بهداشت تغذیه واداب ان در اسلام (تعداد احادیث 575)

بهداشت تغذیه واداب ان  در اسلام

1-رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
إن الله لیرضی عن العبد أن یأکل الأکله فیحمده علیها أو یشرب الشربه فیحمده علیها؛
خداوند از بنده ای که پس از خوردن لقمه غذا و یا آشامیدن جرعه ای او را سپاس می گوید، خشنود می گردد.
نهج الفصاحه ح 791
2-امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
ما اتخمت قط و ذلك انى لم ابداء بطعام الا قلت بسم الله و لم افرغ من طعام الا قلت الحمدلله.
هرگز هضم غذا بر من مشكل نشده است، زيرا هيچ گاه شروع به غذا نكردم مگر اينكه ((بسم الله)) گفتم و هيچ گاه از غذا خوردن فارغ نشدم مگر آنكه ((الحمدلله)) گفتم.
وسائل الشيعه، 16 ص 586 ح 7
3-امام هادى عليه‏السلام :
خَيرُ الأَشياءِ لِحُمَّى الرِّبعِ أن يُؤكَلَ في يَومِهَا الفالوذَجُ المَعمولُ بِالعَسَلِ ويُكثَرَ زَعفَرانُهُ ، ولا يُؤكَلَ في يَومِها غَيرُهُ .
بهترين چيز براى تبِ رِبع آن است كه در روز غلبه تب ، فالوده‏اى كه با عسل ساخته شده و زعفران فراوانى دارد ، خورده شود و در آن روز ، چيزى ديگر خورده نشود .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 51 عن أبي جعفر ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 100 ، حديث 24 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 406
4-الإمام الصادق عليه‏السلام :
المَحمومُ يُغسَلُ لَهُ السَّويقُ ثَلاثَ مَرّاتٍ ويُعطاهُ ؛ فَإِنَّهُ يَذهَبُ بِالحُمّى ، ويُنَشِّفُ المِرارَ وَالبَلغَمَ ، ويُقَوِّي السّاقَينِ .
5-امام صادق عليه‏السلام :
به تبدار ، سه بار سويق شسته شده ، داده مى‏شود . اين ، تب را مى‏بَرَد ، تلخه و بلغم را مى‏خشكانَد و ساق پاها را تقويت مى‏كند .

مستدرك الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 337 ، حديث 20077 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 566

6-امام كاظم عليه‏السلام :
أطعِمُوا المَحمومَ لَحمَ القِباجِ ؛ فَإِنَّهُ يُقَوِّي السّاقَينِ ، ويَطرُدُ الحُمّى طَرداً .
به تبدار ، گوشت كبك بخورانيد ؛ چرا كه پاها را نيرو مى‏دهد و تب را كاملاً دور مى‏كند .
بحارالأنوار ، جلد 65 ، صفحه 43 ، حديث 1 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 566
7-الإمام الرضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ دَفَعَ الزُّكامِ فِي الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَليَأكُل كُلَّ يَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ . . .
وَليَشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ يَأمَنُ الزُّكامَ ، وكَذلِكَ الحَبَّةُ السَّوداءُ .
وإذا جاءَ الزُّكامُ فِي الصَّيفِ ، فَليَأكُل كُلَّ يَومٍ خِيارَةً واحِدَةً ، وَليَحذَرِ الجُلوسَ فِي الشَّمسِ .
8-امام رضا عليه‏السلام :
هر كس مى‏خواهد در همه زمستان از زكام ايمن بماند ، هر روز ، سه لقمه عسل با موم آن بخورد . . . و نرگس ببويد ؛ چرا كه از زكام ، ايمنى مى‏دهد . سياه‏دانه نيز چنين است .
امّا اگر زكام در تابستان پيش آيد ، در هر روز ، يك خيار بخورد و از نشستن در آفتاب ، خوددارى ورزد .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 37 وص 38 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 334
9-الإمام الرضا عليه‏السلام :
إدمانُ أكلِ كُلَى الغَنَمِ وأجوافِها ، يَعكِسُ المَثانَةَ .
امام رضا عليه‏السلام :
عادت داشتن به خوردن قلوه و شكمبه (سيرابى) گوسفند ، مثانه را ديگرگون مى‏كند .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 64 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 586
10-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لا تُكرِهوا مَرضاكُم عَلَى الطَّعامِ وَالشَّرابِ ؛ فَإِنَّ اللّه‏َ يُطعِمُهُم ويَسقيهِم .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
بيمارانتان را به خوردنى و نوشيدنى وادار مكنيد ؛ چرا كه خداوند ، به آنان مى‏خورانَد و مى‏نوشانَد .
بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 142 ، حديث 13 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 182
11-الإمام الكاظم عليه‏السلام :
مَن أكَلَ اللَّحمَ بِالبَيضِ كَبُرَ عَظمُ وَلَدِهِ .
امام كاظم عليه‏السلام :
هر كس تخم‏مرغ و پياز و روغن زيتون بخورد ، استخوان فرزندش درشت خواهد شد .
بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 84 ، حديث 41 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 228
12-الإمامُ الباقرُ عليه‏السلام :
اِستَرضِعْ لِولدِكَ بِلَبَنِ الحِسانِ ، وإيّاكَ والقِباحَ ؛ فإنّ اللَّبَنَ قد يُعدِي .
امام باقر عليه‏السلام :
براى شير دادن كودك خود دايه خوش اخلاق استخدام كن و از دايه‏هاى بد اخلاق كن ؛ زيرا شير (ويژگيها را) سرايت مى‏دهد .
الكافي : 6 / 44 / 12
13-الإمام عليّ عليه‏السلام :
اُنظُروا مَن تُرضِعُ أولادَكُم ؛ فَإِنَّ الوَلَدَ يَشِبُّ عَلَيهِ .
امام على عليه‏السلام :
بنگريد كه چه كسى فرزندانتان را شير مى‏دهد ؛ چرا كه كودك ، به همين شير ، رشد مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 44 ، حديث 10، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 680
14-الإمام الباقر عليه‏السلام :
اِستَرضِع لِوَلَدِكَ بِلَبَنِ الحِسانِ ، وإيّاكَ وَالقِباحَ ؛ فَإِنَّ اللَّبَنَ قَد يُعدي .
امام باقر عليه‏السلام :
براى فرزند خود ، از زنان زيبا ، شيردهى بخواه و از زشتان بپرهيز ؛ چرا كه شير ، گاه سرايت مى‏كند .
تهذيب الأحكام ، جلد 8 ، صفحه 110 ، حديث 376 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 682
15-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لا تَستَرضِعُوا الحَمقاءَ ولاَ العَمشاءَ ؛ فِإِنَّ اللَّبَنَ يُعدي .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
زن كودن و نيز زنى را كه چشمش ضعيف است و آب‏ريزش دارد ، به دايگى مگيريد ؛ چرا كه شير ، سرايت مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 323 ، حديث 13،دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 682
16-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مِن سُنَّتِي التَّزويجُ ، وَاطلُبُوا الوَلَدَ ؛ فَإِنّي اُكاثِرُ بِكُمُ الاُمَمَ غَداً . وتَوَقَّوا عَلى أولادِكُم لَبَنَ البَغِيِّ مِنَ النِّساءِ ، وَالمَجنونَةِ ؛ فَإِنَّ اللَّبَنَ يُعدي .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
همسر دادن و همسر گرفتن ، از سنّت من است . فرزند بجوييد ؛ چرا كه من ، فردا به شما بر ديگر امّت‏ها فراوانى مى‏جويم . درباره فرزندانتان ، از شير زنان بدكاره و ديوانه ، اجتناب كنيد ؛ چرا كه شير ، سرايت مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 323 ، حديث 9 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 684
17-الإمام الصادق عليه‏السلام :
عَلَيكَ بِالهِندَباءِ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي الماءِ ، ويُحَسِّنُ الوَلَدَ ، وهُوَ حارٌّ لَيِّنٌ ، يَزيدُ فِي الوَلَدِ الذُّكورَةَ .
امام صادق عليه‏السلام :
بر تو باد كاسنى ؛ چرا كه آب (مَنى) را مى‏افزايد ، فرزند را نكو مى‏سازد ، و گرم و نرم است و بيشتر ، فرزند ، پسر مى‏شود .
بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 83 ، حديث 38 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 660
18-الإمام الصادق عليه‏السلام :
مَن أحَبَّ أن يَكثُرَ ماؤُهُ ووَلَدُهُ ؛ فَليُدمِن أكلَ الهِندَباءِ .
امام صادق عليه‏السلام :
هر كس دوست دارد آب (منى) او و فرزندانش فراوان شود ، بر خوردن كاسنى ، مداومت ورزد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حديث 10 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 504
19-الإمام عليّ عليه‏السلام :
كُلُوا الهِندَباءَ ، فَما مِن صَباحٍ إلاّ وتَنزِلُ عَلَيها قَطرَةٌ مِنَ الجَنَّةِ ، فَإِذا أكَلتُموها فَلا تَنفُضوها .
امام على عليه‏السلام :
كاسنى بخوريد ، كه هيچ صبحى نيست ، مگر اين كه قطره‏اى از بهشت بر آن ، فرو مى‏افتد . چون خواستيد آن را بخوريد ، قطره‏هاى آب را از رويش فرو متكانيد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حديث 6 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 502
20-الإمام الصادق عليه‏السلام :
نِعمَ البَقلُ الهِندَباءُ ، ولَيسَ مِن وَرَقَةٍ إلاّ وعَلَيها قَطرَةٌ مِنَ الجَنَّةِ ، فَكُلوها ولا تَنفُضوها عِندَ أكلِها . وكانَ أبي عليه‏السلام يَنهانا أن نَنفُضَهُ إذا أكَلناهُ .
امام صادق عليه‏السلام :
كاسنى ، نكو سبزى‏اى است . هيچ برگى از آن نيست كه قطره‏اى از بهشت بر آن نباشد. آن را بخوريد و به گاه خوردن، متكانيد . پدرم عليه‏السلام ما را نهى مى‏فرمودند كه به هنگام خوردن كاسنى ، آن را بتكانيم .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حديث 9 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 502
21-الإمام الصادق عليه‏السلام :
الغُبَيراءُ لَحمُهُ يُنبِتُ اللَّحمَ ، وعَظمُهُ يُنبِتُ العَظمَ ، وجِلدُهُ يُنبِتُ الجِلدَ ، ومَعَ ذلِكَ ؛ فَإِنَّهُ يُسَخِّنُ الكُليَتَينِ ، ويَدبَغُ المَعِدَةَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ البَواسيرِ وَالتَّقتيرِ ، ويُقَوِّي السّاقَينِ ، ويَق مَعُ عِرقَ الجُذامِ .
امام صادق عليه‏السلام :
سنجد ، گوشتش گوشت مى‏رويانَد ، استخوانش استخوان را رشد مى‏دهد و پوستش پوست را مى‏پرورد . علاوه بر اين ، سنجد ، كليه‏ها را گرم مى‏كند ، معده را پاك مى‏سازد ، مايه ايمنى از بواسير و تقطير البول است ، ساق پا را قوى مى‏كند و رگ جذام را به‏كلّى قطع مى‏نمايد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 361 ، حديث 1 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 414
22-الإمام الرضا عليه‏السلام :
أطعِموا حَبالاكُم ذَكَرَ اللُّبانِ ، فَإِن يَكُ في بَطنِها غُلامٌ خَرَجَ ذَكِيَّ القَلبِ عالِما شُجاعاً ، وإن تَكُ جارِيَةٌ حَسُنَ خَلقُها وخُلُقُها ، وعَظُمَت عَجيزَتُها ، وحَظِيَت عِندَ زَوجِها .
امام رضا عليه‏السلام :
به زنان باردارتان ، كندر نر بدهيد . در اين صورت ، اگر آنچه در شكم زن است ، پسر باشد ، بيداردل ، آگاه و دلير مى‏گردد ، و اگر دختر باشد ، روى و خوىِ وى نكو مى‏شود و سرين او سترگ مى‏گردد و نزد همسرش بهره مى‏يابد .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 444 ، حديث 8؛ دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 456
23-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم – لِعَلِيٍّ عليه‏السلام: يا عَلِيُّ ، ثَلاثَةٌ يَزِدنَ فِي الحِفظِ ويُذهِبنَ البَلغَمَ : اللُّبانُ ، وَالسِّواكُ ، وقِراءَةُ القُرآنِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم- خطاب به امام على عليه‏السلام فرمودند: اى على ! سه چيز بر حافظه مى‏افزايد و بلغم را مى‏برد : كُندُر ، مسواك و قرائت قرآن .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 443 ، حديث 3 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 452
24-رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِاللُّبانِ ؛ فَإِنَّهُ . . . يَزيدُ في العَقلِ ، ويُذَكِّي الذِّهنَ ، ويَجلُو البَصَرَ ، ويُذهِبُ النِّسيانَ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
بر شما باد كُندُر؛ چرا كه… عقل را افزون مى‏كند ، ذهن را ذكاوت مى‏دهد ، چشم را جلا مى‏بخشد و فراموشى را از ميان مى‏بَرَد.
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، صفحه 6 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 248
25-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أطعِموا نِساءَكُم الحَوامِلَ اللُّبانَ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ في عَقلِ الصَّبِيِّ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
به زنان آبستن خود ، كُندُر بدهيد؛ چرا كه عقل كودك را افزون مى‏كند.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 444 ، حديث 8 ؛ الفردوس ، جلد 1 ، صفحه 101 ، حديث 331 عن ابن عمر دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 248
26-الإمام الصادق عليه‏السلام :
شُربُ السَّويقِ بِالزَّيتِ يُنبِتُ اللَّحمَ ، ويَشُدُّ العَظمَ ، ويُرِقُّ البَشَرَةَ ، ويَزيدُ فِي الباهِ .
امام صادق عليه‏السلام :
خوردن سويق با روغن زيتون ، گوشت برمى‏روياند ، استخوان را استحكام مى‏بخشد ، پوست را نازك مى‏كند و بر توان جنسى مى‏افزايد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 276 ، حديث 6 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 564
27-رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا الزَّيتَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَكٌ ، وَائتَدِموا بِهِ وَادَّهِنوا بِهِ ؛ فَإِنَّهُ يَخرُجُ مِن شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
روغن زيتون بخوريد ؛ چرا كه خجسته است . از آن ، خورش بسازيد و از روغن آن بر خويش بماليد ؛ چرا كه از درختى خجسته بيرون مى‏آيد .
كنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 279 ، حديث 40984 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 328
28-امام على عليه‏السلام فرمودند:
لا تُنالُ الصِّحَّةُ إلاّ بِالحِميَةِ .
تن‏درستى ، جز با پرهيز ، به دست نمى‏آيد .
غرر الحكم ، حديث 10605 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 26
29-امام على عليه‏السلام فرمودند:
صَلاحُ البَدَنِ الحِميَةُ .
پرهيز ، مايه درستىِ تن است .
غرر الحكم ، حديث 5793 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 26
30-الإمام الرضا عليه‏السلام :
لَيسَ الحِميَةُ مِنَ الشَّيءِ تَركَهُ ، إنَّمَا الحِميَةُ مِنَ الشَّيءِ الإِقلالُ مِنهُ .
امام رضا عليه‏السلام :
پرهيز از يك چيز ، وا گذاردن آن نيست . پرهيز از يك چيز ، تنها كم خوردن از آن است .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 140 ، حديث 1 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 22
31-امام كاظم عليه‏السلام فرمودند:
لَيسَ الحِميةُ أن تَدَعَ الشيءَ أصلاً لا تَأكُلَهُ ، ولكنَّ الحِميَةَ أن تَأكُلَ مِنَ الشيءِ وتُخَفِّفَ .
پرهيز اين نيست كه چيزى را اصلاً نخورى ، بلكه پرهيز آن است كه از هر چيزى سبك بخورى .
الكافي : 8 / 291 / 443
32-رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أكَلَ قَبلَ أن يَشرَبَ و تَسَحَّرَ ، و مَسَّ شَيئا مِنَ الطِّيبِ ؛ قَوِيَ عَلَى الصِّيامِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
هر كس پيش از نوشيدن چيزى ، غذا بخورد و سَحَرى ميل كند و قدرى بوى خوش [بر خود] بمالد ، بر روزه گرفتن ، توان بيشترى يابد .
كنز العمّال ، جلد 8 ، صفحه 510 ، حديث 23882 نقلاً عن شُعب الإيمان عن أنس دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 108
الإمام العسكريّ عليه‏السلام :
كُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ يُسَكِّنُ الدَّمَ ، ويُصَفِّي الدَّمَ فِي الجَوفِ .
امام حسن عسكرى عليه‏السلام :
پس از حجامت ، انار بخور ، انارى شيرين ؛ چرا كه خون را فرو مى‏نشانَد و خون را در درون ، تصفيه مى‏كند .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 59 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حديث 52 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 464
33-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم
– مِن وَصِيَّتِهِ لِعَلِيٍ عليه‏السلام: يا عَلِيُّ ، تِسعَةُ أشياءَ تورِثُ النِّسيانَ : أكلُ التُّفّاحِ الحامِضِ ، وأكلُ الكُزبُرَةِ ، وَالجُبنِ ، وسُؤرِ الفَأرَةِ ، وقِراءَةُ كِتابَةِ القُبورِ ، وَالمَشيُ بَينَ امرَأَتَينِ ، وطَرحُ القَملَةِ ، وَالحِجامَةُ في النُّقرَةِ ، وَالبَولُ فِي الماءِ الرّاكِدِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم
– در سفارش‏هاى ايشان به على عليه‏السلام: اى على! نه چيز است كه فراموشى مى‏آورَد: خوردن سيب تُرش ، خوردن گشنيز ، پنير و پس‏مانده موش ، خواندن نوشته‏هاى روى قبر ، راه رفتن ميان دو زن ، افكندن شپش ، حجامت در گودىِ پسِ سر ، و ادرار كردن در آب راكد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 245 ، حديث 2 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 254
34-الإمام الرضا عليه‏السلام :
أكلُ المَملوحَةِ وَاللَّحمانِ المَملوحَةِ وأكلُ السَّمَكِ المَملوحِ ، بَعدَ الحِجامَةِ والفَصدِ لِلعُروقِ ، يُوَلِّدَا البَهَقَ وَالجَرَبَ .
امام رضا عليه‏السلام :
خوردن غذاى نمكْ‏سود ، گوشت نمكْ‏سود و خوردن ماهى نمكْ‏سود ، پس از رگزنى و حجامت ، بَهَك و گَرى ايجاد مى‏كند .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 64 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 494
35-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم
– لِعَلِيٍّ عليه‏السلام: يا عَلِيُّ ، اِفتَتِح طَعامَكَ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ مَنِ افتَتَحَ طَعامَهُ بِالمِلحِ وخَتَمَ بِالمِلحِ عوفِيَ مِنِ اثنَينِ وسَبعينَ نَوعاً مِن أنواعِ البَلاءِ ، مِنهُ الجُذامُ ، وَالجُنونُ ، وَالبَرَصُ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم
در سفارش‏هاى ايشان به امام على عليه‏السلام – فرمودند: اى على! غذا را با نمك ، آغاز كن و با نمك ، پايان ده؛ چه ، هر كس غذاى خويش را با نمك آغاز كند و با نمك پايان دهد ، از هفتاد و دو نوع از انواع بلا كه جذام ، ديوانگى و پيسى از آن جمله است ، به دور باشد.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حديث 2
36-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ثَلاثَةٌ يَفرَحُ بِهِنَّ الجِسمُ ويَربو : الطِّيبُ ، ولِباسُ اللَّيِّنِ ، وشُربُ العَسَلِ .
رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم :
سه چيز است كه تن ، به واسطه آنها شاداب مى‏شود و رشد مى‏كند : بوى خوش ، جامه نرم و نوشيدن عسل .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 295 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 94
37-رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الطِّيبُ يَسُرُّ ، والعَسَلُ يَسُرُّ ، وَالنَّظَرُ إلَى الخُضرَةِ يَسُرُّ ، وَالرُّكُوبُ يَسُرُّ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
بوى خوش ، شادى مى‏آورد . عسل ، شادى مى‏آورد . نگريستن به سبزه ، شادى مى‏آورد . و سوارى ، شادى مى‏آورد .
صحيفة الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 239 ، حديث 144 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 96
38-رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لِكُلِّ شَيءٍ حيلَةٌ ، وحيلَةُ الصِّحَّةِ فِي الدُّنيا أربَعُ خِصالٍ : قِلَّةُ الكَلامِ ، و قِلَّةُ المَنامِ ، و قِلَّةُ المَشيِ ، و قِلَّةُ الطَّعامِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
هر كارى را چاره‏اى است و چاره تن‏درستى در دنيا ، چهار چيز است : كم سخن گفتن ، كم خفتن ، كم راه رفتن و كم خوردن .
بحار الأنوار ، جلد 8 ، صفحه 144 ، حديث 67 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 92
39-الإمام عليّ عليه‏السلام
– وسُئِلَ فَقيلَ : إنَّ فِي القُرآنِ كُلَّ عِلمٍ إلاَّ الطِّبَّ؟: أما إنَّ فِي القُرآنِ لاَيَةً تَجمَعُ الطِّبَّ كُلَّهُ : « وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ » .
امام على عليه‏السلام
– در پاسخ اين پرسش كه : «آيا در قرآن ، همه دانش‏ها بجز دانش طب هست؟» -: زنهار ! در قرآن ، آيه‏اى هست كه همه طب را يكجا در خود گرد آورده است : (بخوريد و بياشاميد ؛ ولى زياده‏روى نكنيد) .
الدعوات ، صفحه 75 ، حديث 174 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 267 ، حديث 42 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 96
40-امام حسين عليه‏السلام :
قالَ لي رَسولُ اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم : يا بُنَيَّ ، نَم عَلى قَفاكَ يَخمَص بَطنُكَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا يَمرَأكَ أكلُكَ ، وَاكتَحِل وَترا يُضِئ لَكَ بَصَرُكَ ، وَادَّهِن غِبّا تَتَشَبَّه بِسُنَّةِ نَبِيِّكَ .
پيامبر خدا به من فرمودند: «فرزندم! به پشت بخواب تا شكمت كوچك شود ، آب را به مكيدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آيد ، به شمارِ دفعات فرد ، سرمه بكش تا چشمانت روشن شود و يك روز در ميان ، روغن بزن تا به سنّت پيامبر خويش ، عمل كرده باشى».
دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حديث 591 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 300
41-الإمام عليّ عليه‏السلام :
العَسَلُ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ ولا داءَ فيهِ ؛ يُقِلُّ البَلغَمَ ، ويَجلُو القَلبَ .
امام على عليه‏السلام :
عسل ، شفاى هر بيمارى‏اى است و بيمارى‏اى هم در آن نيست؛ بلغم را كم مى‏كند و دل را جلا مى‏دهد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 359 ، حديث 1172 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 294 ، حديث 18 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 234
42-امام على عليه‏السلام :
كُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَةِ ما خَلاَ الحُمّى ؛ فَإِنَّها تَرِدُ وُروداً .
هر بيمارى‏اى از پُرخورى است ، مگر تب ، كه ناگاه به بدن درمى‏آيد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 269 ، حديث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 232 ، حديث 1711 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 336 ، حديث 29 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 46
43-امام على عليه‏السلام :
إيّاكَ وإدمانَ الشِّبَعِ ؛ فَإِنَّهُ يُهَيِّجُ الأَسقامَ ويُثيرُ العِلَلَ .
از اعتياد به سيرى حذر كن ؛ چرا كه ناتن‏درستى‏ها را تحريك مى‏كند و بيمارى‏ها را برمى‏انگيزد .
غرر الحكم ، حديث 2681 ، عيون الحكم والمواعظ ، صفحه 97 ، حديث 2248 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 44
44-امام على عليه‏السلام :
إدمانُ الشِّبَعِ يورِثُ أنواعَ الوَجَعِ .
اعتياد به سيرى ، انواع دردها را به همراه مى‏آورد .
غرر الحكم ، حديث 1363 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 44
45-امام على (عليه‏السلام ) فرمودند:
مَن أكَلَ الطَّعامَ عَلَى النَّقاءِ ، وأجادَ الطَّعامَ تَمَضُّغاً ، وتَرَكَ الطَّعامَ وهُوَ يَشتَهيهِ ، ولَم يَحبِسِ الغائِطَ إذا أتى ؛ لَم يَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ .
هر كس در گرسنگى كامل ، غذا بخورد ، غذا را خوب بجَوَد ، در حالى كه هنوز ميل خوردن دارد ، غذا را وا گذارد و چون احساس قضاى حاجت كرد ، آن را محبوس ندارد ، به هيچ بيمارى‏اى جز بيمارى مرگ ، مبتلا نمى‏شود .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 314 ، حديث 1003 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 422 ، حديث 37
46-قال رسول الله – صلي الله عليه و آله – : اَرْبَعةٌ تَزيدُ فِي الْعُمْرِ: اَلتَّزويجُ بِالاَْبْكارِ، وَ الاِْغْتِسالُ بِالْماءِ الحارِّ وَ النَّوْمُ عَلَي الْيَسارِ وَاَكْلُ التُّفاحِ بِالاَْسْحارِ.
پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله – : چهار چيز، بر عمر مي افزايند: ازدواج با دختران، شستشو با آب گرم، خوابيدن بر شانه چپ و خوردن سيب در سحرگاهان.
«مواعظ العدديه، ص 211»
47-قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – : من قَلَّ اكلُه قَلَّ حسابُه.
رسول خدا – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: هر كس خوراكش كم باشد حسابش )در روز قيامت) اندك (و آسان) خواهد بود.
«بحارالانوار، ج 62، ص 292»
48-قال الامام الصادق – عليه السّلام – : كثرةُ الاكل مكروه.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: پرخوري، مكروه (و امري ناپسند) است.
«فروع كافي، ج 6، ص 269»
49-قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – جاءَني جبرئيل … فقال: … يقول لك ربّك: يا محمد ما اَبغضتُ وِعاءً قطُّ كبُغضي بطناً مَلْاناً.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: جبرئيل نزد من آمد و … عرض كرد: پروردگارت مي فرمايد: اي محمد! هرگز ظرفي را به اندازه شكم پر، مبغوض و ناپسند نداشته ام.
«مستدرك الوسائل، ج 16، ص 212»
50-قال الامام الصادق – عليه السّلام – : ليس شيءٌ اَضرَّ لقلب المؤمن من كثرة الاكل و هي مُورِثةُ شيئين: قسوةُ القلب و هيجانُ الشهوة.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: براي دل (روح) مؤمن چيزي زيانبارتر از پرخوري نيست، زيرا پرخوري باعث سنگدلي و قساوت قلب و تحريك شهوت مي گردد.
«مستدرك الوسائل، ج 3، ص 80»
51-قال رسول الله – صلّي الله عليه و آله – : من كثر تسبيحُه و تمجيدُه و قَلَّ طعامُه و شرابُه و منامُه إشتاقَتْه الملائكة.
رسول خدا – صلّي الله عليه وآله – فرمودند: هر كس زياد تسبيح و تمجيد حق كند و خوراك و نوشيدني و خوابش اندك باشد فرشتگان مشتاق او گردند.
«تنبيه الخواطر، ص 356»
52-قال رسول الله – صلّي الله عليه وآله – : لا تَسْبعوُا فيطفئ نور المعرفةِ من قلوبِكم.
رسول خدا – صلّي الله عليه وآله – فرمودند: شكم خود را از غذا سير نكنيد كه نور معرفت در دل هايتان خاموش ميشود.
بحارالانوار، ج 70، ص 71
53-قال رسول الله – صلّي الله عليه وآله – : من وقيَ شرَّ لَقْلَقةٍ و قبقبةٍ و ذَبْذَبةٍ وجبتْ له الجنة … .
رسول خدا – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: هر كس از شر بد زباني، شكم باره گي و شهوت راني در امان بماند بهشت بر او واجب گردد.
«بحارالانوار، ج 63، ص 315»
54-قال الامام علي – عليه السّلام – : لا تجتمع الصّحةُ و النَّهَمُ.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: سلامتي و شكم بارگي با هم جمع نمي شوند.
«مستدرك الوسائل، ج 3، ‌ص 82»
55-قال الامام علي – عليه السّلام – : لا تَجتمعُ الفِطْنةُ و البِطْنَة.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: زيركي و تيزهوشي با پرخوري جمع نمي شوند.
«مستدرك الوسائل، ج 3، ص 82»
56-قال الامام علي – عليه السّلام – : الشِّبَعُ يُكثِّر الادواء.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: پرخوري و سيري شكم، بيماري ها را زياد مي كند.
«غرر الحكم، ص 37»
57-قال الامام علي – عليه السّلام – : إيّاك و البطنة فمن لزمها كثرتْ اَسقامُه و فسَدَتْ احلامُه.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: از پرخوري بپرهيز، زيرا كسي كه پرخوري را عادت خود قرار دهد بيماري هايش فراوان و رؤياهايش فاسد و ناشايست مي گردد.
«غرر الحكم، ص 94»
58-قال الامام علي – عليه السّلام – : المستثقل النائم تكذبُ اَحلامُه.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: كسي كه با شكم سنگين بخوابد، رؤيا و خواب هايش كاذب و دروغين خواهد بود.
« غررالحكم، ص 62»
59-قال الامام علي – عليه السّلام – : بئس قَرينُ الوَرَعِ الشِّبَع.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: پرخوري و سيري شكم، همدم بدي براي پارسايي است.
«غرر الحكم، ص 170»
60-قال اميرالمؤمنين – عليه السلام – : قال الله تعالي (في المعراج): يا احمد اِنّ العبد اذا اَجاع بطنه و حفظ لسانه علَّمتُه الحكمة.
اميرالمؤمنين – عليه السلام – فرمودند: خداوند متعال (در معراج به پيامبر – صلّي الله عليه وآله -) فرمودند: اي احمد! بنده اگر شكمش را گرسنه دارد و زبانش را حفظ كند به او حكمت آموزم.
«بحارالانوار، ج 77، ص 29»

