنوبِ ، وبَرِئَ المَقتولُ مِنها ، وذلكَ قولُ اللّه تعالى : «أُرِيدُ أن تَبُوأَ بِإثْمِي و إثْمِكَ فتَكونَ مِن أصْحابِ النّارِ » .
هـر كس عـمـدا مـؤمـنى را بكشد ، خداوند متعال همه گناهان را براى او ثبت كند و مقتول از گناهان پاك شود و اين سخن خداوند متعال است ، آن جا كه مى‏فرمايد : «مى‏خواهم گناه من و گناه خودت را به دوش كشى و از دوزخيان باشى» .
المائدة : 29 .ثواب الأعمال : 328 / 9 منتخب ميزان الحكمة : 458
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أعانَ على قَتلِ مؤمنٍ بشَطرِكَلِمَةٍ لَقِيَ اللّه‏َ يَومَ القِيامَةِ مَكتوبٌ بينَ عَينَيهِ : آيِسٌ مِن رَحمَةِ اللّه .
هر كس با نيم كلمه حرف ، در كشتن مؤمنى كمك كند ، روز قيامت خدا را ديدار كند در حالى كه بر پيشانيش نوشته شده‏است : نوميد (و محروم) از رحمت خدا .
كنزالعمّال : 39895 منتخب ميزان الحكمة : 458
امام على عليه‏السلام :
المؤمنُ يرغَبُ فيما يَبقى ، ويَزهَدُ فيما يَفنى … بَعيدٌ كَسَلُهُ ، دائمٌ نَشاطُهُ .
مؤمن به آنچه ماندنى است راغب است و از آنچه رفتنى است رويگردان … از تنبلى به دور است و پيوسته سرزنده و كوشاست
بحار الأنوار : 78 / 26 / 92 منتخب ميزان الحكمة : 492
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُّ لَهوِ المؤمنِ باطِلٌ إلاّ في ثلاثٍ : في تأديبهِ الفَرَسَ ، ورَميِهِ عَن قَوسِهِ ، ومُلاعَبَتِهِ امرأتَهُ ، فإنّهُنَّ حَقٌّ .
هرگونه سرگرمى براى مؤمن نادرست است ، مگر سه كار : تربيت اسب ، تيراندازى با كمانش و بازى و شوخى با همسرش ؛ زيرا اين سه كار ، حقّ است .
الكافي : 5 / 50 / 13 منتخب ميزان الحكمة : 504
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
خَيرُ لَهوِ المؤمنِ السِّباحَةُ ، وخَيرُلَهوِ المَرأةِ المِغزَلُ .
بهترين سرگرمى مؤمن ، شناست و بهترين سرگرمى زن ، ريسندگى .
كنزالعمّال : 40611 منتخب ميزان الحكمة : 504
امام حسن عليه‏السلام :
المؤمنُ لا يَلهو حتّى يَغفُلَ ، فإذا تَفَكّرَ حَزِنَ .
مؤمن سرگرمى نمى‏كند تا در نتيجه غافل گردد . پس هرگاه بينديشد ، اندوهگين شود .
تنبيه الخواطر : 1 / 52 منتخب ميزان الحكمة : 504
امام صادق عليه‏السلام :
لَيْسَ شَيْءٌ أضَرَّ لِقَلْبِ المُؤْمِنِ مِنْ كَثْرَةِ الأكْلِ ، وَهِيَ مُورِثَةٌ لِشَيْئَيْنِ : قَسْوَةِ القَلْبِ ، وَهَيَجَانِ الشَّهْوَةِ .
براى قلب مؤمن چيزى زيانبارتر از پرخورى نيست . پرخورى موجب دو چيز مى‏شود : سنگدلى و تحريك شهوت .
مستدرك الوسائل : 12 / 94 / 13615 منتخب ميزان الحكمة : 22
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الرؤيا لا تُقَصُّ إلاّ على مؤمنٍ خلا مِن الحَسَدِ والبَغيِ .
رؤيا را جـز بـراى مـؤمنى كـه از حـسادت و تجاوز مبرّاست، نبايد بازگو كرد .
الكافي : 8 / 336 / 530 منتخب ميزان الحكمة : 226
امام صادق عليه‏السلام :
ميراثُ اللّه مِن عَبدِهِ المؤمنِ وَلَدٌ صالِحٌ يَستَغفِرُ لَهُ ؛
ميراث خدا از بنده مؤمنش ، فرزند صالحى است كه براى او آمرزش بطلبد .
مكارم الأخلاق : 1 / 471 / 1610
امام صادق عليه‏السلام :
أغلَبُ الأعداءِ للمؤمِنِ زَوجَةُ السُّوءِ ؛
چيره‏ترين دشمن مؤمن، همسر ناشايست است .
الفقيه : 3 / 390 / 4370 منتخب ميزان الحكمة : 256
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ما استَفادَ المؤمنُ بعدَ تَقوَى اللّه عز و جل خَيرا لَهُ مِن زَوجَةٍ صالِحَةٍ ؛
مـؤمن ، بـعد از تـقواى خداوند عز و جل ، بهره‏اى بهتر از زن شايسته نبرده است .
كنز العمال : 44410 منتخب ميزان الحكمة : 256
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الـمَـوتُ كـفّـارةٌ لِذُنوبِ المؤمنينَ ؛
مرگ، كفاره گناهان مؤمنان است .
أمالي المفيد : 283 / 8
امام صادق عليه‏السلام :
سِـتّـةٌ يَلحَقنَ المؤمنَ‏بعدَ وَفاتِهِ : ولدٌ يَستَغفِرُ لَهُ ، ومصحَفٌ يُخَلِّفُهُ ، وغَرسٌ يَغرِسُهُ ، وصَدَقَةُ ماءٍ يُجريهِ ، وقَليبٌ يَحفِرُهُ ، وسُنّةٌ يُؤخَذُ بها مِن بَعدِهِ ؛
شش چيز است كه (ثواب‏آنها) بعد از وفات مؤمن به او مى‏رسد : فرزندى كه برايش آمرزش طلبد ، مصحفى كه از خود بر جاى گذارد ، نهالى كه بكارد ، صدقه آبى (مانند نهر و قنات) كه جارى سازد ، چاهى كه حفر كند و سنّتى (و كردار نيكى) كه بعد از او به كار بسته شود .
الفقيه : 1 / 185 / 555 منتخب ميزان الحكمة : 522
امام صادق عليه‏السلام :
أوّلُ ما يُتحَفُ بهِ‏المؤمنُ يُغفَرُ لِمَن تَبِعَ جَنازتَهُ ؛
نخستين ارمغانى كه به مؤمن (متوفّى) داده مى‏شود ، آمرزش تشييع كنندگان جنازه اوست .
الكافي : 3 / 173 / 3 منتخب ميزان الحكمة : 522
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أكثِروا مِن ذِكرِ هادِمِ اللَّذّاتِ ، فقيلَ: يا رسولَ اللّه، فما هادِمُ اللَّذّاتِ؟ قالَ: المَوتُ، فإنّ أكيَسَ المؤمنينَ أكثَرُهُم ذِكرا للمَوتِ، وأشَدُّهُم لَهُ استِعدادا ؛
ويران كننده خوشى‏ها را فراوان ياد كنيد. عرض شد : اى رسول خدا ، ويران كننده خوشى‏ها چيست ؟ فرمودند: مرگ؛ زيركترين مؤمنان كسى است كه مرگ را بيشتر ياد كند و براى آن آماده‏تر باشد .
بحار الأنوار : 82 / 167 / 3 منتخب ميزان الحكمة : 518
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
المَوتُ رَيحانَةُ المؤمنِ؛
مرگ دسته گل خوشبوى مؤمن است .
كنزالعمّال : 42136 منتخب ميزان الحكمة : 518
الإمامُ الكاظمُ عليه‏السلام
لَمّا دَخَلَ على رجُلٍ قـد غَرِقَ فـي سَكَراتِ المَوتِ : المَوتُ هُو المَصْفاةُ يُصَفّي المؤمنينَ مِن ذُنوبهِم فيكونُ آخِرُ ألَمٍ يُصيبُهُم كَفّارَةَ آخِرِ وِزرٍ بَقِيَ علَيهِم ، ويُصَفّي الكافِرينَ مِن حَسَناتِهِم فيكونُ آخِرَ لَذّةٍ أو راحَةٍ تَلحَقُهُم ، وهُو آخِرُ ثَوابِ حسَنَةٍ تكونُ لَهُم …
امام كاظم عليه‏السلام
– هـنگامى كـه نزد مردى رفتند كه در سكرات مرگ فرو رفته بود- فرمودند : مرگ صافى‏اى است كه مؤمنان را از گناهانشان صاف مى‏كند و آخرين دردى است كه به عنوان كفّاره آخرين گناهى كه در وجودشان مى‏باشد به آنها مى‏رسد و كافران را نيز از حسناتشان صاف مى‏سازد و آخرين خوشى يا آسايشى است كه به عنوان آخرين پاداش حسنه‏اى كه دارند ، به ايشان مى‏رسد … .
معاني الأخبار : 289 / 6 منتخب ميزان الحكمة : 518
الإمامُ زينُ العابدينَ عليه‏السلام
لمّا سُئلَ عنِ المَوتِ: لِلمؤمنِ كنَزعِ ثِيابٍ وَسِخَةٍ قَمِلَةٍ ، وفَكِّ قُيودٍ وأغلالٍ ثَقيلَةٍ ، والاستِبدالِ بأفخَرِ الثِّيابِ وأطيَبِها رَوائحَ ، وأوطَأِ المَراكِبِ ، وآنَسِ المَنازِلِ ؛ وللكافِرِ كخَلعِ ثِيابٍ فاخِرَةٍ ، والنَّقلِ عن مَنازِلَ أنيسَةٍ ، والاستِبدالِ بأوسَخِ الثِّيابِ وأخشَنِها ، وأوحَشِ المَنازِلِ ، وأعظَمِ العَذابِ ؛
امام سجّاد عليه‏السلام – در پاسخ به پرسش كــه : مرگ چيست؟- فرمودند : (مرگ) براى مؤمن چون كندن جامه‏هايى چركينِ شپشى‏از تن‏است و از هم‏گسستن‏كُند و زنجيرهاى گرانبار و جايگزين كردن فاخرترين و خوشبوترين جامه‏ها و راهوارترين مركب‏ها و امن‏ترين منزل‏ها . و براى كافر به منزله كندن جامه‏هايى فاخر از تن و منتقل شدن از منزل‏هايى امن و جايگزين كردن آنها به كثيف‏ترين و خشن‏ترين جامه‏ها و وحشتناكترين منزل‏ها و بزرگترين عذاب است .
معاني الأخبار : 289 / 4 منتخب ميزان الحكمة : 518
امام صادق عليه‏السلام :
خـداوند تبارك و تـعالى چون بخواهد بـه حساب مؤمن رسيدگى كند ، كارنامه‏اش را به دست راست او دهد و بين خود و او ، به حسابش رسيدگى نمايد . پس گويد : بنده من ! چنين و چنان كرده‏اى و فلان و بهمان كار را انجام داده‏اى ! عرض مى‏كند : آرى ، پروردگارا ! من اين كارها را كرده‏ام . خداوند مى‏فرمايد : من آنها را بر تو بخشيدم و تبديل به كارهاى نيك كردم . پس ، مردم گويند : سبحان اللّه‏ ! اين بنده حتّى يك گناه هم نداشت ؟ اين است معناى سخن خداوند عز و جل : «اما آن كس كه نامه‏اش به دست راست او داده شود زودا كه آسان حسابرسى شود و به سوى كسان خود شادمان برگردد» .
الانشقاق : 7 9 منتخب ميزان الحكمة : 416
امام صادق عليه‏السلام :
ما رَأيتُ شَيئا أسرَعَ إلى شيءٍ مِن الشَّيبِ إلى المؤمنِ ، وإنّهُ وَقارٌ للمؤمِنِ في الدنيا ، ونورُ ساطِعٌ يَومَ القِيامَةِ ، بهِ وَقَّرَ اللّه‏ُ تعالى خَليلَهُ إبراهيمَ عليه‏السلام ، فقالَ : ما هذا يا رَبِّ ؟ قالَ لَهُ : هذا وَقارٌ ، فقالَ : يا رَبِّ زِدني وَقارا ؛
چيزى را نديدم كه به‏سوى چيزى شتابنده‏تر از سپيدى موى ، به سوى مؤمن باشد . موى سپيد در دنيا براى مؤمن وقار است و در روز قيامت نورى درخشان . خداوند متعال با موى سپيد ، به خليل خود إبراهيم عليه‏السلام وقار بخشيد . پس ابراهيم عرض كرد : پروردگارا ! اين چيست ؟ خداوند به او فرمود : اين وقار است . ابراهيم گفت : پروردگارا ! بر وقار من بيفزاى .
أمالي الطوسيّ : 699 / 1492 منتخب ميزان الحكمة : 308
امام صادق عليه‏السلام :
أيُّما مُؤمِنٍ خَضَعَ لِصاحِبِ سلطانٍ أو مَن يُخالِطُهُ على دِينِهِ طَلَبا لِما في يَدَيهِ مِن دُنياهُ ، أخمَلَهُ اللّه‏ُ ومَقَتَهُ علَيهِ ووَكَلَهُ إلَيهِ ، فإن هُو غَلَبَ عَلى شَيءٍ مِن دُنياهُ وصارَ في يَدِهِ مِنهُ شَيءٌ ، نَزَعَ اللّه‏ُ البَرَكَةَ مِنهُ ؛
هر مؤمنى در برابر صاحب قدرتى يا كسى كه مخالف دين اوست ، به قصد دست‏يافتن به چيزى از دنياى او ، فروتنى و خضوع كند ، خداوند او را بى‏نام و نشان گرداند ، و براى اين كار بر او خشم گيرد ، و او را به خودش واگذارد ؛ و اگرهم بر چيزى از دنياى او دست يابد و اندكى از آن به دستش افتد ، خداوند بركت را از آن ببَرد .
بحار الأنوار : 75 / 371 / 15
امام على عليه‏السلام :
يا مؤمنُ ، إنّ هذا العِلْمَ والأدبَ ثَمَنُ‏نفسِكَ ، فاجتَهِدْ في تَعلُّمِهِما ، فما يَزيدُ مِن عِلمِكَ وأدبِكَ يَزيدُ في ثَمَنِكَ وقَدْرِكَ ؛
اى مؤمن ! اين دانش و ادب جان بهاى توست ، پس در فراگرفتن آن دو كوشا باش كه هر چه بر دانش و ادبت افزوده شود ، قدر و ارزشت فزونى گيرد .
مشكاة الأنوار : 135 منتخب ميزان الحكمة : 14
امام على عليه‏السلام :
العِلمُ ضالَّةُ المُؤمِنِ ؛
دانش ، گمشده مؤمن است .
عيون أخبار الرِّضا عليه‏السلام : 2 / 66 / 295 منتخب ميزان الحكمة : 396
امام باقر(سلام الله عليه):
قالَ اللَّهُ عزّوجلّ : يا موسى، لا تُطَوِّلْ في الدُّنْيا أملَكَ فَيَقْسُوَ قَلْبُكَ ، والقاسِي القلبِ منّي بَعِيدٌ؛
خداوند عزّوجلّ فرموده است: اى مؤمن، آرزويت را در دنيا طولانى مكن كه دلت را سخت مى‏كند و سخت دل، از من دور است.
الكافي: ج 2، ص 329، ح 1
امام صادق(سلام الله عليه):
ما عُبِدَ اللَّهُ بشي‏ءٍ أفضَلَ مِن أداءِ حقِّ المؤمنِ؛
خداوند با چيزى برتر از اداى حق مؤمن پرستيده نشد.
الكافي: ج 2، ص 170، ح 4
امام على(سلام الله عليه):
الدُّعاءُ تُرْسُ المُؤمِنِ؛
دعا، سپر مؤمن است.
الكافي: ج 2، ص 468 ح 4
امام صادق(سلام الله عليه):
يَجِبُ لِلمؤمنِ علَى المؤمن النَّصيحَةُ لَهُ في المَشهَدِ والمَغيبِ؛
بر مؤمن واجب است در حضور و غياب مؤمن خيرخواه او باشد.
الكافي: ج 2، ص 208، ح 2
امام كاظم(سلام الله عليه):
ليسَ كلُّ مَن قالَ بوَلايتِنا مؤمناً ، ولكنْ جُعِلوا اُنْساً للمؤمنينَ؛
چنين نيست كه هر كس قائل به ولايت ما باشد، مؤمن است، بلكه آنان همدم مؤمنان‏اند.
الكافي: ج 2، ص 242، ح 1
پيامبر خدا(صلی الله عليه و آله):
سَتُدفَنُ بَضعَةٌ مِنّى بأرضِ خُراسانَ، لا يَزُورُها مُؤمِنٌ إلاّ أوجَبَ اللَّهُ لَهُ الجَنَّةَ؛
زود باشد كه پاره‏اى از تن من در خاك خراسان دفن شود. هيچ مؤمنى آن را زيارت نكند مگر آن كه خداوند بهشت را بر او واجب گرداند.
حكمت نامه پيامبر اعظم صلَّي الله عليه و آله ج4 ، ص 300
پيامبر خدا(صلی الله عليه و آله):
اِتَّقوا فِراسَةَ المؤمنِ، فإنّهُ يَنظُرُ بنُورِ اللَّهِ؛
از هوشيارى مؤمن پروا كنيد كه او با نور خدا نظر مى‏كند.
گزيده شهاب الأخبار: ص 21
امام كاظم(سلام الله عليه):
لأنّ المؤمنينَ الفُقَهاءَ حُصونُ الإسلامِ كَحِصنِ سُورِ المَدينةِ لَها؛
مؤمنان فقيه، دژهاى اسلام‏اند؛ همچنان كه برج و باروى شهر، موجب حفظ شهر است.
الكافي: ج 1، ص 38، ح 3
پيامبر خدا(صلی الله عليه و آله):
عِزُّ الْمُؤمِنِ اسْتِغناؤُهُ عَنِ النّاسِ؛
عزّت مؤمن در بى‏نيازى‏اش از مردم است.
تنبيه الخواطر، ج 1، ص 169
امام باقر(سلام الله عليه):
نِيَّةُ المُؤمنِ أفضَلُ مِن عَمَلِهِ؛
نيّت مؤمن برتر از عمل اوست.
ميزان الحكمه، ح 21024
امام كاظم(سلام الله عليه):
إِنَّ المُؤمِنينَ الفُقَهاءَ حُصونُ الإِسلامِ؛
مؤمنانِ فقيه دژهاى اسلامند.
علم و حكمت: ج 2 ص 516 ح 1437
امام على(سلام الله عليه):
عامِل سائِرَ النّاس بِالإنصاف، وعامِلِ الْمُؤمِنينَ بِالإيثارِ؛
با ديگر مردمان، به انصاف رفتار كن و با مؤمنان، به ايثار.
غرر الحكم و درر الكلم، ح 6342
پيامبر خدا(صلی الله عليه و آله):
اَلْمُؤْمِنُ لِلْمُؤمِنِ كَالْبُنيانِ يَشُدُّ بَعضُهُ بَعضاً؛
مؤمن براى مؤمن چون تكيه‏گاهى است كه بخشى از آن تكيه‏گاه بخش ديگر است.
ميزان الحكمة، ح 1444
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
دعا اسلحه مومن است برای دفع دشمنان و ستون دین است که با آن دین مومن برپاست و نور آسمان و زمین است.
عین الحیوه صفحه 404
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
کسی که در مالش با فقیر مواسات کند و به مردم از خود انصاف دهد او مومن حقیقی است.
اصول کافی جلد 3 صفحه 318
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
راستی که خدای تعالی به خاطر یک مومن صالح و شایسته از شیعیان ما بلا و گرفتاری را از صد خانه از همسایگانش دفع می نماید.
آثار الصادقین جلد 9 صفحه 162
پيامبر اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند :
کسی که مومنی را بی جهت اذیت نماید، مانند آن است که ده مرتبه مکه معظمه و بیت المعور را خراب کرده و هزار فرشته مقرب درگاه الهی را کشته است.
مستدرک الوسائل، ج 2، ص 103
پيامبر اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند :
هرکس مومنی را بیازارد پس بی گمان مرا اذیت کرده و هرکس مرا برنجاند گویا خدا را آزار رسانده است و هرکس خدا را اذیت کند چنان که در تورات انجیل زبور و قرآن آمده از رحمت خداوند به دور است.