61-قال الامام علي – عليه السّلام – : اذا مَلِئَ البطنُ من المباح عَمِيَ القلبُ عن الصلاح.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: هرگاه شكم از خوردني هاي مباح انباشته شود، دل از ديدن خير و صلاح نابينا گردد.
«غرر الحكم، ص 162»
62-قال الامام علي – عليه السّلام – : قِلَّة الاكل مِنَ العَفاف و كثرتُه من الاسراف.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: كم خوري از مصاديق پاكدامني و پرخوري از مصاديق اسراف و زياده روي است.
«غرر الحكم، ص 284»
63-قال الامام علي – عليه السّلام – : إيّاكم و البِطْنةَ فانّها مَقْساةٌ للقلب مكسَلَةٌ عن الصلاة، مفْسَدَةٌ للجسد.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: از پرخوري برحذر باشيد، زيرا پرخوري مايه قساوت و سنگدلي، تنبلي نسبت به نماز و تباهي بدن است.
«غرر الحكم، ص 98»
64-قال الامام علي – عليه السّلام – للحسن ابنه – عليه السّلام – : يا بُنيَّ اَلا اُعلِّمك اَربعَ خِصالٍ تَستغنِي بها عن الطِّب فقال: بَلي يا أميرالمؤمنين. قال: لا تَجْلِسْ علي الطعام إلاّ و أنت جائع و لا تَقُمْ عن الطعام ألاّ و أنت تَشْتَهيهِ و … .
امام علي – عليه السّلام – به فرزندش امام حسن – عليه السّلام – فرمودند: فرزندم! آيا مي خواهي چهار چيز به تو ياد دهم كه به وسيله آنها از مراجعه به پزشك بي نياز شوي؟ عرض كرد: بله يا اميرالمومنين!، حضرت فرمودند: بر سر سفره منشين مگر آنكه گرسنه باشي، در حالي كه هنوز ميل به غذا داري دست از غذا خوردن بكش، عمل جويدن غذا را به خوبي انجام ده و قبل از خواب، خود را از ادرار و مدفوع تخليه نما.
«بحارالانوار، ج 70، ص 187»
65-عن الامام الرّضا – عليه السّلام – قال: اَلتّينُ يَذهَبُ بِالْبَخرِ وَ يَشُدُّ الْعَظْمَ وَ يُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ يَذْهَبُ بِالدّاءِ وَ لايَحْتاجُ مَعَهُ إلي دَواء.
امام رضا – عليه السّلام – فرمودند: انجير بوي بد دهان را برده و استخوانها را محكم و رويش موها را زياد نموده، دردها را برطرف مي كند و با وجود آن احتياجي به دوا نيست.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 1»
66-علي ابن محمد ابن اشيم قال: شَكَوْتُ إلَي الامام الرّضا – عليه السّلام – قِلَّةَ اسْتِمْرائي الطَّعامَ فَقال – عليه السّلام – : كُلْ مُحَّ البيضِ.
علي ابن محمد ابن اشيم گفت: نزد امام رضا – عليه السّلام – از کمي گوارايي و لذّت نبردن از غذا شكايت نمودم. پس حضرت – عليه السّلام – فرمودند: زرده تخم مرغ بخور.
«مكارم الاخلاق، ص 168»
67-عن الامام الباقر – عليه السّلام – قال: إنّا لَنَأكُلُ الثُّومَ وَ الْبَصَلَ وَ الْكُرّاثَ.
امام باقر – عليه السّلام – فرمودند: همانا ما سير و پياز و تره را با هم مي خوريم.
«مكارم الاخلاق، ص 185»
68-عن الامام الباقر – عليه السّلام – قال: فِي الكُرّاثِ اَرْبَعُ خصالٍ: يَطْرُدُ الرّيحَ وَ يَطيبُ النَّكْهَةَ وَ يَقْطَعُ الْبَواسيرَ وَ هُوَ اَمانٌ مِنَ الْجُذامِ لِمَنْ اَدْمَنَ.
امام باقر – عليه السّلام – فرمودند: در تره چهار خاصيت است: بادها را دفع، بوي دهان را خوش، بواسير را درمان و جلوي ابتلاي به جذام (سرطان) را براي کساني که به خوردن آن مداومت مي کنند، مي گيرد.
«مكارم الاخلاق، ص 185»
69-قال الامام علي – عليه السّلام – : عَلَيْكُمْ بِالْقَرْعِ فَاِنَّهُ يَزيدُ فِي الدِّماغِ.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: بر شما باد به خوردن كدو كه قواي دماغي و فكري را زياد مي كند.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 33»
70-عن الامام علي – عليه السّلام – قال: اَلْعَنّابُ يَذْهَبُ بِالْحُمّي.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: عناب تب را برطرف مي كند.
«مكارم الاخلاق، ص 182»
71-عن اميرالمؤمنين – عليه السّلام – قال: اَلْعَسَلُ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داءٍ وَ لا داءَ فيهِ يَقِلُّ البَلْغَمَ وَ يَجْلُو الْقَلْبَ.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: عسل شفاي هر دردي است و هيچ درد و آسيبي در آن نيست. خوردن آن صفرا را تقليل داده و كار قلب را آسان مي سازد.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 7»
72-قال اَميرالْمُؤمنين – عليه السّلام – : اِشْربُوا ماءَ السَّماءِ فَإنَّهُ طَهُورٌ لِلْبَدَنِ وَ يَدْفَعُ الأسْقامَ.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: آب باران بياشاميد؛ زيرا كه پاك كننده بدن از امراض و ناراحتي ها است.
«مكارم الاخلاق، ص 161»
73-عن اميرالمؤمنين علي – عليه السّلام – قال: اَكْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّةٌ لِلْقَلْبِ الضَّعيفِ وَ يطيبُ الْمِعْدَةَ وَ يَزيدُ في قوةِ الفُؤادِ وَ يُشَجّعُ الْجَبانَ وَ يُحْسِنُ الْوَلَدَ.
امام علي – عليه السّلام – فرمودند: خورن گلابي قلب ضعيف را قوي، معده را پاكيزه، دهان را خوشبو، ترسو را شجاع و فرزندان را نيكو مي گرداند.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 43»
74-قال النَّبِيُّ – صلّي الله عليه و آله – : كُلُوا التُّفاحَ عَلَي الرّيقِ فَإنَّهُ نَصُوحُ المِعدَةِ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: سيب را در حال ناشتا بخوريد، زيرا معده را پاكيزه مي گرداند.
«مكارم الاخلاق، ص 179»
75-عن الامام الصّادق – عليه السّلام – : عَلَيْكُمْ بِالإجاصِ الْعَتيقِ قَدْ بَقِيَ نَفْعُهُ وَ ذَهَبَ قَدْرُهُ وَ كُلُوهُ مُقْشَراً فَإنَّهُ نافُعٌ لِكُلِّ مِرارٍ وَ حَرارَةٍ وَ وَهَجَ مِنْها يَهيجُ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: بر شما باد به خوردن آلوي سياه و خشك شده آن، زيرا براي هر نوع عارضه و گرمازدگي بدن، مفيد و نيز هيجان آفرين است.
«مكارم الاخلاق، ص 181»
76-عن الامام الصادق – عليه السّلام – قال: اَلْخِلُّ يَشُدُّ الْعَقلَ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: سركه عقل را تقويت مي كند.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 1»
77-سمعت الامام أبا عبدالله – عليه السّلام – يقول في الغبيرا: إنَّ لَحْمَهُ يُنْبِتُ اللّحْمُ و عَظْمُهُ يُنْبِتُ الْعَظْمَ وَ جِلْدُهُ يُنْبِتُ الْجِلْدَ وَ مَعَ ذلِكَ فَإنَّهُ يُسَخِّنُ الكُلْيَتَيْنِ وَ يَدَبِّغُ المِعْدَةَ وَ هُوَ اَمانٌ مِنَ الْبَواسيرِ وَ التَّقْطيرِ وَ يُقَوِّي السّاقَيْنِ وَ يَقْمَعُ عِرْقَ الْجُذامِ.
از امام صادق – عليه السّلام – شنيدم كه درباره سنجد مي فرمودند: پوست سنجد براي پوست بدن و قسمت وسط آن براي گوشت و هسته آن براي استخوان مفيد است و در عين حال كليه ها را گرم و معده را ضدّ عفوني و باز دارنده از بواسير و تسلسل بول است و نيز ساق پاها را تقويت و جذام را از بدن ريشه كن مي كند.
«مكارم الاخلاق، ص 182»
78-عن الامام الصادق – عليه السّلام – قال: اَلْهَندباءُ شِفاءٌ مِنْ ألْفِ داءٍ، وَ ما مِنْ داءٍ في جَوْفِ الانْسانِ إلا قَمَعَهُ الْهَندباءُ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: كاسني شفاي هزار درد است و هر مرضي كه در درون انسان باشد آن را ريشه كن مي كند.
«مكارم الاخلاق، ص 184»
79-عن الامام الصادق – عليه السّلام – قال: مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ في قَلْبِهِ أوْ بَدَنِهِ فَلْيَأكُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: کسي که در قلب يا بدنش ضعفي عارض شده، گوشت گوسفند را به همراه شير بخورد.
«مكارم الاخلاق، ص 163»
80-عن الامام الصادق – عليه السّلام – قال: اَلْجَزَرُ اَمانٌ مِنَ الْقُولَنْجِ وَ الْبَواسيرِ وَ يُعينُ عَلَي الْجِماعِ.
امام صادق – عليه السّلام – فرمودند: خوردن هويج باعث مصونيت از بيمارهاي قولنج و بواسير است و قواي جنسي را كمك مي كند.
«مكارم الاخلاق، ص 192»
81-قال النَّبِيُّ – صلّي الله عليه و آله – : نَزَلَ عَلَيَّ جبريل – عليه السّلام – فَأمَرني بِأكْلِ الْهَريسة لأشُدَّ ظَهْري وَ اُقَوِّيَ بِها عَلي عِبادَةِ رَبّي.
پيامبر اکرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: جبرئيل – عليه السلام – بر من نازل شد و امر نمود كه هريسه (حليم) بخورم تا قدرت و نيرويم براي عبادت پروردگار افزون گردد.
«مكارم الاخلاق، ص 168»
82-قال رَسُولُ اللهِ – صلّي الله عليه و آله – : إذا اَتَيْتُمْ بِالْخُبْزِ فَابْدَؤا بِالْخُبْزِ فَسَدُّوا خِلالَ الْجُوعِ ثُمَّ كُلُوا اللَّحْمَ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: زماني كه براي شما نان آوردند، در ابتدا براي رفع گرسنگي، نان بخوريد سپس گوشت تناول كنيد.
«وسائل الشيعه، ج 16، ح 2»
83-قال رَسُولُ اللهِ – صلّي الله عليه و آله – : عَلَيْكُمْ بِالزَّبيبِ فَاِنَّهُ يَكْشِفُ الْمُرَّةَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَشُدُّ العَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالأعْياءِ و يُحْسِنُ الخُلْقَ و يطيبُ النَّفَسَ وَ يَذْهَبُ بِالْفَمِ وَ يَصْفَي اللَّوْنَ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: بر شما باد به خوردن مويز؛ زيرا تلخي دهان و بلغم را برطرف، اعصاب را قوي، فرسودگي و خستگي را برطرف، اخلاق را خوب، نفس را راحت، بوي بد دهان را از بين برده و رنگ پوست را طراوت مي بخشد.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 3»

84-قال النَّبِيُّ – صلّي الله عليه و آله – لعليٍّ – عليه السّلام – : كُلِ الْكَرَفْسَ فَاِنَّها بَقْلَةُ الأنْبِياءِ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – به علي – عليه السّلام – فرمودند: كرفس بخور، زيرا كرفس سبزي پيامبران است.
«مكارم الاخلاق، ص 187»
85-قال رَسُولُ اللهِ – صلّي الله عليه و آله – : عَلَيْكُمْ بِالْعَدَسِ فَاِنَّهُ مُبارَكٌ مُقَدَّسٌ وَ اِنَّهُ يَرِقُّ الْقَلْبَ وَ يَكْثُرُ الدَّمْعَةَ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: بر شما باد به خوردن عدس، زيرا مبارك و بزرگ داشته شده است و به درستي که قلب را رقيق و اشك را زياد مي كند.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 32»
86-قال رَسُولُ اللهِ – صلّي الله عليه و آله – : كُلُوا الزَّيْتَ وَ اَدْهِنُوا بِهِ، فَإنَّهُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: زيتون بخوريد و روغن آن را به بدن بماليد، چون زيتون از درختان برگزيده و مبارك است.
«مكارم الاخلاق، ص 199»
87-قال رَسُولُ اللهِ – صلّي الله عليه و آله – : كُلُوا التَّمْرَ عَلَي الرّيق فَإنَّهُ يَقْتُلُ الدُّودَ.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: در حال ناشتا خرما بخوريد، زيرا كرم و انگلهاي (روده و معده) را مي كشد.
«مكارم الاخلاق، ص 174»
قال رَسُولُ اللهِ – صلّي الله عليه و آله – : إذا دَخَلْتُمْ بِلاداً فَكُلُوا مِنْ بَصَلِها يَطْرُدُ عَنْكُمْ وَباها.
پيامبر اكرم – صلّي الله عليه و آله – فرمودند: هر گاه وارد شهري شديد از پياز آن جا بخوريد؛ زيرا با خوردن پياز آن شهر از امراض عمومي آنجا در امان هستيد.
«وسائل الشيعه، ج 17، ح 1»
88-رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن تَرَكَ الخَمرَ لغَيرِ اللّه سَقاهُ اللّه‏ُ مِن الرَّحيقِ الَمخْتومِ ، فقالَ عليٌّ عليه‏السلام : لغَيرِ اللّه ؟! قالَ : نَعَم واللّه ، صِيانَةً لنفسهِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
هر كه براى غير خدا (هم كه شده) شرابخوارى را رها كند ، خداوند او را از شراب خالص و مُهر شده بنوشاند . على عليه‏السلامعرض كرد : براى غير خدا ؟ فرمودند: آرى ، به خدا قسم ؛ براى حفظ (سلامتى) خويش .
بحار الأنوار : 79 / 150 / 64 منتخب ميزان الحكمة : 186
89-امام على عليه‏السلام :
مَن شَرِبَ المُسْكِرَ لَم تُقْبَلْ صَلاتُهُ أربَعينَ يَوما ولَيلَةً .
كسى كه مست كننده بنوشد تا چهل شبانه‏روز نمازش پذيرفته نشود .
الخصال : 632 / 10 منتخب ميزان الحكمة : 186
90-امام صادق عليه‏السلام :
الاِصطِباغُ بِالخَلِّ يَقطَعُ شَهوَةَ الزِّنى .
خورش ساختن سركه ، شهوت زنا را ريشه‏كن مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 330 ، حديث 10 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 304
91-پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو عَلى حَشَفَةٍ ، إنّي أخشى عَلى اُمَّتي مِن تَركِ العَشاءِ الهَرَمَ ؛ فَإِنَّ العَشاءَ قُوَّةُ الشَّيخِ وَالشّابِّ .
خوردن شام را وا مگذاريد ، هر چند به خوردن دانه‏اى خرماى خشكيده باشد . من بر امّت خويش ، از اين ، بيم دارم كه از وا گذاردن شام ، پيرى (در هم شكستگى) به سراغشان آيد ؛ چرا كه شام ، مايه نيرومندىِ پير و جوان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حديث 1571 عن جابر بن عبد اللّه‏ ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حديث 10 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 162
92- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
تَعَشَّوا ولَو بِكَفٍّ مِن حَشَفٍ ؛ فَإِنَّ تَركَ العَشاءِ مَهرَمَةٌ .
شام بخوريد ، هر چند به مشتى خرماى خشكيده باشد ؛ چرا كه وا گذاردن شام ، مايه پيرى است .
سنن الترمذي ، جلد 4 ، صفحه 287 ، حديث 1856 ، مسند أبي يعلى ، جلد 4 ، صفحه 240 ، حديث 4336 ، تاريخ بغداد ، جلد 3 ، صفحه 396 ، حديث 1520 ، مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 429 ، حديث 735 كلّها عن أنس ، كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حديث 28289 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 162
93- امام صادق عليه‏السلام :
لا تَدَعِ العَشاءَ ولَو بِثَلاثِ لُقَمٍ بِمِلحٍ .
خوردن شام را وا مگذار ، هر چند به سه لقمه [نان ]با نمك باشد .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حديث 1447 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حديث 20 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 162
94- امام صادق عليه‏السلام :
مَن تَرَكَ العَشاءَ لَيلَةً ماتَ عِرقٌ في جَسَدِهِ ولا يَحيا أبَداً .
هر كس شام را وا گذارد ، رگى در بدن وى مى‏ميرد و هرگز زنده نمى‏شود .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حديث 1448 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حديث 20 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 166
95-پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن تَرَكَ العَشاءَ لَيلَةَ السَّبتِ ولَيلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِيَتَينِ ، ذَهَبَ عَنهُ ما لا يَرجِعُ إلَيهِ أربَعينَ يَوماً .
هر كس شام را در شب شنبه و شب يكشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، چيزى از كف او مى‏رود كه تا چهل روز به وى باز نمى گردد .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حديث 1445 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حديث 20 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 166

96- امام صادق عليه‏السلام :
مَن تَرَكَ العَشاءَ لَيلَةَ السَّبتِ ولَيلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِيَتَينِ ، ذَهَبَت عَنهُ قُوَّتُهُ فَلَم تَرجَع إلَيهِ أربَعينَ يَوماً .
هر كس شام را در شب شنبه و شب يكشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، نيروى وى از كف مى‏رود و اين نيرو تا چهل روز به وى باز نمى‏گردد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حديث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حديث 1578 كلاهما عن جميل بن درّاج ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 345 ، حديث 17 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 166
97- امام صادق عليه‏السلام :
مَن تَرَكَ العَشاءَ نَقَصَت مِنهُ قُوَّةٌ ولا تَعودُ إلَيهِ .
هر كس شام خوردن را وا گذارد ، نيرويى از او كاسته مى‏شود و به او باز نمى‏گردد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حديث 1579 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حديث 18 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 166
98- امام صادق عليه‏السلام :
أصلُ خَرابِ البَدَنِ تَركُ العَشاءِ .
سرچشمه ويرانى تن ، وا گذاردن شام است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حديث 2
99- امام على عليه‏السلام :
عَشاءُ الأَنبِياءِ عليهم‏السلام بَعدَ العَتَمَةِ فَلا تَدَعوهُ ؛ فَإِنَّ تَركَ العَشاءِ خَرابُ البَدَنِ .
شام خوردن پيامبران ، پس از تاريكىِ شب بوده است . آن را وا مگذاريد ؛ چرا كه واگذاردن آن ، ويرانى تن است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حديث 1 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 342 ، حديث 6 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 162
100- امام صادق عليه‏السلام :
إذا صَلَّيتَ الفَجرَ فَكُل كِسرَةً تُطَيِّبُ بِها نَكهَتَكَ ، وتُطفِئُ بِها حَرارَتَكَ ، وتُقَوِّمُ بِها أضراسَكَ ، وتَشُدُّ بِها لِثَتَكَ ، وتَجلِبُ بِها رِزقَكَ ، وتُحَسِّنُ بِها خُلُقَكَ .
چون نماز صبح را خواندى ، پاره نانى بخور تا با آن : دهان خويش را خوش‏بو سازى ، حرارت خود را فرو بنشانى ، دندان‏هايت را استوار سازى ، لثه‏ات را استحكام بخشى ، روزىِ خويش را به چنگ آورى و خوى خود را نكو سازى .
الدعوات ، صفحه 140 ، حديث 352 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حديث 21 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 160
101- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن شَرِبَ الماءَ عَلَى الرّيقِ ، انتَقَصَت قُوَّتُهُ .
هر كس ناشتا آب بياشامد ، نيرويش كاستى مى‏يابد .
كنز العمّال ، جلد 16 ، صفحه 82 ، حديث 44016 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 154
102- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لا تَشرَب فِي النُّحاسِ ؛ فَإِنَّهُ يورِثُ السَّهلَ – يَعنِي الوَسواسَ وَالخَبالَ – .
در ظرف مسين منوش ؛ چرا كه «سهل» (يعنى وسواس و پريشان‏عقلى) بر جاى مى‏نهد .
الفردوس ، جلد 5 ، صفحه 69 ، حديث 7484 عن أنس دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 154
103- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
شُربُ الماءِ عَلى أثَرِ الدَّسَمِ يُهَيَّجُ الدّاءَ .
آشاميدن آب در پى چربى ، بيمارى را برمى‏انگيزاند .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 398 ، حديث 2390 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 456 ، حديث 41 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 152
104- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الشُّربُ عَلى أثَرِ الدَّسَمِ داءٌ فِي البَطنِ .
آشاميدن در پى چربى ، بيمارى‏اى در شكم است .
الفردوس ، جلد 2 ، صفحه 362 ، حديث 3616 عن دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 152
105 -امام رضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ ألاّ تُؤذِيَهُ مَعِدَتُهُ فَلا يَشرَب عَلى طَعامِهِ ماءً حَتّى يَفرُغَ مِنهُ ، ومَن فَعَلَ ذلِكَ رَطِبَ بَدَنُهُ ، وضَعُفَ مَعِدَتُهُ ، ولَم تَأخُذِ العُروقُ قُوَّةَ الطَّعامِ ؛ لِأَنَّهُ يَصيرُ فِي المَعِدَةِ فِجّا إذا صُبَّ الماءُ عَلَى الطَّعامِ أوَّلاً فَأَوّلاً .
هر كس مى‏خواهد معده‏اش او را آزار ندهد ، بر روى غذا آب نخورد تا هنگامى كه غذا خوردن را به پايان مى‏برد . هر كس چنين كند ، بدنش به رطوبت مى‏گرايد ، معده‏اش ضعيف مى‏شود و رگ‏هايش نيروى غذا را به خود نمى‏گيرند ؛ زيرا اگر پشت سر هم روى غذا آب ريخته شود ، آن غذا در معده نارس و بدگوارش مى‏گردد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 323 نحوه دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 150
106- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مُصُّوا الماءَ مَصّا ولاتَعُبّوهُ عَبّا ؛ فَإِنَّهُ يوجَدُ مِنهُ الكُبادُ .
آب را بمكيد و آن را يكجا سر نكشيد ؛ چرا كه درد جگر ، از آن مى‏خيزد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 381 ، حديث 1 ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 466 ، حديث 23 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 148
107- امام صادق عليه‏السلام :
شُربُ الماءِ مِن قِيامٍ بِالنَّهارِ يُمرِئُ الطَّعامَ ، وشُربُ الماءِ مِن قِيامٍ بِاللَّيلِ ، يورِثُ الماءَ الأَصفَرَ .
ايستاده آشاميدن آب در روز ، غذا را گوارا مى‏سازد و ايستاده آشاميدن آب در شب ، زرداب مى‏آورد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 471 ، حديث 49 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 144
108- امام صادق عليه‏السلام :
شُربُ الماءِ مِن قِيامٍ بِالنَّهارِ أقوىَ وأصَحُّ لِلبَدَنِ .
ايستاده آشاميدن آب در روز ، مايه قدرت افزون‏تر و تن‏درستى بيشتر است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 382 ، حديث 1 عن السكونى دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 144
109- امام صادق عليه‏السلام :
شُربُ الماءِ مِن قِيامٍ بِالنَّهارِ أدَرُّ لِلعَرَقِ ، وأقوى لِلبَدَنِ .
ايستاده آشاميدن آب در روز ، موجب عرق كردن بيشتر و توان افزون‏تر بدن است .
كتاب من لا يحضره الفقيه ، جلد 3 ، صفحه 353 ، حديث 4243 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 459 ، حديث 2 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 144
110- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إذا شَرِبَ أحَدُكُمُ الماءَ وتَنَفَّسَ ثَلاثاً كانَ آمِناً .
اگر كسى آب بخورد و [در ميان آن ،] سه نفَس بكشد ، [از بيمارىِ ناشى از يكجا سر كشيدن] در امان است .
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، صفحه 5 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 293 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 142
111- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِاللَّحمِ ؛ فَإِنَّ اللَّحمَ يُنمِي اللَّحمَ ، ومَن مَضى لَهُ أربَعونَ صَباحاً لَم يَأكُل لَحماً ساءَ خُلُقُهُ ، ومَن ساءَ خُلُقُهُ فَأَطعِموهُ اللَّحمَ ، ومَن أكَلَ شَحمَةً أنزَلَت مِثلَها مِنَ الدّاءِ .
بر شما باد گوشت ؛ چرا كه گوشت ، گوشت مى‏رويانَد . هر كس بر او چهل صبح بگذرد و گوشت نخورد ، بدخوى مى‏شود . هر كس بدخوى شد ، به او گوشت بخورانيد . هر كس چربى بخورد ، آن چربى به اندازه خود براى او بيمارى فرود مى‏آورد .
المحاسن، جلد 2، صفحه 256، حديث 1807 عن‏أبياُسامة عن‏الإمام الصادق عليه‏السلام ، بحار الأنوار، جلد 66، ص67، حديث 43 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 128
112- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا اللَّحمَ في كُلِّ اُسبوعٍ ، ولا تُعَوِّدوهُ أنفُسَكُم وأولادَكُم ؛ فَإِنَّ لَهُ ضَراوَةً كَضَراوَةِ الخَمرِ ، ولا تَمنَعوهُم فَوقَ الأَربَعينَ يَوماً ؛ فَإِنَّهُ يُسيءُ أخلاقَهُم .
در هر هفته ، يك بار گوشت بخوريد و خود و فرزندانتان را بدان عادت ندهيد ؛ زيرا موجب اعتيادى همچون اعتياد به شراب مى‏گردد . نيز آنان را بيش از چهل روز ، از آن محروم مداريد ؛ چرا كه آنان را بدخوى مى‏كند .
الاُصول الستّة عشر ، صفحه 12 عن زيد الزرّاد دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 126
113 -پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
لا تَأكُلوا بِالشِّمالِ ؛ فَإِنَّ الشَّيطانَ يَأكُلُ بِالشِّمالِ .
با دست چپ نخوريد ؛ چرا كه شيطان با دست چپ مى‏خورد .
كنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 261 ، حديث 40872 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 98
114- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أكَلَ بِشِمالِهِ أكَلَ مَعَهُ الشَّيطانُ ، ومَن شَرِبَ بِشِمالِهِ ، شَرِبَ مَعَهُ الشَّيطانُ .
هر كس با دست چپ بخورد ، شيطان نيز همراه با او مى‏خورد و هر كس با دست چپ بنوشد ، شيطان نيز همراه با او مى‏نوشد .
كنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 262 ، حديث 40876 وراجع : سنن الترمذي ، جلد 4 ، صفحه 257 ، حديث 1799 و صفحه 258 ، حديث 1800 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 98
115- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الأَكلُ بِالشِّمالِ مِنَ الجَفا .
خوردن با دست چپ ، از نافرهيختگى است .
الجعفريّات، صفحه 162 عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم‏السلام دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 96
116- امام على عليه‏السلام :
لا يَنفُخُ الرَّجُلُ في مَوضِعِ سُجودِهِ ، ولا يَنفُخُ في طَعامِهِ ولا في شَرابِهِ .
نبايد كسى بر محلّ سجده خود و نه در غذاى خود و نه در آنچه مى‏نوشد ، بدمد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 458 ، حديث 1 وج 79 ، صفحه 212 ، حديث 8 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 96
117- امام على عليه‏السلام :
مَن أرادَ ألاّ يَضُرَّهُ طَعامٌ فَلا يَأكُل حَتّى يَجوعَ ، فَإِذا أَكَلَ فَليَقُل : بِاسمِ اللّه‏ِ وبِاللّه‏ِ .
هر كس كه مى‏خواهد غذايى او را آزار ندهد ، تا گرسنه نشده ، چيزى نخورَد و آن‏گاه هم كه خواست بخورد ، بگويد : «بسم اللّه‏ و باللّه‏» .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 60 عن جابر عن الإمام الباقر عليه‏السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 380 ، حديث 46 وراجع: الإمساك قبل الشبع ، حديث 1329 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 78
118- امام على عليه‏السلام :
مَن أرادَ ألاّ يَضُرَّهُ طَعامٌ فَلا يَأكُل ، حَتّى يَجوعَ وتَنقى مَعِدَتُهُ ، فَإِذا أكَلَ فَليُسَمِّ اللّه‏َ وَليُجِدِ المَضغَ وَليَكُفَّ عَنِ‏الطَّعامِ وهُوَ يَشتَهيهِ ، ويَحتاجُ إلَيهِ.
هر كس مى‏خواهد هيچ غذايى به او زيان نرساند ، تنها هنگامى غذا بخورد كه گرسنه شده و معده او [از خوراك پيشين ، ]پاك شده باشد . پس چون خواست بخورد ، نام خدا را بر زبان آورَد ، خوب غذا را بجَوَد و در حالى از غذا خوردن دست بكشد كه هنوز ميل به خوردن دارد و به آن ، احساس نياز مى‏كند .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 380 ، حديث 46 وص 410 ، حديث 5 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 88
119- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُّ طَعامٍ لا يُذكَرُ اسمُ اللّه‏ِ عَلَيهِ ، فَإِنَّما هُوَ داءٌ ولا بَرَكَةَ فيهِ .
هر غذايى كه بر آن نام خدا برده نشود ، درد است و هيچ بركتى در آن نيست .
كنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 238 ، حديث 40741 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 74
120- امام صادق عليه‏السلام :
لِكُلِّ شَيءٍ حِليَةٌ ، وحِليَةٌ الخِوانِ البَقلُ .
هر چيز را زيورى است و زيور سفره ، سبزى است .
الأمالي للطوسي ، صفحه 304 ، حديث 606 عن أبي قتادة ، مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 382 ، حديث 1280 ، بحار الأنوار ،جلد 66 ، صفحه 199 ، حديث 1 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 72
121- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
زَيِّنوا مَوائِدَكُم بِالبَقلِ ؛ فَإِنَّها مَطرَدَةٌ لِلشَّياطينِ مَعَ التَّسمِيَةِ .
سفره‏هايتان را به سبزى آذين كنيد ؛ زيرا آن ، همراه با گفتن بسم اللّه‏ ، شيطان را مى‏راند .
كنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 246 ، حديث 40781 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 72
122- امام على عليه‏السلام :
الأَلوانُ يُعَظِّمنَ البَطنَ ويُخَدِّرنَ الأَليَتَينِ .
غذاهاى رنگارنگ ، شكم را بزرگ و سرين را سست مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 317 ، حديث 8 عن السكوني عن الإمام الصادق عليه‏السلام ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 165 ، حديث 1453 عن السكوني عن الإمام الصادق عن آبائه عنه عليهم‏السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 84 ، حديث 18 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 44
123- امام صادق عليه‏السلام :
لَيْسَ شَيْءٌ أضَرَّ لِقَلْبِ المُؤْمِنِ مِنْ كَثْرَةِ الأكْلِ ، وَهِيَ مُورِثَةٌ لِشَيْئَيْنِ : قَسْوَةِ القَلْبِ ، وَهَيَجَانِ الشَّهْوَةِ .
براى قلب مؤمن چيزى زيانبارتر از پرخورى نيست . پرخورى موجب دو چيز مى‏شود : سنگدلى و تحريك شهوت .
مستدرك الوسائل : 12 / 94 / 13615 منتخب ميزان الحكمة : 22
124- امام على عليه‏السلام :
كَثرَةُ الأَكلِ تُذفِرُ .
بسيار خوردن ، گندبويى مى‏آورد .
غرر الحكم ، حديث 7121 ، عيون الحكم والمواعظ ، صفحه 390 ، حديث 6612 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 46
125-امام على عليه‏السلام :
كُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَةِ ما خَلاَ الحُمّى ؛ فَإِنَّها تَرِدُ وُروداً .
هر بيمارى‏اى از پُرخورى است ، مگر تب ، كه ناگاه به بدن درمى‏آيد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 269 ، حديث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 232 ، حديث 1711 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 336 ، حديث 29 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 46
126- امام على عليه‏السلام :
مَن كَثُرَ أكلُهُ قَلَّت صِحَّتُهُ ، وثَقُلَت عَلى نَفسِهِ مُؤنَتُهُ .
هر كس خوردنش بسيار شود ، تن‏درستى‏اش كاهش مى‏يابد و هزينه‏اش بر وى سنگين مى‏گردد .
غرر الحكم ، حديث 8903 ، عيون الحكم والمواعظ ، صفحه 434 ، حديث 7500 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 46