جامع السعادت، ج 2، ص 215
پيامبر اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمودند :
مومنی نیست که یک ساعت نزد عالمی نشیند جز آن که خدای عزوجل به سوی او ندا کند نزد حبیب من نشستی به عزت و جلالم سوگند تو را با او ساکن بهشت نمایم و باکی از این کار ندارم.
امالی صدوق صفحه 37
امام سجّاد(علیه السلام) فرمودند:
اَلْمُؤْمِنُ يَصمُتُ لِيَسلَمَ ويَنطِقُ لِيَغنَمَ؛
مؤمن سكوت مى‏كند تا سالم ماند و سخن مى‏گويد تا سود برد.
الكافى، ج 2، ص 231
امام صادق (عليه‏السلام) فرمودند:
لايَزالُ المُؤمِنُ يُورِثُ أَهلَ بَيتِهِ العِلمَ وَ الدَبَ الصّالِحَ حَتّى يُدخِلَهُمُ الجَنَّةَ جَميعا؛
مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شايسته بهره مند مى سازد تا همه آنان را وارد بهشت كند.
مستدرك الوسايل، ج12، ص201، ح13881
امام صادق (عليه‏السلام) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ… يَنصُرُ المَظلومَ وَيَرحَمُ المِسكينَ. نَفسُهُ مِنهُ فى عَناءٍ وَالنّاسُ مِنهُ فى راحَةٍ؛
مؤمن… مظلوم را يارى مى‏كند و به مسكين و درمانده رحم مى‏نمايد، جانش از او در رنج است و مردم از او در آسايش.
خصال، ص‏69
امام على(عليه السلام) فرمودند:
اَلْمُؤْمِنُ مُنيبٌ مُستَغْفِرٌ تَوَّابٌ، اَلْمُنافِقُ مَكُورٌ مُضِرٌّ مُرتابٌ؛
مؤمن بازگشت كننده به خدا، آمرزش خواه و توبه كننده است و منافق نيرنگباز، زيانبار و شكّاك.
(غررالحكم، ح 1288 و 1289)
پیامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمودند:
إِنَّ المُؤمِنَ هِمَّتُهُ فِي الصَّلاةِ وَالصِّيامِ وَالعِبادَةِ وَالمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِي الطَّعامِ وَالشَّرابِ كَالبَهيمَةِ؛
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشيدن؛ مانند حيوانات.
تنبيه الخواطر،ج1، ص 94
امام باقر (عليه السلام) فرمودند:
كَأَنَّ المُؤمِنينَ هُمُ الفُقَهاءُ أهلُ فِكرَةٍ وَعِبرَةٍ، لَم يُصِمَّهُم عَن ذِكرِ اللّه ما سَمِعوا بِآذانِهِم وَلَم يُعمِهِم عَن ذِكرِ اللّه ما رَأو امِنَ الزّينَةِ؛
گويا مؤمنان همان فقيهان (فرزانگان دين فهم) و اهل انديشيدن وپند گرفتن هستند. شنيده هاى دنيوى، گوش آنها را از (شنيدن) ياد خدا كر نمى كند و زرق و برق دنيا چشم آنان را از ياد خدا كور نمى گرداند.
بحارالأنوار، ج73، ص36، ح17
امام رضا (عليه‏السلام) فرمودند:
مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیامة؛
هر کس اندوه و مشکلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.
(اصول کافى، ج 3، ص 268)
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
اِنَّ اللهَ عَلِمَ اَنَّ الذَّنبَ خَیرٌ لِلمُومنِ مِنَ العُجبِ وَ لَولا ذلک مَا ابتُلِیَ مُومِنٌ بِذَنبٍ اَبَداً؛
خداوند می دانست که برای شخص مومن گناه از عجب بهتر است و اگر این طور نبود، شخص مومن هیچ وقت آلوده به گناه نمی شد.
کافی، ج 2 ، ص 313
امام موسی کاظم (علیه السلام) فرمودند:
اَلمُومِنُ مِثلُ کفَّتی المیزانِ کلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بَلائِهِ؛
مومن همانند دو کفه ترازوست. هرگاه به ایمانش افزوده گردد، به بلایش نیز افزوده می گردد.
(تحف العقول، ص 408)
امام رضا (عليه السلام) فرمودند:
المَرَضُ لِلمُؤمِنِ ؛ تَطهيرٌ ورَحمَةٌ ، و لِلكافِرِ ؛ تَعذيبٌ ولَعنَةٌ ، وإنَّ المَرَضَ لايَزالُ بِالمُؤمِنِ ، حَتّى لايَكونَ عَلَيهِ ذَنبٌ؛
بيمارى براى مؤمن ، تطهير و رحمت ، و براى كافر ، عذاب و لعنت است . بيمارى ، همدم مؤمن مى‏ماند ، تا هنگامى كه هيچ گناهى بر وى نباشد .
(ثواب الأعمال، ص 229، ح1)
امام صادق (علیه السلام)فرمودند:
اَلمُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَم يُخرِجهُ غَضَبُهُ مِن حَقٍّ وَاِذا رَضِىَ لَم يُدخِلهُ رِضاهُ فى باطِلٍ وَالَّذى اِذا قَدَرَ لَم يَأخُذ اَكثَرَ مِمّا لَهُ؛
مؤمن چون خشمگين شود، خشمش او را از حق بيرون نبرد و چون خشنود شود، خشنوديش او را به باطل نكشاند و چون قدرت يابد بيش از حقّ خود نگيرد.
(بحارالأنوار، ج78، ص 209، ح85)
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
سِتَّةٌ لاتَكونُ فِى المُؤمِنِ: اَلعُسرُ وَالنَّكَهُ وَالحَسَدُ وَاللَّجاجَةُ وَالكَذِبُ وَالبَغىُ؛
شش (صفت) در مؤمن نيست: سخت گيرى، بى خيرى، حسادت، لجاجت، دروغگويى و تجاوز.
(تحف العقول، ص 377)
امام على(عليه السلام) فرمودند:
إِنَّ الْمُؤْمِنَ… إذا سَكَتَ فَكَّرَ… وَالْمُنافِقُ إِذا سَكَتَ سَها؛
سكوت مؤمن تفكر و سكوت منافق غفلت است.
(تحف العقول، ص212)
پيامبر خدا (صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم) فرمودند:
سِبابُ المؤمِنِ فُسوقٌ و قِتالُهُ كُفرٌ و أكلُ لَحمِهِ مِن مَعصيَةِ اللّه؛
ناسزاگفتن به مؤمن فسق است و جنگيدن با او كفر و خوردن گوشت او (غيبت كردن از وى) معصيت خداست.
(بحار الأنوار، ج 75، ص 148، ح 6 – منتخب ميزان الحكمة، ص 264)
پيامبر خدا (صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم) فرمودند:
لا يَزالُ البَلاءُ في المؤمنِ والمؤمنةِ في جَسَدِهِ ومالِهِ وولدِهِ حَتّى يَلقَى اللّه‏َ وما علَيهِ مِن خطيئةٍ؛
زن و مـرد مـؤمن پـيوسته در جـان و مـال و فرزندشان گرفتار بلا مى‏شوند تا آن كه بدون گناه ، خدا را ديدار كنند.
(بحار الأنوار، ج 67، ص 236، ح 54)
امام باقر (عليه السلام) فرمودند:
اِنَّ هذَا اللِّسانَ مِفتاحُ كُلِّ خَيرٍ وَ شَرٍّ، فَيَنبَغى لِلمُؤمِنِ اَن يَختِمَ عَلى لِسانِهِ كَما يَختِمُ عَلى ذَهَبِهِ وَ فِضَّتِهِ؛
به راستى كه اين زبان كليد همه خوبى‏ها و بدى‏هاست پس شايسته است كه مؤمن زبان خود را مُهر و موم كند، همان گونه كه (صندوق) طلا و نقره خود را مُهر و موم مى‏كند.
(تحف العقول، ص 298)
امام صادق( عليه‏السلام) فرمودند:
آدم دين‏دار چون مى‏انديشد، آرامش بر جان او حاكم است. چون خضوع مى‏كند متواضع است. چون قناعت مى‏كند، بى‏نياز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهايى را برگزيده از دوستان بى‏نياز است. چون هوا و هوس را رها كرده آزاد است. چون دنيا را فرو گذارده از بدى‏ها و گزندهاى آن در امان است. چون حسادت را دور افكنده محبتش آشكار است.مردم را نمى‏ترساند پس از آنان نمى‏هراسد و به آنان تجاوز نمى‏كند پس از گزندشان در امان است. به هيچ چيز دل نمى‏بندد پس به رستگارى و كمال فضيلت دست مى‏يابد و عافيت را به ديده بصيرت مى‏نگرد پس كارش به پشيمانى نمى‏كِشد.
امالى مفيد، ص 52، ح 14
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
لايَزالُ المُؤمِنُ يُورِثُ أَهلَ بَيتِهِ العِلمَ وَ الدَبَ الصّالِحَ حَتّى يُدخِلَهُمُ الجَنَّةَ جَميعا؛
مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و تربيت شايسته بهره مند مى سازد تا همه آنان را وارد بهشت كند.
(مستدرك الوسايل، ج12، ص201، ح13881)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
نيَّةُ المُؤمِنِ خَيرٌ مِن عَمَلِهِ وَ نيَّةُ الكافِرِ شَرُّ مِن عَمَلِهِ وَ كُلُّ عامِلٍ يَعمَلُ عَلى نيَّتِهِ؛
نيت مؤمن بهتر از عمل او، و نيت كافر بدتر از عمل اوست و هر كس مطابق نيت خود عمل مى‏كند.
(كافى، ج 2، ص 84 ، ح 2)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله وسلم) فرمودند:
خَيرُ ما اُعطىَ الرَّجُلُ المُؤمِنُ خُلقٌ حَسَنٌ وَ شَرُّ ما اُعطِىَ الرَّجُلُ قَلبُ سوءٍ فى صورَةٍ حَسَنَةٍ؛
بهترين چيزى كه به مؤمن داده شده خوش اخلاقى و بدترين چيزى كه به انسان داده شده دلى بد در چهره‏اى زيباست.
(كنزالعمّال، ح 5170)

امام حسن عسکری (علیه السلام ) می فرمایند:
علاماتالمومنخمس: صلاه احدیو خمسین وزیاره الاربعین والتختم فیالیمینو تعفیر الجبین والجهر ببسم الله الرحمنالرحیم؛
علامات مومن پنج چیز است : 51 رکعت نمازگذاردن در هر شب و روز (17 رکعت نمازواجب و 34 رکعت نافله ) وزیارت اربعین و انگشتر دردست راست کردن و برخاک سجده نمودن و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم .
تهذیب الاحکام، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ج 6، ص 52
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
لا يَشبَعُ المُؤمِنُ وَ أخُوهُ جائِعٌ ؛
مؤمن ، سير سر بر بالين نمى‏نهد در حالى كه برادرش گرسنه است .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث10691
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
لِلمُؤمِنِ ثَلاثُ ساعاتٍ : ساعَةٌ يُناجي فيها رَبَّهُ وَ ساعَةٌ يُحاسِبُ فِيها نَفسَهُ ، وَ ساعَةٌ يُخَلِّي بَينَ نَفسِهِ وَ لَذَّتِها فِيما يَحِلُّ وَ يَجمُلُ ؛
مؤمن را سه وقت است: وقتى كه با پروردگارش مناجات مى‏كند، وقتى كه نفسش را به حساب مى‏كشد، و وقتى كه با خود و لذّت‏هاى حلال و زيبا خلوت مى‏كند .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث7370
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
عامِل سائِرَ النّاسِ بِالإنصافِ وَ عامِلِ المُؤمِنينَ بِالإيثارِ ؛
با ديگر مردمان به انصاف رفتار كن و با مؤمنان به ايثار .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث6342
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
شُكرُ المُؤمِنِ يَظهَرُ فِي عَمَلِهِ ؛
سپاسگزارى مؤمن در عملش آشكار مى‏شود .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث5661
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
ثابِرُوا عَلى صَلاحِ المُؤمِنِينَ وَ المُتَّقِينَ ؛
صلاح مؤمنان و پرهيزگاران را پيوسته در نظر داشته باشيد .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث4703
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
إِنَّ بِشرَ المُؤمِنِ فِي وَجهِهِ ، وَ قُوَّتَهُ فِي دينِهِ وَ حُزنَهُ فِي قَلبِهِ ؛
شادى مؤمن در چهره اوست ، قدرت وى در دينش، و اندوه او در دلش .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث3454
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ سِيرَتُهُ القَصدُ وَ سُنَّتُهُ الرُّشدُ ؛
شيوه مؤمن، ميانه‏روى و طريقه او بالندگى است .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث1501
امام علي(عليه السلام) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ هَيِّنٌ لَيِّنٌ سَهلٌ مُؤتَمَنٌ ؛
مؤمن ، آسان‏گير ، نرم‏خو ، سهل‏گير و مورد اعتماد است .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث1454
رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) :
در کانون دلهاي مؤمنان معرفتي ويژه نسبت به امام حسين (علیه السلام) وجود دارد .
کتاب پيام عاشورا صفحه 25
امام باقر (علیه السلام) فرمودند :
بر مؤمنان لازم است روز عاشورا را در ماتم بسر برند و به يکديگر که رسيدند ، بگويند : عظم الله اجورنا و اجورکم بمصابنا بالحسين و جعلنا و اياکم من الطالبين بثاره مع وليه المهدي من آل محمد .
کتاب پيام عاشورا صفحه 75
قال ابو محمدالحسن العسکرى علیه السلام:
علامات المؤمن خمس: صلاة الخمسین، و زیارة الاربعین، والتختم فى الیمین، و تعفیر الجبین والجهر ببسم الله الرحمن الرحیم؛
امام حسن عسکرى علیه السلام فرمودند:
نشانه‏هاى مؤمن پنج چیز است:
۱ ـ پنجاه رکعت نماز( نماز یومیه و نمازهای نافله)
۲ ـ زیارت اربعین
۳ ـ انگشتر به دست راست کردن
۴ ـ بر خاک سجده کردن
۵ ـ بسم الله الرحمن الرحیم را در نماز بلند گفتن.
وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۷۳ / التهذیب، ج ۶، ص ۵۲ .
امام حسين عليه السّلام فرمودند:
اَنا قَتيلُ الْعَبْرَةِ لا يَذْكُرُنى مؤ مِنٌ اِلاّ بَكى؛
من كُشته اشكم . هيچ مؤ منى مرا ياد نمى كند مگر آنكه (بخاطر مصيبتهايم ) گريه مى كند.
بحارالانوار، ج 44، ص 279
پيامبر اكرم (صلّى اللّه عليه و آله وسلم) فرمودند:
اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ عليه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منينَ لا تَبْرَدُ اَبَداً؛
براى شهادت حسين عليه السلام ، حرارت و گرمايى در دلهاى مؤ منان است كه هرگز سرد و خاموش نمى شود.
جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 556
امام صادق عليه‏السلام :
عَلَيكُم بِالرُّمّانِ الحُلوِ فَكُلوهُ ؛ فَإِنَّهُ لَيسَت مِن حَبَّةٍ تَقَعُ في مَعِدَةِ مُؤمِنٍ إلاّ أبادَت داءً ، وأطفَأَت شَيطانَ الوَسوَسَهِ عَنهُ؛
بر شما باد انار شيرين . آن را بخوريد ؛ چرا كه هيچ دانه‏اى از آن به معده مؤمنى در نمى‏آيد ، مگر اين كه بيمارى‏اى از آن ريشه‏كن مى‏كند و شيطانِ وسوسه را از او دور مى‏سازد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 10 .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الحِنّاءُ خِضابُ الإِسلامِ ؛ يَزيدُ فِي المُؤمِنِ عَمَلَهُ، ويَذهَبُ بِالصُّداعِ، ويُحِدُّ البَصَرَ ، ويَزيدُ فِي الوِقاعِ ، وهُوَ سَيِّدُ الرَّياحينِ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ؛
حنا، خضاب اسلام است؛ بر [ثواب] عمل مؤمن مى‏افزايد ، سردرد را از ميان مى‏بَرَد ، چشم را تيزبين مى‏كند ، قدرت آميزش را افزون مى‏سازد و مهترِ گياهان خوش‏بو در دنيا و آخرت است.
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم، ص10 و مكارم الأخلاق، ج1، ص189، ح558
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
خَيرُ ما اُعْطِيَ الرّجُلُ المؤمنُ خُلقٌ حَسَنٌ ، وشَرُّ ما اُعْطِيَ الرّجُل قلبُ سوءٍ في صُورةٍ حَسَنةٍ ؛
بهترين چيزى كه به مرد مؤمن داده شده خوى نيكوست و بدترين چيزى كه به انسان داده شده دل بد در چهره زيباست .
كنز العمّال : 5170
امام على عليه‏السلام :
حُسْنُ وَجْهِ المؤمنِ مِن حُسنِ عِنايَةِ اللّه بهِ؛
زيبايىِ رخسار مؤمن از حسنِ عنايت خداست به او .
غرر الحكم : 4848
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنّ اللّه‏َ يُحِبُّ إذا خَرَجَ عَبدُهُ المؤمنُ إلى أخيهِ – أن يَتَهَيَّأ لَهُ وأن يَتَجَمَّلَ؛
خداوند دوست دارد هرگاه بنده مؤمنش نزد برادر خود مى‏رود ، خويشتن را براى رفتن پيش او آماده و آراسته گرداند .
بحار الأنوار : 79 / 307 / 23
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم مي فرمايند:
مَن أقرَضَ مُؤمنا قَرضا يَنتَظِرُ بهِ مَيسورَهُ كانَ مالُهُ في زَكاةٍ ، وكانَ هو في صَلاةٍ مِن المَلائكةِ حتّى يُؤَدِّيَهُ إلَيهِ ؛
هر كس به مؤمنى وامى بدهد و (براى پس گرفتن آن) صبر كند تا دستش باز شود ، مال او زكات محسوب شود و در نماز ، با فرشتگان باشد تا اين كه وامش به او برگردانده شود .
ثواب الأعمال : 166 / 1
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَنِ استَذَلَّ مؤمِنا أو مؤمِنَةً أو حَقَّرَهُ لِفَقرِهِ أو قِلَّةِ ذاتِ يَدِهِ ، شَهَرَهُ اللّه‏ُ تعالى يومَ القِيامَةِ ثُمّ يَفضَحُهُ؛
هر كس مرد يا زن مؤمنى را به سبب تهيدستى يا اندك بودن مال و داراييش خوار شمارد يا تحقير كند، خداوند متعال در روز قيامت او را (بدين كار زشتش) شهره و سپس رسوايش سازد.
بحار الأنوار : 72 / 44 / 52
امام على عليه‏السلام :
لاتُحَقِّروا ضُعفاءَ إخوانِكُم ؛ فإنّهُ مَنِ احتَقَرَ مُؤمِنا لم يَجمَعِ اللّه‏ُ عز و جل بينهما في الجنّةِ إلاّ أن يتوبَ؛
برادران تهيدست خود را تحقير نكنيد؛ زيرا هر كس مؤمنى را حقير شمارد، خداوند عز و جل ميان آن دو در بهشت جمع نكند، مگر اين كه توبه نمايد.
الخصال : 614 / 10
امام صادق عليه‏السلام :
إنّ اللّه‏َ جلَّ ثناؤهُ لَيَعتَذِرُ إلى عَبدِهِ المؤمنِ الُمحْوِجِ في الدنيا كما يَعتَذِرُ الأخُ إلى أخيهِ ، فيَقولُ : وعِزَّتي وجَلالي ، ما أحوَجتُكَ في الدنيا مِن هَوانٍ كانَ بِكَ عَلَيَّ ، فارفَعْ هذا السَّجْفَ فانظُرْ إلى ما عَوَّضتُكَ مِن الدنيا . قالَ : فَيَرفَعُ فيَقولُ : ما ضَرَّني ما مَنَعتَني مع ما عَوَّضتَني؟!؛
(در روز قـيـامت) خـداوندجـلّ ثناؤه، همچنان كه برادرى از برادرش پوزش مى‏خواهد ، از بنده مؤمن نيازمند خود در دنيا، عذر مى‏خواهد و مى‏فرمايد: به عزّت و جلالم سوگند كه من تو را در دنيا از سر خواريت نزد من، محتاج نكردم. اكنون اين سرپوش را بردار و ببين به جاى دنيا به تو چه داده‏ام. او سرپوش را بردارد و گويد: با اين عوضى كه به من دادى مرا چه زيان اگر آنچه را در دنيا از من گرفتى.