127- امام على عليه‏السلام :
لا صِحَّةَ مَعَ النَّهَمِ .
با پُرخورى ، تن‏درستى‏اى نخواهد بود .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 268 ، حديث 52 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 46
128- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أفضَلُكُم مَنزِلَةً عندَ اللّه تعالى أطوَلُكُم جُوعا وتَفَكُّرا ، وأبغَضُكُم إلَى اللّه تعالى كُلُّ نَؤومٍ وأكُولٍ وشَروبٍ .
بلند پايه‏ترين شما نزد خداوند متعال كسى است كه مدتهاى طولانى‏ترى گرسنگى بكشد و به تفكّر بپردازد و منفورترين شما نزد خداوند متعال هر آن كسى است ، كه پرخواب و پرخور و پرنوش باشد .
تنبيه الخواطر : 1/100 منتخب ميزان الحكمة : 448
129- امام صادق عليه‏السلام :
إنَّما بُنِيَ الجَسَدُ عَلَى الخُبزِ .
تن ، بر نان ، استوار شده است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 286 ، حديث 3
130- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أذيبوا طَعامَكُم بِذِكرِ اللّه‏ وَالصَّلاةِ ، ولا تَناموا عَلَيهِ فَتَقسُوَ قُلوبُكُم؛
غذايتان را با ياد خدا و نماز، ذوب (هضم) كنيد و بر آن مخوابيد ، كه دل‏هايتان سخت مى‏شود .
المعجم الأوسط ، جلد 5 ، صفحه 163 ، حديث 4952 ، شعب الإيمان ، جلد 5 ، صفحه 124 ، حديث 6044 كلاهما عن عائشة ، كنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 245 ، حديث 40773 ؛ الدعوات ، صفحه 76 ، حديث 178 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 412 ، حديث 9 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 104
131- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كَبُرَ مَقتاً عِندَ اللّه‏ الأَكلُ مِن غَيرِ جوعٍ ، وَالنّومُ مِن غَيرِ سَهَرٍ .
خوردن بدون گرسنگى و خوابيدن بدون بيدارى كشيدن [و احساس نياز به خواب] ، نزد خداوند ، گناهى سهمگين است .
الفردوس ، جلد 3 ، صفحه 306 ، حديث 4920 عن عبد اللّه‏ بن عمرو ، كنز العمّال ، جلد 16 ، صفحه 80 ، حديث 44011 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 84
132- امام رضا عليه‏السلام :
إذَا اكتَهَلَ الرَّجُلُ فَلا يَدَعُ أن يَأكُلَ بِاللَّيلِ شَيئاً ؛ فَإِنَّهُ أهدى لِلنَّومِ وأطيَبُ لِلنَّكهَةِ ؛
مباد كه مرد ، هنگامى كه ميان‏سال مى‏شود ، خوردنِ چيزى را در هر شب ، وا گذارد ؛ زيرا اين كار ، سبب خواب آرام‏تر و بوى خوش‏تر دهان است .
بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 344 ، حديث 16 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 166

133- امام صادق عليه‏السلام :
لا خَيرَ لِمَن دَخَلَ فِي السِّنِّ أن يَبيتَ خَفيفاً ، بَل يَبيتُ مُمتَلِئاً خَيرٌ لَهُ ؛
براى كسى كه پا به سن نهاده ، خوب نيست با شكمِ سبُك بخوابد ؛ بلكه اگر با شكمِ پُر بخوابد ، برايش بهتر است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حديث 6 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حديث 1576 كلاهما عن الوليد بن صبيح ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 344 ، حديث 15 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 162
134- رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم
لأبي ذَرٍّ وهُو يَعِظُهُ: لا تَأكُل طَعامَ الفاسِقِينَ .
پیامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم – در اندرز بــه ابوذر- : از غذاى مردمان فاسق تناول مكن .
بحار الأنوار : 77 / 84 / 3
135- الإمام الرضا عليه‏السلام
– في ذِكرِ الجِماعِ وآدابِهِ: ثُمَّ اغتَسِل وَاشرَب مِن ساعَتِكَ شَيئاً مِنَ المومِيائيِّ بِشَرابِ العَسَلِ أو بِعَسَلٍ مَنزوعِ الرَّغوَةِ ؛ فَإِنَّهُ يَرُدُّ مِنَ الماءِ مِثلَ الَّذي خَرَجَ مِنكَ .
136- امام رضا عليه‏السلام
– درباره آميزش و آداب آن: پس ، غسل كن و همان دم ، قدرى موميايى با شربت عسل يا با عسلى كه كف آن را برداشته باشند ، بخور ؛ زيرا اين كار ، همانند آن آبى را كه از تو بيرون رفته است ، به تو باز مى‏گردانَد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 327 نقلاً عن طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، وكذا في بعض نسخ الكتاب ، ولكنّه سقطت من الطبعة التي بأيدينا دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 628
137- امام هادى(سلام الله عليه):
اَلسَّهَرُ اَلَذُّ لِلْمَنامِ وَالْجُوعُ يَزيدُ في طِيبِ الطَّعامِ؛
شب بيدارى، خواب را لذت بخش‏تر و گرسنگى، خوراك را گواراتر مى‏كند.
أعلام الدين، ص 311
138- امام رضا(سلام الله عليه):
طَعمُ الْماءِ طَعمُ الْحَياةِ؛
مزه آب، مزه زندگى است.
بحارالأنوار، ج 49، ص 99
139-قال رسول اللّه(صلى الله عليه و آله وسلم):
مَن أكَلَ الحَلالَ ، قامَ عَلى رَأسِهِ مَلَكٌ يَستَغفِرُ لَهُ حَتّى يَفرُغَ مِن أكلِهِ؛
هر كه غذاى حلال بخورَد ، فرشته اى بالاى سرش مى ايستد و تا آن گاه كه از خوردن فراغت يابد ، براى او طلب آمرزش مى كند .
بحار الأنوار ج 66 ص 314 ح 6 .
140- پيامبراکرم(صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وسلم) فرمودند:
نَحْنُ قَوْمٌ لا نَأكُلُ حَتّى نَجوعَ وَ اِذا اَكَلْنا لا نَشْبَعُ؛
ما قومى هستيم كه تا گرسنه نشويم غذا نمى‏خوريم و تا سير نشده‏ايم دست از غذا مى‏كشيم.
سنن النبى، ص 226
141-امام على( عليه‏السلام) فرمودند:
أَكلُ السَّفَر جَلِ قُوَّةٌ لِلقَلبِ الضَّعيفِ وَهُوَ يُطَيِّبُ المِعدَةَ وَيُذَكِّى الفُؤادَ وَيُشَجَّعُ الجَبانَ وَيُحَسِّنُ الوَلَدَ؛
خوردن به، قلب ضعيف را قوى، معده را پاك، ترسو را شجاع و فرزند را زيبا مى‏كند.
تحف العقول، ص‏101
142-امام علي(عليه السلام) فرمودند:
لا فِطنَةَ مَعَ بِطنَةِ ؛
با شكمبارگى هوشمندى به بار نمى‏آيد .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث10528
143-امام علي(عليه السلام) فرمودند:
مَن كَظَّتهُ البِطنَةُ حَجَبَتهُ عَنِ الفِطنَةِ ؛
هر كه در رنج و زحمتِ پُرخورى افتد ، از دانايى و هوشيارى باز مى‏ماند .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث8459
144-امام علي(عليه السلام) فرمودند:
لَذَّةُ الكِرامِ فِى الإطعامِ، وَلَذَّةُ اللِّئامِ فِى الطَّعامِ ؛
لذّت كريمان در خورانيدن ، و لذّت فرومايگان در خوردن است .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث7638
145- امام علي(عليه السلام) فرمودند:
كَيفَ تَصفُو فِكرَةُ مَن يَستَديِمُ الشِّبَعَ؟! ؛
چگونه بسامان مى‏شود انديشه كسى كه هميشه سير است؟!
غرر الحكم و درر الكلم، حديث6975
146- امام علي(عليه السلام) فرمودند:
إذا أرادَ اللّه‏ُ سُبحانَهُ صَلاحَ عَبدٍ ألهَمَهُ قِلَّةَ الكَلامِ وَ قِلَّةَ الطَّعامِ وَ قِلَّةَ المَنامِ؛
هرگاه خداوند صلاح بنده‏اى را بخواهد ، كم‏گويى ، كم‏خورى و كم‏خوابى را در دلش مى‏اندازد .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث4117
147- امام علي(عليه السلام) فرمودند:
إيّاكُم وَ البِطنَةَ فَإنَّها مَقساةٌ لِلقَلبِ مَكسَلَةٌ عَنِ الصَّلاةِ وَ مَفسَدَةٌ لِلجَسَدِ ؛
زنهار از پُرىِ شكم ؛ زيرا موجب سختْ‏دلى ، كاهلى در نماز و تباهى بدن مى‏شود .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث2742
148- امام علي(عليه السلام) فرمودند:
إدمانُ الشَّبَعِ يُورِثُ أنواعَ الوَجَعِ ؛
پيوسته پُر بودن شكم ، دردهاى گوناگون در پى دارد .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث1363
150- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا التّينَ الرَّطبَ وَاليابِسَ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي الجِماعِ ، ويَقطَعُ البَواسيرَ ، ويَنفَعُ مِنَ النِّقرِسِ والإبرِدَةِ ؛
انجير تازه و خشك بخوريد؛ چرا كه بر قدرت همبسترى مى‏افزايد، بواسير را ريشه كن مى‏كند و براى درمان نِقرِس و سردىِ مزاج، سودمند است .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 186 ، حديث 6
151- امام على عليه‏السلام :
أكلُ التّينِ يُلَيِّنُ السُّدَدَ وهُوَ نافِعٌ لِرِياحِ القولَنجِ ، فَأَكثِروا مِنهُ بِالنَّهارِ ، وكُلوهُ بِاللَّيلِ ، ولا تُكثِروا مِنهُ؛
خوردن انجير ، انسدادها را نرم مى‏كند و براى بادهاى قولنج، سودمند است. در روز ، از آن فراوان بخوريد و آن را در شب هم بخوريد؛ امّا فراوان، نه.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 186 ، حديث 3
152- امام رضا عليه‏السلام :
التّينُ يَذهَبُ بِالبَخَرِ ، ويَشُدُّ العَظمَ ، ويَذهَبُ بِالدّاءِ حَتّى لا يُحتاجَ مَعَهُ إلى دَواءٍ ؛
انجير، بوى بد دهان را مى‏برد، استخوان‏ها را استحكام مى‏بخشد، درد را مى‏برد و با وجود آن، ديگر به دارويى نياز نيست .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 376 ، حديث 1252
153- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا البَصَلَ ؛ فَإِنَّ فيهِ ثَلاثَ خِصالٍ : يُطَيِّبُ النَّكهَةَ ، ويَشُدُّ اللِّثَةَ ، ويَزيدُ فِي الماءِ وَالجِماعِ ؛
پياز بخوريد؛ چرا كه سه ويژگى دارد : بوى دهان را خوش مى‏سازد ، لثه را استحكام مى‏بخشد و آب و توان آميزش را افزون مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 374 ، حديث 3
154- امام صادق عليه‏السلام :
البَصَلُ يُطَيِّبُ النَّكهَةَ ، ويَشُدُّ الظَّهرَ ، ويُرِقُّ البَشَرَةَ ؛
پياز ، دهان را خوش‏بو مى‏كند ، پشت را قوى مى‏سازد و پوست را نرمى مى‏دهد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 374 ، حديث 4
155- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إذا دَخَلتُم بَلدَةً وَبيئاً فَخِفتُم وَباءَها ، فَعَلَيكُم بِبَصَلِها ؛ فَإِنَّهُ يُجلِي البَصَرَ ، ويُنَقِّي الشَّعرَ ، ويَزيدُ في ماءِ الصُّلبِ ، ويَزيدُ فِي الخُطى ، ويَذهَبُ بِالحَمَاَ- وهُوَ السَّوادُ فِي الوَجهِ – وَالإِعياءِ أيضاً ؛
هر گاه وارد آبادى وبا زده‏اى شديد و از وباى آن ترسيديد، از پياز آن جا بخوريد ؛ زيرا كه آن ، چشم را جلا مى‏دهد ، مو را پاكيزه مى‏گرداند ، آب كمر را زياد مى‏كند ، گام‏ها را سرعت مى‏بخشد ، تيرگى چهره را مى‏بَرَد و خستگى را نيز مى‏زدايد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 252 ، حديث 21
156امام صادق عليه‏السلام :
الكُمَّثرى يَدبَغُ المَعِدَةَ ويُقَوّيها ، هُوَ وَالسَّفَرجَلُ سَواءٌ ، وهُوَ عَلَى الشِّبَعِ أنفَعُ مِنهُ عَلَى الرِّيقِ ، ومَن أصابَهُ طَخاءٌ فَليَأكُلهُ – يَعني عَلَى الطَّعامِ – ؛
گلابى، معده را مى‏پالايد و تقويت مى‏كند و با بِهْ ، همگون است. خوردنش روى غذا سودمندتر است تا چاشت‏ناخورده . هر كس هم كه احساس سنگينى مى‏كند، از آن [بر روى غذا] بخورد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 379 ، حديث 1266
157- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا الكُمَّثرى ؛ فَإِنَّهُ يَجلُو القَلبَ ، ويُسَكِّنُ أوجاعَ الجَوفِ بِإِذنِ‏اللّه‏ِ تَعالى؛
گلابى بخوريد ، كه به اذن خداوند متعال ، دل را جلا مى‏دهد و دردهاى درون را تسكين مى‏بخشد.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 358 ، حديث 1
158- امام على عليه‏السلام :
الكُمَّثرى يَجلُو القَلبَ ، ويُسَكِّنُ أوجاعَ الجَوفِ ؛
گلابى ، قلب را جلا مى‏دهد و دردهاى درون را تسكين مى‏بخشد .
الخصال ، صفحه 632 ، حديث 10
159- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الكُمَّثرى يُحيِي القَلبَ ؛
گلابى ، قلب را زنده مى‏سازد .
مستدرك الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 405 ، حديث 20345
160- امام صادق عليه‏السلام :
كُلِ الفُجلَ ؛ فَإِنَّ فيهِ ثَلاثَ خِصالٍ : وَرَقُهُ يَطرُدُ الرِّياحَ ، ولُبُّهُ يُسَربِلُ البَولَ ، وأصلُهُ يَقطَعُ البَلغَمَ ؛
تُرُب بخور ؛ چرا كه در آن ، سه ويژگى است : برگش بادها را دور مى‏كند ، قسمت ميانى‏اش پيشاب را جامه مى شود و بيخش بلغم را از ميان مى‏بَرَد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 371 ، حديث 1 ،