الكافي : 2 / 264 / 18
امام صادق عليه‏السلام :
إنّ اللّه‏َ عز و جل جَعَلَ أرزاقَ المؤمنينَ مِن حيثُ لا يَحتَسِبُونَ، وذلكَ أنَّ العَبدَ إذا لَم يَعرِفْ وَجهَ رِزقِهِ كَثُرَ دُعاؤهُ؛
خـداوند عز و جل روزى مـؤمنان را از جـايـى مى‏رساند كه فكرش را هم نمى‏كنند ؛ و اين بدان علّت است كه وقتى مؤمن نداند روزيش از كجا خواهد رسيد زياد دعا مى‏كند .
نور الثقلين : 5/354/34
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم:
لَمّا سُئلَ عنِ الشُّعَراءِ: إنّ المُؤمِنَ مُجاهِدٌ بِسَيفِهِ ولِسانِهِ ، والذي نَفسي بيدِهِ لَكأنّما يَنضِحُونَهم بِالنَّبلِ؛
– در پاسخ بــه سؤال از شاعران- : همانا مؤمن با شمشير و زبان خود جهاد مى‏كند ؛ سوگند به آن كه جانم در دست اوست ، سخنان شاعران (مؤمن) چون تيرى است كه به دشمن مى‏زنند .
نور الثقلين : 4/70/105
پيامبر خدا (صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم) فرمودند:
المؤمنُ إذا ماتَ وتَرَكَ وَرَقةً واحِدَةً علَيها عِلمٌ تَكونُ تِلكَ الوَرَقةُ يَومَ القِيامَةِ سِترا فيما بَينَهُ وبَينَ النارِ ، وأعطاهُ اللّه‏ُ تباركَ وتعالى بكُلِّ حَرفٍ مَكتوبٍ علَيها مَدينَةً أوسَعَ مِن الدنيا سَبعَ مَرّاتٍ ؛
هر گاه مؤمن بميرد و يك برگه كه روى آن علمى نوشته شده باشد از خود برجاى گذارد ، روز قيامت آن برگه پرده ميان او و آتش مى‏شود و خداوند تبارك و تعالى به ازاى هر حرفى كه روى آن نوشته شده ، شهرى هفت برابر پهناورتر از دنيا به او مى‏دهد .
أمالي الصدوق : 40 / 3
قال الصادق – عليه السلام -:
ثلاثة هن فخر المؤ من وزينة فى الدنيا و الاخرة : الصلاة فى اخر الليل و ياءسه مما فى ايدى ، الناس ، و ولاية الامام من ال محمد -صلى الله عليه وآله – ؛
سه چيز مايه افتخار مومن و زينت اودر دنيا و آخرت است :
1 – نماز در آخر شب ؛
2 – دل كندن از آنچه دردست مردم است ؛
3 – پذيرش ولايت امام از اهل بيت پيامبر (صلى الله عليه وآله)
(بحارالانوار، ج 87، ص 140).
اوصى رسول الله -صلى الله عليه وآله – عليا – عليه السلام – فقال له :
يا على ! ثلاث فرحات للمؤ من فى الدنياء لقاء الاخوان ، و الافطار من الصيام ، و التهجد من آخر الليل
رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به على (عليه السلام) وصيت نمود: اى على ! در اين دنيا سه چيز براى مؤ من سرور آفرين است :
1 – ديدار برادران دينى ؛
2 – افطار روزه دار در پايان روزه ؛
3 – عبادت در ساعات آخر شب .
(اعلام الدين فى صفات ديلمى ، ص 133، بحارالانوار، ج 74، ص 352).
عن ابى عبدالله – عليه السلام – قال :
من قدم اربعين رجلا من اخوانه فدعا لهم ثم دعا لنفسه ، استجيب له فيهم و فى نفسه؛
امام صادق (عليه السلام) فرمودند: كسى كه در قنوت نماز وتر براى چهل مؤ من وسپس براى خود دعا كند، خداوند دعاهاى وى را مستجاب گرداند.
(وسائل الشيعه ، ج 4، باب 45).
قال الصادق – عليه السلام -:
شرف المؤ من صلاته بالليل؛
شرف مومن به نماز شب او است .
(بحارالانوار، ج 87، ص 141).
قال على – عليه السلام -:
الدعاء ترس المؤ من ؛
دعا سپر مؤ من است .
(ميزان الحكمه ، ج 3 ص 247)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
فما من مؤ من مشى الى الجماعة الا خلف الله عليه اهوال يوم القيامة ، ثم يامر به الى الجنة ؛
پس مؤ منى نيست كه در راه نماز جماعت قدم بردارد مگر اين كه خداوند تبارك و تعالى ترس و هراس روز قيامت را براى او سبك مى گيرد، سپس او را امر مى كندبه ورود به بهشت .
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 372)
قال زين العابدين – عليه السلام -:
حق الموذن ، ان تعلم انه مذكر لك ربك – عز و جل – و داع لك الى حظك ، و عونك على قضاء فرض الله عليك ، فاشكره على ذلك شكرا للمحسنين اليك ؛
حق موذن بر تو آن است كه بدانى همانا او يادآورنده پروردگار تو و دعوت كننده تو به بهره ات از خدا است و يار تو در اداى واجب الهى است ، پس ‍ قدردان او باش ، همچون سپاسگزارى از كسانى كه به تو نيكى كرده اند.
(ميزان الحكمه ، ج 1، ص 83)
قال الباقر – عليه السلام -:
ايما مؤ من حافظ على الصلوات المفروضة فصلاها لوقتها فليس هذا من الغافلين ؛
هر مؤ منى محافظت بر نمازش نمايد، و او را در وقتش به جاآورد، از انسانهاى غافل شمرده نمى شود.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 79)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
لايزال الشيطان ذعزا من المؤ من ما حافظ على الصلوات الخمس ‍ لوقتهن فاذا ضيعهن تجرا عليه فادخله فى العظائم ؛
شيطان هميشه از مؤ من مى ترسد تا زمانى كه بر نمازهاى پنجگانه محافظت دارد و در وقتش به جا مى آورد، اما هنگامى كه وقت نماز را ضايع كرد بر او جراءت پيدا مى كند و او را در گناهان بزرگ مى اندازد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 18)
قال الصادق – عليه السلام -:
و انى لاحب للرجل منكم المؤ من اذا قام فى صلاة فريضة ان يقبل بقلبه الى الله .و لايشغل قلبه بامر الدنيا، فليس من مؤ من يقبل بقلبه فى صلاته الى الله الا اقبل الله اليه بوجهه و اقبل بقلوب المؤ منين اليه بالمحبة له بعد حب الله اياه ؛
همانا من مؤ منى از شما را دوست دارم كه وقتى به نماز فريضه مى ايستد، با قلبش به سوى خدا متوجه گردد و قلب خود را در نماز به دنيا مشغول نسازد، پس هيچ مومنى نيست كه با قلب خود در نمازش به سوى الله برود، مگر اينكه خداوند با همه الطافش به او رو مى آورد و بعد از آن قلوب همه مومنين هم از راه راءفت و مهربانى به سوى او رو مى آورد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 240)
قال الباقر – عليه السلام -:
اذا قام المؤ من فى الصلوة ، بعث الله الحور العين حتى يحدقن به ، فاذا انصرف و لم يسئل الله منهن شيئا انصرفن متعجبات ؛
هنگامى كه (نمازگزار) مؤ من به نماز مى ايستد، خداوند حورالعين را به طرفش مى فرستد آن چنان كه دور نمازگزار را مى گيرند و به او نگاه مى كنند، پس وقتى نمازگزار نمازش را تمام كرد و از خدا چيزى نخواست ، حورالعين با تعجب از او دور مى شوند.
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 27)
قال الصادق – عليه السلام -:
ليس من عبد مؤ من يقبل بقلبه على الله – عز و جل – فى صلوته و دعائه الا اقبل الله – عز و جل – عليه بقلوب المؤ منين اليه ؛
همانا بنده مؤ منى نيست كه با قلبش در نماز و دعاء به خدا رو كند، مگر اينكه خداوند قلبهاى مؤ منين را به طرف او متوجه كند.
(جامع احاديث الشيعه ، ج 5، ص 30)
قال الصادق – عليه السلام -:
و انى لاحب للرجل منكم المومن اذا قام فى صلاة فريضة ان يقبل بقلبه الى الله و لايشغل قلبه بامر الدنيا، فليس من مومن يقبل بقلبه فى صلاته الى الله اقبل الله اليه بوجهه و اقبل بقلوب المؤ منين اليه بالمحبة له بعد حب الله – عز و جل – اياه ؛
به درستى من مؤ منى از شما را دوست دارم كه وقتى به نماز واجب مى ايستد با قلبش به سوى خدا متوجه گردد و قلب خود را در حال نماز به دنيا مشغول نسازد، پس هيچ مؤ منى نيست كه با قلب خود در نمازش به سوى الله برود، مگر اين كه خداوند با همه الطافش به او رو مى آورد و بعد از آن قلوب همه مومنين هم از راه راءفت و مهربانى به سوى او رو مى آورند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 240.وسائل الشيعه ، ج 4، ص 686.ثواب الاعمال ، ص 163)
قال الصادق – عليه السلام -:
ايما مؤ من سجد الله سجدة لشكر نعمة غير صلاة ، كتب الله له بها عشر حسنات و مما عنه عشر سيئات و رفع له عشر درجات فى الجنان ؛
هر مؤ منى در غير از حال نماز سجده شكرى جهت نعمتى به جاى آورد، خداوند به آن خاطر ده حسنه براى او بنويسد و ده گناه از نامه عملش پاك كند و ده درجه براى او در بهشت بالا ببرد.
(ثواب الاعمال ، ص 83)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
علم الاسلام الصلاة فمن فرع لها قبلة و حافظ عليها بحدها و وقتها و سنتها فهو مؤ من ؛
نماز، پرچم اسلام است ، مؤ من واقعى كسى است كه دل به آن دهد و مراقب حدود و آداب وقت آن باشد.
(كنزالعمال ، ج 7، حديث 1887)
قال على – عليه السلام -:
و قد عرف حقها (الصلوة ) رجال من المؤ منين الذين تشغلهم عنها زينة متاع ، و لاقرة عين من ولد و لا مال ، يقول الله سبحانه : ((رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع عن ذكر الله و اقام الصلوة و ايتاء الزكوة )) ؛
حق نماز را مؤ منين شناخته اند كه نه زينت هاى دنيا، نه نور چشمى ها از فرزند و مال ، آنان را از عبادت پروردگارشان باز نمى دارد زيرا كه خداوند سبحان ميگويد: ((مردانى هستند كه تجارت و داد و ستد آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زكات باز نمى دارد)).
(نهج البلاغه ، خطبه ، 199)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
اذا قام العبد المؤ من فى صلاته نظر الله – عز و جل – اليه ؛
وقتى كه بنده مؤ من به نماز مى ايستد، خداوند سبحان به او نظر مى كند.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 21)
قال الباقر – عليه السلام -:
فما من مؤ من يوافق تلك الساعة ان يكون ساجدا او راكعا او قائما الا حرم الله جسده على النار ؛
هيچ مؤ منى نيست كه در چنين وقت نماز در حال سجود و يا ركوع يا قيام باشد، مگر اين كه خدا جسمش را بر آتش حرام كرده است.
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 27)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
اذا قام العبد المؤ من فى صلاته نظر الله – عز و جل – اليه او قال اقبل الله عليه حتى ينصرف و اظلته الرحمة من فوق راءسه الى افق السماء و الملئكة تحفه من حوله الى افق السماء و كل الله به ملكا قائما على راءسه يقول له ايها المصلى لو تعلم من ينظر اليك و من تناجى ما التفت و لازلت من موضعك ابدا؛
هرگاه بنده مؤ من به نماز برخيزد، خداوند به او نظر مى كند (يا فرمود) خداوند به او روى مى كند تا از نماز فارغ شود و رحمت از بالاى سرش تا افق آسمان بر او سايه مى افكند و فرشتگان اطراف او را تا آسمان مى پوشانند و خداوند فرشته اى را بر سر او موكل مى كند كه به او مى گويد اى نمازگزار! اگر بدانى چه كسى به تو نظر مى كند و با چه كسى مناجات مى كنى ، به چيز ديگرى توجه نخواهى كرد و هرگز از جايگاه خود كنار نخواهى رفت .
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 10.وسائل الشيعه ، ج 3، ص 21)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلاة سلاح على الكافر ؛
نماز سلاح مؤ من عليه كافر است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 56 و 231)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلاة زاد للمؤ من من الدنيا الى الاخرة ؛
نماز زاد و توشه مؤ من در دنيا براى آخرت مى باشد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 232)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
ما من ليلة الا و ملك الموت ينادى يا اهل القبور لمن تغبطون اليوم ….فيقول الموتى : انما نغبط المؤ منين فى مساجدهم لانهم يصلون و لا نصلى …؛
هر شب فرشته مرگ ندا مى كند: اى اهل قبور!نسبت به چه كسى غبطه مى خوريد؟.. مردگان در جواب گويند: ما به مؤ منانى غبطه مى خوريم كه در مساجد نماز مى خوانند در حالى كه ما نماز نمى خوانيم .
(ارشاد القلوب ، ص 65)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلاة نورالمؤ من و الصلاة نور من الله ؛
نماز نور مؤ من است و نماز نورى از خداوند است .
(جامع احاديث الشيعه ، ص 4 و 15)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
ان الصلوة قربان المؤ من ؛
همانا نماز خواندن وسيله نزديكى مؤ من به خداست .
(كنزالعمال ، حديث 18907)
قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
الصلوة ، معراج المؤ من ؛
نماز، معراج مؤ من است .
(كشف الاسرار، ج 2، ص 676، سرالصلوة ، ص 7، اعتقادات مجلسى ، ص ‍ 29)
امام صادق عليه‏السلام :
شَرَفُ المُؤمِنِ صلاتُهُ بالليلِ ، وعِزُّ المؤمِنِ كَفُّهُ عن أعراضِ الناسِ ؛
شرافت مؤمن ، نماز شب اوست ، و عزّت مؤمن ، خوددارى او از لطمه زدن به آبروى مردم .
الكافي : 3 / 488 / 9 منتخب ميزان الحكمة : 330
امام باقر عليه‏السلام :
أيّما مُؤمِنٍ حافَظَ علَى الصَّلواتِ المَفروضَةِ فَصَلاّها لِوَقتِها فَلَيسَ هذا مِن الغافِلينَ؛
هر مؤمنى كه به نمازهاى واجب اهميت دهد و آنها را به وقتش بخواند ، از غافلان نيست .
الكافي : 3 / 270 / 14 منتخب ميزان الحكمة : 430
امام‏صادق عليه‏السلام :
يَنبَغي للمؤمنِ أن لا يَموتَ حتّى يَتَعَلَّمَ القرآنَ ، أو يكونَ في تَعَلُّمِهِ؛
سزاوار است كه مؤمن پيش از آن كه بميرد ، قرآن را بياموزد يا در حال آموختن آن بميرد .
الدعوات : 220 / 600 منتخب ميزان الحكمة : 460
امام صادق علیه السلام فرمودند:
إِنَّ المُؤمِنَ یَغبِطُ وَلایَحسُدُ وَالمُنافِقُ یَحسُدُ وَلایَغبِطُ؛
مؤمن غبطه مى خورد و حسادت نمى ورزد، منافق حسادت مى ورزد و غبطه نمى خورد.
کافى، ج2، ص307، ح7
امام صادق علیه السلام فرمودند:
إِنَّ اللّه فَوَّضَ إِلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ کُلَّها وَلَم یُفَوِّض إِلَیهِ أَن یَکونَ ذَلیلاً أَما تَسمَعُ اللّه تَعالى یَقولُ:(وَ لِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنینَ)؟ فَالمُؤمِنُ یَکونُ عَزیزا وَلا یَکونُ ذَلیلاً قالَ: إِنَّ المُؤمِنَ أَعَزُّمِنَ الجَبَلِ لأَِنَّ الجَبَلَ یُستَقَلُّ مِنهُ بِالمَعاوِلِ وَالمُؤمِنُ لایُستَقَلُّ مِن دینِهِ بِشَىْ ءٍ؛
خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد. مگر نشنیده اى که خداى تعالى مى فرماید:عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است؟ پس، مؤمن عزیز است و ذلیل نیست. [در ادامه] فرمودند: مؤمن از کوه محکم تر است، زیرا از کوه با ضربات تیشه کم مى شود اما با هیچ وسیله اى از دین مؤمن نمى توان کاست.
التهذیب، ج6، ص179 ح367
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم فرمودند:
اِتَّقُوااللّه وَأَصلِحواذاتَ بَینِکُمْ فَإِنَ اللّه یُصلِحُ بَینَ المُؤمِنینَ یَومَ القیامَةِ؛
تقواى الهى داشته باشید و اصلاح کنید میان خودتان را زیرا خداوند در روز قیامت میان مؤمنین را اصلاح مى کند.
محجة البیضاء، ج3، ص373
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم فرمودند:
مَن واسَى الفَقیرَ وَأَنصَفَ النّاسَ مِن نَفسِهِ فَذلِکَ المُؤمِنُ حَقّا؛
هر کس به نیازمند کمک مالى کند و با مردم منصفانه رفتار نماید چنین کسى مؤمن حقیقى است.
خصال، ص 47
امام علی علیه السلام فرمودند:
مَن أمَرَ بِالمَعروفِ شَدَّ ظَهرُ المُؤمِنِ وَمَن نَهى عَنِ المُنکَرِ أَرغَمَ أَنفَ المُنافِقِ وَأَمِنَ کَیدَهُ؛
هر کس امر به معروف کند به مؤمن نیرو مى بخشد و هر کس نهى از منکر نماید بینى منافق را به خاک مالیده و از مکر او در امان مى ماند.
کافى، ج2، ص50، ح1
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم فرمودند:
یا عَلىُّ، مِن کَرامَةِ المُؤمِنِ عَلَى اللّه اَنـَّهُ لَم یَجعَل لاَِجلِهِ وَقتا حَتّى یَهُمَّ بِبائقَةٍ فَاِذا هَمَّ بِبائقَةٍ قَبَضَهُ اِلَیهِ ؛
اى على! از ارجمندى مؤمن در نزد خدا این است که برایش وقت مرگ، معیّن نفرموده است، تا زمانى که قصد شرّى کند. آن گاه خداوند جانش را بستاند.
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 40، ح 90
امام صادق علیه السلام فرمودند:
مَن اَحصى عَلى اَخیهِ المُؤمِنِ عَیبا لِیَعیبَهُ بِهِ یَوما ما کانَ مِن اَهلِ هذِهِ الآیَةِ قالَ اللّه عَزَّوَجَلَّ: اِنَّ الَّذینَ یُحِبّونَ اَن تَشیعَ الفِاحِشَةُ فِى الَّذینَ آمَنوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ فِى الدُّنیا وَ الآخِرَةِ وَ اللّه یَعلَمُ وَ اَ نتُم لا تَعلَمونَ ؛
هر کس درصدد عیب جویى برادر مؤمنش برآید، تا با آن روزى او را سرزنش کند، مشمول این آیه است: کسانى که دوست دارند، زشتى ها در میان مردم با ایمان شیوع پیدا کند، عذاب دردناکى براى آنان در دنیا و آخرت خواهد بود و خداوند مى داند و شما نمى دانید.
مستدرک الوسایل، ج 9، ص 110، ح 10379
امام صادق علیه السلام فرمودند:
اِنَّ لِلمُؤمِنِ عَلى المُؤمِنِ سَبعَةَ حُقوقٍ، فَاَوجَبُها اَن یَقولَ الرَّجُلُ حَقّا وَ اِن کانَ عَلى نَفسِهِ اَو عَلى والِدَیهِ، فَلا یَمیلَ لَهُم عَنِ الحَقِّ؛
مؤمن را بر مؤمن، هفت حق است. واجب ترین آنها این است که آدمى تنها حق را بگوید، هر چند بر ضد خود یا پدر و مادرش باشد و به خاطر آنها از حق منحرف نشود.
بحار الأنوار، ج 74، ص223، ح 8
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم فرمودند:
وَالّذى نَفسى بِیَدِهِ لاتَدخُلُوا الجَنَّةَ حَتّى تُؤمِنوا وَ لا تُؤمِنوا حَتّى تَحابّوا أولا أدُلُّـکُم عَلى شَئىٍ اِذا فَعَلتُموهُ تَحابَبتُم؟ اَفشُوا السَّلامَ بَینَـکُم؛
به خدایى که جانم در اختیار اوست، وارد بهشت نمى شوید مگر مؤمن شوید و مؤمن نمى شوید، مگر این که یکدیگر را دوست بدارید. آیا مى خواهید شما را به چیزى راهنمایى کنم که با انجام آن، یکدیگر را دوست بدارید؟ سلام کردن بین یکدیگر را رواج دهید.
مشکاة الانوار، ص 157
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
زبان‌ ، كليد هر خوبى‌ و بدى‌ است‌ ، پس‌ سزاوار است‌ كه‌ مؤمن‌ بر زبان‌ خود مهر زند ،چنانكه‌ بر طلا و نقره‌اش‌ مهر مى‌زند .
تحف‌العقول‌ ، ص‌ 308
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
با منافق‌ با زبانت‌ مدارا كن‌ ، و مؤمن‌ را از دل‌ دوست‌ بدار ، و اگر با يهودى‌ نيزهمنشين‌ شدى‌ ، خوشرفتارى‌ كن‌ .
تحف‌العقول‌ ، ص‌ 301
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
در هر قضاى‌ الهى‌ ، براى‌ مؤمن‌ خيرى‌ نهفته‌ است‌ .
تحف‌العقول‌ ، ص‌ 302
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
مؤمن‌ برادر مؤمن‌ است‌ ، او را دشنام‌ نمى‌دهد ، از او دريغ‌ نمى‌كند ، و به‌ او گمان‌ بد نمى‌برد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربى‌ ، ج‌ 75 ، ص‌ 176
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
چون‌ مؤمن‌ با مؤمنى‌ دست‌ دهد، پاك‌ و بى‌گناه‌ از يكديگر جدا مى‌شوند .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربى‌ ، ج‌ 73 ، ص‌ 20
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
خداوند عزوجل‌ از ميان‌ بندگان‌ مؤمنش‌ آن‌ بنده‌اى‌ را دوست‌ دارد كه‌ بسيار دعا كند، پس‌ بر شما باد دعا در هنگام‌ سحر تا طلوع‌ آفتاب‌ ، زيرا آن‌ ، ساعتى‌ است‌ كه‌ درهاى‌ آسمان‌ در آن‌ هنگام‌ باز گردد و روزيها در آن‌ تقسيم‌ گردد و حاجتهاى‌ بزرگ‌ بر آورده‌ شود .
كافى‌ ، ج‌ 2 ، ص‌478
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
خداوند بنده‌ مؤمنش‌ را با بلا مورد لطف‌ قرار مى‌دهد، چنان كه‌ سفر كرده‌اى‌ براى‌ خانواده‌ خود هديه‌ مى‌فرستد ، و او را از دنيا پرهيز مى‌دهد ، چنانكه‌ طبيب‌ مريض‌ را پرهيز مى‌دهد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربى‌ ، ج‌ 75 ، ص‌ 180
امام سجّاد عليه‏السلام می فرمایند:
مَن سَقى مُؤمنا مِن ظَمَأٍ سَقاهُ اللّه‏ُ مِنَ الرَّحيقِ الَمختوم؛
هركه مؤمن تشنه‏اى را آب دهد خداوند او را از شراب سر به مُهر بهشتى بنوشاند .
الكافي : 2 / 201 / 5
پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
المُؤْمِنُ يَأْكُلُ بشَهْوَةِ أهْلِهِ، والمُنَافِقُ يَأْكُلُ أهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ .
مؤمن ، به ميل خانواده‏اش خود غذا مى‏خورد و منافق ، خانواده‏اش به ميل او مى‏خورند .
بحار الأنوار : 62 / 324
امام حسن عسكري(علیه السلام) فرمودند:
چه زشت است كه مؤمن هوسي داشته باشد كه او را خوار كند.
(كافي/2/320)
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ینبغی أن یکون للمؤمن ثمانیه خصال: وقار عند الهزاهز و صبر عند البلاء و شکر عند الرّخاء و قنوع بما رزقه اللَّه عزّ و جلّ، لا یظلم الأعداء و لا یتحامل على الاصدقاء بدنه فی تعب و النّاس منه فی راحه؛
مؤمن باید هشت صفت داشته باشد وقار در حوادث سخت و صبر به هنگام بلیه و شکر به هنگام گشایش و قناعت به روزى اى که خداى والا داده است به دشمنان ستم نکند و مزاحم دوستان نشود، تنش به رنج باشد و مردم از او در آسایش باشند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
یطبع المؤمن على کلّ خلق لیس الخیانه و الکذب؛
مؤمن هر خوئى تواند داشت مگر خیانت و دروغ گوئى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ویل لمن استطال على مسلم فانتقص حقّه؛
واى بر آن که به مؤمنى تطاول کند و حق او را بکاهد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
وصب المؤمن کفّاره الخطایا؛
بیمارى مؤمن کفاره گناهان است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
و أی المؤمن حقّ واجب؛
وعده مؤمن حقى است (که اداى آن) واجب است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نیّه المؤمن أبلغ من عمله؛
نیت مؤمن از عمل وى شایسته تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نیّه المؤمن خیر من عمله و عمل المنافق خیر من نیّته و کلّ یعمل على نیّته فإذا عمل المؤمن عملا نار فی قلبه نور؛
نیت مؤمن از عمل او بهتر است و عمل منافق از نیت او بهتر است و هر کدام بر نیت خود کار مى کنند و چون مؤمن عملى کند در قلب وى نورى روشن شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نعم سلاح المؤمن الصّبر و الدّعاء؛
چه نیکو سلاحى است صبر و دعا براى مؤمن.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نعم العطیّه کلمه حقّ تسمعها ثمّ تحملها إلى أخ لک مسلم؛
چه نیکو عطائی است سخن حقى که بشنوى و به برادر مؤمن خویش برسانى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ الذی یخالط النَّاسِ وَ یصبر عَلَى أَذَاهُمْ أَفْضَلُ مِنَ الْمُؤْمِنِ الذی لَا یخالط النَّاسِ وَ لَا یصبر عَلَى أَذَاهُمْ ؛
مؤمنى که با مردم آمیزش کند و بر آزارشان صبر کند از مؤمنى که با مردم آمیزش نکند و بر آزارشان صبر نکند بهتر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ بخیر عَلَى کلّ حَالٍ ، ینزع نَفْسِهِ مِنْ بین جنبیه وَ هُوَ یحمد اللَّهُ ؛
مؤمن همیشه خوب است جانش از تن می رود و خدا را ستایش مى کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ مِنْ أَهْلِ الإیمان بِمَنْزِلِهِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ یألم الْمُؤْمِنِ لِأَهْلِ الإیمان کما یألم الْجَسَدِ لِمَا فی الرَّأْسِ ؛
مؤمن نسبت به اهل ایمان چون سر نسبت به تن است مؤمن از رنج مؤمنان رنجور شود چنان که تن از رنج سر رنجور گردد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ یألف وَ لَا خیر فیمن لَا یألف وَ لَا یؤلف ؛
مؤمن الفت گیرد و هر که الفت نگیرد و الفت نیارد خیرى در او نیست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِ کالبنیان الْمَرْصُوصِ یشدّ بَعْضُهُ بَعْضاً؛
مؤمن نسبت به مؤمن چون بناى محکم است که اجزاى آن یکدیگر را استحکام بخشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ مرآه الْمُؤْمِنِ وَ الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ یحوطه مِنْ وَرَائِهِ ؛
مؤمن آئینه مؤمن است مؤمن برادر مؤمن است از پشت سر مراقب اوست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُونَ هیّنون لیّنون کالحمل الْأَلْفِ إِنْ قید إنقاد وَ إِذَا أنیخ عَلَى صخره إستناخ ؛
مؤمنان نرم خو و ملایمند چون شتر دست آموز که اگر بکشندش برود و اگر بر سنگى به خوابانندش بخوابد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ منفعه إِنْ ماشیته نفعک وَ إِنْ شَاوَرَتْهُ نفعک وَ إِنْ شارکته نفعک وَ کلّ شی ء مِنْ أَمْرِهِ منفعه ؛
مؤمن مایه سود است اگر همراهش شوى سودت دهد و اگر با وى مشورت کنى سودت دهد و اگر شریکش شوى سودت دهد و همه کار وى مایه سود است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمُؤْمِنُ هیّن لیّن حَتَّى تخاله مِنْ اللین أَحْمَقُ ؛
مؤمن نرم خو و ملایم است تا آنجا که از نرم خوئى احمقش پندارى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن أخوا المؤمن لا یدع نصیحته على کلّ حال؛
مؤمن برادر مؤمن است و به هر حال از خیر خواهى او چشم نپوشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن یسیر المئونه؛
مؤمن کم حاجت است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن کیّس فطن حذر؛
مؤمن هوشیار و دقیق و محتاط است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن یوم القیمه فی ظلّ صدقته؛
مؤمن روز قیامت در سایه صدقه خویش است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن غرّ کریم و الفاجر خبّ لئیم؛
مؤمن شریف و کریم است و فاجر فریبکار و فرومایه است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن للمؤمن کالبنیان یشدّ بعضه بعضا؛
مؤمن نسبت به مؤمن چون بناست که قسمتى از آن قسمت دیگر را محکم کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن من أمنه النّاس على أنفسهم و أموالهم و دمائهم؛
مؤمن آن است که مردم او را بر جان و مال و خون خویش امین شمرند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أذاع فاحشه کان کمبتدیها و من عیّر مؤمنا بشی ء لم یمت حتّى یرکبه؛
هر که عمل بدى را شایع کند چون عامل آن است و هر که مؤمنى را به کارى عیب کند نمیرد تا مرتکب آن شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أفضل العمل إدخال السّرور على المؤمن تقضی عنه دینا، تقضی له حاجه، تنفّس له کربه؛
از بهترین عملها خوشحال کردن مؤمن است یعنى دین وى را ادا کنى، حاجتى از او بر آورى یا محنتى از او بر طرف کنى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من کرامه المؤمن على اللَّه تعالى نقاء ثوبه و رضاه بالیسیر؛
از لوازم حرمت مؤمن نزد خدا است که جامه اش پاکیزه باشد و به اندک خشنود گردد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من رمى مؤمنا بکفر فهو کقتله؛
هر که مؤمنى را به کفر نسبت دهد چنان است که او را کشته باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أخاف مؤمنا کان حقّا على اللَّه أن لا یؤمنه یوم القیمه؛
هر که مؤمنى را بترساند بر خدا واجب است روز قیامت ایمنش نکند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أذلّ عنده مؤمن فلم ینصره و هو یقدر على أن ینصره أذلّه اللَّه على رؤس الأشهاد یوم القیامه؛
هر که مؤمنى را پیش او خوار کنند و تواند یارى او کند و نکند روز قیامت خدا پیش همگان خوارش کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من سرّته حسنته و ساءته سیّئته فهو مؤمن؛
هر که از اعمال خویش خرسند و از اعمال بد خویش دلتنگ شود، مؤمن است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من نفّس من مسلم کربه من کرب الدّنیا نفّس اللَّه عنه کربه من کرب یوم القیامه، و من یسّر على معسر یسّر اللَّه علیه فی الدّنیا و الآخره، و من ستر على مسلم ستر اللَّه علیه فی الدّنیا و الآخره؛
هر که غمى از غمهاى دنیا را از مؤمنى بردارد خدا غمى از غمهاى روز قیامت از او بردارد و هر که بر تنگدستى آسان گیرد خدا در دنیا و آخرت بر او آسان گیرد و هر که راز پوش مسلمانى شود خدا در دنیا و آخرت راز پوش وى شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ملعون من ضارّ مؤمنا أو مکر به؛
هر که به مؤمنى زیان رساند یا با او حیله کند ملعون است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مثل المؤمن کالبیت الخرب فی الظّاهر فإذا دخلته وجدته مونقا و مثل الفاجر کمثل القبر المشرّف المجصّص یعجب من رآه و جوفه ممتلئ نتنا؛
حکایت مؤمن چون خانه اى است به ظاهر خراب که چون وارد آن شوى ببینى پاکیزه است و حکایت بد کار چون قبر مرتفع گچ کارى است بیننده را به شگفت آرد و باطن آن از عفونت پر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مثل المؤمن مثل سبیکه الذّهب إن نفخت علیها احمرّت و إن وزنت لم تنقص؛
حکایت مؤمن چون شمس طلا است اگر بر آن بدمند تا سرخ شود و وزنش کنند کمتر نشده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مثل المؤمن مثل النّخله، ما أخذت منها من شی ء نفعک؛
حکایت مؤمن چون نخل است هر چه از آن گیرى سودت دهد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مثل المؤمن کمثل المنخله لا تأکل إلّا طیّبا و لا تضع إلّا طیّبا؛
حکایت مؤمن چون غربال است جز پاکیزه نخورد و جز پاکیزه ندهد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مثل المؤمن مثل السّنبله یحرّکها الرّیح فتقوم مرّه و تقع أخرى و مثل الکافر کمثل الارزه لا تزال قائمه حتّى تنقعر؛
حکایت مؤمن چون خوشه است که باد آن را تکان دهد نوبتى بایستد و نوبت دیگر بیفتد و حکایت کافر چون درخت صنوبر است که پیوسته به پا باشد تا از ریشه بر آید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما یحلّ لمؤمن أن یشتدّ إلى أخیه بنظره تؤذیه؛
روا نیست که مؤمنى به برادر خویش به تندى نظر کند که مایه آزار او شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما شبّهت خروج المؤمن من الدّنیا إلّا مثل خروج الصّبیّ من بطن أمّه من ذلک الغمّ و الظلمه إلى روح الدّنیا؛
برون شدن مؤمن را از دنیا به برون شدن کودک از شکم مادر از آن محنت و ظلمت به ر راحت دنیا تشبیه می کنم.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما استفاد المؤمن بعد تقوى اللَّه عزّ و جلّ خیرا له من زوجه صالحه إن أمرها أطاعته و إن نظر إلیها سرّته و إن أقسم علیها أبرّته و إن غاب عنها نصحته فی نفسها وماله؛
مؤمن پس از پرهیزکارى خداى عز و جل چیزى بهتر از زن پارسائى که فرمانش دهد اطاعت کند و اگر بدو نگرد مسرورش کند و اگر در باره او قسم خورد قسمش را رعایت کند واگر از او غایب شود مال وى و عفت خویش حفظ کند، چیزى بهتر از این نیابد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما اجتمع الرّجاء و الخوف فی قلب مؤمن إلا أعطاه اللَّه عزّ و جلّ الرّجاء و آمنه الخوف؛
امید و ترس در دل مؤمن مجتمع نشود جز آن که خدا عز و جل امید بدو عطا کند و از بیم ایمنش سازد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما یصیب المؤمن وصب و لا نصب و لا سقم و لا آذى و لا حزن إلّا کفّر اللَّه به من خطایاه؛
رنج و سختى و مرض و آزارى و غمى به مؤمن نرسد مگر خدا در قبال آن از گناهان وى محو کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا ینبغی لمؤمن أن یذلّ نفسه؛
شایسته مؤمن نیست که خویشتن را خوار کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا یلدغ المؤمن من جحر مرّتین؛
مؤمن از یک سوراخ دو بار گزیده نمى شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا یؤمن عبد حتّى یحبّ لنفسه من الخیر ما یحبّ لأخیه المسلم؛
بنده اى مؤمن نباشد تا هر چیزى براى خویش مى خواهد براى برادر مسلمان خویش بخواهد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تجتمع خصلتان فی مؤمن: البخل و الکذب؛
دو صفت در مؤمن فراهم نشود بخل و دروغ.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیغشینّ أمّتی من بعدی فتن کقطع اللّیل المظلم، یصبح الرّجل فیها مؤمنا و یمسی کافرا، یبیع أقوام دینهم بعرض من الدّنیا قلیل؛
پس از من امتم را فتنه ها خواهد گرفت چون پاره هاى شب تاریک که در اثناى آن مرد به صبح مؤمن است و به شب کافر شود و کسانى دینشان را به مال ناچیز دنیا فروشند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس من خلق المؤمن الملق؛
تملق از اخلاق مؤمن نیست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس من أخلاق المؤمن التّملّق و لا الحسد إلّا فی طلب العلم؛
تملق و حسد بر مؤمن روا نیست مگر در طلب علم.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس شی ء أکرم على اللَّه تعالى من المؤمن؛
هیچ چیز نزد خداى والا گرامى تر از مؤمن نیست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس المؤمن بالطّعّان و لا اللّعان و لا الفاحش و لا البذی ء؛
مؤمن طعنه زن و لعنت گر و بد گو و بد زبان نیست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس المؤمن الّذی یشبع و جاره جائع إلى جنبه؛
هر که سیر باشد و همسایه اش پهلوى وى گرسنه باشد، مؤمن نیست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیبشر فقراء المؤمنین بالفراغ یوم القیامه قبل الأغنیاء بمقدار خمسمائه عام هؤلاء فی الجنّه ینعمون و هؤلاء یحاسبون؛
مؤمنان فقیر را بشارت که روز قیامت به اندازه پانصد سال زودتر از اغنیا فارغ شوند آنان در بهشت متنعمند و اینان حساب پس مى دهند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لو أنّ أهل السّماء و الأرض أشرکوا فی ذمّ مؤمن لکبّهم اللَّه عزّ و جلّ فی النّار؛
اگر مردم آسمان و زمین در مذمت مؤمنى شرکت کنند خداى عز و جل در آتش واژگونشان کند.