امام صادق عليه‏السلام :
الإِجّاصُ عَلَى الرِّيقِ ؛ يُسَكِّنُ المِرارَ ، إلاّ أنَّهُ يُهَيِّجُ الرِّياحَ ؛
آلو در حالت ناشتا تلخه را فرو مى‏نشاند، هر چند كه بادها را نيز تحريك مى‏كند .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 136 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 189
161- امام صادق عليه‏السلام :
ما مِن أحَدٍ إلاّ وفيهِ عِرقٌ مِنَ الجُذامِ ، فَكُلُوا الشَّلجَمَ في زَمانِهِ يَذهَب بِهِ عَنكُم .
هيچ كس نيست، مگر اين كه در او رگى از جذام وجود دارد. شلغم را در فصل آن بخوريد تا اين رگ را از شما ببَرد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 220
162- امام صادق عليه‏السلام
في ذِكرِ خَواصِّ البِطّيخِ: يُذيبُ الحَصى فِي المَثانَةِ ؛
درباره ويژگى‏هاى خربزه: سنگ را در مثانه ، ذوب مى‏كند .
الخصال ، صفحه 443 ، حديث 36
163- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
تَفَكَّهوا بِالبِطّيخِ ؛ فَإِنَّها فاكِهَةُ الجَنَّةِ ، وفيها ألفُ بَرَكَةٍ وألفُ رَحمَةٍ ، وأكلُها شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ ؛
نياز خود به ميوه را با خربزه برآوريد ؛ چرا كه ميوه بهشت است ، در آن ، هزار بركت و هزار رحمت است و خوردنش شفاى هر درد است .
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، ص8 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص296
164- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالبِطّيخِ ؛ فَإِنَّ فيهِ عَشرَ خِصالٍ : هُوَ طَعامٌ ، وشَرابٌ ، واُشنانٌ ، ورَيحانٌ ، ويَغسِلُ المَثانَةَ ، ويَغسِلُ البَطنَ ، ويُكثِرُ ماءَ الظَّهرِ ، ويَزيدُ فِي الجِماعِ ، ويَقطَعُ البُرودَةَ ، ويُنَقِّي البَشَرَةَ ؛
بر شما باد خوردن خربزه؛ چرا كه در آن، ده ويژگى است: غذاست، آب است، شستشو دهنده است ، خوش‏بو كننده است، مثانه را مى‏شويد، شكم را مى‏شويد، آب كمر را فراوان مى‏سازد، بر نيروى همبسترى مى‏افزايد، سردى مزاج را از ميان مى‏بَرَد، و پوست را تميز مى‏كند.
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، ص 8 و بحار الأنوار ، ج 62 ، ص 297
165- امام صادق عليه‏السلام :
أكثِروا مِنَ الباذَنجانِ عِندَ جِدادِ النَّخلِ ؛ فَإِنَّهُ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ ، ويَزيدُ في بَهاءِ الوَجهِ ، ويُلَيِّنُ العُروقَ ، ويَزيدُ في ماءِ الصُّلبِ؛
در هنگام خرماچينى ، فراوان بادنجان (بادمجان) بخوريد؛ چرا كه شفاى هر درد است ، بر روشنىِ چهره مى‏افزايد ، رگ‏ها را نرم مى‏كند و آب كمر (نيروى جنسى) را افزون مى‏سازد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 398 ، حديث 1355
166- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إذا طَبَختُم فَأَكثِرُوا القَرعَ ؛ فَإِنَّهُ يَسُرُّ قَلبَ الحَزينِ .
اگر خواستيد چيزى بپزيد ، از كدو زياد بهره بجوييد؛ چرا كه دلِ اندوهگين را شاد مى‏كند .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 383 ، حديث 1285
167- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا اليَقطينَ فَلَو عَلِمَ اللّه‏ُ أنَّ شَجَرَةً أخَفُّ مِن هذِهِ لَأَنبَتَها عَلى أخي يونُسَ عليه‏السلام .
إذَا اتَّخَذَ أحَدُكُم مَرَقا فَليُكثِر فيهِ مِنَ الدُّبّاءِ ، فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي الدِّماغِ وفِي العَقلِ ؛
كدو بخوريد، كه اگر خداوند مى‏دانست درختى سبُك‏تر از اين وجود دارد ، آن را براى برادرم يونس مى‏رويانْد.
هرگاه كسى از شما خورشى مى‏سازد ، در آن كدوى بسيار بريزد ؛ چرا كه آن مغز و عقل را مى‏افزايد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 383 ، حديث 1283
168- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالقَرعِ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي العَقلِ ، ويُكَبِّرُ الدِّماغَ ؛
بر شما باد كدو؛ چرا كه عقل را افزون سازد و مغز را بزرگ مى‏كند.
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 44 ، حديث 28276
169- امام صادق عليه‏السلام :
شَكا نَبيٌّ مِن الأنبياءِ إلى اللّه الغَمَّ ، فأمَرهُ بأكْلِ العِنَبِ ؛
يـكـى از پـيامبران از غـم و اندوه به درگاه خداوند شكوه كرد ؛ خداوند به او دستور داد انگور تناول كند .
المحاسن : 2 / 362 / 2262
170- امام صادق عليه‏السلام :
أكلُ الجَزَرِ يُسَخِّنُ الكُليَتَينِ ، ويُقيمُ الذَّكَرَ ؛
خوردن زردك ، كليه‏ها را گرم مى‏كند و آلت را راست مى‏گرداند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 372 ، حديث 1
171- امام صادق عليه‏السلام :
الجَزَرُ أمانٌ مِنَ القولَنجِ وَالبَواسيرِ ، ويُعينُ عَلَى الجِماعِ ؛
زردك، مايه ايمنى از قولنج و بواسير است و توانِ نزديكى را تقويت مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 372 ، حديث 2
172- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إذا أكَلتُمُ القِثّاءَ فَكُلوهُ مِن أسفَلِهِ ؛
به هنگام خوردنِ خيار ، آن را از ته بخوريد .
الفردوس ، جلد 1 ، صفحه 274 ، حديث 1069
173- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالقِثّاءِ ؛ فَإِنَّ اللّه‏َ تَعالى جَعَلَ فيهِ الشِّفاءَ مِن كُلِّ داءٍ؛
بر شما باد خيار ؛ چرا كه خداوند متعال ، درمان هر دردى را در آن نهاده است .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 45 ، حديث 28281
174- امام صادق عليه‏السلام :
أكلُ البِطّيخِ عَلَى الرِّيقِ يورِثُ الفالِجَ ؛
خوردن خربزه در ناشتا ، سست‏اندامى مى‏آورد .
الخصال ، صفحه 443 ، حديث 36 ، مكارم الأخلاق ، جلد 1 ،
175- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ما مِنِ امرَأَةٍ حامِلَةٍ أكَلَتِ البِطّيخَ ، إلاّ يَكونُ مَولودُها حَسَنَ الوَجهِ وَالخُلُقِ ؛
هيچ زن باردارى نيست كه خربزه بخورد ، مگر اين كه نوزادش خوش‏چهره و خوش‏خوى خواهد شد .
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، ص10 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص299
176- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
البِطّيخُ قَبلَ الطَّعامِ يَغسِلُ البَطنَ غَسلاً ، ويَذهَبُ بِالدّاءِ أصلاً ؛
خربزه پيش از غذا ، شكم را كاملاً مى‏شويد و بيمارى را از ريشه مى‏كَند .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حديث 28287 .
177- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا التّينَ الرَّطبَ وَاليابِسَ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي الجِماعِ ، ويَقطَعُ البَواسيرَ ، ويَنفَعُ مِنَ النِّقرِسِ والإبرِدَةِ ؛
انجير ، تازه و خشك ، بخوريد ؛ چرا كه بر قدرت همبسترى مى‏افزايد ، بواسير را ريشه كن مى‏كند و براى درمان نِقرِس و سردىِ مزاج ، سودمند است .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 377 ، حديث 1254
178- امام صادق عليه‏السلام :
أكلُ الباقِلّى يُمَخِّخُ السّاقَينِ ، ويَزيدُ فِي الدِّماغِ ، ويُوَلِّدُ الدَّمَ الطَّرِيَّ ؛
خوردن باقلا ، استخوان‏هاى ساق را تراكم درونى مى‏دهد ، توانِ مغز را افزون مى‏سازد و خون تازه توليد مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 344 ، حديث 1
179- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا الباقِلّى بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ يَدبَغُ المَعِدَةَ؛
باقلا را با پوستش بخوريد ؛ چرا كه معده را پاك مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 344 ، حديث 3 .
180- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أكَلَ فولَةً بِقِشرِها ، أخرَجَ اللّه‏ُ عز و جل مِنهُ مِنَ الدّاءِ مِثلَها ؛
هر كس يك دانه باقلا را با پوست آن بخورد ، خداوند عز و جل به همان اندازه ، بيمارى را از درون او بيرون مى‏برد .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 397 ، حديث 1346
181- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي الذِّهنِ ؛
بِه بخوريد؛ چرا كه ذهن را افزون مى‏كند.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 374 ، حديث 1243
182- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا السَّفَرجَلَ وتَهادَوه بَينَكُم ؛ فَإِنَّهُ يَجلُو البَصَرَ ، ويُنبِتُ المَوَدَّةَ فِي القَلبِ ؛
بِهْ بخوريد و به همديگر هديه دهيد؛ چرا كه چشم را جلا مى‏دهد و دوستى را در دل مى‏رويانَد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حديث 37
183- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أكلُ السَّفَرجَلِ يُذهِبُ ظُلمَةَ البَصَرِ؛
خوردن بِهْ، تيرگى چشم را از ميان مى‏بَرَد .
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، صفحه 8 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 296
184- امام صادق عليه‏السلام :
عَلَيكَ بِأَكلِ السَّفَرجَلِ الحُلوِ مَعَ حَبِّهِ ؛ فَإِنَّهُ يُقَوِّي الضَّعفَ ، ويُطَيِّبُ المَعِدَةَ ، ويُزَكِّي المَعِدَةَ ؛
بر تو باد خوردن بِه شيرين با دانه‏هايش ؛ چرا كه قلب ضعيف را تقويت مى‏كند ، معده را مى‏پالايد و معده را پاك مى‏سازد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حديث 36
185- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ يَجلُو الفُؤادَ . وما بَعَثَ اللّه‏ُ نَبِيّا إلاّ أطعَمَهُ مِن سَفَرجَلِ الجَنَّةِ ، فَيَزيدُ فيهِ قُوَّةَ أربَعينَ رَجُلاً ؛
بِهْ بخوريد كه دل را جلا مى‏دهد . خداوند ، هيچ پيامبرى را برنگزيده ، مگر اين كه از بِهِ بهشت به او خورانده و نيروى چهل مرد را به او افزوده است .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 373 ، حديث 1242
186-امام على عليه‏السلام :
أكلُ السَّفَرجَلِ يَزيدُ في قُوَّةِ الرَّجُلِ ويَذهَبُ بِضَعفِهِ ؛
خوردن بِهْ ، بر نيروى مرد مى‏افزايد و سستىِ او را مى‏برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 175 ، حديث 35
187- امام على عليه‏السلام :
أكلُ السَفَرجَلِ قُوَّةٌ لِلقَلبِ الضَّعيفِ ، ويُطَيِّبُ المَعِدَةَ ، ويَزيدُ في قُوَّهِ‏الفُؤادِ ، ويُشَجِّعُ الجَبانَ ، ويُحَسِّنُ الوَلَدَ ؛
خوردن بِهْ ، نيرويى براى قلبى است كه ضعيف شده باشد ، معده را پاك مى‏كند ، بر توانِ دل مى‏افزايد ، ترسو را دلير مى‏كند و فرزند را نكو مى‏سازد .
الخصال ، صفحه 612 ، حديث 10
188-امام باقر عليه‏السلام :
السَفَرجَلُ يَذهَبُ بِهَمِّ الحَزينِ؛
به، اندوه اندوهگين را از ميان مى‏برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حديث 37
189- عن طلحة بن زيد عن الإمام الصادق عليه‏السلام :
إنَّ فِي السَّفَرجَلِ خَصلَةً لَيسَت في سائِرِ الفَواكِهِ .
قُلتُ : وما ذاكَ يَابنَ رَسولِ اللّه‏ِ؟
قالَ : يُشَجِّعُ الجَبانَ ، هذا وَاللّه‏ِ مِن عِلمِ الأَنبِياءِ – صَلَواتُ اللّه‏ِ عَلَيهِم أجمَعينَ – ؛
به نقل از طلحة بن زيد: امام صادق عليه‏السلام فرمودند: در بِهْ ، ويژگى‏اى است كه در ديگر ميوه‏ها نيست.
پرسيدم: اى پسر پيامبر خدا ! آن چيست؟
فرمودند: ترسو را دلير مى‏كند . به خداوند سوگند، اين ، از دانش پيامبران – كه درودهاى خداوند بر تمامى آنان باد – است .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، ص136 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حديث 36
190- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا السَّفَرجَلَ عَلَى الرِّيقِ ؛ فَإِنَّهُ يُذهِبُ وَغَرَ الصَّدرِ؛
ناشتا بِهْ بخوريد ؛ چرا كه حرارت سينه را از ميان مى‏برد .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 40 ، حديث 28259
191- امام صادق عليه‏السلام :
مَن أكَلَ سَفَرجَلَةً عَلَى الرِّيقِ ، طابَ ماؤُهُ ، وحَسُنَ وَلَدُهُ؛
هر كس ناشتا يك بِهْ بخورد، نطفه‏اش پاكيزه مى‏شود و فرزندش نيكو مى‏گردد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حديث 3
192- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا الاُترُجَّ بَعدَ الطَّعامِ ؛ فَإِنَّ آلَ مُحَمَّدٍ عليهم‏السلام يَفعَلونَ ذلِكَ ؛
تُرُنج را پس از غذا بخوريد ؛ چرا كه خاندان محمّد صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم چنين مى‏كنند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 360 ، حديث 3
193- امام رضا عليه‏السلام :
أكلُ الاُترُجِّ بِاللَّيلِ ، يَقلِبُ العَينَ ، ويورِثُ الحَوَلَ ؛
خوردن تُرُنج در شب ، چشم را برمى‏گرداند و كژچشمى به جاى مى‏گذارد .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 27 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
194- امام رضا عليه‏السلام :
الخُبزُ اليابِسُ يَهضِمُ الاُترُجَّ ؛
نان خشك ، تُرُنج را هضم مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 360 ، حديث 4 .
195- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا الرُّمّانَ المُزَّ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغٌ لِلمَعِدَةِ ؛
انار مَلَس را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را پاك مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 13
196- امام رضا عليه‏السلام :
مُصَّ مِنَ الرُّمّانِ الإِمليسِيَّ ؛ فَإِنَّهُ يُقَوِّي النَّفسَ ، ويُحيِي الدَّمَ؛
آب انار مَلَس بِمَك ؛ زيرا انسان را قوى مى‏كند و خون را زنده مى‏سازد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 320
197- امام صادق عليه‏السلام :
عَلَيكُم بِالرُّمّانِ الحُلوِ فَكُلوهُ ؛ فَإِنَّهُ لَيسَت مِن حَبَّةٍ تَقَعُ في مَعِدَةِ مُؤمِنٍ إلاّ أبادَت داءً ، وأطفَأَت شَيطانَ الوَسوَسَهِ عَنهُ؛
بر شما باد انار شيرين . آن را بخوريد ؛ چرا كه هيچ دانه‏اى از آن به معده مؤمنى در نمى‏آيد ، مگر اين كه بيمارى‏اى از آن ريشه‏كن مى‏كند و شيطانِ وسوسه را از او دور مى‏سازد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 10 .
198- امام صادق عليه‏السلام :
أربَعَةٌ يَعدِلنَ الطَّبائِعَ : الرُّمّانُ السّورانِيُّ ، والبُسرُ المَطبوخُ ، وَالبَنَفسَجُ ، وَالهِندَباءُ ؛
چهار چيز ، طبع را اعتدال مى‏بخشد : انار سورانى ، خرماى نارس پخته‏شده ، بنفشه ، و كاسنى .
الخصال ، صفحه 249 ، حديث 113
199- امام عسكرى عليه‏السلام :
كُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ يُسَكِّنُ الدَّمَ ، ويُصَفِّي الدَّمَ فِي الجَوفِ؛
پس از حجامت، انار بخور، انارى شيرين؛ چرا كه خون را فرو مى‏نشاند و خون را در درون، تصفيه مى‏كند .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 59 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حديث 52
200- امام صادق عليه‏السلام :
كُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ يَدبَغُ المَعِدَةَ ، ويَزيدُ فِي الذِّهنِ ؛
انار را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را مى‏پالايد و ذهن را افزون مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 12
201- امام على عليه‏السلام :
كُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ المَعِدَةِ ، وما مِن حَبَّةٍ استَقَرَّت في مَعِدَةِ امرِئٍ مُسلِمٍ إلاّ أنارَتها ونَفَتِ الشَّيطانَ وَالوَسوَسَةَ عَنها أربَعينَ صَباحاً ؛
انار را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را پاك مى‏كند . و هيچ دانه‏اى [از انار] در معده انسانى مسلمان ، جاى نمى‏گيرد ، مگر اين كه آن را روشن مى‏سازد و تا چه ل پگاه ، شيطان و وسوسه را از آن دور مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 156 ، حديث 8
202- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا الرُّمّانَ بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ البَطنِ؛
انار را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه شست‏وشو دهنده معده است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حديث 2236
203- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا السَّفَرجَلَ وتَهادَوه بَينَكُم ؛ فَإِنَّهُ يَجلُو البَصَرَ ، ويُنبِتُ المَوَدَّةَ فِي القَلبِ؛
بهْ بخوريد و به همديگر هديه دهيد؛ چرا كه چشم را جلا مى‏دهد و دوستى را در دل مى‏رويانَد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 372 ، حديث 1230
204- رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم:
– في خَواصِّ التَّمرِ البَرنِيِّ: هذا جَبرَئيلُ يُخبِرُني أنَّ في تَمرَتِكُم هذِهِ تِسعَ خِصالٍ : . . . وتَزيدُ فِي السَّمعِ وَالبَصَرِ . . .؛
– درباره خواص خرماى بَرْنى -: اين جبرئيل است كه به من خبر مى‏دهد كه در اين خرمايتان هفت ويژگى است : … و بر شنوايى و بينايى‏تان مى‏افزايد.
المحاسن، ج1، ص76، ح37
205 پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِاللُّبانِ ؛ فَإِنَّهُ يَمسَحُ الحَرَّ عَنِ القَلبِ . . . ويَجلُو البَصَرَ ، ويُذهِبُ النِّسيانَ ؛
بر شما باد كُنْدُر؛ چرا كه گرمازدگى را از قلب مى‏زدايد… و ديده را جلا مى‏دهد و فراموشى را از ميان مى‏بَرَد.
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، صفحه 6 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294
206- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أكَلَ الفاكِهَةَ وبَدَأَ بِبِاسمِ اللّه‏ِ ، لَم تَضُرَّهُ ؛
هر كس ميوه بخورد و اين خوردن را با نام خدا آغاز كند ، ميوه به او زيانى نمى‏رساند .
مستدرك الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 461 ، حديث 20547
207- امام على عليه‏السلام :
كانَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم إذا رَأَى الفاكِهَةَ الجَديدَةَ قَبَّلَها ووَضَعَها عَلى عَينَيهِ وفَمِهِ ، ثُمَّ قالَ :
اللّهُمَّ كَما أرَيتَنا أَوَّلَها في عافِيَةٍ ، فَأَرِنا آخِرَها في عافِيَةٍ؛
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم، چون ميوه‏اى نو مى‏ديدند ، آن را مى‏بوسيد ند و بر روى چشمان و دهانشان مى‏نهادند و سپس مى‏گفتند:خداوندا ! چنان كه آغاز اين را در عافيت به ما نشان دادى ، پايان آن را نيز در عافيت به ما بنمايان.
الأمالي للصدوق ، صفحه 338 ، حديث 396
208- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالفاكِهَةِ في إقبالِها؛ فَإِنَّها مَصَحَّةٌ لِلأَبدانِ مَطرَدَةٌ لِلأَحزانِ، وألقوها في إدبارِها ؛ فَإِنَّها داءُ الأَبدانِ ؛
بر شما باد ميوه در هنگام روى كردنش؛ چرا كه در اين هنگام، مايه: سلامت تن و از ميان رفتن اندوه است. نيز آن را در هنگام پشت كردن وا گذاريد؛ كه در اين هنگام، دردى براى تن است.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 296
209- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا الثِّمارَ وِتراً لا يَضُرُّ ؛
ميوه‏ها را جدا جدا بخوريد تا زيان نرساند .
جامع الأحاديث للقمّي ، صفحه 108 و دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 138
210- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الرُّمّانُ سَيِّدُ الفاكِهَةِ ، ومَن أكَلَ رُمّانَةً أغضَبَ شَيطانَهُ أربَعينَ صَباحا؛
انار ، مِهتر همه ميوه‏هاست و هر كس يك انار بخورد، چهل پگاه، شيطان خويش را به خشم مى‏آورد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 359 ، حديث 2249
211- امام صادق عليه‏السلام :
أطعِموا مَحموميكُمُ التُّفّاحَ ؛ فَما مِن شَيءٍ أنفَعَ مِنَ التُّفّاحِ ؛
به تبداران خود، سيب بدهيد؛ چرا كه هيچ چيز، سودمندتر از سيب نيست .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حديث 10
212- عن إسحاق بن مطهّر عن الإمام الصادق عليه‏السلام :
التُّفّاحُ يُفَرِّجُ المَعِدَةَ . وقال : كُلِ التُّفّاحَ ؛ فَإِنَّهُ يُطفِئُ الحَرارَةَ ، ويُبَرِّدُ الجَوفَ ، ويَذهَبُ بِالحُمّى .
وفي حَديثٍ آخَرَ : يَذهَبُ بِالوَباءِ ؛
به نقل از اسحاق بن مطهّر ، از امام صادق عليه‏السلام: سيب، معده را گشايش مى‏دهد .
213- همچنين فرمودند : سيب بخور؛ چرا كه حرارت را فرو مى‏نشاند، درون را سرد مى‏كند و تب را مى‏بَرد .
در حديث ديگرى است كه فرمودند : وبا را از ميان مى‏برد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 368 ، حديث 2284
214- امام كاظم عليه‏السلام :
التُّفّاحُ يَنفَعُ مِن خِصالٍ عِدَّةٍ : مِنَ السَّمِّ ، وَالسِّحرِ ، وَاللَّمَمِ يَعرِضُ مِن أهلِ الأَرضِ ، وَالبَلغَمِ الغالِبِ ، ولَيسَ شَيءٌ أسرَعَ مِنهُ مَنفَعَةً ؛
سيب، براى درمان چند چيز سودمند است : مسموميت ، سِحر ، جنونى كه از زمينيان پيش مى‏آيد، و بلغمى كه چيره شده باشد. هيچ چيز منفعتش سريع‏تر از اين نيست .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 355 ، حديث 2
215- امام صادق عليه‏السلام :
التُفّاحُ نَضوحُ المَعِدَةِ؛
سيب ، پالاينده و خوش‏بو كننده معده است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 355 ، حديث 1
216- امام على عليه‏السلام :
كُلُوا التُّفّاحَ ؛ فَإِنَّهُ يَدبَغُ المَعِدَةَ ؛
سيب بخوريد ، كه معده را مى‏پالايد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حديث 11
217- امام صادق عليه‏السلام :
لَو يَعلَمُ النّاسُ ما فِي التُّفّاحِ ما داوَوا مَرضاهُم إلاّ بِهِ ، ألا وإنَّهُ أسرَعُ شَيءٍ مَنفَعَةً لِلفُؤادِ خاصَّةً ، وإنّهُ نَضوحُهُ ؛
اگر مردم مى‏دانستند در سيب چيست، بيمارانشان را جز به آن درمان نمى‏كردند. بدانيد كه سيب، به ويژه، سودمندترين چيز براى قلب و مايه شست‏وشوى آن است.
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 135 و الكافي ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حديث 10
218- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أربَعَةٌ تَزيدُ فِي العُمُرِ : . . . وأكلُ التُّفّاحِ بِالأَسحارِ؛
چهار چيز ، عمر را مى‏افزايد : … و خوردن سيب در سحرگاهان .
المواعظ العدديّة ، صفحه 211
219- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا التُّفّاحَ عَلَى الرِّيقِ ؛ فَإِنَّهُ نَضوحُ المَعِدَةِ؛
سيب را ناشتا بخوريد؛ چرا كه تميزكننده معده است .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 375 ، حديث 1248 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 177 ، حديث 37
220- امام باقر عليه‏السلام :
إذا أرَدتَ أكلَ التُّفّاحِ فَشُمَّهُ ثُمَّ كُلهُ ؛ فَإِنَّكَ إذا فَعَلتَ ذلِكَ أخرَجَ مِن جَسَدِكَ كُلَّ داءٍ وغائِلَةٍ ، ويُسَكِّنُ ما يوجَدُ مِن قِبَلِ الأَرواحِ كُلِّها؛
هنگامى كه خواستى سيب بخورى ، آن را ببوى و سپس بخور . اگر اين كار را انجام دادى ، هر درد و عارضه‏اى از تنت بيرون مى‏رود و همه آنچه از سوى ارواح، در انسان ايجاد مى‏شود، فرو مى‏نشيند.
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 135 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 175 ، حديث 33
221- امام على عليه‏السلام :
أكلُ الجَوزِ في شِدَّةِ الحَرِّ يُهَيِّجُ الحَرَّ فِي الجَوفِ ، ويُهَيِّجُ القُروحَ عَلَى الجَسَدِ ، وأكلُهُ فِي الشِّتاءِ ؛ يُسَخِّنُ الكُليَتَينِ ، ويَدفَعُ البَردَ ؛
خوردن گردو در گرماى شديد، حرارت را در بدن بر مى‏انگيزد و زخم‏هاى تن را تحريك مى‏كند ؛ امّا خوردن آن در زمستان ، كليه‏ها را گرم مى‏كند و سرما را مى‏رانَد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 340 ، حديث 1
222- امام كاظم عليه‏السلام :
مَن تَغَيَّرَ عَلَيهِ ماءُ ظَهرِهِ ، يَنفَعُ لَهُ اللَّبَنُ الحَليبُ بِالعَسَلِ ؛
هر كس آبِ كمرش بر وى ديگرگون شود ، شير تازه با عسل برايش سودمند است .
مكارم الأخلاق ، ج1 ، ص358 ، ح1164 و بحارالأنوار ، ج66 ، ص290 ، ح2
223- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا الزَّيتَ ، وَادَّهِنوا بِالزَّيتِ ؛ فَإِنَّهُ مِن شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ ؛
زيتون بخوريد و خود را با روغن زيتون چرب كنيد ؛ چرا كه آن ، از درختى خجسته است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 331 ، حديث 1
224- امام صادق عليه‏السلام :
نِعمَ اللُّقمَةُ الجُبنُ ؛ يُطَيِّبُ الشَّربَةَ ، ويَهضِمُ ما قَبلَهُ ، ويُمرِئُ ما بَعدَهُ؛
پنير، چه نيكو لقمه‏اى است! نوشيدن انسان را خوش‏بو مى‏سازد، آنچه را پيش از آن هست، هضم مى‏كند و آنچه را پس از آن باشد، دوست‏داشتنى مى‏سازد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 105 ، حديث 10
225- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا الجُبنَ ؛ فَإِنَّهُ يورِثُ النُّعاسَ ، ويَهضِمُ الطَّعامَ؛
پنير بخوريد ؛ چرا كه خواب مى‏آورد و غذا را هضم مى‏كند .
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، صفحه 11 و بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 300
226- امام صادق عليه‏السلام :
الجُبنُ وَالجَوزُ إذَا اجتَمَعا في كُلِّ واحِدٍ مِنهُما شِفاءٌ ، وإنِ افتَرَقا كانَ في كُلِّ واحِدٍ مِنهُما داءٌ ؛
پنير و گردو، چون با هم يك‏جا جمع شوند، در هر يك از آنها درمان است ؛ امّا اگر از هم جدا شوند ، در هر يك از آنها درد است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 340 ، حديث 2
227- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ما مِنِ امرَأَةٍ حامِلَةٍ أكَلَتِ البِطّيخَ بِالجُبنِ إلاّ يَكونُ مَولودُها حَسَنَ الوَجهِ وَالخُلُقِ ؛
هيچ زن باردارى نيست كه خربزه با پنير بخورد ، مگر آن‏كه كودكش خوش‏روى و خوش‏خوى شود .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 299
امام صادق عليه‏السلام :
السَّمنُ ما دَخَلَ جَوفا مِثلُهُ ، وإنَّني لَأَكرَهُهُ لِلشَّيخِ ؛
روغن حيوانى ، چيزى است كه همانند آن ، به بدن درنيامده است ؛ امّا من آن را براى پير ، ناخوشايند مى‏دانم .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 335 ، حديث 6
228- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أكَلَ لُقمَةً سَمينَةً نَزَلَ مِثلُها مِنَ الدّاءِ مِن جَسَدِهِ ، ولَحمُ البَقَرِ داءٌ ، وسَمنُها شِفاءٌ ، ولَبَنُها دَواءٌ ، وما دَخَلَ الجَوفَ مِثلُ السَّمنِ ؛
هر كس يك لقمه چرب‏شده به روغن حيوانى بخورد ، به همان اندازه ، بيمارى از تن او فرو مى‏ريزد . گوشت گاو ، درد است و روغن آن ، شفا و شيرش نيز درمان . هيچ چيز ، همانند روغن گاو ، به بدن درنيامده است .
دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 111 ، حديث 365
229- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ما أنزَلَ اللّه‏ُ مِن داءٍ إلاّ وقَد أنزَلَ لَهُ شِفاءً ، وفي ألبانِ البَقَرِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ؛
خداوند، هيچ دردى فرو نفرستاده، مگر اين كه براى آن، درمانى هم فرستاده است. در شير گاو ، درمان هر درد هست .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 31 ، حديث 2816
230- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِأَلبانِ البَقَرِ ؛ فَإِنَّها تَرُمُّ مِن كُلِّ شَجَرٍ ، وهُوَ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ؛
بر شما باد شير گاو ؛ چرا كه گاو از هر درختى مى‏خورد و شير آن ، درمانى براى هر درد است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 294 ، حديث 1967
231- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنَّ في . . . ألبانِها شِفاءً لِلذَّرِبَةِ بُطونُهُم؛
در شير شتر ، شفاى اسهال است .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حديث 28286
232- امام على عليه‏السلام :
حَسوُ اللَّبَنِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ إلاَّ المَوتَ؛
نوشيدن شير، شفايى براى هر درد است، مگر مرگ .
الخصال ، صفحه 636 ، حديث 10
233- عن أبي الحسن الأصبهاني :
كُنتُ عِندَ أبي عَبدِاللّه‏ِ عليه‏السلام فَقالَ لَهُ رَجُلٌ وأنَا أسمَعُ : جُعِلتُ فِداكَ ! إنّي أجِدُ الضَّعفَ في بَدَني .
فَقالَ لَهُ : عَلَيكَ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ يُنبِتُ اللَّحمَ ، ويَشُدُّ العَظمَ ؛
به نقل از ابو الحسن اصفهانى: نزد امام صادق عليه‏السلام بودم . در حالى كه من نيز مى‏شنيدم ، مردى به ايشان گفت : فدايت شوم ! من در بدنم احساس ضعف مى‏كنم .
امام عليه‏السلام به او فرمودند : بر تو باد شير؛ چرا كه گوشت مى‏روياند و استخوان را استحكام مى‏بخشد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 336 ، حديث 7
234- امام صادق عليه‏السلام :
ما وَجَدنا لِوَجَعِ الحَلقِ مِثلَ حَسوِ اللَّبَنِ؛
براى گلودرد، چيزى چون نوشيدن شير نيافته‏ايم .
بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 182 ، حديث 4
235- امام كاظم عليه‏السلام :
مَن تَغَيَّرَ عَلَيهِ ماءُ الظَّهرِ ، فَإِنَّهُ يَنفَعُ لَهُ اللَّبَنُ الحَليبُ ، وَالعَسَلُ؛
هر كس كه آب كمرش ديگرگون مى‏شود، شير تازه همراه با عسل برايش سودمند است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 337 ، حديث 8
236- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالزَّبيبِ ؛ فَإِنَّهُ يَكشِفُ المِرَّةَ ، ويَذهَبُ بِالبَلغَمِ، ويَشُدُّ العَصَبَ ، ويَذهَبُ بِالإِعياءِ، ويُحَسِّنُ الخُلُقَ، ويُطَيِّبُ النَّفسَ، ويَذهَبُ بِالغَمِّ ؛
بر شما باد مويز ، چرا كه تلخه را مى‏زدايد ، بلغم را مى‏بَرَد ، پِى را استحكام مى‏دهد ، رنجيدگى و خستگى را از ميان بر مى‏دارد ، خوى را خوش مى‏سازد ، دل را پاك و پيراسته مى‏دارد و اندوه را مى‏بَرَد.
الخصال ، صفحه 344 ، حديث 9
237- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أدمَنَ أكلَ الزَّبيبِ عَلَى الرِّيقِ ، رُزِقَ الفَهمَ وَالحِفظَ وَالذِّهنَ ، ونَقَصَ مِنَ البَلغَمِ ؛
هر كس به خوردن مَويز در حالت ناشتا عادت كند ، فهم و حافظه و ذهن ، روزىِ او مى‏شود و بلغمِ وى مى‏كاهد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 271 ، حديث 70
238- امام رضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ أن يَزيدَ في حِفظِهِ فَليَأكُل سَبعَ مَثاقيلَ زَبيبا بِالغَداةِ عَلَى الرّيقِ ؛
هر كس كه مى‏خواهد به حافظه‏اش افزوده شود، صبحگاهان در حالت ناشتا، هفت مثقال مويز بخورد.
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 36 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 322
239- امام على عليه‏السلام :
مَنِ اصطَبَحَ بِإِحدى وعِشرينَ زَبيبَةً حَمراءَ لَم يَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ إن شاءَ اللّه‏ُ؛
هر كس بيست و يك مويزِ سرخ را خورشِ خود بگيرد ، به خواست خداوند ، به هيچ بيمارى‏اى مگر بيمارى مرگ ، مبتلا نمى‏شود .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 351 ، حديث 1
240- امام على عليه‏السلام :
العَسَلُ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ ولا داءَ فيهِ ؛ يُقِلُّ البَلغَمَ ، ويَجلُو القَلبَ ؛
عسل ، شفاى هر بيمارى‏اى است و بيمارى‏اى هم در آن نيست؛ بلغم را كم مى‏كند و دل را جلا مى‏دهد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 359 ، حديث 1172
241- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن أرادَ الحِفظَ ، فَليَأكُلِ العَسَلَ ؛
هر كس حافظه مى‏خواهد ، عسل بخورد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 358 ، حديث 1167
242- امام رضا عليه السلام:
فِي العَسَلِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لعقَةَ عَسَلٍ عَلَى الرّيقِ يَقطَعُ البَلغَمَ ، ويَحسِمُ الصَّفرَةَ ، ويَمنَعُ المِرَّةَ السَّوداءَ ، ويُصَفِّي الذِّهنَ ، ويُجَوِّدُ الحِفظَ إذا كانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّكَرِ؛
در عسل ، درمان هر دردى است. هر كس ناشتا يك قاشق عسل بخورد ، اين عسل ، بلغم را پايان مى‏دهد ، صفرا را فرو مى‏نشانَد ، مانع از تلخه سياه (سودا) مى‏شود و ذهن را صفا مى‏بخشد ، و اگر كه همراه با كُندُر خورده شود ، حافظه را نكو مى‏سازد.
الفقه المنسوب للإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 346 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 293 ، حديث 16
243- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ثَلاثٌ يَزِدنَ فِي الحِفظِ ويَذهَبنَ بِالبَلغَمِ : قِراءَةُ القُرآنِ ، وَالعَسَلُ ، وَاللُّبانُ .
سه چيز ، حافظه را افزون مى‏كند و بلغم را از ميان مى‏بَرَد: قرائت قرآن ، عسل و كُندُر.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 290 ، حديث 3
244- عن عبد الرحمن بن الجهم :
شَكا ذَريحٌ المُحارِبيُّ قَراقِرَ في بَطنِهِ إلى أبي عَبدِاللّه‏ِ عليه‏السلام ، فَقالَ : أتوجِعُكَ؟
قالَ : نَعَم .
قالَ : ما يَمنَعُكَ مِنَ الحَبَّةِ السَّوداءِ وَالعَسَلِ لَها؛
به نقل از عبد الرحمان بن جَهْم: ذريح محاربى ، نزد امام صادق عليه‏السلام ، اظهار كرد كه شكم وى غُرغُر مى‏كند . امام پرسيدند: آيا درد هم دارى؟
گفت : آرى.
فرمودند: چرا براى درمان آن ، از سياه‏دانه و عسل ، بهره نمى‏جويى؟
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 100 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 177 ، حديث 13
245- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
ما لِلنَّفساءِ عِندي شِفاءٌ مِثلُ الرُّطَبِ ، وما لِلمَريضِ مِثلُ العَسَلِ ؛
نزد من براى زن تازه‏زا ، درمانى همانند خرما و براى بيمار، درمانى همانند عسل وجود ندارد .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 44 ، حديث 28279
246- امام على عليه‏السلام :
العَسَلُ فيهِ شِفاءٌ ؛
در عسل ، درمان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 300 ، حديث 1991
247- امام على عليه‏السلام :
مَا استَشفَى المَريضُ بِمِثلِ شُربِ العَسَلِ ؛
بيمار ، به چيزى همانند خوردن عسل ، درمان نجسته است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 332 ، حديث 5
248- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
نِعمَ الشَّرابُ العَسَلُ ؛ يَرعَى القَلبَ ، ويُذهِبُ بَردَ الصَّدرِ ؛
عسل ، چه خوب نوشيدنى‏اى است! قلب را مراقبت مى‏كند و سردىِ سينه را از ميان مى‏برد .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 358 ، حديث 1168
249- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
العَسَلُ شِفاءٌ ؛ يَطرُدُ الرّيحَ وَالحُمّى ؛
عسل ، شفايى است كه باد و تب را دور مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 294 ، حديث 19
250- امام رضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ دَفعَ الزُّكامِ فِي الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَليَأكُل كُلَّ يَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ ؛
هر كه مى‏خواهد در همه زمستان از سرماخوردگى دور بماند ، هر روز ، سه لقمه شهد بخورد .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 37 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324
251- امام هادى عليه‏السلام:
لَمّا سُئِلَ عَنِ الحُمَّى الغِبِّ الغالِبَةِ: يُؤخَذُ العَسَلُ وَالشّونيزُ ، ويُلعَقُ مِنهُ ثَلاثُ لَعقاتٍ ؛ فَإِنَّها تَنقَلِعُ ، وهُمَا المُبارَكانِ ، قالَ اللّه‏ُ تَعالى فِي العَسَلِ : خْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَ نُهُ فِيهِ شِفَآءٌ لِّلنَّاسِ ؛
هنگامى كه درباره تبِ پيوسته يك روز در ميان از ايشان پرسيدند: قدرى عسل و شونيز (سياه‏دانه) ، برداشته و سه ليسه انگشت از آن خورده شود . در اين صورت ، تب ، ريشه‏كن خواهد شد ، و اين هر دو ، مبارك هستند . خداوند متعال ، درباره عسل فرموده است : (از درونِ [شكم] آن (زنبور) ، شهدى كه به رنگ‏هاى گوناگون است ، بيرون مى‏آيد . در آن ، براى مردم ، درمانى است) .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 51 عن أبي جعفر ، بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 100 ، حديث 23
252- امام صادق عليه‏السلام:
مَن باتَ وفي جَوفِهِ سَمَكٌ لَم يَتبَعهُ بِتَمَراتٍ أو عَسَلٍ ، لَم يَزَل عِرقُ الفالِجِ يَضرِبُ عَلَيهِ حَتّى يُصبِحَ ؛
هر كس در حالى بخوابد كه ماهى خورده و در پى آن ، چند خرما يا مقدارى عسل نخورده است ، تا صبح ، رگِ سستْ‏اندامى بر او غلبه خواهد داشت.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 323 ، حديث 1
253- امام رضا عليه‏السلام :
فِي العَسَلِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لَعقَةَ عَسَلٍ عَلَى الرِّيقِ يَقطَعُ البَلغَمَ ، ويَحسِمُ الصُّفرَةَ ، ويَمنَعُ المِرَّةَ السَّوداءَ ، ويُصَفِّي الذِّهنَ ، ويُجَوِّدُ الحِفظَ إذا كانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّكَرِ ؛
در عسل ، درمان هر دردى است . هر كس ناشتا يك انگشت از آن را بليسد ، اين عسل ، بلغم [وى ]را پايان مى‏دهد ، صفرا را فرو مى‏نشانَد ، تلخه سياه (زرداب) را مانع مى‏شود ، ذهن را صفا مى‏بخشد و اگر كه همراه با كُنْدُر خورده شود ، حافظه را نكو مى‏سازد.
الفقه المنسوب للإمام الرضا عليه‏السلام ، ص346 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص293
254- امام رضا عليه‏السلام :
مُداوَمَةُ أكلِ البَيضِ يَعرِضُ مِنهُ الكَلَفُ فِي الوَجهِ ؛
خوردن هميشگى تخم‏مرغ ، سبب پيدايش كَك‏مَك در صورت مى‏شود .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
255- امام رضا عليه‏السلام :
الاِمتِلاءُ مِنَ البَيضِ المَسلوقِ يورِثُ الرَّبوَ وَالاِبتِهارَ ؛
پُرخورى از تخم‏مرغ آب‏پَز ، نفسْ‏تنگى و نفس‏بُريدگى مى‏آورد .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 28 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
256- امام كاظم عليه‏السلام :
كَثرَةُ أكلِ البَيضِ تَزيدُ فِي الوَلَدِ؛
فراوان خوردن تخم‏مرغ ، فرزند را افزون مى‏سازد .
الكافى، جلد 6، صفحه 325، حديث 4
257- امام باقر عليه‏السلام :
مَن عَدِمَ الوَلَدَ فَليَأكُلِ البَيضَ وَليُكثِر مِنهُ ؛ فَإِنَّهُ يُكثِرُ النَّسلَ ؛
هر كس فرزند ندارد ، تخم‏مرغ بخورد و فراوانْ از آن بهره ببرد ؛ چرا كه نسل را مى‏افزايد .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، ص130 و دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 632
258- امام على عليه‏السلام :
إنَّ نَبِيّا مِنَ الأَنبِياءِ شَكا إلَى اللّه‏ِ قِلَّةَ النَّسلِ في اُمَّتِهِ ، فَأَمَرَهُ أن يَأمُرَهُم بِأَكلِ البَيضِ ، فَفَعَلوا فَكَثُرَ النَّسلُ فيهِم ؛
يكى از پيامبران، از كمىِ زاد و ولد در ميان امّت خويش، به درگاه خداوند عز و جل ناليد. خداوند، او را فرمود كه مردم را به خوردن تخم‏مرغ، سفارش كند. مردم ، اين كار را كردند و از آن پس، زاد و ولد در ميانشان فراوان شد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 46 ، حديث 8
259- امام كاظم عليه‏السلام :
مَن أخَذَ سُكَّرَتَينِ عِندَ النَّومِ ، كانَت لَهُ شِفاءً مِن كُلِّ داءٍ إلاّ السَّامَ ؛
هر كس در هنگام خفتن ، دو شكر پاره بردارد ، براى او در برابر هر دردى ، مگر درد مرگ ، درمان است .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 363 ، حديث 1187
260- امام كاظم عليه‏السلام :
تَأخُذُ لِلحُمّى وَزنَ‏عَشَرَةِ دَراهِمَ سُكَّرا بِماءٍ بارِدٍ عَلَى الرِّيقِ؛
براى تب ، به اندازه وزن دَه درهم ، شكر به آب سرد درمى‏آميزى و ناشتا مى‏خورى .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 363 ، حديث 1189
261- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنَّ اللّه‏َ عز و جل أوحى إلى موسَى بنِ عِمرانَ أن : اِبدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِي المِلحِ دَواءً مِن سَبعينَ داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ ؛
خداوند عز و جل به موسى بن عمران وحى كرد كه :(غذا را) با نمك ، آغاز كن و با نمك ، پايان ده ؛ چرا كه درمان هفتاد درد ، در نمك است و كمترينِ اين دردها ديوانگى ، جذام ، پيسى ، گلودرد ، دندان‏درد و شكم‏درد است.
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 425 ، حديث 2490
262- امام على عليه‏السلام :
مَنِ ابتَدَأَ طَعامَهُ بِالمِلحِ ؛ ذَهَبَ عَنهُ سَبعونَ داءً وما لا يَعلَمُهُ إلاّ اللّه‏ُ عز و جل؛
هر كس غذاى خود را با نمك آغاز كند ، هفتاد درد و دردهاى بسيار ديگرى – كه كسى جز خداوند عز و جل آنها را نمى‏داند – از وى دور مى‏شوند .
الخصال ، صفحه 623 ، حديث 10
263- امام صادق عليه‏السلام :
مَن ذَرَّ عَلى أوَّلِ لُقمَةٍ مِن طَعامَهِ المِلحَ ؛ ذَهَبَ عَنهُ بِنَمَشِ الوَجهِ ؛
هر كس بر نخستين لقمه از غذاى خود نمك بپاشد ، كَـك‏مكِ صورت او از ميان مى‏رود .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حديث 8
264- امام كاظم عليه‏السلام :
قَصَبُ السُّكَّرِ يَفتَحُ السُّدودَ ، ولا داءَ فيهِ ولا غائِلَةَ ؛
نيشكر ، انسدادها را مى‏گشايد و هيچ بيمارى و عارضه‏اى در آن نيست .
مكارم الأخلاق ، ج1 ، ص363 ، ح1191 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص189 ، ح2
265- امام رضا عليه‏السلام :
السُّكَّرُ الطَّبَرزَدُ يَأكَلُ البَلغَمَ أكلاً ؛
شكرِ طبرزد ، بلغم را به‏كلّى از ميان مى‏برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 297 ، حديث 1
266- الإمام الباقر عليه‏السلام:
– لِزُرارَهَ‏ـ: وَيحَكَ يا زُرارَةُ ، ما أغفَلَ النّاسَ عَن فَضلِ السُّكَّرِ الطَّبَرزَدِ ! وهُوَ يَنفَعُ مِن سَبعينَ داءً ، وهُوَ يَأكُلُ البَلغَمَ أكلاً ويَقلَعُهُ بِأَصلِهِ ؛
امام باقر (عليه‏السلام)خطاب به زُراره(فرمودند): اى زراره ! دريغ از تو! چه قدر مردم از ارزش شكر طبرزد ، بى‏خبرند، در حالى كه براى هفتاد بيمارى، سودمند است و بلغم را كاملاً فرو مى‏خورد و ريشه‏كن مى‏سازد!
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، ص67 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص300 ، ح11
267- پيامبر خدا (صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم) مي فرمايند:
سَيِّدُ طَعامِ أهلِ الدُّنيا وَالآخِرَةِ اللَّحمُ ، ثُمَّ الأَرُزُّ ؛
مهتر همه خوراكى‏هاى ساكنان اين سراى و آن سراى ، گوشت و سپس برنج است.
عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ، ج2 ، ص35 ، ح79
268- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الأَرُزُّ فِي الأَطعِمَةِ كَالسَّيِّدِ فِي القَومِ؛
برنج در ميان خوراكى‏ها ، به سان مهتر (رئيس) در ميان قوم است .
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم ، ص6 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص294
269- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
نِعمَ الدَّواءُ الأَرُزُّ ، بارِدٌ صَحيحٌ سَليمٌ مِن كُلِّ داءٍ ؛
برنج ، نيكو دارويى است : سرد است و سالم و بركنار از هر بيمارى .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 262 ، حديث 7
270- امام صادق عليه‏السلام :
نِعمَ الطَّعامُ الأَرُزُّ ، وإنّا لَنَدَّخِرُهُ لِمَرضانا؛
برنج ، نيكو غذايى است . ما آن را براى بيماران خويش نگه مى‏داريم .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 342 ، حديث 4
271- امام صادق عليه‏السلام :
شَكا رَجُلٌ إلى نَبِيِّ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم قَساوَةَ القَلبِ ، فَقالَ لَهُ :
عَلَيكَ بِالعَدَسِ ؛ فَإِنَّهُ يُرِقُّ القَلبَ ، ويُسرِعُ الدَّمعَةَ؛
مردى نزد پيامبر خدا از سنگ‏دلى ، اظهار ناراحتى كرد . به او فرمودند: بر تو باد عدس ؛ چرا كه دل را نازك مى‏كند و اشك را شتاب مى‏دهد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 343 ، حديث 3
272- امام باقر عليه‏السلام :
كانَ فيما أوصى بِهِ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم عَلِيّاً عليه‏السلام أن قالَ : يا عَلِيُّ ، كُلِ العَدَسَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَكٌ مُقَدَّسٌ وهُوَ يُرِقُّ القَلبَ ، ويُكثِرُ الدَّمعَةَ ، وإنَّهُ بارَكَ عَلَيهِ سَبعون َ نَبِيّاً ؛
از جمله سفارش‏هاى پيامبر خدا به على عليه‏السلام آن بود كه فرمودند : اى على! عدس بخور ؛ چرا كه مبارك و مقدّس است ، دل را نازك مى‏كند و اشك را افزون مى‏سازد ، و هفتاد پيامبر ، دوام سودمندىِ آن را از خداوند متعال خواسته‏اند.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 258 ، حديث 5