نهج الفصاحه   
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لن یشبع المؤمن من خیر یسمعه حتّى یکون منتهاه الجنّه؛
مؤمن از استماع خیر سیرى نگیرد تا سرانجامش بهشت شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
للمؤمن أربعه أعداء: مؤمن یحسده و منافق یبغضه و شیطان یضلّه و کافر یقاتله؛
مؤمن چهار دشمن دارد، مؤمنى که بر او حسد برد و منافقى که دشمنش دارد و شیطانى که گمراهش کند و کافرى که با او پیکار کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لأن أعین أخی المؤمن على حاجته أحبّ إلیّ من صیام شهر و اعتکاف فی المسجد الحرام؛
این که برادر مؤمن خویش را بر حاجت وى اعانت کنم پیش من از یک ماه روزه و اعتکاف در مسجد الحرام محبوب تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الکلمه الحکمه ضالّه المؤمن فحیث وجدها فهو أحقّ بها؛
سخن حکمت آمیز گمشده مؤمن است و هر کجا بیابدش بدان شایسته تر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلّ خلّه یطبع علیها المؤمن إلّا الخیانه و الکذب؛
مؤمن هر صفتى تواند داشت مگر خیانت و دروغ.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
علیک بالعلم فإنّ العلم خلیل المؤمن و الحلم وزیره و العقل دلیله و العمل قیّمه و الرّفق أبوه و اللّین أخوه و الصّبر أمیر جنوده؛
علم جوئید که علم یار مؤمن است و بردبارى وزیر اوست و عقل دلیل اوست و عمل سرپرست اوست و ملایمت پدر اوست و مدارا برادر اوست و صبر امیر سپاهیان اوست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
عجبا للمؤمن فو اللَّه لا یقضی اللَّه للمؤمن قضاء إلّا کان خیرا له؛
کار مؤمن عجیب است به خدا که خدا قضائى براى مؤمن مقرر ندارد مگر مایه خیر او باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
عجبا لأمر المؤمن، إنّ أمره کلّه له خیر و لیس ذلک لأحد إلّا للمؤمن إن أصابته سرّاء شکر و کان خیرا له و إن أصابته ضرّاء صبر فکان خیرا له؛
کار مؤمن عجیب است که کار او همه برایش نیک است و هیچ کس جز مؤمن چنین نیست اگر سختى بدو رسد، شکر کند و براى او نیک باشد و اگر مرضى بدو رسد، صبر کند و براى او نیک باشد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّلاه نور المؤمن؛
نماز نور مؤمن است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الدّنیا سجن المؤمن و جنّه الکافر؛
دنیا زندان مؤمن است و بهشت کافر.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الدّعاء سلاح المؤمن؛
دعا سلاح مؤمن است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خیار المؤمنین القانع و شرارهم الطّامع؛
بهترین مؤمنان کسى است که قانع است و بدترین آنها کسى است که طمع کار است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خمس لیس لهنّ کفّاره: الشّرک باللَّه و قتل النّفس بغیر حقّ و بهت المؤمن و الفرار من الزّحف و یمین صابره یقتطع بها مالا بغیر حقّ؛
پنج گناهست که محوشدنى نیست، شریک قرار دادن براى خدا و کشتن کسان بناحق و بهتان زدن به مؤمن و فرار از جنگ و قسم ناحق که به وسیله آن مال کسان را ببرند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خلق اللَّه یحیى ابن زکریّا فی بطن أمّه مؤمنا و خلق فرعون فی بطن أمّه کافرا؛
خداوند یحیى پسر زکریا را در شکم مادر مؤمن خلق کرد و فرعون را در شکم مادر کافر آفرید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خصلتان لا یجتمعان فی مؤمن: البخل و سوء الخلق؛
دو صفت است که در مؤمن جمع نشود بخل و بدخوئى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحمّى حظّ کلّ مؤمن من النّار و حمّى لیله تکفّر خطایا سنه؛
تب قسمت مؤمن از آتش جهنم است و تب یک شب گناهان یک سال را محو می کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحکمه ضالّه المؤمن یأخذها ممّن سمعها و لا تبالی فی أیّ وعاء خرجت؛
حکمت گمشده مؤمن است از هر که بشنود فرا گیرد و اهمیت ندهد که از کجا آمده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ترى المؤمنین فی تراحمهم و توادّهم و تعاطفهم کمثل الجسد اذا اشتکى عضوا تداعى له سایر جسده بالسّهر و الحمّى؛
مؤمنان در مهربانى و دوستى یکدیگر چون اعضاى یک پیگرند که وقتى عضوى بدرد آید اعضاى دیگر آرام نگیرند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تحفه المؤمن فی الدّنیا الفقر؛
ارمغان مؤمن در این جهان فقر است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تحفه المؤمن الموت؛
مرگ ارمغان مؤمن است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تجد المؤمن مجتهدا فیما یطیق متلهّفا على ما لا یطیق؛
مؤمن چنان است که در کار خیر هر چه تواند کوشد و هر چه را نتواند به آرزو خواهد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
بئس القوم قوم یمشی المؤمن فیهم بالتّقیّه و الکتمان؛
چه بدند مردمى که مؤمن در میان آنها با تقیه و کتمان راه رود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أیّها النّاس اتّقوا اللَّه فو اللَّه لا یظلم مؤمن مؤمنا إلّا انتقم اللَّه تعالى منه یوم القیامه؛
اى مردم از خدا بترسید به خدا مؤمنى، مؤمنى را ستم نکند جز آن که روز رستاخیز خدا از او انتقام گیرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ من موجبات المغفره إدخال السّرور على أخیک المؤمن؛
از جمله لوازم آمرزش این است که برادر مؤمن خود را خرسند سازى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ ممّا یلحق المؤمن من عمله و حسناته بعد موته علما نشره و ولدا صالحا ترکه و مصحفا ورّثه أو مسجدا بناه أو بیتا لابن السّبیل بناه أو نهرا أجراه أو صدقه أخرجها من ماله فی صحّته و حیاته تلحقه من بعد موته؛
از جمله اعمال و نیکی هاى مؤمن که بعد از مرگ بدو می رسد دانشى است که منتشر کرده باشد و فرزند پارسائی است که به جا گذاشته باشد و قرآنى است که به ارث گذاشته باشد یا مسجدى که بنا کرده باشد یا خانه اى که براى کاروانیان بپا کرده باشد یا نهرى که به کمک او جریان یافته باشد یا مالى که در دوران صحت و حیات از مال خویش جدا کرده باشد همه اینها پس از مرگ بدو می رسد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ حقّا على المؤمنین أن یتوجّع بعضهم لبعض کما یألّم الجسد الرّأس؛
مؤمنان باید از رنج یک دیگر متألم شوند چنان که تن از رنج سر متأثر مى شود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أوّل ما یجازى به المؤمن بعد موته أن یغفر لجمیع من تبع جنازته؛
نخستین پاداشى که پس از مرگ به مؤمن مى دهند این است که همه کسانى که دنبال جنازه او رفته اند آمرزیده شوند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المؤمن یجاهد بسیفه و لسانه؛
مؤمن با شمشیر و زبان خود جهاد می کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المؤمن ینضی شیطانه کما ینضی أحدکم بعیره فی السّفر؛
مؤمن شیطان خود را لاغر مى کند چنان که یکى از شما اشتر خود را در سفر لاغر می کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المؤمن یوجر فی نفقته کلّها إلّا شیئا جعله فی التّراب أو البناء؛
مؤمن از مخارج خود ثواب می برد جز آنچه به خاک سپارد یا ساختمان کند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المؤمن لیدرک بحسن الخلق درجه القائم الصّائم؛
مؤمن به وسیله خوش خلقى به مقام نماز شب گزار و روزه دار می رسد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه یبتلی عبده المؤمن بالسّقم حتّى یکفّر عنه کلّ ذنب؛
خداوند بنده مؤمن خود را به مرض مبتلا مى کند تا همه گناهان او بریزد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى یغار و إنّ المؤمن یغار و غیره اللَّه أن یأتی المؤمن ما حرّم اللَّه علیه؛
خداوند غیرت می برد و مؤمن غیرت می برد غیرت خدا این است که مؤمن مرتکب کارى شود که خدا حرام کرده است.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى یحبّ العبد المؤمن المحترف؛
خداوند بنده مؤمن پیشه ور را دوست دارد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى یبغض المؤمن الّذی لا زبر له؛
خداوند مؤمنى را که عقل ندارد، دشمن دارد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى لیحمی عبده المؤمن من الدّنیا و هو یحبّه کما تحمون مریضکم الطّعام و الشّراب تخافون علیه.
خداوند چون بنده مؤمن خود را دوست دارد او را از دنیا پرهیز می دهد چنان که شما مریض خود را از بیم مرض از خوردن و نوشیدن پرهیز می دهید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالى لا یظلم المؤمن حسنه یعطی علیها فی الدّنیا و یثاب علیها فی الآخره و أمّا الکافر فیطعم بحسناته فی الدّنیا حتّى إذا أفضى إلى الآخره لم تکن له حسنه یعطى بها خیرا.
خداوند هیچ یک از کارهاى نیک مؤمن را از قلم نمى اندازد و در دنیا و آخرت پاداش آن را مى دهد؛ ولى کافر در دنیا به وسیله کارهاى نیک خود روزى می خورد و همین که به آخرت رسید کار نیکى ندارد که به وسیله آن پاداش یابد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ الصّدقه لتطفی عن أهلها حرّ القبور و إنّما یستظلّ المؤمن یوم القیامه فی ظلّ صدقته؛
صدقه گرماى قبر صدقه دهندگان را تخفیف مى دهد و مؤمن روز رستاخیز در سایه صدقه خویش قرار می گیرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ افضل عمل المؤمن الجهاد فی سبیل اللَّه؛
بهترین عمل مؤمن، جهاد در راه خداست.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ألا أعلّمک خصلات ینفعک اللَّه تعالى بهنّ؟ علیک بالعلم فإنّ العلم خلیل المؤمن و الحلم وزیره و العقل دلیله و العمل قیّمه و الرّفق أبوه و اللّین أخوه و الصّبر أمیر جنوده؛
مى خواهى صفاتى به تو بیاموزم که خداوند تو را به آنها منتفع سازد؟ دانش آموز که دانش دوست مؤمن است و بردبارى پشتیبان او و عقل رهبر و عمل قیم و مدارا پدر و ملایمت برادر اوست و صبر امیر سپاه وى به شمار می رود.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أکمل المؤمنین إیمانا أحسنهم خلقا و خیارکم خیارکم لنسائهم؛
کامل ترین مؤمنان آن است که خلقش نیک تر است و از همه شما نیک تر کسانى هستند که براى زنان خود نیک ترند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أفضل المؤمنین إیمانا الّذی إذا سئل أعطى و إذا لم یعط استغنى؛
از همه مؤمنان ایمان آن کس بهتر است که وقتى از او چیزى بخواهند بدهد و اگر چیزى به او ندهند راه بى نیازى سپرد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أفضل الأعمال أن تدخل على أخیک المؤمن سرورا أو تقضى عنه دینا؛
بهترین کارها آن است که برادر مؤمن خویش را خوشحال سازى یا قرض او را بپردازى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اغتنموا دعوه المؤمن المبتلى؛
دعاى مؤمن مبتلا را غنیمت شمارید.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أغبط النّاس عندی مؤمن خفیف الحاذّ ذو حظّ من صلاه و کان رزقه کفافا فصبر علیه حتّى یلقى اللَّه و أحسن عباده ربّه و کان غامضا فی النّاس عجلت منیّته و قلّ تراثه و قلّت بواکیه؛
خوشبخت ترین مردم در نظر من مؤمنى است که متعلقاتش کم و از نماز بهره ور باشد، روزى او به حد کفاف باشد و با آن بسازد تا به خداى خویش برسد، خداى را به خوبى پرستش کند و در میان مردم گمنام باشد، وقتى مرگش برسد ارثش کم باشد و گریندگانش انگشت شمار باشند.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أعظم النّاس همّا المؤمن یهتمّ بأمر دنیاه و أمر آخرته؛
مؤمن از همه مردم گرفتارتر است زیرا باید به کار دنیا و آخرت هر دو برسد.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إذا سرّتک حسنتک و ساءتک سیّئتک فأنت مؤمن؛
اگر از کار نیک خود خوشحال و از کار بد خود دلگیر می شوى مؤمن هستى.
نهج الفصاحه
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أحبب للنّاس ما تحبّ لنفسک تکن مؤمنا و أحسن مجاوره من جاورک تکن مسلما؛
آنچه براى خود مى خواهى براى مردم بخواه تا مؤمن باشى و با همسایگان نیکى کن تا مسلمان باشى.
نهج الفصاحه
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اِتَّقُوا فَراسَهَ المُؤمِنِ فَإنّهُ یَنظُرُ بِنُورِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛
از فراست مؤمن بترسید که چیزها را با نور خدا می نگرد.
نهج الفصاحه
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أبَى اللَّهُ أن یَرزُقَ عَبدِه المُؤمِنِ إلّا مِن حَیثُ لا یَحتَسِبُ؛
خدا روزى بنده مؤمن خویش را از جایى که انتظار ندارد می رساند.
نهج الفصاحه
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أبَى اللَّهُ أن یَجعَلَ لِقاتِلِ المُؤمِنِ تَوبَهً؛
خداوند از گناه قاتل مؤمن نمی گذرد و توبه او را نمى پذیرد.
نهج الفصاحه
امام سجاد(علیه السلام) می فرمایند:
إِذَا قَامَ الْقَائِمُ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْ كُلِّ مُؤْمِنٍ الْعَاهَةَ وَ رَدَّ إِلَيْهِ قُوَّتَهُ؛
هنگامي كه حضرت قائم عجل الله تعالي فرجه الشريف ظهور كند، خداوند ناراحتي‌ها و بلايا را از هر مؤمني مي‌زدايد و به او قدرت و قوت عطا مي‌كند.
بحارالانوار،ج52،ص346،باب37.
امام حسن عسكري(علیه السلام) فرمودند:
چه زشت است كه مؤمن هوسي داشته باشد كه او را خوار كند.
(كافي/2/320)
امام حسن عسکری (علیه السلام) می فرمایند:
المؤمن برکة علی المؤمن و حجة علی الکافر؛
مؤمن برای مؤمن برکت است ، و بر کافر اتمام حجت .
تحف العقول ، ص 519
امام حسن عسکری (علیه السلام) می فرمایند:
ما أقبح بالمؤمن أن تکون له رغبة تذله؛
چه زشت است برای مؤمن دلبستگی به چیزی که او را خوار می کند .
تحف العقول ، ص 520
امام کاظم (علیه السلام) می فرمایند:
نماز نافله راه نزدیک شدن هر مؤمنی به خداوند است.
تحف العقول
امام محمد باقر (ع) می فرمایند:
چون مؤمن با مؤمنی دست دهد ، پاک و بی گناه از یکدیگر جدا می شوند .
بحارالانوار ، دار احیاء التراث العربی ، ج 73 ، ص 20
امام محمد باقر (ع) می فرمایند:
در هر قضای الهی ، برای مؤمن خیری نهفته است .
تحف العقول ، ص 302
امام سجاد(عليه‌السلام) می فرمایند:
نگاه دوستانه و محبت‌آميز مؤمن به چهره‌ي برادر مؤمنش، عبادت است.
(بحارالانوار/71/280)
امام سجاد(عليه‌السلام) می فرمایند:
هر‌كه مومن گرسنه‌اي را غذا دهد خداوند او را از ميوه‌هاي بهشت اطعام نمايد.
(بحارالانوار/71/384)
امام سجاد(عليه‌السلام) می فرمایند:
هر كه مومن تشنه‌اي را آب دهد خداوند او را از شراب خالص و صاف بهشتي سيراب گرداند.
(بحارالانوار/71/384)
قالَ الاْمامُ الْحُسَيْن – عليه السلام – :
مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِن، فَرَّجَ اللهُ عَنْهُ كَرْبَ الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ ؛
امام حسين – عليه السلام – فرمودند:
هركس گره اي از مشكلات مؤمني باز كند و مشكلش را برطرف نمايد، خداوند متعال مشكلات دنيا و آخرت او را اصلاح مي نمايد.
مستدرك الوسائل، ج 12، ص 416، ح 13
قالَ الاْمامُ الْحُسَيْن – عليه السلام – :
الرّكْنُ الْيَماني بابٌ مِنْ أبْوابِ الْجَنَّةِ، لَمْ يَمْنَعْهُ مُنْذُ فَتَحَهُ، وَ إنَّ ما بَيْنَ الرُّكْنَيْنِ ـ الأسْوَد وَ الْيَماني ـ مَلَكٌ يُدْعي هُجَيْرٌ، يُؤَمِّنُ عَلي دُعاءِالْمُؤْمِنينَ ؛
امام حسين – عليه السلام – فرمودند: رُكن يَماني كعبه الهي، دربي از درب هاي بهشت است و مابين ركن يماني و حجرالأسود ملك و فرشته اي است كه براي استجابت دعاي مؤمنين آمّين مي گويد.
مستدرك الوسائل، ج 9، ص 391
قالَ الاْمامُ الْحُسَيْن – عليه السلام – :
إنَّ الْمُؤْمِنَ لا يُسيءُ وَ لا يَعْتَذِرُ، وَ الْمُنافِقُ كُلَّ يَوْم يُسيءُ وَ يَعْتَذِرُ ؛
امام حسين – عليه السلام – ضمن فرمايشي فرمودند:
همانا شخص مؤمن خلاف و كار زشت انجام نمي دهد و عذرخواهي هم نمي كند. ولي فرد منافق هر روز مرتكب خلاف و كارهاي زشت مي گردد و هميشه عذرخواهي مي نمايد.
بحارالأنوار، ج 75، ص 119، ح 2
قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراء – سلام الله عليها – :
اَلْبُشْري في وَجْهِ الْمُؤْمِنِ يُوجِبُ لِصاحِبهِ الْجَنَّةَ، وَ بُشْري في وَجْهِ الْمُعانِدِ يَقي صاحِبَهُ عَذابَ النّارِ ؛
حضرت فاطمه زهرا – سلام الله عليها – فرمودند:
تبسّم و شادماني در برابر مؤمن موجب دخول در بهشت خواهد گشت، و نتيجه تبسّم در مقابل دشمنان و مخالفان سبب ايمني از عذاب خواهد بود.
مستدرك الوسائل، ج 12، ص 262
قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
ألْمُؤْمِنُ نَفْسُهُ مِنْهُ في تَعَب، وَالنّاسُ مِنْهُ في راحَة ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
مؤمن آن كسي است كه خود را به جهت رفاه مردم در زحمت بيندازد و ديگران از او در أمنيّت و آسايش باشند.
بحارالأنوار، ج 75، ص 53، ح 10
قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
مَنْ شَرِبَ مِنْ سُؤْرِ أخيهِ تَبَرُّكاً بِهِ، خَلَقَ اللّهُ بَيْنَهُما مَلِكاً يَسْتَغْفِرُ لَهُما حَتّي تَقُومَ السّاعَةُ ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
كسي كه دهن خورده برادر مؤمنش را به عنوان تبرّك ميل نمايد، خداوند متعال ملكي را مأمور مي گرداند تا براي آن دو نفر تا روز قيامت طلب آمرزش و مغفرت نمايد.
اختصاص شيخ مفيد، ص 189
قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – :
لا يَمْرُضُ مُؤْمِنٌ وَ لا مُؤْمِنَةٌ إلاّ حَطّ اللّهُ بِهِ خَطاياهُ ؛
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:
هيچ مؤمن و مؤمنه اي مريض نمي گردد مگر آن كه خطاها و لغزش هايش پاك و بخشوده مي شود.
مستدرك الوسائل، ج 2، ص 66، ح 1422
قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – :
إنَّ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَيُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ الضَّعيفِ الَّذي لادينَ لَهُ، فَقيلَ: وَ ما الْمُؤْمِنُ الضَّعيفُ الَّذي لا دينَ لَهُ؟ قالَ: اَلذّي لا يَنْهي عَنِ الْمُنْكَرِ؛
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:
همانا خداوند دشمن دارد آن مؤمني را كه ضعيف و بي دين است، سؤال شد: مؤمن ضعيف و بي دين كيست؟ پاسخ داد: كسي كه نهي از منكر و جلوگيري از كارهاي زشت نمي كند.
وسائل الشّيعة، ج 16، ص 122، ح 21139
قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – : يا أباذَر، اَلدُّنْيا سِجْنُ الْمُؤْمِن وَ جَنَّةُ الْكافِرِ، وَ ما أصْبَحَ فيها مُؤْمِنٌ إلاّ وَ هُوَ حَزينٌ، وَ كَيْفَ لايَحْزُنُ الْمُؤْمِنُ وَ قَدْ أوَعَدَهُ اللّهُ أنَّهُ وارِدٌ جَهَنَّمَ؛
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:
اي ابوذر، دنيا زندان مؤمن و بهشت كافران است، مؤمن هميشه محزون و غمگين مي باشد، چرا چنين نباشد و حال آن كه خداوند به او – در مقابل گناهان و خطاهايش – وعده مجازات و دخول جهنّم را داده است.
بحارالأنوار، ج 74، ص 80، ح 3
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
فما من مؤمن مشی الی الجماعة الا خلف الله علیه اهوال یوم القیامة ، ثم یأمر به الی الجنة؛
پس مؤمنی نیست که در راه نماز جماعت قدم بردارد مگر این که خداوندتبارک و تعالی ترس وهراس روز قیامت را برای او سبک می گیرد، سپس او راامر می کند به ورود به بهشت .
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 372 )
امام باقر (علیه السلام ) می فرمایند:
ایما مؤمن حافظ علی الصلوات المفروضة فصلاها لوقتها فلیس هذا من الغافلین؛
هر مؤمنی محافظت برنمازش نماید، و او را در وقتش به جا آورد، ازانسانهای غافل شمرده نمی شود.
( وسائل الشیعه ، ج 3، ص 79 )
امام صادق (علیه السلام ) می فرمایند:
لیس من مؤمن یقبل بقلبه فی صلوته الی الله الا اقبل الله الیه بوجهه و اقبل بقلوب المؤمنین الیه بالمحبة له بعد حب الله – عز و جل – ایاه؛
مومنی نیست که در نمازش با حضورقلب به خداوند توجه کند، مگر این که خداوند به او رو می کند، و بعد از محبت خداوند عز و جل در دل ، قلوب مومنین را به سوی او متوجه می کند.
( مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 265 )
امام علی (علیه السلام ) می فرمایند:
حق نماز را مؤمنین شناخته اند که نه زینت های دنیا، نه نور چشمی هااز فرزند ونه مال ، آنان را از عبادت پروردگارشان باز نمی دارد، زیرا که خداوندسبحان می گوید: مردانی هستند که تجارت و داد و ستد آنان را از یاد خدا و برپاداشتن نماز و پرداخت زکات باز نمی دارد.
( نهج البلاغه ، خطبه 199 )
امام علی (علیه السلام ) می فرمایند:
تعاهدوا امر الصلاة و حافظوا علیها، واستکثروا منه ، و تقربوا بها فانها کانت علی المؤمنین کتابا موقوتا؛
امر نماز رامراعات کنید و آن را محافظت نمایید و بسیار به جا آورید و با آن به خدا تقرب جویید، زیرا نماز فریضه ای است که بر مومنین نوشته شده ووقت آن تعیین گردیده است .
( نهج البلاغه ، خطبه 199 )
امام صادق ـ عليه السّلام ـ می فرمایند :
و اللّه ما عبداللّه بشيء أفضل من أداء حقّ المؤمن؛
به خدا سوگند كه خداوند به چيزي برتر از ادا نمودن حق مؤمن، عبادت نشده است.
الاختصاص: 28.
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
الصلاة سلاح علی الکافر؛
نماز سلاح مؤمن علیه کافراست .
( بحار الانوار، ج ,82 ص 56و 231 )
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
الصلاة زاد للمؤمن من الدنیا الی الاخرة؛
نماز زاد و توشه مؤمن در دنیا برای آخرت می باشد.
( بحار الانوار، ج ,82 ص 232 )
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :
ان الصلوة قربان المؤمن؛
همانانماز خواندن وسیله نزدیکی مؤمن به خداست .
( کنز العمال ، حدیث 18907 )
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) :
الصلوة ، معراج المؤمن؛
نماز، معراج مؤمن است .
کشف الاسرار، ج 2، ص676
قال رسول الله صلی الله علیه و آله:
علم الاسلام الصلاة، فمن فرغ لها قلبه و حافظ علیها بحدها و وقتها و سننها فهو مؤمن .
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
نماز، پرچم اسلام است، مؤمن واقعی، کسی است که دل به آن دهد و مراقب حدود و آداب و وقت آن باشد.
کنز العمال، ج 7، حدیث 18870
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
شرف المؤمن قیام اللیل و عزه استغناؤه عن الناس؛
شرافت مؤمن به شب زنده داری و عزتش به بی نیازی از مردم است .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 218
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
لو یعلم المؤمن ما له من الأجر فی المصائب لتمنی أنه قرض بالمقاریض؛
اگر مؤمن پاداشی را که برای مصیبتها دارد بداند ، آرزو می کند که او را با قیچی تکه تکه کنند .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 354
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
من أحب الاعمال الی الله عز و جل إدخال السرور علی المؤمن : اشباع جوعته أو تنفیس کربته أو قضاء دینه؛
از جمله دوست داشتنی ترین اعمال نزد خدای متعال شادی رسانیدن به مؤمن است و سیر کردن او از گرسنگی ، یا رفع گرفتاری او یا پرداخت بدهیش .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 276
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
من ابتلی من المؤمنین ببلاء فصبر علیه ، کان له مثل أجر الف شهید؛
هر مؤمنی به بلائی گرفتار شود و صبر کند ، اجر هزار شهید برای اوست .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 146
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
ثلاث من علامات المؤمن : علمه بالله و من یحب و من یبغض؛
سه چیز از علامات مؤمن است : شناختن خدا و شناختن دوستان و دشمنان خدا .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 192
پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
خیر المؤمنین من کان مألفة للمؤمنین و لا خیر فیمن لایألف و لایؤلف.
بهترین مؤمنان، کسی است که محور الفت مؤمنان باشد، کسی که انس نگیرد و با دیگران مأنوس نشود خیری ندارد.
بحار الانوار، جلد 71، ص 39
پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
ألمؤمن للمؤمن کالبنیان المرصوص یشد بعضه بعضا.
مؤمن نسبت به مؤمن مانند بنای استواری است که اجزای آن، یکدیگر را استحکام می بخشند .
نهج الفصاحه، حدیث 3103
امام باقر ( علیه السلام) فرمودند:
ألمؤمنون فی تبارهم و تراحمهم و تعاطفهم کمثل الجسد،إذا اشتکی تداعی له سائره بالسهر و الحمی؛
مؤمنان در نیکی و شفقت و مهربانی به یکدیگر مانند یک پیکرند که اگر به عضوی از آن آسیبی برسد تمام اعضاء در تب و بیخوابی گرفتار آیند.
بحار الانوار، جلد 71، ص234
امام صادق ( علیه السلام) فرمودند:
إنما المؤمنون إخوة بنو أب و أم و إذا ضرب علی رجل منهم عرق سهر له الاخرون.
مؤمنان، با یکدیگر برادرند، و همگی فرزندان یک پدر و مادر و چون رگ یکی از آنان زده شود؛ مصیبتی بر او وارد شود؛ دیگران در غم او خوابشان نبرد.
الکافی، جلد 2، ص165
نبی اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
ألمؤمنون إخوة تتکافؤ دماؤهم و هم ید علی من سواهم؛
مؤمنان با هم برادرند و خونشان برابر است و در برابر دشمن متحد و یک پارچه اند.
کافی، جلد 1، ص 404
امام رضا ( علیه السلام) فرمودند:
إن الإمامة زمام الدین و نظام المسلمین و صلاح الدنیا و عز المؤمنین، ان الإمامة أس الإسلام النامی و فرعه السامی
امامت، زمام دین و مایه نظام و تشکیلات مسلمانان و صلاح دنیا و عزت مؤمنان است. رهبری، پایه بالنده اسلام و شاخه بلند آن است.
کافی، جلد 1، ص 200
قال الباقر ( علیه السلام) :
.. یا معشر المؤمنین تألفوا و تعاطفوا.
امام محمد باقر ( علیه السلام) فرمودند:
هان ای گروه مؤمنان، مأنوس و متحد باشید و به هم مهربانی کنید.
الکافی، جلد 2، ص345
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند :
اِنَّ لِلْمُؤْمِنِ عَلى الْمُؤْمِنِ سَبْعَةَ حُقوقٍ، فَاَوْجَبُها اَنْ يَقولَ الرَّجُلُ حَقّا وَ اِنْ كانَ عَلى نَفْسِهِ اَوْ عَلى والِدَيْهِ، فَلا يَميلَ لَهُمْ عَنِ الْحَقِّ؛
مؤمن را بر مؤمن، هفت حق است. واجب‏ترين آنها اين است كه آدمى تنها حق را بگويد، هر چند بر ضد خود يا پدر و مادرش باشد و به خاطر آنها از حق منحرف نشود.
بحار الأنوار ، ج 74 ، ص 223، ح 8 .
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند :
اِذَا اتَّهَمَ الْمُؤُمِنُ اَخاهُ اِنْماثَ الايمانُ مِنْ قَلْبِهِ كَما يَنْماثُ الْمِلْحُ فِى الْماءِ؛
هرگاه مؤمن به برادر [دينى] خود تهمت بزند، ايمان در قلب او از ميان مى‏رود، همچنان كه نمك در آب، ذوب مى‏شود.
كافى، ج 2، ص 361، ح 1 .
پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وسلم می فرمایند :
به خدايى كه جانم در اختيار اوست، وارد بهشت نمى‏شويد مگر مؤمن شويد و مؤمن نمى‏شويد، مگر اين‏كه يكديگر را دوست بداريد. آيا مى‏خواهيد شما را به چيزى راهنمايى كنم كه با انجام آن، يكديگر را دوست بداريد؟ سلام كردن بين يكديگر را رواج دهيد.
مشكاة الانوار، ص 157.
امام صادق عليه السلام می فرمایند:
اِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ اَرزاقَ الْمُؤمِنينَ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبونَ وَ ذلِكَ اَنَّ الْعَبْدَ اِذا لَمْ يَعْرِفْ وَجْهَ رِزْقِهِ كَثُرَ دُعاؤَهُ؛
خداى عزيز و ارجمند، روزى مؤمنان را از جايى مى‏رساند كه فكرش را هم نمى‏كنند. علّتش اين است كه وقتى مؤمن نداند روزيش از كجا خواهد رسيد، زياد دعا مى‏كند.
توحيد صدوق، ص 402 .
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
لَنْ يَشْبَعَ الْمُؤْمِنُ مِنْ خَيْرٍ يَسْمَعُهُ حَتّى يَكونَ مُنْتَهاهُ الْجَنَّةَ ؛
هرگز مؤمن از شنيدن خير و خوبى سير نمى‏شود، تا آن‏كه سرانجامش بهشت گردد.
نهج الفصاحه، ح 2292.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
در امت من زلزله اي رخ مي دهد که در آن ده هزار ، بيست هزار ، سي هزار نفر نابود مي شوند. (خداوند) آن را براي پرهيز کاران پند ، براي مومنان رحمت ، و براي کافران عذاب قرار مي دهد.
( كنز العمال : ج 41 ص 567 ح 39615 )
امام باقر عليه‏السلام می فرمایند :
اَلنّاسُ رَجُلانِ: مُؤْمِنٌ وَ جاهِلٌ، فَلا تُؤْذِى الْمُؤْمِنَ وَ لا تَجْهَلُ الْجاهِلَ فَتَكونَ مِثْلَهُ؛
مردم دو گروه‏اند: مؤمن و جاهل، مؤمن را آزار ندهيد و با جاهل، رفتار جاهلانه نكنيد؛ زيرا همانند او خواهيد بود.
خصال، ص 49.
امام حسن عسكرى عليه‏السلام می فرمایند :
یکی از نشانه های مومن، بلند گفتن بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم است.
تهذيب الأحكام، ج 6 ، ص 52 ، ح 37.
پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله می فرمایند:
إذا مَرَّ الْمُؤمِنُ عَلَى الصِّراطِ فَيَقولُ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ طَفِئَتْ لَهبُ النِّيرانِ وَ نَقولُ: جُز يا مُؤمِنُ فَإنَّ نورَكَ قَد أطفَأ لَهِبى؛
هنگامى كه مؤمن بر صراط مى‏گذرد، و مى‏گويد: بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم. ناگاه زبانه‏هاى آتش خاموش مى‏شود و مى‏گويد: اى مؤمن عبور كن زيرا نور تو آتش مرا خاموش كرد.
جامع الأخبار، ص 120 .
پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله می فرمایند:
هر كس كارى او را اندوهگين و به خود مشغول كند و او با اخلاص براى خدا بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگويد و با قلبش به سوى او رو كند، يكى از اين دو براى او خواهد بود: يا در دنيا به حاجتش مى‏رسد و يا حاجتش نزد پروردگار بوده و براى او ذخيره مى‏شود و آن براى مؤمنان ماندگارتر است.
التوحيد، ص 232 .
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
اِنَّ الْمُؤْمِنَ وَلىُّ اللّه‏ِ يُعينُهُ وَ يَصْنَعُ لَهُ وَ لا يَقولُ عَلَيْهِ اِلاَّ الْحَقَّ وَ لا يَخافُ غَيْرَهُ؛
مؤمن دوست خداست، ياريش مى‏رساند و براى او كار مى‏كند و درباره او جز حق نمى‏گويد و از غير او نمى‏ترسد.
كافى، ج 2، ص 171، ح 5.
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
اَبَى اللّه‏ُ اَنْ يُعَرِّفَ باطِلاً حَقّا اَبَى اللّه‏َ اَنْ يَجْعَلَ الْحَقَّ فى قَلْبِ الْمُؤْمِنِ باطِلاً لا شَكَّ فيهِ وَ اَبَى اللّه‏ُ اَنْ يَجْعَلَ الْباطِلَ فى قَلْبِ الْـكافِر الْمُخالِفِ حَقّـا لا شَكَّ فيهِ وَ لَوْ لَمْ يَجْعَلْ هذا هكَذا ما عُرِفَ حَقٌّ مِنْ باطِلٍ؛
خداوند اِبا دارد از اين كه باطلى را حق معرفى نمايد، خداوند اِبا دارد از اين كه حق را در دل مؤمن، باطلى ترديدناپذير جلوه دهد، خداوند اِبا دارد از اين كه باطل را در دل كافر حق ستيز به صورت حقى ترديدناپذير جلوه دهد، اگر چنين نمى‏كرد، حق از باطل شناخته نمى‏شد.
(محاسن، ج 1، ص 277. )
امام كاظم عليه‏السلام :
اَلْمُؤْمِنُ قَليلُ الْكَلامِ كَثيرُ الْعَمَلِ، وَ الْمُنافِقُ كَثيرُ الْكَلامِ قَليلُ الْعَمَلِ؛
مؤمن كم حرف و پر كار است و منافق پر حرف و كم كار.
تحف العقول، ص397.
امام رضا عليه‏السلام :
إِنَّ اللّه‏َ يُؤَخِّرُ إِجابَةَ الْمُؤْمِنِ شَوْقا إلى دُعائِهِ وَيَقُولُ: صَوتٌ اُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ، وَيُعَجِّلُ إجابَةَ دُعاءِ الْمُنافِقِ وَيَقُولُ: صَوْتٌ أَكْرَهُ سَماعَهُ؛
خداوند اجابت دعاى مؤمن را به شوق (شنيدن) دعايش به تأخير مى‏اندازد و مى‏گويد: صدايى است كه دوست دارم آن را بشنوم و در اجابت دعاى منافق عجله مى‏كند و مى‏گويد: صدايى است كه از شنيدنش بدم مى‏آيد.
فقه الرضا عليه‏السلام ، ص 345.
امام هادى عليه‏السلام :
[اَلْمُؤْمِنُ] يُحْسِنُ وَيَبْكي كَما أَنَّ الْمُنافِقُ يُسيى‏ءُ وَ يَضْحَكُ؛
مؤمن خوبى مى‏كند و مى‏گريد، ولى منافق بدى مى‏كند و مى‏خندد.
مكارم الأخلاق، ص389.
امام عسكرى عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ نَعْرِفُهُ بِسيماهُ، وَ نَعْرِفُ الْمُنافِقَ بِميسَمِهِ؛
مؤمن را از سيمايش مى‏شناسيم و منافق را از نشانه‏هايش.
الخرائج والجرائح، ج2، ص 737، ح50 .
امام صادق عليه‏السلام :
اَ لْمُؤْمِنُ لايُخْلَقُ عَلَى الْكِذْبِ وَلا عَلَى الْخيانَةِ وَ خِصْلَتانِ لا يَجْتَمِعانِ فِى الْمُنافِقِ، سَمْتٌ حَسَنٌ وَ فِقْهٌ فِى السُّنَّةِ؛
مؤمن در سرشتش دروغ و خيانت نيست و دو صفت است كه در منافق جمع نگردد: سيرت نيكو و دين شناسى.
تحف العقول، ص367.
امام صادق عليه‏السلام :
إنَّ الْحِكْمَةَ لَتَكُونُ في قَلْبِ الْمُنافِقِ فَتُجَلْجِلُ في صَدْرِهِ حَتّى يُخْرِجَها فَيُوعِيَهَا الْمُؤْمِنُ وَتَكُونُ كَلِمةُ الْمُنافِقِ فى صَدْرِ الْمُؤْمِنِ فَتُجَلْجِلُ في صَدْرِهِ حَتّى يُخْرِجَها فَيَعِيَهَا الْمُنافِقُ؛
به راستى حكمتى كه در قلب منافق جا مى‏گيرد، در سينه‏اش بى‏قرارى مى‏كند تا از آن بيرون آيد و مؤمن آن را بر گيرد و سخن منافقانه (لغو و بيهوده) در سينه مؤمن بى‏قرارى مى‏كند تا از آن بيرون برود و منافق آن را برگيرد.
بحارالأنوار، ج2، ص 94، ح28 .
امام صادق عليه‏السلام :
إنَّ الْمُؤْمِنَ يَغْبِطُ وَ لا يَحْسُدُ وَ الْمُنافِقُ يَحْسُدُ وَ لايَغْبِطُ؛
مؤمن غبطه مى‏خورد و حسد نمى‏ورزد، و منافق حسد مى‏ورزد و غبطه نمى‏خورد.
الكافى، ج2، ص 307، ح7.
امام صادق عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُنافِقَ لا يَرغَبُ فِيما قَد سَعِدَ بِهِ الْمُؤْمِنونَ وَ السَّعيدُ يَتَّعِظُ بِمَوعِظَةِ التَّقْوى وَ إنْ كانَ يُرادُ بِالْمَوعِظَةِ غَيْرُهُ؛
منافق به آنچه مؤمنان بواسطه آن خوشبخت مى‏شوند، ميلى ندارد، ولى خوشبخت سفارش به تقوا را مى‏پذيرد هر چَند مخاطب موعظه، كس ديگرى باشد.
الكافى، ج8 ، ص150، ح132.
امام حسين عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ لايُسيى‏ءُ و لا يَعتَذِرُ، وَ الْمُنافِقُ كُلَّ يَومٍ يُسيى‏ءُ وَيَعْتَذِرُ؛
مؤمن نه بدى مى‏كند و نه معذرت مى‏خواهد و منافق هر روز بدى مى‏كند و معذرت مى‏خواهد.
تحف العقول، ص 248 .
امام على عليه‏السلام :
اَلْمُؤْمِنُ يُرضِيهِ عَلَى اللّه‏ِ الْيَسيرُ و لا يُسْخِطُهُ الْكَثيرُ… وَ الْمُنافِقُ يُسْخِطُهُ عَلَى اللّه‏ِ الْيَسيرُ و لا يُرضِيهِ الْكَثيرُ؛
مؤمن از اندك خدا خشنود مى‏شود و بسيارش او را ناراحت نمى‏كند و منافق از اندك خدا ناخشنود مى‏شود و بسيارش هم او را خشنود نمى‏سازد.
تحف العقول، ص212.
امام على عليه‏السلام :
اَ لْمُؤْمِنُ فَهُوَ قَرِيبُ الرِّضى بَعيدُ السَّخَطِ… وَالْمُنافِقُ فَهُوَ قَريبُ السَّخَطِ بَعيدُ الرِّضى؛
مؤمن زود خشنود و دير ناراحت مى‏شود و منافق زود ناراحت و دير خشنود مى‏گردد.
تحف العقول، ص212.
امام على عليه‏السلام :
لَو ضَرَبْتُ خَيْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَيْفي هذا عَلى أنْ يُبْغِضَني ما أبْغَضَني ولَو صَبَبْتُ الدُّنيا بِجَمّاتِها عَلَى الْمُنافِقِ عَلى أنْ يُحِبَّني ما أَحَبَّني؛
اگر با اين شمشيرم بر بينى مؤمن بزنم كه مرا دشمن بدارد با من دشمنى نمى‏كند و اگر همه دنيا را به منافق بدهم تا مرا دوست بدارد هيچگاه دوستم نخواهد داشت.
نهج البلاغه، حكمت 45.
امام على عليه‏السلام می فرمایند :
هرگاه مؤمن بيمار شود سپس خداوند شفايش دهد، آن بيمارى كفّاره گناهان گذشته و پندى براى آينده اوست و منافق هرگاه مريض شود سپس سلامت يابد، مانند شترى است كه صاحبش او را بسته است و سپس رهايش كرده‏اند او نمى‏داند براى چه او را بسته‏اند و براى چه رهايش كرده‏اند.
كنزالعمّال، ح 6686 .
امام على عليه‏السلام :
عِلمُ الْمُنافِقِ في لِسانِهِ وَعِلْمُ الْمُؤْمِنِ في عَمَلِهِ؛
دانش منافق در زبان او و دانش مؤمن در كردار اوست.
غررالحكم، ح6288.
امام على عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ… إذا أَصابَتْهُ شِدَّةٌ صَبَرَ… وَالْمُنافِقُ إِذا أصابَتْهُ شِدَّةٌ ضَغا؛
مؤمن در گرفتارى صبور است، و منافق در گرفتارى بى‏تاب.
تحف العقول، ص212.
امام على عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ… إذا سَكَتَ فَكَّرَ… وَالْمُنافِقُ إِذا سَكَتَ سَها؛
سكوت مؤمن تفكر و سكوت منافق غفلت است.
تحف العقول، ص212.
امام على عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذا نَظَرَ اعْتَبَرَ… وَالْمُنافِقُ إِذا نَظَرَ لَها؛
نگاه مؤمن عبرت‏آميز و نگاه منافق سرگرمى است.
تحف العقول، ص212.
امام على عليه‏السلام :
وَرَعُ الْمُؤْمِنِ يَظهَرُ في عَمَلِهِ، وَرَعُ الْمُنافِقِ لايَظهَرُ إلاّ عَلى لِسانِهِ؛
پرهيزكارى مؤمن در رفتارش آشكار مى‏شود و پرهيزكارى منافق جز در زبانش ظاهر نمى‏شود.
غررالحكم، 10129 و 10130.
امام على عليه‏السلام :
اَلْمُؤْمِنُ حَيىٌّ غَنىُّ مُوقِرٌ تَقىٌّ، وَالْمُنافِقُ وَقِحٌ غَبىٌّ مُتَمَلِّقٌ شَقىٌّ؛
مؤمن، با حيا، بى‏نياز، باوقار و پرهيزگار است و منافق، بى‏شرم، كودن، چاپلوس و بدبخت .
غررالحكم، ح 1852 و 1853.
امام على عليه‏السلام :
اَلْمُؤْمِنُ مُنيبٌ مُستَغْفِرٌ تَوَّابٌ، اَلْمُنافِقُ مَكُورٌ مُضِرٌّ مُرتابٌ؛
مؤمن بازگشت كننده به خدا، آمرزش خواه و توبه كننده است و منافق نيرنگباز، زيانبار و شكّاك.
غررالحكم، ح 1288 و 1289.