273- امام على عليه‏السلام :
أكلُ العَدَسِ ، يُرِقُّ القَلبَ ، ويُكثِرُ الدَّمعَةَ؛
عدس، دل را نازك مى‏كند و اشك را مى‏افزايد.
الكافي، جلد 6 ، صفحه 343 ، حديث 1
274- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالعَدَسِ ؛ فَإِنَّهُ يُرِقُّ القَلبَ ، ويُكثِرُ الدَّمعَةَ ، ولَقَد قَدَّسَهُ سَبعونَ نَبِيّاً؛
بر شما باد عدس ؛ چرا كه دل را نازك مى‏كند و اشك را افزون مى‏سازد . و هفتاد پيامبر ، آن را پاك دانسته‏اند .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 259 ، حديث 9
275- امام صادق عليه‏السلام :
اللّوبِيا يَطرُدُ الرِّياحَ المُستَبطِنَةَ ؛
لوبيا ، بادهاى نهفته درون را دور مى‏كند .
الكافي ، ج 6 ، ص 344 ، ح 4
276- عن أحمد بن محمّد بن أبي نصر عن الإمام الرضا عليه‏السلام :
الحِمَّصُ جَيِّدٌ لِوَجَعِ الظَّهرِ وكانَ يَدعو بِهِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛
به نقل از احمد بن محمّد بن ابى نصر، از امام رضا عليه‏السلام: نخود براى كمردرد، خوب است. نيز درباره ايشان آمده است كه پيش و پس از غذا ، نخود مى‏طلبيدند.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 263 ، حديث 1
277- امام على عليه‏السلام :
نِعمَ الإِدامُ الخَلُّ يَكسِرُ المِرَّةَ ، ويُطفِئُ الصَّفراءَ ، ويُحيِي القَلبَ ؛
سركه ، نيكو خورشتى است؛ زرداب را مى‏شكند ، صفرا را فرو مى‏نشاند و قلب را زنده مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 329 ، حديث 7
278- امام صادق عليه‏السلام :
الخَلُّ يُنيرُ القَلبَ ؛
سركه ، قلب را روشن مى‏كند.
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 284 ، حديث 1925
279- امام صادق عليه‏السلام :
الخَلُّ يُسَكِّنُ المِرارَ ، ويُحيِي القَلبَ ، ويَقتُلُ دودَ البَطنِ ، ويَشُدُّ الفَمَ؛
سركه ، تلخه را فرو مى‏نشاند ، قلب را زنده مى‏سازد ، كِرم‏هاى شكم را مى‏كُشد و دهان را استحكام مى‏بخشد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 275
280- امام صادق عليه‏السلام :
الخَلُّ يَشُدُّ العَقلَ؛
سركه ، عقل را استحكام مى‏بخشد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 329 ، حديث 2
281- امام رضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ ألاّ يَسقُطَ اُذناهُ ولا لَهاتُهُ ، فَلا يَأكُل حُلوا إلاّ تَغَرغَرَ بِخَلٍّ؛
هر كس مى‏خواهد گوش‏هايش و نيز زبان كوچكش فرو نيفتد ، هيچ‏گاه شيرينى نخورد ، مگر اين كه پس از آن ، سركه غِرغِره كند .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 40 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 325
282- امام رضا عليه‏السلام :
مَن خَشِيَ الشَّقيقَةَ وَالشَّوصَةَ ، فَلا يُؤَخِّر أكلَ السَّمَكِ الطَّرِيِّ صَيفاً وشِتاءً؛
هر كس از درد شقيقه و شكم درد مى‏ترسد ، نبايد در تابستان و زمستان ، خوردن ماهى تازه را به تأخير افكند.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إدمانُ أكلِ السَّمَكِ الطَّرِيِّ ، يُذيبُ اللَّحمَ؛
پيوسته خوردن ماهى تازه، گوشت را ذوب مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 65 ، صفحه 190 ، حديث 1
283- امام على عليه‏السلام :
لا تُدمِنوا أكلَ السَّمَكِ ؛ فَإِنَّهُ يُذيبُ الجَسَدَ؛
به خوردن ماهى، مداومت مكنيد؛ زيرا تن را ذوب مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 323 ، حديث 5
284- امام على عليه‏السلام :
أقِلّوا مِن أكلِ الحيتانِ ؛ فَإِنَّها تُذيبُ البَدَنَ ، وتُكثِرُ البَلغَمَ ، وتُغَلِّظُ النَّفسَ؛
كمتر ماهى بخوريد؛ چرا كه بدن را ذوب مى‏كند، بلغم را افزون مى‏سازد و نَفَس را سنگين مى‏نمايد.
الخصال ، صفحه 636 ، حديث 10
285- امام صادق عليه‏السلام :
ثَلاثةٌ يُسْمِنَّ وثَلاثةٌ يُهْزِلْنَ ، فأمّا الّتي يُسْمِنَّ : فإدْمانُ الحَمّامِ ، وشَمُّ الرائحَةِ الطَّيّبهِ ، ولُبْسُ الثِّيابِ اللَّيّنَةِ ، وأمّا الّتي يُهْزِلْنَ : فإدْمانُ أكْلِ البَيضِ ، والسَّمَكِ ، والطَّلْعِ ؛
سـه چيز انسان را فربه مى‏كند و سه چيز لاغر مى‏سازد. آن سه كه فربه مى‏كند : حمّام رفتن زياد، بوييدن بوى خوش و پوشيدن لباس نرم است و آن سه كه لاغر مى‏كند: خوردن زياد تخم مرغ، ماهى و خرماى نارس است .
الخصال : 155 / 194
286- امام رضا عليه‏السلام :
الاِغتِسالُ بِالماءِ البارِدِ بَعدَ أكلِ السَّمَكِ يورِثُ الفالِجَ ؛
غسل كردن با آب سرد پس از خوردن ماهى ، سستْ اندامى در پى مى‏آورد.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
287- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلُوا التَّمرَ عَلَى الرِّيقِ ؛ فَإِنَّهُ يَقتُلُ الدّيدانَ فِي البَطنِ؛
ناشنا خرما بخوريد ؛ چرا كه كِرم‏هاى شكم را مى‏كُشد .
عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ، جلد 2 ، صفحه 48 ، حديث 185
288- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أطعِموا نِساءَكُم في نِفاسِهِنَّ التَّمرَ ؛ فَإِنَّهُ مَن كانَ طَعامُها في نِفاسِهَا التَّمرَ خَرَجَ وَلَدُها ذلِكَ حَليما ، فَإِنَّهُ كانَ طَعامَ مَريَمَ حينَ وَلَدَت عيسى ، ولَو عَلِمَ اللّه‏ُ طَعاما هُوَ خَيرٌ لَها مِنَ التَّمرِ أطعَمَها إيّاهُ؛
به زنان خود در دوره نزديك زايمان ، خرما بدهيد؛ زيرا هر كس كه در دوره نزديك زايمان غذايش خرما باشد، فرزندش بردبار زاده خواهد شد. خوراك مريم، هنگامى كه عيسى را زاييد، همين بود، در حالى كه اگر خدا غذايى بهتر از خرما براى او سراغ داشت ، همان را به وى مى‏خوراند .
كنز العمّال ، جلد 12 ، صفحه 340 ، حديث 35313
289- امام صادق عليه‏السلام :
اللَّحمُ يُنبِتُ اللَّحمَ ويَزيدُ فِي العَقلِ ، ومَن تَرَكَ أكلَهُ أيّاماً فَسَدَ عَقلُهُ؛
گوشت، گوشت مى‏روياند و بر عقل مى‏افزايد؛ و هر كس آن را چند روز وا گذارد، عقلش تباه شود.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 72 ، حديث 68
290- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
اللَّحمُ وَاللَّبَنُ ؛ يُنبِتانِ اللَّحمَ ، ويَشُدّانِ العِظامَ ، وَاللَّحمُ يَزيدُ فِي السَّمعِ وَالبَصَرِ ، وَاللَّحمُ بِالبَيضِ يَزيدُ فِي الباءَةِ ؛
گوشت و شير، گوشت مى‏رويانند و استخوان‏ها را استحكام مى‏بخشند و گوشت، شنوايى و بينايى را افزون مى‏كند و گوشت همراه با تخم‏مرغ، بر نيروى جنسى مى‏افزايد.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 76 ، حديث 73
291- امام رضا عليه‏السلام :
أكلُ اللَّحمِ النِّيءِ يورِثُ الدّودَ فِي البَطنِ؛
خوردن گوشت خام ، در شكم ، كِرم پديد مى‏آورد .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 28 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
292- عن هشام بن سالم :
سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام عَن أكلِ لَحمِ النِّيءِ ، فَقالَ : هذا طَعامُ السِّباعِ؛
به نقل از هشام بن سالم: از امام صادق (عليه‏السلام) درباره خوردن گوشت خام پرسيدم. فرمودند: اين ، خوراك درندگان است .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 71
293- امام باقر عليه‏السلام :
إنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم نَهى أن يُؤكَلَ اللَّحمُ غَريضاً ، وقالَ : إنَّما تَأكُلُهُ السِّباعُ ، ولكِن حَتّى تُغَيِّرَهُ الشَّمسُ أوِ النّارُ
پيامبر خدا ، از اين كه گوشت ، خام خورده شود ، نهى كرد و فرمودند : تنها درندگان ، چنين گوشتى مى‏خورند . [گوشت را] هنگامى بخوريد كه آفتاب يا آتش ، آن را ديگرگون ساخته باشد.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 313 ، حديث 1
294- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن لَم يَأكُلِ اللَّحمَ أربَعينَ يَوماً ساءَ خُلُقُهُ ، فَكُلُوا اللَّحمَ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي السَّمعِ؛
هر كس چهل روز گوشت نخورد، بدخوى مى‏شود . گوشت بخوريد؛ چرا كه بر شنوايى مى‏افزايد .
الفردوس ، جلد 3 ، صفحه 627 ، حديث 5960 و دانش نامه احاديث پزشكي: 2 / 128
295- امام صادق عليه‏السلام :
مَن أصابَهُ ضَعفٌ في قَلبِهِ أو بَدَنِهِ فَليَأكُل لَحمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ يُخرِجُ مِن أوصالِهِ كُلَّ داءٍ وغائِلَةٍ ، ويُقَوّي جِسمَهُ ويَشُدُّ لِثَتَهُ؛
هر كس به ضعفى در قلب يا بدن خويش گرفتار آمد ، گوشت گوسفند همراه با شير بخورد؛ چرا كه اين خوراك ، هر درد و عارضه‏اى را از اندام وى بيرون مى‏بَرَد ، تن او را تقويت مى‏كند و لثه‏هاى او را نيز استحكام مى‏دهد.
بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 194 ، حديث 9
296- امام كاظم عليه‏السلام :
مَن أكَلَ مَرَقا بِلَحمِ بَقَرٍ أذهَبَ اللّه‏ُ تَعالى عَنهُ البَرَصَ وَالجُذامَ؛
هر كس آب‏گوشت گاو بخورد، خداوند ، پيسى و جُذام را از او دور مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 212
297- امام صادق عليه‏السلام :
مَرَقُ لَحمِ البَقَرِ يَذهَبُ بِالبَياضِ؛
آب‏گوشتِ گاو ، پيسى را از ميان مى‏بَرَد .
الكافي ، جلد 6، صفحه 311، حديث 2
298- امام صادق عليه‏السلام :
مَرَقُ السِّلقِ بِلَحمِ البَقَرِ يَذهَبُ بِالبَياضِ؛
آب‏گوشت چغندر با گوشت گاو ، سفيدى را از ميان مى‏برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 216 ، حديث 5
299- امام باقر عليه‏السلام :
إنَّ بَني إسرائيلَ شَكَوا إلى موسى عليه‏السلام ما يَلقَونَ مِنَ البَياضِ ، فَشَكا ذلِكَ إلَى اللّه‏ِ عز و جل فَأَوحَى اللّه‏ُ عز و جل إلَيهِ : مُرهُم يَأكُلوا لَحمَ البَقَرِ بِالسِّلقِ؛
بنى اسرائيل ، از لكّه‏هاى سفيدى كه [بر پوست] مى‏ديدند ، نزد موسى عليه‏السلام اظهار ناراحتى كردند . پس خداوند به موسى عليه‏السلام چنين وحى فرستاد : به آنان بگو كه گوشت گاو ، همراه با چغندر بخورند .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 326 ، حديث 2107
300- عن سعد بن سعد :
قُلتُ لِأَبِي الحَسَنِ عليه‏السلام : إنَّ أهلَ بَيتي لا يَأكُلونَ لَحمَ الضَّأنِ .
قالَ : فَقالَ : ولِمَ؟
قالَ : قُلتُ : إنَّهُم يَقولونَ : إنَّهُ يُهَيِّجُ بِهِمُ المِرَّةَ السَّوداءَ وَالصُّداعَ وَالأَوجاعَ .
فَقالَ لي : يا سَعدُ .
فَقُلتُ : لَبَّيكَ !
قالَ: لَو عَلِمَ اللّه‏ُ عز و جل شَيئاً أكرَمَ مِنَ الضَّأنِ لَفَدى بِهِ إسماعيلَ عليه‏السلام؛
به نقل از سعد بن سعد: به امام كاظم عليه‏السلام گفتم : خانواده من ، گوشت ميش نمى‏خورند .
پرسيدند: چرا؟
گفتم : آنان مى‏گويند اين گوشت ، تلخه سياه و سردرد و ديگر دردها را در آنان تحريك مى‏كند .
به من فرمودند: اى سعد! .
گفتم : لبيك!
فرمود ند: اگر خداوند عز و جل چيزى را ارزشمندتر از ميش مى‏دانست ، آن را فِديه اسماعيل عليه‏السلام مى‏ساخت.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 310 ، حديث 2
301- امام صادق عليه‏السلام :
مَن أصابَهُ ضَعفٌ في قَلبِهِ أو بَدَنِهِ فَليَأكُل لَحمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ يُخرِجُ مِن أوصالِهِ كُلَّ داءٍ وغائِلَةٍ ، ويُقَوّي جِسمَهُ ، ويَشُدُّ لِثَتَهُ؛
هر كس در قلب يا بدن خود به ضعفى گرفتار آمد ، گوشت ميش با شير بخورد ؛ چرا كه در اين صورت ، هر بيمارى و عارضه‏اى ، از بند بند تن او برون مى‏رود ، بدنش نيرو مى‏گيرد و لثه‏اش استحكام مى‏يابد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 259 ، حديث 1819
302- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنَّ اللّه‏َ عز و جل اختارَ مِن كُلِّ شَيءٍ شَيئاً . . . ومِنَ الغَنَمِ الضَّأنَ؛
خداوند عز و جل از هر چيز ، چيزى را برگزيد. . . و از [ ميان انواع ]گوسفند، ميش را.
الغيبة للنعماني ، صفحه 67 ، حديث 7
303- امام كاظم عليه‏السلام :
لا أرىَ بِأَكلِ الحُبارى بَأساً ، وإنَّهُ جَيِّدٌ لِلبَواسيرِ ، ووَجَعِ الظَّهرِ ، وهُوَ مِمّا يُعينُ عَلى كَثرَةِ الجِماعِ ؛
در خوردن هوبْرِه ، اشكالى نمى‏بينم . براى بواسير و درد كمر ، خوب است و از چيزهايى است كه انسان را بر فراوانى آميزش ، يارى مى‏رساند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 313 ، حديث 6
304- عن عليّ بن مَهزِيار :
تَغَدَّيتُ مَعَ أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام فَأَتى بِقَطاةٍ فَقالَ :
إنَّهُ مُبارَكٌ ، وكانَ أبي عليه‏السلام يُعجِبُهُ ، وكانَ يَأمُرُ أن يُطعَمَ صاحِبَ اليَرَقانِ يُشوى لَهُ فَإِنَّهُ يَنفَعُهُ؛
به نقل از على بن مَهزِيار: همراه با امام باقر عليه‏السلام ناهار خوردم . ايشان مرغ سنگخوارى آورد و فرمودند: اين ، مبارك است . پدرم به آن علاقه داشت و مى‏فرمودند: هر كس يرقان دارد ، برايش از گوشت اين مرغ ، كباب كنند . او را سودمند خواهد افتاد.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حديث 5
305- امام صادق عليه‏السلام :
إذا وَجَدَ أحَدُكُم غَمّاً أو كَرباً لايَدري ما سَبَبُهُ ، فَليَأكُل لَحمَ الدُّرّاجِ ؛ فَإِنَّهُ يَسكُنُ عَنهُ إن شاءَ اللّه‏ُ تَعالى؛
هر گاه كسى از شما ، اندوه يا گرفتارى‏اى دارد و نمى‏داند علّتش چيست ، گوشت كبكنجير (كبك‏انجير) بخورد . در اين صورت ، به خواست خداوند متعال ، اين اندوه و گرفتارى ، فرو خواهد نشست .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 75 ، حديث 69
306- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
مَن سَرَّهُ أن يَقِلَّ غَيظُهُ ، فَليَأكُل لَحمَ الدُّرّاجِ؛
هر كس دوست دارد خشمش كاستى بگيرد ، گوشت كَبكَنجير(كبك‏انجير) بخورد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حديث 3
307- امام كاظم عليه‏السلام :
أطعِمُوا المَحمومَ لَحمَ القِباجِ ؛ فَإِنَّهُ يُقَوِّي السّاقَينِ ، ويَطرُدُ الحُمّى طَرداً ؛
به تبدار، گوشت كبك بخورانيد؛ چرا كه پاها را نيرو مى‏دهد و تب را كاملاً دور مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حديث 4
308- امام صادق عليه‏السلام :
مَن أكَلَ لُقمَةَ شَحمٍ أخرَجَت مِثلَها مِنَ الدّاءِ؛
هر كس يك لقمه پيه بخورد ، آن لقمه هم‏اندازه خويش ، بيمارى را از بدن بيرون مى‏برد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 311 ، حديث 5
309- امام على عليه‏السلام :
ذُكِرَ عِندَ النَّبِيِّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم اللَّحمُ وَالشَّحمُ ، فَقالَ : لَيسَ مِنهُما بَضعَةٌ تَقَعُ فِي المَعِدَةِ إلاّ أنبَتَت مَكانَها شِفاءً ، وأخرَجَت مِن مَكانِها داءً ؛
نزد پيامبر صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم از گوشت و پيهْ ياد شد. فرمودند : هيچ پاره‏اى از اين دو در معده جاى نمى‏گيرد ، مگر اين كه در جاى آن ، شفا مى‏رويد و بيمارى‏اى از آن جا مى‏رود .
عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ، جلد 2 ، صفحه 41 ، حديث 130
310- امام على عليه‏السلام :
الشَّحمُ يُخرِجُ مِثلَهُ مِنَ الدّاءِ ، ولَم يَستَشفِ النّاسُ بِشِفاءٍ أفضَلَ مِنَ السَّمنِ ، وقِراءَةِ القُرآنِ؛
پيهْ ، هم‏اندازه خود ، بيمارى را از بدن بيرون مى‏برد . مردم ، به هيچ چيز بهتر از روغن حيوانى و قرائت قرآن ، درمان نجسته‏اند .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 86 ، حديث 28472
311- امام على عليه‏السلام :
إذَا اشتَرى أحَدُكُم لَحماً فَليُخرِج مِنهُ الغُدَدَ ؛ فَإِنَّهُ يُحَرِّكُ عِرقَ الجُذامِ ؛
هر گاه كسى از شما گوشت خريد ، غدّه‏ها را از آن بيرون آورَد ؛ زيرا آنها رگ جذام را تحريك مى‏كنند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حديث 5
312- امام رضا عليه‏السلام :
إدمانُ أكلِ كُلَى الغَنَمِ وأجوافِها ، يَعكِسُ المَثانَةَ ؛
عادت داشتن به خوردن قلوه و شكمبه (سيرابى) گوسفند ، مثانه را ديگرگون مى‏كند .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 64 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
313- امام على عليه‏السلام :
مَن أرادَ البَقاءَ ولا بَقاءَ فَلْيُباكِرِ الغَداءَ ، وَليُجَوِّدِ الحِذاءَ ، وَليُخَفِّفِ الرِّداءَ .
هر كس طالب ماندن است ، كه البته ماندنى در كار نيست ؛ صبح زود صبحانه بخورد ، كفشِ خوب بپوشد، قرض خود را كم كند
عيون أخبار الرضا عليه‏السلام : 2 / 38 / 112
314- امام صادق عليه‏السلام :
مَن أكَلَ الجِرجيرَ بِاللَّيلِ ضَرَبَ عَلَيهِ عِرقُ الجُذامِ مِن أنفِهِ وباتَ يُنزَفُ الدَّمُ؛
هر كس شبانگاه جرجير بخورد ، رگ جذام ، از بينى وى بر آن يورش مى‏آورد و آن شب را شبِ خونريزى مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 368 ، حديث 2
315- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
أكرَهُ الجِرجيرَ ، وكَأَنّي أنظُرُ إلى شَجَرَتِها نابِتَةً في جَهَنَّمَ ، وما تَضَلَّعَ مِنها رَجُلٌ بَعدَ أن يُصَلِّيَ العِشاءَ إلاّ باتَ في تِلكَ اللَّيلَةِ ونَفسُهُ تُنازِعُهُ إلَى الجُذامِ؛
من، جِرجير را خوش نمى‏دارم و گويا درخت آن را مى‏نگرم كه در دوزخ ، روييده است . هيچ كس پس از گزاردن نماز عشا ، درون را از آن پُر نمى‏سازد ، مگر اين كه آن شب را در حالى به خواب مى‏رود كه جانِ او تا صبح با جذام ، دست و پنجه نرم مى‏كند .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 324 ، حديث 2097
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالكَمأَةِ الرَّطبَةِ ؛ فَإِنَّها مِنَ المَنِّ ، وماؤُها شِفاءٌ لِلعَينِ ؛
بر شما باد قارچ تازه ؛ چرا كه از همان مَنّ است و آبش ، شفايى براى چشم است .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 50 ، حديث 28311
316- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
الكَمأَةُ مِنَ المَنِّ الَّذي أنزَلَهُ اللّه‏ُ عَلى بَني إسرائيلَ ، وهِيَ شِفاءٌ لِلعَينِ ؛
قارچ ، از همان مَنّ است كه خداوند بر بنى اسرائيل نازل كرد ، و آن ، شفايى براى چشم است .
عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ، جلد 2 ، صفحه 75 ، حديث 349
317- امام صادق عليه‏السلام :
لَيسَ عَلى وَجهِ الأَرضِ بَقلَةٌ أشرَفُ ولا أنفَعُ مِنَ الفَرفَخِ ؛ وهُوَ بَقلَةُ فاطِمَةَ عليهاالسلام ؛
در روى زمين، گياهى والاتر و سودمندتر از خُرفه نيست ، و آن ، سبزى فاطمه عليهاالسلام است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 367 ، حديث 1
318- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالفَرفَخِ ؛ فَهِيَ المِكيَسَةُ ، فَإِنَّهُ إن كانَ شَيءٌ يَزيدُ فِي العَقلِ فَهِيَ ؛
بر شما باد خُرفه ؛ چرا كه زيركى مى‏دهد و اگر تنها يك چيز باشد كه عقل را افزون مى‏كند ، همان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 323 ، حديث 2094
319- امام كاظم عليه‏السلام :
إنَّ السِّلقَ يَقمَعُ عِرقَ الجُذامِ ، وما دَخَلَ جَوفَ المُبَرسَمِ مِثلُ وَرَقِ السِّلقِ؛
چغندر ، رگ جذام را به كلّى از ميان مى‏بَرد . هيچ چيز به درونِ گرفتار به بِرسا درنيامده است كه همانند برگ چغندر باشد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 369 ، حديث 5
320- امام رضا عليه‏السلام :
أطعِموا مَرضاكُمُ السِّلقَ – يَعني وَرَقَهُ – فَإِنَّ فيهِ شِفاءً ولا داءَ مَعَهُ ولا غائِلَةَ لَهُ ، ويُهَدِّئُ نَومَ المَريضِ ، وَاجتَنِبوا أصلَهُ ؛ فَإِنَّهُ يُهَيِّجُ السَّوداءَ؛
به بيمارانتان ، چغندر (يعنى برگ آن را) بدهيد ؛ چرا كه در آن ، درمان است و هيچ بيمارى‏اى به همراه ندارد و هيچ عارضه‏اى در آن نيست و خواب بيمار را آرام مى‏سازد . امّا از خودِ چغندر بپرهيزيد ؛ چرا كه سودا را تحريك مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 369 ، حديث 4
321- امام صادق عليه‏السلام :
لَو عَلِمَ اللّه‏ُ في شَيءٍ شِفاءً أكثَرَ مِنَ الشَّعيرِ ، ما جَعَلَهُ غِذاءَ الأَنبِياءِ عليهم‏السلام؛
اگر خداوند در چيزى بيش از جو بهبود دهندگى مى‏ديد ، آن را خوراك پيامبران قرار نمى‏داد .
مكارم الأخلاق، ج1، ص334 ، ح1076
322- امام رضا عليه‏السلام :
فَضلُ خُبزِ الشَّعيرِ عَلَى البُرِّ كَفَضلِنا عَلَى النّاسِ ، وما مِن نَبِيٍّ إلاّ وقَد دَعا لاِكِلِ الشَّعيرِ وبارَكَ عَلَيهِ ، وما دَخَلَ جَوفا إلاّ وأخرَجَ كُلَّ داءٍ فيهِ ، وهُوَ قوتُ الأَنبِياءِ وطَعامُ الأَبرارِ ، أبَى اللّه‏ُ تَعالى أن يَجعَلَ قوتَ أنبِيائِهِ إلاّ شَعيرا ؛
برترىِ نان جو بر گندم ، همانند برترىِ ما بر ديگر مردمان است . هيچ پيامبرى نيست كه براى خورنده جو دعا نكرده و براى او بركت نخواسته باشد و هيچ درونى نيست كه جو بِدان درآمده و همه دردها از آن بيرون نرفته باشد . آن ، خوراك پيامبران و غذاى نيكان است . خداوند متعال ، جز اين را نخواسته است كه خوراك پيامبران خويش را جو قرار دهد .
الكافي ، ج6 ، ص304 ، ح1
323- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
كُلِ الخَسَّ ؛ فَإِنَّهُ يورِثُ النُّعاسَ ، ويَهضِمُ الطَّعامَ ؛
كاهو بخور كه خواب‏آور است و غذا را هضم مى‏كند .
مكارم الأخلاق ، ج1 ، ص396 ، ح1344
324- امام صادق عليه‏السلام :
عَلَيكُم بِالخَسِّ ؛ فَإِنَّهُ يُصَفِّي الدَّمَ؛
بر شما باد كاهو ؛ چرا كه خون را تصفيه مى‏كند.
الكافي ، ج6 ، ص367 ، ح1
325- امام صادق عليه‏السلام :
نِعمَ البَقلُ الهِندَباءُ ، ولَيسَ مِن وَرَقَةٍ إلاّ وعَلَيها قَطرَةٌ مِنَ الجَنَّةِ ، فَكُلوها ولا تَنفُضوها عِندَ أكلِها . وكانَ أبي عليه‏السلام يَنهانا أن نَنفُضَهُ إذا أكَلناهُ ؛
كاسنى ، نكو سبزى‏اى است . هيچ برگى از آن نيست كه قطره‏اى از بهشت بر آن نباشد . آن را بخوريد و به گاه خوردن ، متكانيد . پدرم عليه‏السلام ما را نهى مى‏فرمود كه به هنگام خوردن كاسنى ، آن را بتكانيم .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حديث 4
326- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم:
كُلُوا الثُّومَ وتَداوَوا بِهِ ؛ فَإِنَّ فيهِ شِفاءً مِن سَبعينَ داءً ؛
سير بخوريد و بدان درمان كنيد؛ چرا كه درمان هفتاد درد در آن هست.
مكارم الأخلاق، ج1، ص394، ح1335 و دانش نامه احاديث پزشكي: ج2 / ح262
327- امام رضا عليه‏السلام :
مَن أرادَ ألاّ يُصيبَهُ ريحٌ ، فَليَأكُلِ الثُّومَ في كُلِّ سَبعَةِ أيّامٍ؛
هر كس مى‏خواهد بادى دامنگير او نشود، در هر هفت روز، [يك بار] سيربخورد .
طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام، ص41 و بحار الأنوار ، ج62، ص325
328- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
عَلَيكُم بِالكَرَفسِ ؛ فَإِنَّهُ إن كانَ شَيءٌ يَزيدُ فِي العَقلِ فَهُوَ هُوَ ؛
بر شما باد كرفس؛ چرا كه اگر بنا بود تنها يك چيز عقل را افزون كند ، آن ، همين بود.
طبّ النبيّ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم، ص11 ، بحار الأنوار، ج62 ، ص300
329- سُئِلَ أبو عَبدِاللّه‏ِ عليه‏السلام عَنِ الكُرّاثِ ، فَقالَ : كُلهُ ؛ فَإِنَّ فيهِ أربَعَ خِصالٍ : يُطَيِّبُ النَّكهَةَ ، ويَطرُدُ الرِّياحَ ، ويَقطَعُ البَواسيرَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ لِمَن أدمَنَ عَلَيهِ ؛
به نقل از فرات بن اَحنَف: از امام صادق عليه‏السلام درباره تره پرسيدند. فرمود ند: آن را بخور ؛ چرا كه در آن ، چهار ويژگى است : بوى دهان را خوش مى‏سازد ؛ بادها را [از بدن] مى‏راند ؛ بواسير را ريشه كن مى‏كند؛ و براى كسى كه بر [خوردن] آن مداومت ورزد ، مايه ايمنى از جذام است.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 365 ، حديث 4
330- امام صادق عليه‏السلام :
مَن أكَلَ الجِرجيرَ بِاللَّيلِ ضَرَبَ عَلَيهِ عِرقُ الجُذامِ مِن أنفِهِ ، وباتَ يُنزَفُ الدَّمُ؛
هر كس شبْ هنگام ، تَرِه تيزك بخورد ، رگ جذام به بينى او حمله كند و چون شب بخوابد ، خونْ دماغ شود .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 368 ، حديث 2
331- امام صادق عليه‏السلام :
عَلَيكَ بِالهِندَباءِ ؛ فَإِنَّهُ يَزيدُ فِي الماءِ ، ويُحَسِّنُ الوَلَدَ ، وهُوَ حارٌّ لَيِّنٌ يَزيدُ فِي الوَلَدِ الذُّكورَةَ؛
بر تو باد كاسنى ؛ چرا كه آب (منى) را افزون مى‏سازد و فرزند را نكو مى‏كند . گرم و مُليّن است و پسرزايى را بيشتر مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حديث 6
332- امام رضا عليه‏السلام :
الهِندَباءُ شِفاءٌ مِن ألفِ داءٍ ، ما مِن داءٍ في جَوفِ ابنِ آدَمَ إلاّ قَمَعَهُ الهِندَباءُ ؛
كاسنى ، درمان هزار درد است . هيچ دردى در درون آدمى‏زاده نيست ، مگر اين كه كاسنى ، آن را در هم مى‏كوبد .
لكافي ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حديث 9
333- امام صادق عليه‏السلام :
كانَ أحَبَّ الصِّباغِ إلى رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم الخَلُّ ، وأحَبَّ البُقولِ إلَيهِ الحَوكُ ، يَعنِي : الباذَروجَ؛
نزد پيامبر خدا، سركه، دوست‏داشتنى‏ترين نانخورِش ، و حَوك (يعنى بادروج)، دوست‏داشتنى‏ترين سبزى بود.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 304 ، حديث 18
334- امام على عليه‏السلام :
كانَ يُعجِبُ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم مِنَ البُقولِ الحَوكُ؛
پيامبر خدا از ميان سبزى‏ها، به حَوك ، علاقه داشت .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 364 ، حديث 1
335- امام على عليه‏السلام :
ذُكِرَ لِرَسولِ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم الحَوكُ وهُوَ الباذَروجُ ، فَقالَ : بَقلَتي وبَقلَةُ الأَنبِياءِ قَبلي ، وإنّي لاَُحِبُّها وآكُلُها؛
نزد پيامبر خدا از حَوك – كه همان بادروج است – سخن به ميان آوردند . فرمودند: سبزى من و سبزى پيامبران پيش از من است و من ، آن را دوست دارم و مى‏خورم.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 387 ، حديث 1306
336- امام صادق عليه‏السلام :
الحَوكُ بَقلَةُ الأَنبِياءِ ، أما إنَّ فيهِ ثَمانَ خِصالٍ : يُمرِئُ ، ويَفتَحُ السُّدَدَ ، ويُطَيِّبُ الجُشاءَ ، ويُطَيِّبُ النَّكهَةَ ، ويُشَهِّي الطَّعامَ ، ويَسُلُّ الدّاءَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ ، إذَا استَقَرَّ فِي جَوفِ الإِنسانِ قَمَعَ الدّاءَ كُلَّهُ ؛
حَوك(بادروج)، سبزى پيامبران است . بدانيد كه در آن ، هشت ويژگى است : اشتهاآور است، گرفتگى‏هاى عروق و مجارى را مى‏گشايد ، آروغ را خوش‏بو مى‏سازد ، دهان را بوى خوش مى‏بخشد ، غذا را دوست‏داشتنى مى‏سازد ، درد و بيمارى را از بدن بيرون مى‏كشد و امان انسان از جُذام است . چون در درون انسان جاى گيرد ، همه بيمارى‏ها را فرو مى‏نشاند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 364 ، حديث 4
337- امام على عليه‏السلام :
نَظَرَ رَسولُ اللّه‏ِ إلَى الباذَروجِ ، فَقالَ : هذَا الحَوكُ ، كَأَنّي أنظُرُ إلى مَنبِتِهِ فِي الجَنَّةِ ؛
پيامبر خدا به بادروج نگريستند و فرمودند: اين ، حوك است . گويا كه رستنگاه آن را در بهشت مى‏نگرم .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 319 ، حديث 2075
338- امام رضا عليه‏السلام:
– فِي البُقولِ: أفضَلُهَا . . . الهِندَباءُ ، وَالخَسُّ ؛
– درباره سبزى‏ها: بهترينِ آنها ، كاسنى و كاهو است .
الدعوات ، صفحه 159 ، حديث 436
339- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم:
الهِندَباءُ سَيِّدُ البُقولِ ؛
كاسنى، مهتر همه سبزى‏هاست .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 313 ، حديث 2049
340- امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند :
الخِلالُ بَعدَ الطَّعامِ ؛ يَشُدُّ اللِّثاتِ ، ويَجلِبُ الرِّزقَ ، ويُطَيِّبُ النَّكهَةَ؛
خلال كردن پس از [خوردن] غذا ، لثه‏ها را محكم مى‏كند، روزى مى‏آورد و بوى دهان را خوش مى‏سازد.
إحقاق الحقّ ، جلد 12 ، صفحه 283
341- پيامبر خدا (صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم) مي فرمايند :
تَخَلَّلوا عَلى أثَرِ الطَّعامِ ؛ فَإِنَّهُ صِحَّةٌ لِلنّابِ وَالنَّواجِذِ ، ويَجلِبُ عَلَى العَبدِ الرِّزقَ؛
در پى غذا خوردن ، خلال كنيد؛ چرا كه مايه سلامت دندان‏هاى نيش و نواجد (آسيا) است و براى انسان ، جلب روزى مى‏كند.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 331 ، حديث 1061
342- قال الصادق – عليه السلام -:
من لم ياكل اللحم اربعين يوما ساء خلقه و من ساء خلقه فاذنوا فى اذنه ؛
كسى تا چهل روز گوشت نخورد بداخلاق مى شود، وقتى كه بداخلاق شد در گوش او اذان بگوييد.
(من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 296)
343- قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
يا على !ان الوضوء قبل الطعام و بعده شفاء فى الجسد و يمن فى الرزق ؛
يا على! قبل از غذا و بعد از غذا، وضو گرفتن ، شفاى بدن و بركت در روزى است .
(بحارالانوار، ج 66، ص 356)
344- قال الصادق – عليه السلام -:
الوضوء قبل الطعام و بعده يذهبان الفقر؛
وضو پيش از غذا و بعد از غذا، فقر را از بين مى برد.
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 256)
345- قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
من شرب الخمر لم تقبل له صلاة اربعين ليلة فان عاد فاربعين ليلة من يوم شربها فان مات فى تلك الاربعين ليلة من غير توبة سقاه الله يوم القيامة من طينة خبال ؛
كسى كه شراب مى نوشد نماز وى تا چهل شبانه روز مقبول نيست و اگر بار ديگر لب به شراب زد باز هم تا چهل شب و اگر بدون ((توبه )) در اين اوقات بميرد، خداوند متعال وى را از خاك فاسد سيراب خواهد ساخت .
(تفسير القمى ، ج 1، ص 181)
346- قال على – عليه السلام -:
و اياكم و البطنة فانها مقساة للقلب و مكسلة عن الصلوة و مفسدة للحسد ؛
از پرخورى دورى كنيد كه موجب قساوت قلب و باعث كسالت از اقامه نماز و سبب تباهى بدن است .
(غررالحكم ، ص 80)
347- قال الباقر – عليه السلام -:
من شرب الخمر فسكر منها لم يقبل الله صلاته اربعين يوما فان ترك الصلاة فى هذه الايام ضوعف عليه العذاب لترك الصلاة ؛
كسى كه شراب بنوشد و مست شود، تا چهل روز، نماز او قبول نيست ؛ پس ‍ اگر نمازى را در اين روزها ترك كند، عقاب و كيفر وى نيز چند برابر است .
(ثواب الاعمال ، ص 551)
348- قال رسول الله – صلى الله عليه وآله -:
من عرف الله و عظمه منع فانه من الكلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصيام و القيام ؛
كسى كه خدا را شناخت و به عظمتش پى برد، دهان خود را از سخن (بى مورد)، و شكم را از غذاى حرام باز مى دارد، و به استقبال سختى روزه و نماز جهت دريافت پاداش و جلب رضايت حق مى شتابد.
(سفينة البحار، ج 2، ص 178)
349- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
الحِميَةُ رَأسُ الدَّواءِ ، وَالمَعِدَةُ بَيتُ الدّاءِ ، وعَوِّدوا كُلَّ جِسمٍ مَا اعتادَ؛
پرهيز، سرآمد درمان، و معده، خانه درد است . هر بدنى را به همان كه بدان خو مى‏گيرد، عادت دهيد .
الأحكام النبويّة ، جلد 2 ، صفحه 7
370- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
شُربُ السَّويقِ بِالزَّيتِ يُنبِتُ اللَّحمَ ، ويَشُدُّ العَظمَ ، ويُرِقُّ البَشَرَةَ ، ويَزيدُ فِي الباهِ؛
خوردن سويق با روغن زيتون، گوشت مى‏رويانَد، استخوان را استحكام مى‏بخشد، پوست را نازك مى‏كند و بر توان جنسى مى‏افزايد .
الكافي، جلد 6، صفحه 306، حديث 7
371- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
اللَّحمُ بِالبَيضِ يَزيدُ فِي الباءَةِ؛
گوشت با تخم‏مرغ ، بر توان جنسى مى‏افزايد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 273
372- امام كاظم عليه‏السلام می فرمایند:
مَن أكَلَ البَيضَ وَالبَصَلَ وَالزَّيتَ، زادَ في جِماعِهِ، ومَن أكَلَ اللَّحمَ بِالبَيضِ، كَبُرَ عَظمُ وَلَدِهِ؛
هر كس تخم‏مرغ و پياز و روغن زيتون بخورد، بر توان جنسى او افزوده شود و هر كس گوشت و تخم‏مرغ بخورد ، استخوان فرزندش درشت باشد .
بحار الأنوار ، جلد 10 ، صفحه 84 ، حديث 41
373- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
إنّ نَبِيّاً مِنَ الأَنبِياءِ شَكا إلَى اللّه‏ِ عز و جل الضَّعفَ ، وقِلَّةَ الجِماعِ ، فَأَمَرَهُ بِأَكلِ الهَريسَةِ؛
يكى از پيامبران، از ضعف و كمىِ توان آميزش به درگاه خداوند عز و جل اظهار ناراحتى كرد. خداوند، او را به خوردن حليم، فرمان داد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 319 ، حديث 2
374- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
إنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم شَكا إلى رَبِّهِ عز و جل وَجَعَ الظَّهرِ ، فَأَمَرَهُ بِأَكلِ الحَبِّ بِاللَّحمِ – يَعنِي الهَريسَةَ – ؛
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم به درگاه پروردگار خويش عز و جل از كمرْ درد ناليد. خداوند به او فرمود كه دانه با گوشت بخورد، يعنى هریسه .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 320 ، حديث 3
375- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و‏آله و سلّم می فرمایند:
أتاني جَبرَئيلُ عليه‏السلام فَأَمَرَني بِأَكلِ الهَريسَةِ ، لِيَشتَدَّ ظَهري ، وأقوى بِها عَلى عِبادَةِ رَبّي؛
جبرئيل ، نزد من آمد و مرا به خوردن هریسه(هَليم) ، فرمان داد تا پُشتم قوى شود و با آن ، توان بندگى پروردگار خويش بيابم .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 169 ، حديث 1470
376- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
خَمسُ خِصالٍ تورِثُ البَرَصَ : النّورَةُ يَومَ الجُمُعَةِ ويَومَ الأَربَعاءِ، وَالتَوَضُّؤُ وَالاِغتِسالُ بِالماءِ الَّذي تُسَخِّنُهُ الشَّمسُ، وَالأَكلُ عَلَى الجَنابَةِ، وغِشيانُ المَرأَةِ في أيّامِ حَيضِها، وَالأَكلُ عَلَى الشِّبَعِ؛
پنج چيز است كه پيسى مى‏آورَد: نوره كشيدن در روز جمعه و چهارشنبه؛ وضوگرفتن و غسل كردن با آبى كه به آفتاب گرم شده است؛ خوردن درحال جنابت؛ آميزش با زن در هنگام حائض بودنش؛ و خوردن در حال سيرى .
الخصال، صفحه 270، حديث 9
377- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
الأَكلُ عَلَى الشِّبَعِ يورِثُ البَرَصَ؛
خوردن از روى سيرى، پيسى مى‏آورد .
الأمالي للصدوق، صفحه 636، حديث 854
378- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
إذَا اشتَرى أحَدُكُم لَحماً فَليُخرِج مِنهُ الغُدَدَ؛ فَإِنَّهُ يُحَرِّكُ عِرقَ الجُذامِ؛
هر گاه كسى از شما گوشت خريد، غدّه‏ها را از آن بيرون آورَد؛ زيرا آنها رگ جذام را تحريك مى‏كنند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حديث 5
379- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
اِستَكثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَيَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ يَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَةِ ويُنَظِّفُها،ويَشُدُّ العَقلَ،ويُمرِئُ الطَّعامَ؛
فراوان كُندُر بخوريد، آن را در دهان نگه داريد و بِجَويد. براى من، جويدن آن، دوست‏داشتنى‏تر است؛ بلغمِ معده را مى‏زدايد و آن را تميز مى‏كند، عقل را استحكام مى‏بخشد و غذا را مى‏گوارَد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 423 ، حديث 1442
380- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
نِعمَ الطَّعامُ الأَرُزُّ ؛ يُوَسِّعُ الأَمعاءَ، ويَقطَعُ البَواسيرَ، وإنّا لَنَغبِطُ أهلَ‏العِراقِ بَأَكلِهِمُ‏الأَرُزَّ وَالبُسرَ؛ فَإِنَّهُما يُوَسِّعانِ الأَمعاءَ، ويَقطَعانِ البَواسيرَ؛
برنج، خوب خوراكى است! روده‏ها را فراخ مى‏كند و بواسير را ريشه كن مى‏سازد. ما بر مردم عراق ، غبطه مى‏خوريم كه برنج و خرما خرك مى‏خورند. اين دو، روده‏ها را فراخ مى‏كنند و بواسير را ريشه كن مى‏سازند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 341 ، حديث 2
381- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
يَنبَغي أن تَحذَرَ . . . أن تَجمَعَ في جَوفِكَ البَيضَ وَالسَّمَكَ في حالٍ واحِدَةٍ ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ ، ورِياحَ البَواسيرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ؛
بايد از اين بپرهيزى كه . . . تخم‏مرغ و ماهى را هم‏زمان در معده گِرد آورى؛ چون هر گاه اين دو با يكديگر گِرد آيند، قولنج، باد بواسير و دندان‏درد به وجود مى‏آورند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
382- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
أكلُ اللَّحمِ النِّيِّ يورِثُ الدُّودَ فِي البَطنِ؛
خوردن گوشت ناپخته ، در شكم ، كِرم ايجاد مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
383- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
يا كُمَيلُ، لا توقِرَنَّ مَعِدَتَكَ طَعاما، ودَع فيها لِلماءِ مَوضِعا، ولِلرّيحِ مَجالاً، ولا تَرفَع يَدَكَ مِنَ الطَّعامِ إلاّ وأنتَ تَشتَهيهِ؛ فَإِن فَعَلتَ ذلِكَ فَأَنتَ تَستَمرِئُهُ ؛ فَإِنَّ صِحَّةَ الجِسمِ مِن قِلَّةِ الطَّعامِ وقِلَّةِ الماءِ؛
اى كميل! مبادا معده‏ات را از خوراك، سنگين كنى. در آن، جايى براى آب و جايى براى باد وا گذار و هنگامى كه هنوز به خوردن اشتها دارى ، از غذا خوردن دست بكش،كه اگر چنين كنى، غذا را گوارا خواهى يافت؛ چه، تندرستى، از كم خوردن و كم آشاميدن است .
تحف العقول ، صفحه 172
384- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
الاِستِلقاءُ بَعدَ الشِّبَعِ : يُسمِنُ البَدَنَ ، ويُمرِئُ الطَّعامَ ، ويَسُلُّ الدّاءَ؛
به پشت دراز كشيدن پس از غذا خوردن، بدن را چاق مى‏كند، غذا را گوارا مى‏سازد و درد را [از درون انسان] بيرون مى‏كند .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 412 ، حديث 9
385- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
إنَّ اللّه‏َ عز و جل أوحى إلى موسَى بنَ عِمرانَ أنِ ابدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِي المِلحِ دَواءً مِن سَبعين داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ؛
خداوند عز و جل به موسى بن عمران ، وحى فرستاد كه :غذا را با نمك ، آغاز كن و با نمك ، پايان ده ؛ چرا كه در نمك ، درمان هفتاد درد است كه كمترين آنها ، ديوانگى ، جذام ، پيسى ، گلودرد ، دندان‏درد و شكم درد باشد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 398 ، حديث 21
386- امام حسين عليه‏السلام می فرمایند:
قالَ لي رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم : يا بُنَيَّ ، نَم عَلى قَفاكَ يَخمَص بَطنُكَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا يَمرَأكَ أكلُكَ؛
پيامبر خدا به من فرمودند: فرزندم! به پشت بخواب تا شكمت كوچك شود ، آب را به مكيدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آيد.
دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حديث 59
387- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
مَنْ غَسَلَ يَدَهُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَبَعْدَهُ بُورِكَ لَهُ فِي أوَّلِهِ وَآخِرِهِ، وَعَاشَ مَاعَاشَ فِي سَعَةٍ، وَعُوفِيَ مِنْ بَلْوًى فِي جَسَدِهِ ؛
هر كه قبل و بعد از غذا دستهايش را بشويد، در اول و آخر آن غذا به او بركت داده شود و تا زنده است در رفاه به سر برد و از بيمارى جسمى در امان ماند .
المحجّه البيضاء : 3 / 6
388- امام حسن عليه‏السلام می فرمایند:
آداب سفره دوازده تاست كه هر مسلمانى بايد آنها رابداند : چهارتاى آنها واجب است ، چهار تا سنّت (مستحب) و چهار تا از باب رعايت ادب مى‏باشد . امّا آن چهارتا كه واجبند : معرفت ، خشنودى ، نام خدا بر زبان آوردن و شكرگزارى . و آن چهار كه سنّت است : دست شستن پيش از غذا خوردن ، نشستن بر طرف چپ (بدن) ، خوردن با سه انگشت و ليسيدن انگشتها . و امّا آن چهار كه از باب رعايت ادب مى‏باشد : خوردن از آنچه در جلوى توست ، كوچك گرفتن لقمه ، خوب جويدن غذا و كمتر نگاه كردن به صورت مردم .
وسائل الشيعه : 16 / 539 / 1
389- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
أقِرُّوا الحَارَّ حَتّى يَبْرَدَ ، فإنَّ رَسُولَ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم قُرِّبَ إلَيْهِ طَعَامٌ حَارٌّ فَقَالَ : أقِرُّوهُ حَتَّى يَبْرَدَ ، مَا كَانَ اللّه‏ُ عَزَّ وَجَلَّ لِيُطْعِمَنَـا النَّـارَ، وَالبَرَكَةُ فِي البَارِدِ .
غذاى داغ را سرد كنيد؛ زيرا غذاى داغى در برابر پيامبر صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم نهاده شد ، آن حضرت فرمودند : بگذاريد تا سرد شود . خداوند به ما آتش نمى‏خوراند و بركت در غذاى سرد است .
الكافي : 6 / 321 / 1
390- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
ابْدَؤوا بِالمِلْحِ فِي أوَّلِ طَعَامِكُمْ ، فَلَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِي المِلْحِ لاخْتَارُوُهُ عَلَى الدِّرْيَاقِ الُمجَرَّبِ .
غذايتان را با خوردن نمك آغاز كنيد ؛ چه، اگر مردم مى‏دانستند كه نمك چه فوايدى دارد آن را بر پادزهر مجرَّب ترجيح مى‏دادند
وسائل الشيعة : 16 / 520 / 3
391- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
مَنْ أكَلَ وَذُو عَيْنَيْنِ يَنْظُرُ إلَيْهِ وَلَمْ يُواسِهِ ابْتُلِي بِدَاءٍ لاَ دَوَاءَ لَهُ .
هر كه در حال خوردن غذا باشد و بيننده‏اى به او بنگرد و وى او را شريك غذاى خود نكند به دردى بى‏درمان گرفتار آيد.
تنبيه الخواطر : 1 / 47
392- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
كُلْ وَأنتَ تَشْتَهِي ، وَأمْسِكْ وَأنتَ تَشْتَهِي؛
وقتى اشتها دارى غذا بخور و هنوز اشتها دارى دست از خوردن بشوى .
بحار الأنوار : ج 62 / 290
393- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
كُلْ وَأنتَ تَشْتَهِي ، وَأمْسِكْ وَأنتَ تَشْتَهِي .
وقتى اشتها دارى غذا بخور و هنوز اشتها دارى دست از خوردن بشوى .
بحار الأنوار : ج 62 / 290
394- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
أفضَلُكُم مَنزِلَةً عندَاللّه تعالى أطوَلُكُم جُوعا وتَفَكُّرا، وأبغَضُكُم إلَى اللّه تعالى كُلُّ نَؤومٍ وأكُولٍ وشَروبٍ .
بلند پايه‏ترين شما نزد خداوند متعال كسى است كه مدتهاى طولانى‏ترى گرسنگى بكشد و به تفكّر بپردازد و منفورترين شما نزد خداوند متعال هر آن كسى است، كه پرخواب و پرخور و پرنوش باشد .
تنبيه الخواطر : 1/100
395- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
القَلبُ يَتَحمّلُ الحِكمَةَ عند خُلُوِّ البَطْنِ ، القَلبُ يَمُجُّ الحِكمَةَ عند امْتِلاءِ البَطْنِ .
آن گاه كه معده خالى باشد ، دل حكمت را مى‏پذيرد؛ زمانى كه معده پر باشد دل حكمت را بيرون مى‏افكند .
تنبيه الخواطر : 2 / 119
396- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
و اکلی ضیفک فإنّ الضّیف یستحیی أن یأکل وحده؛
همراه مهمان خویش غذا خور زیرا مهمان شرم دارد که تنها غذا خورد.
نهج الفصاحه
397- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نصف ما یحفر لامّتی من القبور من العین و المعده؛
یک نیمه قبرها که براى امت من حفر مى شود از چشم بد و پرخورى است.
نهج الفصاحه
398- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المعده بیت الدّاء و الحمیه رأس کلّ دواء؛
معده خانه مرض است و پرهیز سر آمد دواهاست.
نهج الفصاحه
399- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من شرب خمرا خرج نور الإیمان من جوفه؛
هر که شراب نوشد نور ایمان از ضمیرش برود.
نهج الفصاحه
400- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من شرب الخمر أتی عطشان یوم القیمه؛
هر که شراب نوشد روز قیامت تشنه بیارندش.
نهج الفصاحه
401- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أطعم مریضا شهوته أطعمه اللَّه من ثمار الجنّه؛
هر که غذاى دلخواه مریضى را به او بخوراند خدا از میوه هاى بهشت به او بخوراند.
نهج الفصاحه
402- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من قلّ طعمه صحّ بدنه و من کثر طعمه سقم بدنه و قسا قلبه؛
هر کس کم خورد سالم ماند و هر که بسیار خورد تنش بیمار و دلش سخت گردد.
نهج الفصاحه
403- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من تعوّد کثره الطّعام و الشّراب قسا قلبه؛
هر که به پرخورى عادت کند، دلش سخت شود.
نهج الفصاحه
404- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تمیتوا القلوب بکثره الطّعام و الشّراب فإنّ القلب یموت کالزّرع إذا کثر علیه الماء؛
دلهاى خویش را به کثرت خوردن و نوشیدن نميرانید که دل چون زراعت است وقتى آب آن زیاد شد خواهد مرد.
نهج الفصاحه
405- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تشربوا الخمر فإنّها مفتاح کلّ شرّ؛
شراب منوشید که کلید همه بدى هاست.
نهج الفصاحه
406- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لن یزال العبد فی فسحه من دینه ما لم یشرب الخمر و إذا شربها خرق اللَّه عنه ستره و کان الشّیطان ولیّه و سمعه و بصره یسوقه إلى کلّ شرّ و یصرفه عن کلّ خیر؛
بنده تا شراب ننوشد عرصه دین بر او گشاده باشد و چون بنوشد پرده خدا از او بدرد و شیطان یار و گوش و چشم او شود و او را بسوى بدی ها براند و از نیکیها منصرف کند.
نهج الفصاحه
407- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلوا جمیعا و لا تفرّقوا فإنّ طعام الواحد یکفى الأثنین و طعام الأثنین یکفى الثّلاثه و الأربعه کلوا جمیعا و لا تفرّقوا فإنّ البرکه مع الجماعه؛
با هم غذا خورید و پراکنده مشوید که غذاى یکى براى دو تن کافى است و غذاى دو تن براى سه تن و چهار تن کافى است، با هم غذا خورید و پراکنده مشوید که برکت قرین جماعت است.
نهج الفصاحه
408- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلوا الزّیت و أدهنوا به فإنّه من شجره مبارکه؛
زیتون خورید و با آن روغن کارى کنید که از درخت مبارک است.
نهج الفصاحه
409- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کبر مقتا عند اللَّه الأکل من غیر جوع و النّوم من غیر سهر و الضّحک من غیر عجب؛
خوردن بى گرسنگى و خواب بدون خستگى و خنده بى شگفت نزد خدا به سختى منفور است.
نهج الفصاحه
410- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
علیکم بالزّبیب فإنّه یکثف المرّه و یذهب بالبلغم و یشدّ العصب و یذهب بالعیاء و یحسن الخلق و یطیب النّفس و یذهب بالهمّ؛
مویز خورید که صفرا را غلیظ کند و بلغم را ببرد و عصب را قوى کند و کند ذهنى را ببرد و خلق را نیکو کند و جان را پاک دارد و غم را ببرد.
نهج الفصاحه
411- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الطّاعم الشّاکر بمنزله الصّائم الصّابر؛
غذا خور شکرگزار چون روزه دار صبور است.
نهج الفصاحه
412- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
شرّ الناس من أکل وحده و منع رفده و جلد عبده و شرّ منه من لا یقیل عثره و لا یقبل معذره و شرّ منه من لا یرجى خیره و لا یؤمن شرّه؛
بدترین مردم آن کس است که تنها غذا خورد و رسیده خویش را بى نصیب کند و بنده خویش را بزند و بدتر از او کسى است که خطائى را نبخشد و عذرى نپذیرد و بدتر از او کسى است که به خیرش امید نیست و از شرش امان نیست.
نهج الفصاحه
413- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
شارب الخمر کعابد وثن؛
شراب خوار مانند بت پرست است.
نهج الفصاحه
114- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تعشّوا و لو بکفّ من حشف فإنّ ترک العشاء مهرمه؛
شام بخورید اگر چه مشتى خرماى پست باشد زیرا شام نخوردن مایه ضعف و پیرى است.
نهج الفصاحه
415- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تداووا بألبان البقر فإنّی أرجوا أن یجعل اللَّه فیها شفاء فإنّها تأکل من کلّ الشّجر؛
با شیر گاو مداوا کنید زیرا من امیدوارم که خدا در آن شفا قرار داده باشد زیرا از همه درختان می چرد.
نهج الفصاحه
416- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
البطانه تقسی القلب؛
پرخورى دل را سخت می کند.
نهج الفصاحه
417- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
برّدوا طعامکم یبارک لکم فیه؛
غذاى خود را سرد کنید تا برکت یابد.
نهج الفصاحه
418- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
بئس الطّعام طعام العرس یطعمه الأغنیاء و یمنعه المساکین؛
چه بد است غذاى عروسى که ثروتمندان از آن بخورند و فقیران محروم مانند.
نهج الفصاحه
419- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ للطّاعم الشّاکر من الأجر مثل ما للصّائم الصّابر؛
پاداش آن که غذا می خورد و شکر می گزارد مانند روزه دار صبور است.
نهج الفصاحه
420- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه لیرضى عن العبد أن یأکل الأکله فیحمده علیها أو یشرب الشّربه فیحمده علیها؛
خداوند از بنده خشنود مى شود به اینکه غذا بخورد و خدا را سپاس گزارد، یا آب بیاشامد و خدا را سپاس گزارد.
نهج الفصاحه
421- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أطیب طعامکم ما مسّته النّار؛
بهترین غذاهاى شما آن است که به آتش پخته شود.
نهج الفصاحه
422- پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أکرموا الخبز فإنّ اللَّه أنزله من برکات السّماء و أخرجه من برکات الأرض؛
نان را گرامى شمارید زیرا خداوند آن را از برکات آسمان فرو فرستاده و از برکات زمین بیرون آورده است.
نهج الفصاحه
423- پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اجتنبوا الخمر فإنّها مفتاح کلّ شرّ؛
از شراب بگریزید که کلید همه بدیهاست.
نهج الفصاحه
424- قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
مَنْ شَرِبَ مِنْ سُؤْرِ أخيهِ تَبَرُّكاً بِهِ، خَلَقَ اللّهُ بَيْنَهُما مَلِكاً يَسْتَغْفِرُ لَهُما حَتّي تَقُومَ السّاعَةُ ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
كسي كه دهن خورده برادر مؤمنش را به عنوان تبرّك ميل نمايد، خداوند متعال ملكي را مأمور مي گرداند تا براي آن دو نفر تا روز قيامت طلب آمرزش و مغفرت نمايد.
اختصاص شيخ مفيد، ص 189
425- قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
كُلُوا ما يَسْقُطُ مِنَ الْخوانِ فَإنَّهُ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داء بِإذْنِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، لِمَنْ اَرادَ أنْ يَسْتَشْفِيَ بِهِ ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
آنچه اطراف ظرف غذا و سفره مي ريزد جمع كنيد و بخوريد، كه همانا هركس آن ها را به قصد شفا ميل نمايد، به اذن حق تعالي شفاي تمام دردهاي او خواهد شد.
مستدرك الوسائل، ج 16، ص 291، ح 19920
426- قالَ الاْمامُ علي – عليه السلام – :
أطْعِمُوا صِبْيانَكُمُ الرُّمانَ، فَإنَّهُ اَسْرَعُ لاِلْسِنَتِهِمْ ؛
امام علي – عليه السلام – فرمودند:
به كودكان خود انار بخورانيد تا زبانشان بهتر و زودتر باز شود.
امالي طوسي، ج 1، ص 372
427- قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – :
لا تُشْبِعُوا، فَيُطْفأ نُورُ الْمَعْرِفَةِ مِنْ قُلُوبِكُمْ؛
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:
شكم خود را از خوراك سير و پر مگردانيد، چون كه سبب خاموشي نور عرفان و معرفت ـ در افكار و ـ قلب هايتان مي گردد.
مستدرك الوسائل، ج 16، ص 218، ح 19646
428- قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – :
مَنْ قَلَّ طَعامُهُ، صَحَّ بَدَنُهُ، وَ صَفا قَلْبُهُ، وَ مَنْ كَثُرَ طَعامُهُ سَقُمَ بَدَنُهَ وَ قَسا قَلْبُهُ؛
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:
هر كه خوراكش كمتر باشد بدنش سالم و قلبش با صفا خواهد بود، و هر كس خوراكش زياد باشد امراض جسمي بدنش و كدورت، قلبش را فرا خواهد گرفت.
بحارالأنوار، ج 59، ص 268، ح 53
429- قال رَسُولُ اللّهِ – صلي الله عليه وآله – :
مَنْ وَجَدَ كَسْرَةً اَوْ تَمْرَةً فَأكَلَهَا لَمْ يُفارِقْ جَوْفَهُ حَتّي يَغْفِرَاللّهُ لَهُ؛
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمودند:
هر كس تكّه اي نان يا دانه اي خرما در جائي ببيند، و آن را بردارد و ميل كند، مورد رحمت و مغفرت خداوند قرار مي گيرد.
430- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
شُربُ السَّويقِ بِالزَّيتِ يُنبِتُ اللَّحمَ ، ويَشُدُّ العَظمَ ، ويُرِقُّ البَشَرَةَ ، ويَزيدُ فِي الباهِ؛
خوردن سويق با روغن زيتون، گوشت مى‏رويانَد، استخوان را استحكام مى‏بخشد، پوست را نازك مى‏كند و بر توان جنسى مى‏افزايد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 306 ، حديث 7
431- پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
الأَكلُ عَلَى الشِّبَعِ يورِثُ البَرَصَ؛
خوردن از روى سيرى، پيسى مى‏آورد.
الأمالي للصدوق، صفحه 636، حديث 854
432- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
إذَا اشتَرى أحَدُكُم لَحماً فَليُخرِج مِنهُ الغُدَدَ؛ فَإِنَّهُ يُحَرِّكُ عِرقَ الجُذامِ؛
هر گاه كسى از شما گوشت خريد، غدّه‏ها را از آن بيرون آورَد؛ زيرا آنها رگ جذام را تحريك مى‏كنند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حديث 5
433- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
اِستَكثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَيَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ يَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَةِ ويُنَظِّفُها، ويَشُدُّ العَقلَ، ويُمرِئُ الطَّعامَ .
فراوان كُندُر بخوريد، آن را در دهان نگه داريد و بِجَويد. براى من ، جويدن آن ، دوست‏داشتنى‏تر است؛ بلغمِ معده را مى‏زدايد و آن را تميز مى‏كند، عقل را استحكام مى‏بخشد و غذا را مى‏گوارَد.
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 423 ، حديث 1442
434- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
يَنبَغي أن تَحذَرَ . . . أن تَجمَعَ في جَوفِكَ البَيضَ وَالسَّمَكَ في حالٍ واحِدَةٍ ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ ، ورِياحَ البَواسيرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ .
بايد از اين بپرهيزى كه . . . تخم‏مرغ و ماهى را هم‏زمان در معده گِرد آورى؛ چون هر گاه اين دو با يكديگر گِرد آيند، قولنج، باد بواسير و دندان‏درد به وجود مى‏آورند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
435- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
السَّويقُ يُنبِتُ اللَّحمَ ، ويَشُدُّ العَظمَ؛
سويق ، گوشت مى‏روياند و استخوان را استحكام مى‏بخشد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 305 ، حديث 3 66
436- امام باقرعليه‏السلام می فرمایند:
ما أعظَمَ بَرَكَةَ السَّويقِ ! إذا شَرِبَهُ الإِنسانُ عَلَى الشِّبَعِ أمرَأَهُ وهَضَمَ الطَّعامَ ، وإذا شَرِبَهُ الإِنسانُ عَلَى الجوعِ أشبَعَهُ ، ونِعمَ الزَّادُ فِي السَّفَرِ وَالحَضَرِ السَّويقُ؛
سويق، چه قدر پُربركت است! اگر انسان در حالى كه سير است ، آن را بخورد ، غذا را گوارش مى‏دهد و اگر در حالى كه گرسنه است ، بخورد ، او را سير مى‏سازد . سويق ، چه نيكو توشه‏اى در سفر و در حضر است !
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 278 ، حديث 13
437- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
السَّويقُ يَهضِمُ الرُّؤوسَ؛
سويق،كلّه‏پاچه را هضم مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 306 ، حديث 10

438- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
من‏كانَت هِمَّتُهُ ما يَدخُلُ بَطنَهُ ، كانَت قِيمَتُهُ ما يَخرُجُ مِنهُ؛
هر كه هــمّ و غـمّش چيزى بـاشد كه وارد شكمش مى‏شود ، ارزشش به اندازه همان چيزى است كه از شكمش خارج مى‏شود .
غرر الحكم : 8830
439- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
لاَ تَدَعُوا آنِيَتَكُمْ بِغَيْرِ غِطَاءٍ ؛ فإنَّ الشَّيْطَانَ إذَا لَمْ تُغَطَّ الآنِيَةُ بَزَقَ فِيها ، وَأخَذَ مِمَّا فِيهَا مَا شَاءَ؛
ظرفهاى خود را بدون در پوش نگذاريد ؛ زيرا هر گاه روى ظرفها پوشيده نباشد ، شيطان در آنها آب دهان مى‏اندازد و هر چه بخواهد از آنها بر مى‏دارد .
440- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
قِلَّةُ الغِذاءِ أكرَمُ لِلنَّفسِ ، وأدوَمُ لِلصِّحَّةِ .
كم‏خورى، مايه گرامى داشتن بيشترِ خويش است و سلامت را بيشتر استمرار مى‏بخشد .
غرر الحكم ، حديث 6819