امام على عليه‏السلام :
إنَّ كَثْرَةَ الْمالِ عَدُوٌّ لِلْمُؤْمِنينَ و يَعْسُوبُ الْمُنافِقينَ؛
ثروت فراوان، دشمن مؤمنان و پيشواى منافقان است.
التمحيص، ص48.
امام على عليه‏السلام :
عَلى لِسانِ الْمُؤْمِنِ نُورٌ يَسْطَعُ وَعلى لِسانِ الْمُنافِقِ شَيْطانٌ يَنْطِقُ؛
بر زبان مؤمن نورى (الهى) است و درخشان و برزبان منافق شيطانى است كه سخن مى‏گويد.
شرح نهج البلاغه،ابن‏أبى‏الحديد،ج20،ص280،ح218.
امام على عليه‏السلام :
شُكْرُ الْمُؤْمِنِ يَظْهَرُ في عَمَلِهِ، شُكْرُ الْمُنافِقِ لا يَتَجاوَزُ لِسانَهُ؛
سپاسگزارى مؤمن در كردارش آشكار مى‏شود، [امّا] سپاسگزارى منافق از زبانش فراتر نمى‏رود.
غررالحكم، ح 5661 و 5662 .
امام على عليه‏السلام :
إنَّ الْمُؤْمِنَ مَن يُرى يَقينُهُ في عَمَلِهِ، وَ الْمُنافِقُ مَن يُرى شَكُّهُ في عَمَلِهِ؛
در عمل مؤمن يقين ديده مى‏شود و در عمل منافق شك.
غررالحكم، ح3551.
امام على عليه‏السلام :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ إذَا اسْتَغْنى شَكَرَ… وَ الْمُنافِقُ إِذَا اسْتَغْنى طَغى؛
مؤمن هنگام بى‏نيازى شكر مى‏گزارد و منافق هرگاه بى‏نياز شود طغيان مى‏كند.
تحف العقول، ص212.
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
إنَّ لِسانَ الْمُؤْمِنَ وَراءَ قَلْبِهِ فَإِذا أَرادَ أَن يَتَكَلَّمَ بِشَيْءٍ يُدَبِّرُهُ قَلبُهُ ثُمَّ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَ إنَّ لِسانَ الْمُنافِقِ أمامَ قَلبِهِ فَإِذا هَمَّ بِشَيءٍ أمْضاهُ بِلِسانِهِ وَلَمْ يَتَدَبَّرهُ بِقَلبِهِ؛
زبان مؤمن در پس دل اوست، هرگاه بخواهد سخن بگويد درباره آن مى‏انديشد و سپس آن را مى‏گويد اما زبان منافق جلوى دل اوست هرگاه قصد سخن كند آن را به زبان مى‏آورد و درباره آن نمى‏انديشد.
تنبيه الخواطر، ج1، ص 106 .
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
مَثَلُ الْمُؤْمِنِ كَمَثَلِ خامَةِ الزَّرعِ تُكْفِئُهَا الرِّياحُ كَذا و كَذا وكَذلِكَ الْمُؤْمِنُ تُكْفِئُهُ الأَْوْجاعُ وَالأَْمْراضُ و مَثَلُ الْمُنافِقِ كَمَثَلِ الإْرْزَبَّةِ الْمُستَقيمَةِ الَّتي لايُصِيبُها شَيءٌ حَتّى يَأْتيهِ الْمَوتُ فَيَقصِفَهُ قَصْفا؛
مَثَل مؤمن مانند ساقه كاشته است كه بادها آن را به اين سو و آن سو خم مى‏كند هم چنين مؤمن را دردها و بيماريها خم مى‏كند و مثل منافق مانند عصاى آهنى است كه چيزى به او نمى‏رسد تا اينكه مرگ او فرا رسد و او را سخت مى‏شكند.
الكافى، ج2، ص 258، ح25.
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
إِنَّ الْمُؤْمِنَ هِمَّتُهُ فِي الصَّلاةِ وَالصِّيامِ وَالْعِبادَةِ وَالْمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِي الطَّعامِ وَالشَّرابِ كَالْبَهيمَةِ؛
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشيدن؛ مانند حيوانات.
تنبيه الخواطر،ج1، ص 94.
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
يُبْعَثُ كُلُّ عَبدٍ على ما ماتَ عَلَيهِ، اَ لْمُؤمِنُ عَلى إيمانِهِ وَالْمُنافِقُ عَلى نِفاقِهِ؛
هر بنده‏اى بر همان چيزى كه در درون داشته و با آن از دنيا رفته، برانگيخته مى‏شود، مؤمن بر ايمانش و منافق بر نفاقش.
كنزالعمّال، ح 38954 .
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
اَلْمُؤْمِنُ لَيِّنُ الْمِنكَبِ يُوَسِّعُ عَلى أَخيهِ وَ الْمُنافِقُ يَتَجافى يُضَيِّقُ عَلى أَخيهِ؛
مؤمن نرمخوست و براى برادرش جا (ى نشستن) باز مى‏كند و منافق درشتخوست و جا را بر برادرش تنگ مى‏كند.
كنزالعمّال، ح 778.
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
بُكاءُ الْمُؤمِنِ مِنْ قَلْبِهِ وَ بُكاءُ الْمُنافِقِ مِنْ هامَّتِهِ؛
گريه مؤمن از (درون) دل اوست و گريه منافق از (ظاهر و) سرش.
الجامع الصغير، ح 3156 .
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
اَلْمُؤْمِنُ يَبْدَأُ بِالسَّلامِ وَ الْمُنافِقُ يَقُولُ: حَتّى يُبدَأَ بي؛
مؤمن ابتدا به سلام مى‏كند و منافق منتظر سلام ديگران است.
كنزالعمّال، ح 778 .
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
اَ لْمُؤمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ، وَالْمُنافِقُ قَطِبٌ غَضِبٌ؛
مؤمن شوخ و شنگ است، و منافق اخمو و عصبانى.
تحف العقول، ص 49.
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند :
مَنْ ساءَتْهُ سَيِّئَتُهُ وسَرَّتْهُ حَسَنَتُهُ فَهُوَ أمارَةُ الْمُسلِمِ الْمُؤمِنِ، وَأَمارَةُ الْمُنافِقِ الَّذي لاتَسوؤُهُ سَيِّئَتُهُ ولا تَسُرُّهُ حَسَنَتُهُ ؛
هر كس از بدى‏اش ناراحت و از خوبى‏اش خوشحال شود، اين نشانه مسلمان مؤمن است و نشانه منافق اين است كه بدى‏اش ناراحتش نمى‏كند و خوبى‏اش او را خوشحال نمى‏سازد.
الدرالمنثور، ج4، ص 66 .
امام صادق عليه‏السلام :
اَلمُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَم يُخرِجْهُ غَضَبُهُ مِنْ حَقٍّ وَاِذا رَضِىَ لَم يُدخِلْهُ رِضاهُ فى باطِلٍ وَالَّذى اِذا قَدَرَ لَم يَأخُذ اَكْثَرَ مِمّا لَهُ؛
مؤمن چون خشمگين شود، خشمش او را از حق بيرون نبرد و چون خشنود شود، خشنوديش او را به باطل نكشاند و چون قدرت يابد بيش از حقّ خود نگيرد.
بحارالأنوار، ج 78، ص 209، ح85.
امام على عليه ‏السلام :
وَ عَنْ ذلِكَ ما حَرَسَ اللّه‏ُ عِبادَهُ الْمُؤمِنينَ بِالصَّلَوات وَ الزَّكَواتِ وَ مُجاهَدَةِ الصِّيامِ فِى الاَْيّامِ الْمَفْروضاتِ تَسْكينا لاَِطْرافِهِمْ وَ تَخْشيعا لاَِبْصارِهِمْ وَتَذْليلاً لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفيضا (تَخْضيعا) لِقُلُوبِهِمْ؛(
خداوند، بندگان مؤمن خود را به وسيله نمازها و زكات‏ها و جدّيت در روزه‏دارى روزهاى واجب حفظ مى‏كند، تا اعضا و جوارحشان آرام، ديدگانشان خاشع، جان‏هايشان فروتن و دل‏هايشان خاشع گردد.
نهج البلاغه، خطبه 192.
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن بازگردنده (به سوى خدا) و آمرزش خواه و پر توبه است.
(غررالحکم ، باب توبه)
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
(آثار) يقين مؤمن (به خدا و قيامت) در عملش ديده مى شود و (آثار) شك منافق در كردارش پديدار مى گردد.
(غررالحكم ، ج 1، ص 234 )
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :
ازهمه مومنان اسلام آن کس بهتر است که مسلمانان ازدست وزبانش درامان باشند وازهمه مومنان ایمان آن کس بهتر است که اخلاق وی نیکتر است.
(نهج الفصاحه ، ح 415)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
چه نیکو عطایست سخن حقی که بشنوی و به برادر مومن خویش برسانی.
(نهج الفصاحه ، حدیث 3127)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مومن آينه مومن است ، مومن برادر مومن است از پشت سر مراقب اوست.
(نهج الفصاحه ، حدیث 3102)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :
مومن باید هشت صفت داشته باشد : وقار در حوادث سخت و صبر به هنگام بلیّه و شکر به هنگام گشایش و قناعت به روزای که خدای والا داده است , به دشمنان ستم نکند و مزاحم دوستان نشود , تنش به رنج باشد و مردم از او در آسایش باشند.
(نهج الفصاحه ، حدیث 3220)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :
هر که غمی از غم های دنیا را از مومنی بردارد , خدا غمی از غم های روز قیامت را از او بردارد و هر که بر تنگدستی آسان گیرد خدا در دنیا و آخرت بر او آسان گیرد , و هر که راز پوش مسلمانی شود , خدا در دنیا و آخرت راز پوش وی شود.
(نهج الفصاحه ، حدیث 2756)
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن كسى است كه آزار مردم را تحمّل كند، ولى هيچ كس از او آزارى نبيند.
غررالحکم ، باب آزار
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
هدف مؤمن اصلاح معاد و روز واپسين است.
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی(علیه السلام ) می فرمایند:
مؤمن نيست كسى كه در باره اصلاح معاد خود اهتمام نورزد. (و تلاش ننمايد)
غررالحکم ، باب آخرت
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن ، حسود نيست.
غرر الحکم ، باب حسد
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن نيست مگر بردبار و مهربان.
غررالحکم ، باب حلم
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
براى مؤمن شايسته است كه از خدا شرم كند هر گاه انديشه ‏اى مستمرّ در غير فرمانبردارى خدا او را فرا گيرد.
غررالحکم ، باب حیا
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن كسى است كه دوستى ‏اش براى خدا، و خشمش براى خدا، و گرفتنش براى خدا، و واگذاردنش براى خدا باشد.
غررالحکم ، باب معرفت خدا
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن سه نشانه دارد : راستى، يقين، آرزوى كوتاه.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن غذاى سير نمى ‏خورد در صورتى كه برادرش گرسنه باشد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمنان نفس هاى خويش را متّهم سازند، و از گذشته لغزشهاى خويش ترسانند، و دنيا را ناخوش دارند، و به آخرت مشتاق‏ اند و به سوى فرمانبردارى پروردگار شتابان هستند.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن پيوسته از گناهان خويش بيمناك‏ است، از بلا و گرفتارى مى ‏ترسد، و به رحمت پروردگار خويش اميدوار است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
برترين مؤمنان در ايمان كسى است كه گرفتن و دادن، و خشم و رضاى او، همه براى خدا باشد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
به راستى كه شكفتگى (و خوشرويى) مؤمن در چهره او است، و نيرو و توانش در دين، و اندوهش در دل او است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن چنان است كه روش او زهد او است، و تمام همّتش ديندارى او است، و عزّتش در قناعت او است، و همه كوشش او براى آخرت است، حسنات و كارهاى نيكش بسيار، درجاتش عالى و والاست و بر رهايى و رستگارى خود (از اين جهان) اشراف پيدا كرده است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
عقل و خرد، دوست صميمى مؤمن، و علم و دانش، وزير و كمك كارش، و صبر و شكيبايى، فرمانده لشكريانش، و عمل، زمامدار او است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن بر خود امين است (و از كردار خود اطمينان دارد) بر هوا و هوس و احساس خود چيره و غالب است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن چون موعظه شود اندرز پذيرد، و چون بيمش دهند بترسد، و چون پندش دهند پند گيرد، و چون (مبدأ و معاد و معارف ديگر را) به يادش آرند ياد آور شود، و چون ستمى به او رسد در گذرد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن چون به چيزى بنگرد پند گيرد و چون خموش باشد تفكّر و انديشه كند، و چون لب بگشايد به ياد خدا باشد، و چون چيزى به او عطا شود شكر گزارد، و چون گرفتار بلا شود صبر كند.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن كارش نزديك، اندوهش دور، خموشى ‏اش بسيار و عملش خالص و پاك است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
يافت نشود مؤمن، كه حسود يا كينه توز يا بخيل باشد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن همچون ترنج است كه مزه و بويش پاكيزه است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
چون روح مؤمن به آسمان بالا رود فرشتگان متعجّب شوند و گويند: شگفتا چگونه نجات يافت از خانه ‏اى كه بهترين ما در آن خانه تباه شد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
دنيا زندان مؤمن است، و مرگ هديه و پيشكش او و بهشت منزلگاه است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن شرمناك، بى‏ نياز از خلق، يقين دارنده و پرهيزكار است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن در فراخى زندگى سپاسگزار و در بلا و گرفتارى شكيبا، و در خوشى و فراخى زندگى ترسان است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن در توانگرى پاكدامن، و خويشتن دار از (زخارف) دنياست.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن پاكدامن و قانع و خويشتن‏ دار و پارسا است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن سيره ‏اش ميانه روى و شيوه ‏اش رشد و هدايت است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن زبانش سخت راستگو و در احسان پر بخشش است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن بيدار است و چشم به راه يكى از دو حسنه(نيكى دنيا و نيكى آخرت) است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن كم لغزش و پر عمل است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن آسان گير، نرمخو، افتاده و مورد اعتماد مردم است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمنان چنانند كه (مردمان) به نيكى ‏هاشان اميدوار، و از شرّ و بدى آنها در امان هستند.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن از انحراف و دشمنى پاك و پاكيزه است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن زيرك و خردمند است.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمنان در عقل از ديگران بزرگترند.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
امام على عليه‏ السلام می فرمایند:
زبان مؤمن، در پشت دل اوست و دل منافق، در پشت زبان او، زيرا مؤمن هرگاه بخواهد سخنى بگويد، ابتدا درباره آن مى‏انديشد، اگر خوب بود اظهارش مى‏كند و اگر بد بود آن را پنهان مى‏دارد. اما منافق هر چه به زبانش آيد مى‏گويد، بى آن‏كه بداند چه سخنى به سود او و چه سخنى به زيان اوست.
نهج البلاغه، خطبه 176.
امام صادق عليه ‏السلام می فرمایند:
يَنْبَغى لِلْمُؤْمِنِ اَنْ يَكونَ فيهِ ثَمانى خِصالٍ: وَقورا عِنْدَ الهَزاهِزِ، صَبورا عِندَ البَلاءِ، شَكُورا عِنْدَ الرَّخاءِ، قانِعا بِما رَزَقَهُ اللّه‏ُ، لايَظْلِمُ الاَعْداءِ، وَلا يَتَحامَلُ لِلاَْصْدِقاءِ، بَدَنُهُ مِنْهُ فى تَعَبٍ وَ النّاسُ مِنْهُ فى راحَةٍ؛
سزاوار است مؤمن هشت خصلت داشته باشد: در سختى‏ها باوقار، در گرفتارى صبور، در آسايش شاكر و به روزى خداوند قانع باشد، به دشمنان ستم نكند، از دوستان كينه و دشمنى به دل نگيرد، بدنش از او در رنج و مردم از او در آسايش باشند.
كافى، ج2، ص 47، ح1 .
پيامبر اکرم صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله وسلم می فرمایند :
وَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ ما اُعْطِىَ مُؤْمِنٌ قَطُّ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ اِلاّ بِحُسْنِ ظَنِّهِ بِاللّه‏ِ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسْنِ خُلُقِهِ وَ الْكَفِّ عَنِ اغْتيابِ المُؤْمِنينَ؛
به آن‏كه جز او خدايى نيست سوگند، خير دنيا و آخرت به مؤمنى داده نشد، مگر به سبب خوش‏گمانى و اميدوارى او به خدا و خوش اخلاقى و خوددارى از غيبت مؤمنان.
كافى، ج 2، ص 72 .
امام على عليه ‏السلام می فرمایند:
اَلْمؤْمِنُ صَدوقُ اللِّسانِ بَذولُ الإِْحْسانِ؛
مؤمن بسيار راستگو و بسيار نيكوكار است.
غررالحكم، ج2، ص 9، ح 1596 .
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
ما مِنْ مُؤْمِنٍ اِلاّ وَ قَدْ جَعَلَ اللّه‏ُ لَهُ مِنْ ايمانِهِ اُنْسا يَسْكُنُ اِلَيْه، حَتّى لو كانَ عَلى قُلَّةِ جَبَلٍ لَمْ يَسْتَوحِشْ؛
هيچ مؤمنى نيست مگر آن كه خداوند ايمان را همدم و آرامش‏بخش او قرار مى‏دهد، چنانچه حتى اگر در قله كوهى هم باشد، احساس تنهايى نمى‏كند.
عدة الداعى، ص 218 .
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
اِنَّ الْمُؤمِنَ لَيَسْكُنُ اِلَى الْمُؤْمِنِ كَما يَسْكُنُ الظَّمْآنِ اِلَى الْماءِ الْبارِدِ؛
به راستى كه مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پيدا مى‏كند، چنان كه تشنه، با آب خنك آرامش مى‏يابد.
كافى، ج 2، ص 247.
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
ثَلاثَةٌ اِنْ يَعْلَمُهنَّ الْمُؤمِنُ كانَتْ زيادَةً فى عُمُرِهِ وَ بَقاءَ النِّعْمَةِ عَلَيْهِ: تَطْويلُهُ فى رُكوعِهِ وَ سجودِهِ فى صلاتِهِ وَ تَطْويلُهُ لِجلوسِهِ عَلى طَعامِهِ اِذا اَطْعَمَ عَلى مائِدَتِهِ وَ اصْطِناعُهُ الْمَعْروفَ اِلى اَهْلِهِ؛
سه چيز است كه اگر مؤمن از آنها مطلع شود، باعث طول عمر و دوام بهره‏مندى او از نعمت‏ها مى‏شود: طول دادن ركوع و سجده، زياد نشستن بر سر سفره‏اى كه در آن ديگران را اطعام مى‏كند و خوش رفتارى‏اش با خانواده.
كافى، ج 4، ص 49، ح 15.
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند:
هركس‌ به‌ مؤمنى‌ گشايشى‌ دهد، خدا روز قيامت‌ دلش‌ را گشايش‌ دهد .
(اصول‌ كافى‌ ، ج‌ 3 ، ص‌ 286)
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند:
بعد از انجام‌ واجبات‌، كارى‌ بهتر از ايجاد خوشحالى‌ براى‌ مؤمن‌ ، نزدخداوند بزرگ‌ نيست‌.
(بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 347)
امام حسین (علیه السلام) می فرمایند:
أنَا قَتيلُ العَبَرَةِ لايَذكُرُني مُؤمِنٌ إلّا استَعبَرَ؛
من كشته اشكم ؛ هر مؤمنى مرا ياد كند ، اشكش روان شود.
كامل الزيارات ، ص 215
پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:
إنّ اللّه‏َ لَيَتعَهّدُ عبدَهُ المؤمنَ بأنواعِ البلاءِ
خداوند بنده مؤمنش را به انواع بلا مى‏نوازد.
الكافي : ج 2 ، ص 260 ، ح 2
امام على (علیه السلام) فرمودند:
إِنَّ بِشرَ المُؤمِنِ فِی وَجهِهِ ، وَ قُوَّتَهُ فِی دینِهِ وَ حُزنَهُ فِی قَلبِهِ
شادى مؤمن در چهره اوست ، قدرت وى در دینش، و اندوه او در دلش است.
(میزان الحکمه، ح 1721)
امام على (علیه السلام) فرمودند:
اَلبَرَکةُ فى مالِ مَن آتَى الزَّکاةَ وَ واسَى المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاَقرَبینَ؛
برکت در مال کسى است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یارى رساند و به خویشاوندان کمک نماید.
(تحف العقول، ص 172)
پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ یأکلُ فی مِعاءٍ واحِدَةٍ وَ المُنافِقُ یأکلُ فی سَبعَةِ أمعاءٍ؛
مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.