441- امام على عليه‏السلام :
قِلَّةُ الأَكلِ يَمنَعُ كَثيراً مِن أعلالِ الجِسمِ .
كم‏خورى ، مانع بسيارى از بيمارى‏هاى جسم مى‏شود .
غرر الحكم ، حديث 6768
442- پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
إنَّ أهلَ البَيتِ لَيَقِلُّ طُعمُهُم ؛ فَتَستَنيرُ بُيوتُهُم .
ساكنان يك خانه ، در اثر كم خوردن غذا ، خانه‏شان نورانى مى‏گردد .
كنز العمّال ، جلد 3 ، صفحه 391
443- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
الاَكْلُ عِندَ اَهلِ المُصيبَةِ مِن عَمَلِ الجاهِليَّةِ وَ السُّنَّةُ البَعْثُ اِلَيْهِم بِالطَّعامِ؛
غذا خوردن نزد مصيبت‏زدگان و با خرج آنان، از رفتارهاى جاهليت است و سنّت پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرستادن غذا براى مصيبت‏زدگان است.
من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 182
444- امام كاظم عليه‏السلام می فرمایند:
اِنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كانَ اِذا اَتاهُ الضَّيْفُ اَكَلَ مَعَهُ وَ لَمْ يَرْفَعْ يَدَهُ مِنَ الْخِوانِ حَتّى يَرْفَعَ الضَّيْفُ يَدَهُ؛
رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله هرگاه ميهمان داشتند، با او غذا مى‏خوردند و دست از سفره و غذا نمى‏كشيدند، تا آن‏كه ميهمان دست از غذا خوردن بكشد.
كافى، ج 6، ص 286 .
445- پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
مَنْ قَلَّ طَعْمُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ مَنْ كَثُرَ طَعْمُهُ سَقُمَ بَدَنُهُ وَ قَسا قَلْبُهُ؛
هر كس كم بخورد، سالم مى‏ماند و هر كس زياد بخورد تنش بيمار مى‏شود و قساوت قلب پيدا مى‏كند.
نهج الفصاحه، ح 2779.
446- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند :
كَثْرَةُ اَكْلِ الْبَيْضِ وَ اِدْمانُهُ يورِثُ الطُّحالَ وَ رياحا فى رَأسِ الْمَعِدَةِ وَ الاِْمْتِلاءُ مِنَ الْبَيْضِ الْمَسْلوقِ يورِثُ الرَّبوَ وَ الاِْبْتِهارَ؛
زياد خوردن تخم مرغ و معتاد شدن به آن، بيمارى ورم طحال مى‏آورد و ايجاد كننده بادهايى در سرِ معده است و زياد خوردن تخم‏مرغ آب پز، نفَس تنگى و نفَس بريدگى مى‏آورد.
بحارالأنوار، ج 59، ص 321 .