(وسائل الشیعه، ج 24 ، ص 240)
حضرت علی(علیه السلام) فرمودند:
اَلبَرَکةُ فى مالِ مَن آتَى الزَّکاةَ وَ واسَى المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاَقرَبینَ؛
برکت در مال کسى است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یارى رساند و به خویشاوندان کمک نماید.
(تحف العقول، ص 172)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
الله فی عَون المُومِن، مادامَ المُومِن فی عَون اَخیهِ؛
خداوند در پی یاری مومن است، تا وقتی که مومن در پی یاری برادر خویش است.
(بحار الانوار، ج74 ،ص322)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
اِنَّ البَلاءَ لِلظّالِمِ اَدَبٌ وَ لِلمُؤمِنِ اِمتحانٌ وَ لِلانبیاءِ دَرَجَة وَ لِلاولیاءِ کرامَة؛
بلا براى ظالم مایه ادب، براى مؤمن آزمایش و براى پیامبران مایه ترفیع درجه و براى اولیا بزرگوارى است.
(بحار الأنوار، ج 75، ص 127، ح 9 )
پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ یبدَأُ بِالسَّلامِ وَ المُنافِقُ یقُولُ:حَتّى یبدَا بی؛
مؤمن ابتدا سلام می کند و منافق منتظر سلام دیگران است
(کنزالعمّال، ح 778)
امام جواد (علیه السلام) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ یحتاجُ إلى ثَلاثِ خِصالٍ: تَوفیقٍ مِنَ اللّه‏ِ وَواعِظٍ مِن نَفسِهِ وَقَبُولٍ مِمَّن ینصَحُهُ؛
مؤمن نیازمند سه چیز است: توفیقى از پروردگار، پند دهنده‏اى از درون خویش و پذیرش از نصیحت کنندگان.
(بحارالأنوار، ج 78، ص 358، ح 1)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
اِنَّ المُؤمِنَ لَیسکنُ اِلَى المُؤمِنِ کما یسکنُ الظَّمانِ اِلَى الماءِ البارِدِ.
به راستى که مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پیدا مى ‏کند، چنان که تشنه، با آب خنک آرامش مى ‏یابد.
(کافى، ج 2، ص 247)
امام کاظم (علیه السلام) فرمودند:
وَاللّه‏ِ ما اُعطِىَ مُومِنُ قَطَّ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ، اِلاّ بِحُسنِ ظَنِّهِ بِاللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَجائِهِ لَهُ وَ حُسنِ خُلقِهِ وَالکفِّ عَنِ اغتیاب المُؤمِنینَ
به خدا قسم خیر دنیا و آخرت را به مؤمنى ندهند مگر به سبب حسن ظن و امیدوارى او به خدا و خوش اخلاقى اش و خوددارى از غیبت مؤمنان.
(بحارالأنوار، ج 6، ص 28، ح29)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
المُومِنُ حَلِیمٌ لا یَجهَلُ، وَ اِن جُهِلَ عَلَیهِ یَحلُمُ، وَ لا یَظلِمُ وَ اِن ظُلِمَ غَفَرَ وَ لا یَبخَلُ وَ اِن بُخِلَ عَلَیهِ صَبَر
مومن بردباری است که بردباری اش از روی نادانی نیست و اگر با او از روی نادانی و حماقت رفتار شود او بردباری به خرج می دهد و به کسی ستم نمی کند و اگر به او ستمی شد می بخشاید و بخل نمی ورزد و اگر به او بخل ورزیده شد صبر پیشه می کند.
(جهاد با نفس، ح 36 )
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
نیةُ المُؤمِنِ خَیرٌ مِن عَمَلِهِ وَ نیةُ الکافِرِ شَرُّ مِن عَمَلِهِ وَ کلُّ عامِلٍ یعمَلُ عَلى نیتِهِ
نیت مؤمن بهتر از عمل او، و نیت کافر بدتر از عمل اوست و هر کس مطابق نیت خود عمل مى ‏کند.
(کافى، ج 2، ص 84 ، ح 2)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
المُؤمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ، وَالمُنافِقُ قَطِبٌ غَضِبٌ
مؤمن شوخ و شنگ است، و منافق اخمو و عصبانى.
(تحف العقول، ص 49 )
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
خَیرُ ما اُعطىَ الرَّجُلُ المُؤمِنُ خُلقٌ حَسَنٌ وَ شَرُّ ما اُعطِىَ الرَّجُلُ قَلبُ سوءٍ فى صورَةٍ حَسَنَةٍ
بهترین چیزى که به مؤمن داده شده خوش اخلاقى و بدترین چیزى که به انسان داده شده دلى بد در چهره‏اى زیباست.
(کنزالعمّال، ح 5170)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
خَیرُ ما اُعطىَ الرَّجُلُ المُؤمِنُ خُلقٌ حَسَنٌ وَ شَرُّ ما اُعطِىَ الرَّجُلُ قَلبُ سوءٍ فى صورَةٍ حَسَنَةٍ؛
بهترین چیزى که به مؤمن داده شده خوش اخلاقى و بدترین چیزى که به انسان داده شده دلى بد در چهره‏اى زیباست.
(کنزالعمّال، ح 5170)
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:
ایما مؤمن حافظ علی الصلوات المفروضة فصلاها لوقتها فلیس هذا من الغافلی؛ن
هر مؤمنی محافظت برنمازش نماید، و او را در وقتش به جا آورد، از انسانهای غافل شمرده نمی شود.
( وسائل الشیعه ، ج 3، ص 79 )
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
العَقلُ دَلیلُ المُؤمِن
عقل راهنمای مؤمن است.
(جهاد با نفس، ح 86)
امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمودند:
ما أقبَحَ بِالمؤمِن أَن تَکوُن لَه رَغبَة تَذِلَهی
چه زشت است برای مؤمن دلبستگی به چیزی که او را خوار می کند.
(تحف العقول ، ص 520)
امام جواد (علیه السلام) فرمودند:
المؤمن یحتاج الی توفیق من الله ، و واعظ من نفسه ، و قبول ممن ینصحه
مؤمن نیاز دارد به توفیقی از طرف خدا ، و به پندگویی از طرف خودش ، و به پذیرش از کسی که او را نصیحت کند.
(تحف العقول ، ص 480)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
مَا أقبَحَ بالمُؤمِن أن تَکونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُی
برای مؤمن چقدر زشت است که میل و رغبتی داشته باشد که او را به ذلّت و خواری بکشاند.
(جهاد با نفس، ح 648)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
کانَ اَبی یَقولُ : اَنّه لَیسَ مَن عَبدَ مُومِن اِلّا وَ فِی قَلبِه نورانی نُورُ خیفَة و نُورُ رَجاءی لَو وُزِنَ هذا لَم یَزِد عَلی هذا وَ لَو وُزِنَ هذا لَو یَزِد عَلی هذای
پدرم می فرمودند: هیچ بنده ی مومنی نیست جز اینکه در قلب او دو نور وجود دارد: نور بیم و نور امیدی به گونه ای که اگر این با ان و آن با این سنجیده شود هیچ یک بر دیگری زیادتی ندارد.
(جهاد با نفس، ح 106)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
لا ینْبَغی لِلْمُؤْمِنِ أنْ یجْلِسَ مَجْلِساً یعْصَی اللهُ فیهِ وَ لا یقْدِرُ عَلیَ تَغْییرِهِ؛
سزاوار نیست مؤمن در مجلسی بنشیند كه در آن معصیت خدا می‌شود و او نمی‌تواند آن وضع را تغییر دهد.
(بحارالأنوار، ج71، ص199)
امام حسین (علیه السلام) فرمودند:
یاك و ما تعتذر منه ، فإن المؤمن لا یسیء و لا یعتذر، و المنافق كل یوم یسیء و یعتذر
حذر كن از مواردی كه باید عذرخواهی كنی ، زیرا مؤمن نه كار زشتی انجام می دهد و نه به عذرخواهی می پردازد، اما منافق همه روزه بدی می كند، و به عذرخواهی می پردازد.
( بحار الانوار، ج 78، ص120 )
حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمودند:
من أصعد إلی الله خالص عبادته، أهبط الله عزوجل إلیه أفضل مصلحته؛
پاداش خوشرویی در برابر مؤمن بهشت است و خوشرویی با دشمن ستیزه جو، انسان را از عذاب آتش باز می دارد.
(بحار الانوار ، ج 75 ، ص 401)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
عبدٍ مُومن الّا وَ فی قَلبهِ نُورانِ نورُ خیفَةٍ و نُورُ رَجاء؛
هیچ بنده مومنی نیست جز این که در قلب او دو نور وجود دارد: نور بیم و نور امید.
(جهادالنفس،ح104)
امام جواد (علیه السلام) فرمودند:
عِزُّ الْمُؤمِنِ غِناهُ عَنِ النَّاسِ؛
عزّت مؤمن در بى‏نيازى او از مردم است.
(بحارالأنوار،ج75،ص 109،ح‏12)
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند:
مَـن سَـرَّتـهُ حَسَـنَـتُـهُ وَ سَـاءَتـهُ سَیِِّـئَـتُـهُ فَـهُـوَ مُـؤمِـنًٌ؛
کسی که نیکو کاری اش او را شادمان کند و بدی اش وی را بد حال گرداند چنین کسی مومن است.
(جهادالنفس،ح765)
امام علی (علیه السلام) فرمودند:
خُذِ الحِکمَه اَنَّی کانَت؛ فَاِنَّ الحِکمَه ضالَّه کُلِّ مُومِن
حکمت را هر کجا که یافتی فراگیر، زیرا حکمت گمشده هر مومن است.
(غررالحکم،ح3440)
امام صادق علیه السلام فرمودند:
ما اَقبَحَ بِالمُومنِ اَن تَکونَ لَهُ رَغبةٌ تُذِلهُ
برای مومن چقدر زشت است که میل و رغبتی داشته باشد که او را به ذلت و خواری بکشاند.
(جهاد النفس،ص277)
امام موسی كاظم علیه السلام فرمودند:
اَلْمُومِنُ مِثْلُ كَفَّتی الْمیزانِ كُلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بَلائِهِ.
مومن همانند دو كفه ترازوست. هرگاه به ایمانش افزوده گردد، به بلایش نیز افزوده می گردد
( تحف العقول ص 408)
امام حسن عسكری علیه السلام فرمودند:
المومن بركة علی المومن و حجة و علی الكافر
مومن برای مومن بركت و برای كافر، اتمام حجت است.
(تحف العقول، ص489)
امام علی علیه السلام فرمودند:
اَلمُؤمِنُ بَشرُهُ فی وَجِهِهِ وَحُزنُهُ فی قَلبِهِ
شادی مومن در رخسار او و اندوهش در دل است.
(نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره325)
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
مَن رَدَّ عَن عِرضِ اَخیهِ المُسلِمِ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ اَلبَتَّةَ
هرکس آبروی مؤمنی را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.
(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَـن فـرّج عن مـومـن فـرّج الله عَن قَلبه یـَوم القیمة؛
هر كس اندوه و مشكلى را از مومنى بر طرف نماید خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.
(اصول كافى، ج 3، ص 268)
حضرت امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:
1-سنگدلی
2-تحریک شهوت
مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
هر که مؤمنی را بیازارد، بی گمان مرا آزرده است.
بحارالانوار، ج67، ص 72.
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
هر که مؤمنی را اندوهناک سازد و سپس دنیا را به او بدهد، گناهش بخشوده نشود و در برابر آن پاداشی نبیند.
بحارالانوار، ج75، ص 150.
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مؤمن کسی است که نفسش از او در رنج و مردم از او درآسایش هستند.
کنزالعمال، ح 752.
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن همیشه به یاد خداست، زیاد می اندیشد، بر نعمتها سپاسگذار و در بلا و مصیبت شکیباست.
غررالحکم، ح 1933.
امام باقر (علیه السلام) می فرمایند:
خداوند سه خصلت به مؤمن عطا فرموده است: عزت در دنیا و دینش، رستگاری در آخرت و ابهت در دلهای همه ی مردم.
بحارالانوار، ج67، ص 71.
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن کسی است که در آمدش پاک و حلال باشد، اخلاقش نیکو، باطنش سالم و درست؛ زیادی مالش را انفاق کند و از زیاده گویی بپرهیزد.
بحارالانوار، ج2، ص 235.
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
هر مؤمنی که گرفتاری مومن تنگدستی را رفع کند، خداوند حوائج او را در دنیا و آخرت آسان و برآورده می سازد.
اصول کافی، ج2، ص200
حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
سزاوار نیست مؤمن در مجلسی بنشیند که درآن معصیت خداوند می شود و او نمی تواند آن وضع راتغییر دهد.
اصول کافی، ج2، ص 374.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن بعد از انجام واجبات، عملی محبوب تر از خوش اخلاقی نزد خدای تعالی نمی آورد.
اصول کافی، ج2، ص 100.
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
آن مؤمن ایمانش کاملتر است، که اخلاقش نیکوتر باشد.
امالی شیخ طوسی، ص 140.
امام صادق (علیه السلام)می فرمایند:
مؤمن کسی است که در آمدش پاک و حلال باشد، اخلاقش نیکو، باطنش سالم و درست؛ زیادی مالش را انفاق کند و از زیاده گویی بپرهیزد.
بحارالانوار، ج2، ص 235.
حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
نفس مؤمن از او در رنج است اما مردمان از وی آسوده اند.
الحضان، ص 620.
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
هر که مؤمنی را اندوهناک سازد و سپس دنیا را به او بدهد، گناهش بخشوده نشود و در برابر آن پاداشی نبیند.
بحارالانوار، ج75، ص 150.
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
هر که مؤمنی را بیازارد، بی گمان مرا آزرده است.
بحارالانوار، ج67، ص 72.
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند :
هر مؤمنی که گرفتاری مومن تنگدستی را رفع کند، خداوند حوائج او را در دنیا و آخرت برآورده می سازد.
اصول کافی، ج2، ص200.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم):
من سرمؤمنا فقد سرنی و من سرنی فقد سرالله؛
کسی که مؤمنی را شاد کند، مرا شاد کرده و کسی که مرا شاد کند خدا را شاد نموده است.
اصول کافی، ج2، ص188.
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مؤمن آیینه ی برادر مؤمن خویش است. در غیابش خیرخواهی او می کند و در حضورش، امور ناخوشایند را از او دور می کند.
بحارالانوار، ج74، ص 233.
قال الامام الصادق (علیه السلام):
المؤمن أخوا المؤمن عینه و دلیله و لا یخونه لا یظلمه و لا یغشه، و لا یعده عدة فیخلفه؛
مؤمن برادر مؤمن است، چشم او را راهنمای اوست. به او خیانت و ستم نمی کند، فریبش نمی دهد و وعده ای به او نمی دهد که به آن عمل نکند.
اصول کافی، ج2، ص 166.
حضرت امام باقر (علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن برادر تنی مؤمن است.
اصول کافی، ج2، ص 166.
امام علي (عليه السلام):
يا مُؤمِنُ اِنَّ هذَا الْعِلْمَ وَالاَْدَبَ ثَمَنُ نَفْسِكَ فَاجْتَهِدْ فى تَعَلُّمِها فَما يَزيدُ مِنْ عِلْمِكَ وَ اَدَبِكَ يَزيدُ فى ثَمَنِكَ وَ قَدْرِكَ، فَاِنَّ بِالْعِلْمِ تَهْتَدى اِلى رَبِّكَ؛
اى انسان با ايمان، در حقيقت اين دانش و ادب، بهاى توست، پس در آموختن آن بكوش، زيرا هرچه بر دانش و ادبت افزوده شود، بر ارج و بهاى تو افزوده مى‏شود، چرا كه با دانش به سوى پروردگارت هدايت مى‏شوى.
روضة الواعظين، ص 11.
امام صادق عليه‏السلام :
ثَلاثَةٌ اِنْ يَعْلَمُهنَّ الْمُؤمِنُ كانَتْ زيادَةً فى عُمُرِهِ وَ بَقاءَ النِّعْمَةِ عَلَيْهِ: تَطْويلُهُ فى رُكوعِهِ وَ سجودِهِ فى صلاتِهِ وَ تَطْويلُهُ لِجلوسِهِ عَلى طَعامِهِ اِذا اَطْعَمَ عَلى مائِدَتِهِ وَ اصْطِناعُهُ الْمَعْروفَ اِلى اَهْلِهِ؛
سه چيز است كه اگر مؤمن از آنها مطلع شود، باعث طول عمر و دوام بهره‏مندى او از نعمت‏ها مى‏شود: طول دادن ركوع و سجده، زياد نشستن بر سر سفره‏اى كه در آن ديگران را اطعام مى‏كند و خوش رفتارى‏اش با خانواده.
كافى، ج 4، ص 49، ح 15.
امام رضا(علیه السلام)می فرمایند:
ان الإمامة زمام الدین، و نظام المسلمین و صلاح الدنیا، و عزالمؤمنین؛
امامت، زمام دین، رشته ی کار مسلمانان، صلاح و آبادانی دنیا و سرافرازی مؤمنان است.
اصول کافی، ج1، ص 200.
امام حسین (علیه السلام)می فرمایند:
بر هیچ چشم مؤمن به خدا روا نیست که ببیند خدا نافرمانی می شود و (چشم) خود را فرو ببندد مگر آن وضع را تغییر دهد.
تنبیه الخواطر/ج2/ص179.
ارسال رایگان پیامک
حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
به راستی خداوند عزوجل دشمن می دارد مؤمن ناتوانی که دین ندارد. به آن حضرت عرض کردند: مؤمن ناتوانی که دین ندارد، کیست؟ فرمودند: کسی که نهی از منکر نکند.
وسایل الشیعه، ج11، ص397.
ارسال رایگان پیامک
حضرت امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
المؤمن لایمضی علیه اربعین لیلة الا عرض له امر یحزنه یذکر به.
مؤمن چهل شب را سپری نمی کند جز آن که پیشامدی برایش شود که غمگینش سازد تا بدان وسیله متنبه گردد.
بحارالانوار/ج67/ص 211.
ارسال رایگان پیامک
حضرت امام کاظم(علیه السلام) می فرمایند:
مثل المؤمن مثل کفتی المیزان: کلما زید فی ایمانه زید فی بلائه، لیلقی الله عزوجل و لا خطیئة له.
مثل مؤمن مانند دو کفه ی ترازو است که هرچه برایمانش افزوده شود، بلایش فزونی گیرد تا با دامنی پاک از گناه خدای عزوجل را دیدار کند.
بحارالانوار/ج67/ص 243.
حضرت امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:
انما یبتلی المؤمن فی الدنیا علی قدر دینه.
بدرستی که مؤمن در دنیا به اندازه ی دینداریش، مبتلا می شود.
اصول کافی/ج2/ص 253.
حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:
ان ابلاء للظالم ادب و للمؤمن امتحان و للانبیاء درجة.
بلاء برای ستمگر تأدیب، برای مؤمن امتحان و برای پیامبران مقام و درجه است.
بحارالانوار/ج67/ص 235.
امام سجاد (علیه السلام) می فرمایند:
ایها مؤمن دمعت عیناه بقتل الحسین (علیه السلام) حتی یسیل علی خده، لواه الله بها فی الجنه عرفا یسکنها احقابا.
هر مؤمنی که چشمانش برای کشته شدن حسین (علیه السلام) گریان شود، به طوری که اشک بر گونه هایش سرازیر گردد، خداوند به سبب آن او را درغرفه های بهشتی جای دهد که روزگاران دراز در آن به سر برند.
ثواب الاعمال/ ج108.
حضرت رسول اعظم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المؤمن الذی نفسه فی عناء، والناس فی راحة.
مؤمن کسی است که نفسش از او در رنج و مردم از او درآسایش هستند.
کنزالاعمال، ح 752.
حضرت امام محمد باقر(علیه السلام) می فرمایند:
ان الله اعطی المؤمن ثلاث خصال: العز فی الدنیا و فی دینه و الفلح فی الاخرة و المهابة فی صدور العالمین؛
خداوند سه خصلت به مؤمن عطا فرموده است: عزت در دنیا و دینش، رستگاری در آخرت و ابهت در دلهای همه ی مردم.
بحارالانوار، ج67، ص 71.
حضرت امام رضا(علیه السلام) می فرمایند:
مَنْ فَرَّجَ عَنْمُؤمِنٍ فَرَّجَ اللهُ وَعَنْ قَلْبِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
كسي كه گره ازكارمؤمني بگشايد وشادش كند، خداوند هم درروزقيامت ، كاربسته‌ي او را مي‌گشايد.
اصول كافي ، ج2،‌ ص200