447- از امام صادق عليه‏السلام درباره تره پرسيدند، فرمودند:
آن را بخوريد، چرا كه در آن، چهار ويژگى است: دهان را خوشبو مى‏كند، بادها را از بدن مى‏برد، بواسير را ريشه كن مى‏كند، و براى كسى كه پيوسته بخورد، مايه ايمنى از جذام است.
كافى، ج 6، ص 365، ح 4 .
448- امام صادق عليه‏السلام :
اَلْجَزَرُ اَمانٌ مِنَ القُولَنْجِ وَ الْبَواسيرِ وَ يُعينُ عَلَى الجِماعِ؛
هويج، مايه ايمنى از قولنج و بواسير است و آميزش جنسى را تقويت مى‏كند.
كافى، ج 6 ، ص 372، ح 2
449- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند :
نِعْمَ اللُّقْمَةُ الْجُبْنُ، تُعْذِبُ الْـفَمَ وَ تُطَيِّبُ النَّـكْهَةَ وَ تَهْضِمُ ما قَبْلَهُ وَ تُشَهِّى الطَّعامَ؛
چه خوب لقمه‏اى است پنير، دهان را تر و تازه و خوشبو مى‏كند، غذاى قبلى را هضم و غذا را مطبوع مى‏سازد.
بحارالأنوار، ج 63، ص 105، ح 11 .
450- مردى به امام صادق عليه‏السلام گفت: فدايت شوم! در بدنم احساس ضعف مى‏كنم. امام عليه‏السلام به او فرموند: شيربخور، چرا كه گوشت مى‏روياند و استخوان را محكم مى‏كند.
كافى، ج 6، ص 336، ح 7.
451- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و سلم می فرمایند :
كندر بخوريد؛ زيرا همان‏طور كه انگشت، عرق را از پيشانى پاك مى‏كند، كندر هم سوزش قلب را مى‏برد و كمر را محكم و عقل را زياد مى‏كند و ذهن را ذكاوت و چشم را جلا مى‏بخشد و فراموشى را از ميان مى‏برد.
طب النبى صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ، ص 6.
452- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند :
اَلْبَصَلُ يَذْهَبُ بِالنَّصَبِ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَزيدُ فِى الْخُطى وَ يَزيدُ فِى الْماءِ وَ يَذْهَبُ بِالحُمَّى؛
پياز، خستگى را مى‏برد، اعصاب را قوى مى‏كند، قدم‏ها را چاپك و نيروى جنسى را زياد مى‏كند و تب را مى‏برد.
كافى، ج 6، ص 374، ح 2 .
453- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند :
اَطْعِمُوا الْمَبطونَ خُبزَ الاَْرُزِّ، فَما دَخَلَ جَوْفَ الْمَبطونِ شَىْ‏ءٌ اَنْفَعُ عَنْهُ، اَما اِنَّهُ يَدْبَغُ الْمَعِدَةَ وَ يَسُلُّ الدّاءَ سَلاًّ ؛
به كسى كه دل درد (اسهال)، دارد نان برنجى بدهيد، چرا كه براى دل درد چيزى مفيدتر از آن نيست. بدانيد كه آن، معده را پاك و درد را كاملاً آرام مى‏كند.
كافى، ج 6، ص 305، ح 2 .

454-امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
جماع پى‏درپى بدون غسل باعث جنون فرزند مى‏شود. زياد خوردن تخم مرغ و استمرار بر آن، باعث بيمارى طحال و گاز معده مى‏شود.
طب الرضا، ص 75.
455- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
انباشته كردن شكم از تخم مرغ آب‏پز باعث گرفتگى قلب و تنگى نفس مى‏شود.
طب الرضا، ص 75.
456- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
زياد خوردن گوشت حيوانات وحشى (حلال گوشت) و گاو باعث تغيير (به‏هم‏ريختگى) عقل و سرگردانى فهم و كندذهنى و فراموشى مى‏شود.
طب الرضا، ص 75.
457- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و سلم می فرمایند :
عَلَيْكُمْ بِالاْءِهليلَجَ الاَْسْوَدَ فَاِنَّهُ مِنْ شَجَرَةِ الْجَنَّةَ وَ طَعْمُهُ مُرٌّ و فيهِ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داءٍ؛
هليله سياه بخوريد، كه از درختان بهشت است. مزه آن تلخ است ولى شفاى هر دردى است.
طب النبى، ص 31 .
458- امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
لَوْ يَعْلَمُ النّاسُ ما فِى التُّفّاحِ، ماداوَوْا مَرضاهُمْ اِلاّ بِهِ، اَلا وَ اِنَّهُ اَسْرَعُ شَىْ‏ءٍ مَنْفَعَةً لِلْفُؤادِ خاصَّةً وَ اِنَّهُ نَضوحَةٌ؛
اگر مردم مى‏دانستند چه خواصى در سيب وجود دارد، بيماران خود را تنها با آن درمان مى‏كردند. سيب سريع‏تر از هر چيزى به قلب فايده مى‏رساند؛ به‏ويژه آن‏كه خوشبو كننده است.
طب الائمّة، ص 135 .
459- امام على عليه‏السلام می فرمایند:
مَنْ غَرَسَ فى نَفْسِهِ مَحَبَّةَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجْتَنى ثِمارَ فُنونِ الاَْسْقامِ ؛
هر كس در دل خود، نهال علاقه به غذاهاى گوناگون را بكارد، محصول بيمارى‏هاى گوناگون از آن مى‏چيند.
غررالحكم، ح 9219 .
460-پيامبر اکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و سلم می فرمایند :
هر غذايى كه بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هيچ بركتى در آن نيست و كفاره نبردن نام خدا اين است كه چنانچه سفره پهن است، نام خدا را ببرى و به خوردن غذا ادامه دهى.
تاريخ دمشق، ج 60، ص 325 .

461- امام رضا عليه‏السلام می فرمایند:
خداوند تبارك و تعالى هيچ خوردنى و نوشيدنى را حلال نكرده است مگر آن‏كه در آن سود و صلاحى بوده و هيچ خوردنى و نوشيدنى را حرام ننموده، مگر آن‏كه در آ ن زيان و نابودى و فسادى بوده است، پس هر چيز سودمندى نيرو بخش جسم، كه باعث تقويت بدن است حلال شده است و هر چيزى كه قواى جسمانى را از بين ببرد و يا موجب مرگ شود حرام است.
مستدرك الوسائل، ج 16، ص 333، ح 2 .
462- امام على عليه‏السلام می فرمایند :
أَكْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّةٌ لِلْقَلْبِ الضَّعيفِ وَهُوَ يُطَيِّبُ الْمِعْدَةَ وَ يُذَكِّى الْفُؤادَ وَ يُشَجِّعُ الْجَبانَ وَ يُحَسِّنُ الْوَلَدَ؛
خوردن بِه، قلب ضعيف را قوى، معده را پاك، ترسو را شجاع و فرزند را زيبا مى‏كند.
تحف العقول، ص 101.
463- امام على عليه‏السلام :
كُلُوا التُّفّاحَ فَاِنَّهُ يَدْبَغُ المَعِدَةَ؛
سيب بخوريد، چرا كه معده را پاك مى‏كند.
كافى، ج 6، ص 357، ح 11.
464- پيامبراکرم صلى الله عليه وآله و سلم می فرمایند :
مَنْ اَحَبَّ اَنْ يُحِبّهُ اللَّهُ وَ رَسولُهُ فَلْيَاْكُلْ مَع ضَيفِهِ؛
هر كس دوست دارد كه خدا و رسولش او را دوست داشته باشند، با ميهمان خود غذا بخورد.
تنبيه الخواطر، ج 2، ص 116 .
465- پيامبراکرم صلى الله عليه وآله و سلم می فرمایند :
طَعامُ السَّخىِّ دَواءٌ وَ طَعامُ الشَّحيحِ داءٌ؛
غذاى سخاوتمند، داروست و غذاى بخيل، درد.
بحارالأنوار، ج 71 ، ص 357، ح 22.
466- امام رضا عليه السلام می فرمایند :
اَلسَّخىُّ يَأكُلُ مِن طَعامِ النَّاسِ لِيَاْكُلوا مِنْ طَعامِهِ ، وَ البَخيلُ لا يَاْكُلُ مِنْ طَعامِ النَّاسِ لِئَلّا يَأكُلوا مِنْ طَعامِهِ؛
سخاوتمند، از غذاى مردم مى‏خورد، تا مردم از غذاى او بخورند، اما بخيل از غذاى مردم نمى‏خورد تا آنها نيز از غذاى او نخورند.
عيون اخبار الرضا، ج 1، ص 15، ح 26.
467- امام رضا عليه‏ السلام می فرمایند :
شُرْبُ الْماءِ الْبارِدِ عَقيبَ الشَّىْ‏ءِ الحارِّ وَ عَقيبَ الحَلاوَةِ يَذْهَبُ بِالاَْسْنانِ… وَ مَنْ اَرادَ اَلاّ يَفْسُدَ اَسْنانُهُ فَلا يَأكُلْ حُلْوا اِلاّ بَعْدَ كَسْرَةِ خُبزٍ؛
خوردن آب سرد بعد از چيزهاى گرم و شيرينى، دندان‏ها را از بين مى‏برد … هر كس مى‏خواهد دندان‏هايش فاسد نشود، شيرينى نَخورد، مگر پس از خوردن لقمه‏اى نان.
بحارالأنوار، ج 62، ص 321، ح 325.
468- امام صادق عليه‏ السلام می فرمایند :
نِعْمَ الطَّعامُ الزَّيْتُ يُطَيِّبُ النَّكْهَةَ وَيَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَيُصْفِى اللَّوْنَ وَيَشُدُّ الْعَصَبَ وَيَذْهَبُ بِالْوَصَبِ وَيُطْفِئُ الْغَضَبَ؛
زيتون غذاى خوبى است، دهان را خوشبو مى‏كند، بلغم را از بين مى‏برد، رنگ پوست را صفا مى‏بخشد، اعصاب را محكم مى‏كند، مرض را مى‏برد و خشم را خاموش مى‏كند.
مكارم الاخلاق، ص 190.
469- امام صادق عليه‏ السلام می فرمایند :
اَلْخِلالُ بَعْدَ الطَّعامِ، يَشُدُّ اللِّثاتِ وَ يَجْلِبُ الرِّزْقَ وَ يُطَيِّبُ النَّـكْهَةَ؛
خلال كردن بعد از غذا، لثه‏ها را محكم، روزى را زياد و دهان را خوشبو مى‏كند.
احقاق الحق، ج 12، ص 283 .
470- امام صادق عليه‏ السلام می فرمایند :
… وَ السَّعْتَرُ وَ الْمِلحُ… يُطَيِّبانِ النَّـكْهَةَ؛
آويش و نمك، دهان را خوشبو مى‏كنند.
مكارم الاخلاق، ج 1، ص 416، ح 1410.
471- امام صادق عليه‏ السلام می فرمایند :
كانَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله اِذا اَفْطَرَ بَدَاَ بِحَلْواءَ يُفْطِرُ عَلَيْها، فَاِنْ لَمْ يَجِدْ فَسُكَّرَةٍ اَو تَمَراتٍ، فَاِذا اَعوَزَ ذلِكَ كُلَّهُ فَماءٍ فاتِرٍ وَ كانَ يَقولُ: يُنَقِّى الْمَعِدَةَ وَ الْكَبِدَ وَ يُطَيِّبُ النَّـكْهَةَ وَ الْفَمَ وَ يُقَوِّى الاَْضْراسَ… ؛
پيامبر خدا صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله با حلوا افطار مى‏كردند و اگر حلوا نبود، با چيز شيرين ديگر و يا چند دانه خرما و اگر نبود، با آب گرم و مى‏فرمودند: آب گرم معده و جگر را پاك، دهان را خوشبو و دندان‏ها را تقويت مىكند.
كافى، ج 4، ص 152، ح 4.
472- امام صادق عليه‏ السلام می فرمایند :
مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ فى قَلْبِهِ اَو بَدَنِهِ فَلْيَأكُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ فَاِنَّهُ يُخْرِجُ مِنْ اَوصالِهِ كُلَّ داءٍ وَ غائِلَةٍ وَ يُقَّوى جِسْمَهُ وَ يَشُدُّ لِثَـتَهُ؛
هر كس به ضعفى در قلب يا بدن خويش گرفتار شد، بايد گوشت گوسفند با شير بخورد، چرا كه اين خوراك، هر درد و بلايى را از اندام وى بيرون مى‏بَرَد و تن او را تقويت و لثه‏اش را محكم مى‏كند.
محاسن، ج 2، ص 259، ح 1819 .
473-امام صادق عليه‏ السلام می فرمایند :
ما أَدَرْتَ عَلَيْهِ لِسانَكَ فَأَخْرَجْتَهُ فَابْلَعْهُ وَما أَخْرَجْتَهُ بِالْخَلالِ فَارْمِ بِهِ؛
بعد از غذا زبان را دور دهان بگردان، هرچه با زبان درآمد فرو ببر، و آنچه را با خلال بيرون آوردى از دهان بيرون افكن.
مكارم الأخلاق، ص152 .
474- پيامبراکرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله می فرمایند:
نِعمَ الطَّعامُ الزَّبيبُ… وَ يُطَيِّبُ النَّـكْهَةَ؛
چه خوب خوراكى است مويز؛ … و دهان را خوشبو مى‏كند.
اختصاص، ص 124.
475- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله می فرمایند:
زَيـِّنوا مَوائِدَكُم بِالْبَقْلِ؛ فإِنَّها مَطرَدَةٌ لِلشَّياطينِ مَعَ التَّسميَةِ؛
سفره‏هايتان را با سبزى، زينت دهيد ؛ زيرا سبزى با بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، شيطان را طرد مى‏كند.
مكارم الأخلاق، ص 176.
476- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
اَلْجَماعَةُ بَرَكَةٌ وَ السَّحوُر بَرَكَةٌ وَ اِطْعامٌ مِنَ اللَّيْلِ بَرَكَةٌ. تَسَحَّروا تَزْدادوا قُوَّةً، تَسَحَّروا تُصيبُوا السُّنَّةَ، تَسَحَّروا وَ لَوْ بِجُرْعَةٍ مِنْ ماءٍ
جماعت، غذاى سحر و غذا دادن در شب، بركت است. سحرى بخوريد تا نيرويتان زياد شود. سحرى بخوريد تا به سنّت عمل كرده باشيد؛ سحرى بخوريد هر چند يك جرعه آب باشد.
(تيسير المطالب، ص 282. )
477- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
اِذا وُضِعَتِ الْمائِدَةُ حَفَّتها اَرْبَعَةُ آلاْفِ مَلَكٍ، فَاِذا قالَ الْعَبْدُ: بِسمِ اللّه‏ِ قالَتِ الْمَلائِكَةُ: بارَكَ اللّه‏ُ عَلَيْكُم فى طَعامِكُم ثُمَّ يَقولونَ لِلشَّيْطانِ اُخْرُجْ يا فاسِقُ، لا سُلطانَ لَكَ عَلَيْهِمْ؛
هرگاه سفره پهن مى‏شود، چهار هزار فرشته در اطراف آن گرد مى‏آيند. چون بنده بگويد: بسم اللّه‏ فرشتگان مى‏گويند: خداوند، به غذايتان بركت دهد! سپس به شيطان مى‏گويند: اى فاسق! بيرون شو. تو بر آنان، راه تسلّط ندارى.
كافى، ج 6، ص 292
478- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
كُلوا جَميعا وَ لا تَفَرَّقوا فَاِنَّ الْبَرَكَةَ مَعَ الْجَماعَةِ؛
با هم غذا بخوريد و پراكنده نباشيد، كه بركت با جماعت است.
بحارالأنوار، ج 66، ص 349
479- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
پر خورى كه انسان را به رنج اندازد از زيركى و دريافت نيز او را باز دارد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
480امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
كسى كه زياد كند سيرى خود ر پر خورى و امتلاء او را به رنج اندازد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
481- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
چگونه پاك و صاف گردد فكر و انديشه كسى كه سيرى و پرخورى را ادامه مى ‏دهد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
482- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
كم است كسى كه غذاى بسيار خورد و بيمار نگردد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
483- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
هنگامى كه شكم از مال مباح پر شد، دل از رسيدن به صلاح كور گردد. (وای به حال مال حرام)
(غررالحکم ، باب پرخوری)
484-امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
براى پارسايى ، سيرى بد قرين و همراهى است.
(غررالحکم، باب پرخوری)
485- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
بپرهيز از ادامه پر خورى كه به راستى اين كار دردها را بر انگيزد و بيماريها را تحريك كند.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
486- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
بپرهيز از پرخورى كه هر كس بدان دچار شد در دهايش بسيار و خواب هايش آشفته و پريشان گردد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
477- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
سير غذا خوردن، گردن فرازى و تبختر به بار آرد و پارسايى را تباه سازد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
488- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
ادامه پر خورى انواع دردها را به جاى بگذارد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
489- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
سير غذا خوردن ، بيماريها را زياد كند.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
490- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
پر خورى ، پرده و حجاب زيركى گردد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
491- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
پر خورى حكمت و فرزانگى را تباه سازد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
492- حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
یکی از اقسام اسراف این است که هر چه می خواهی بخوری.
(نهج الفصاحه ، ح 918)
493- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
ترنج را پيش از غذا و پس از آن بخوريد كه خاندان محمد صلّى اللّه عليه و آله اين كار را انجام مى ‏دادند.
غررالحکم ، باب خوردن
494- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
كسى كه خوراكش زياد باشد تندرستى او اندك، و هزينه زندگى بر او سنگين خواهد بود.
غررالحکم ، باب خوردن
495- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
پر خورى و خواب زياد، بدن را تباه كند و زيان به بار آورد.
غررالحکم ، باب خوردن
496- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
پرخورى از حرص پيدا شود و حرص بدترين عيبهاست.
غررالحکم ، باب خوردن
497- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
بر شما باد به ميانه روى در خوراكى ‏ها كه اين كار از اسراف دورتر، و براى تندرستى بهتر و براى انجام عبادت كمك كار بهترى است.
غررالحکم ، باب خوردن
498- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
كسى كه در خوردن به اندك اكتفا كند تندرستى او بسيار و انديشه ‏اش شايسته باشد.
غررالحکم ، باب خوردن
499-امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کسى كه غذايش كم شد، هزينه زندگى برايش سبك خواهد شد.
غررالحکم ، باب خوردن
500- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
كسى كه خوراكش كم باشد دردهايش كم است.
غررالحکم ، باب خوردن
501- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
كم خورى از بسيارى از بيماري هاى تن جلوگيرى كند.
غررالحکم ، باب خوردن
502- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
خوراكت را كم كن تا بيمارى را كم كنى.
غررالحکم ، باب خوردن
503- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
براى ورع و پارسايى گرسنه ماندن كمك كار خوبى است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
504- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنه ماندن كمك كار خوبى براى مبارزه با سرمست شدن و شكستن عادتهاى ناپسند است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
505- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنگى را نان خورش خود قرار ده ، و خود را به قناعت مؤدّب.
غررالحکم ، باب گرسنگی
506- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنگى بهتر از فروتنى (در برابر ثروتمندان و مال اندوزان براى لقمه نانى) است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
507- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنه ماندن (و خود را گرسنه نگاه داشتن) بهترين دارو (براى بسيارى از بيمارى‏ ها) است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
508- امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن غذاى سير نمى ‏خورد در صورتى كه برادرش گرسنه باشد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
509- پيامبر اکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وسلم می فرمایند :
لَيْسَ لِلصَّبىِّ لَبَنٌ خَيْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ ؛
براى كودك ، هيچ شيرى بهتر از شير مادرش نيست .
عيون اخبار الرضا ، ج 1، ص 38، ح 69 .
510- پيامبر اکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وسلم می فرمایند :
اَدِّبُوا اَوْلادَكُمْ فى بُطونِ اُمَّهاتِهِمْ. قيلَ: وَكَيْفَ ذلِكَ يا رَسُولَ اللّه‏ِ؟ فَقالَ: بِاِطْعامِهِمُ الْحَلالَ؛
فرزندانتان را در رحم مادرانشان تربيت كنيد. سئوال شد: اين چطور ممكن است، اى رسول خدا؟ فرمودند: با خوراندن غذاى حلال (به مادرانشان)
جُنگ مهدوى، ص .132
511- حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:
قوتُ الاَجسادِ الطَّعامُ وَ قوتُ الاَرواحِ الاِطعامُ؛
غذاى جسم، خوردن و غذاى روح، خوراندن است.
مشكاة الأنوار، ص 561
512- حضرت علی(علیه السلام) فرمودند:
نِعمَ العَونُ عَلى أسرِ النَّفسِ وَ كَسرِ عادَتِهَا التَّجَوُّعُ؛
گرسنگى، چه خوب یاورى براى اسیر كردن نفس(تربیت نفس) و شكستن عادت آن است!
غرر الحكم: ح 9944
513- پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
نَحنُ قَومٌ لا نَأکلُ حَتّى نَجوعَ وَ اِذا اَکلنا لا نَشبَعُ؛
ما قومى هستیم که تا گرسنه نشویم غذا نمى ‏خوریم و تا سیر نشده ‏ایم دست از غذا مى‏ کشیم.
(سنن النبى، ص 226 )
514- امام على (علیه السلام) فرمودند:
مَن غَرَسَ فى نَفسِهِ مَحَبَّةَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجتَنى ثِمارَ فُنونِ الاَسقامِ؛
هر کس در دل خود، نهال علاقه به غذاهاى گوناگون را بکارد، محصول بیمارى‏ هاى گوناگون از آن مى ‏چیند.
(غررالحکم، ح 9219 )
515- پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
اَلمُؤمِنُ یأکلُ فی مِعاءٍ واحِدَةٍ وَ المُنافِقُ یأکلُ فی سَبعَةِ أمعاءٍ؛
مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.
(وسائل الشیعه، ج 24 ، ص 240)

516- پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
کلوا جَمیعا وَ لا تَفَرَّقوا فَاِنَّ البَرَکةَ مَعَ الجَماعَةِ
با هم غذا بخورید و پراکنده نباشید، که برکت با جماعت است.
(بحارالأنوار، ج 66، ص 349)
517- پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
نرمه سر استخوان های پرندگان را نخورید؛چرا که سِل می آورد.
(کنز العمّال،ج15،ص264)
518- پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
بر شما باد گوشت؛ چرا که گوشت می رویاند.هر کس بر او چهل صبح بگذرد وگوشت نخورد،بدخوی می شود.هر کس بدخوی شد،به او گوشت بخورانید.هر کس چربی آن را بخورد،آن چربی برای او بیماری فرود می آورد.
(بحار الانوار،ج66،ص67،ح43)
519- پیامبرخدا (صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
هر کس چهل روز گوشت نخورد، بدخوی می شود.گوشت بخورید؛چرا که بر شنوایی تان می افزاید.
الفردوس،ج3،ص627،ح5960
520- پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
هر کس چهل روز پیوسته گوشت بخورد، سنگ دل می شود.
(بحار الانوار،62،ص294)
521- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
دوست داشتنی ترین عضو گوسفند برای پیامبر(صلی الله علیه وآله)، سر دست بود.
التاریخ الکبیر،ج6،ص391
522- حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
از پرخوری دوری کنید که مایه ی سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی و بیماری بدن است.
غررالحکم، ح 2742.
523- حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
هر کس خوراکش اندک باشد، اندیشه اش زلال است.
غررالحکم، ح 8462.
524- حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
با خوردن و آشامیدن زیاد دلها را نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می میرد.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
525-حضرت امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:
1-سنگدلی
2-تحریک شهوت
مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.
526- حضرت امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
کم خوری نشانه ی پاکدامنی است و پرخوری نشانه ی اسراف و زیاده روی.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.
527- رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
آن که غذا کم خورد، معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد، معده اش بیمار و قلبش سخت شود.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
528- حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
خداوند از پرخوری و بیکاری زیاد نفرت دارد.
بحارالانوار، ج76، ص 180
529- حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:
سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شب اصلا نمازی نخوانده است و کسی که زیاد می خورد و هنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل می خندد.
کنزالعمال، ص 2143.
560- حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
از پرخوری دوری کنید که مایه ی سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی و بیماری بدن است.
غررالحکم، ح 2742.
561- حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
آن که غذا کم خورد، معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد، معده اش بیمار و قلبش سخت شود.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
562- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کم خوری نشانه ی پاکدامنی است و پرخوری نشانه ی اسراف و زیاده روی.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.
563- امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:
هر کسی، هنگامی که شکمش انباشته است، دورترین فرد از خداست.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 209.
564- امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:
1-سنگدلی
2-تحریک شهوت
مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.
565- امام کاظم(علیه السلام) می فرمایند:
اگر مردم در خوردن اعتدال می روزیدند، بدنهای شان سالم می ماند.
وسایل الشیعه، ج 16، ص 406.
566- حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
با خوردن و آشامیدن زیاد دلها را نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می میرد.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
567- حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
هر گاه خداوند بخواهد بنده ی خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند، کم گویی، کم خوری و کم خوابی.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.
568- پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لتکن لک فی کل شیء نیه صالحة حتی النوم و الأکل؛
در هر چیز باید نیتی نیک داشته باشی، حتی در خوردن و خواب.
مکارم الاخلاق، ج2، ص 370.
569- امام صادق عليه‏السلام :
اَلرَّضاعُ واحِدٌ وَ عِشْرونَ شَهْرا، فَما نَقَصَ فَهُوَ جَورٌ عَلَى الصَّبىِّ ؛
شيرخوارى ، 21 ماه است . پس هر چه كم شود ، ظلم بر كودك است .
كافى ، ج 6، ص 40، ح 3 .
570- پيامبر اکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
لَيْسَ لِلصَّبىِّ لَبَنٌ خَيْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ ؛
براى كودك ، هيچ شيرى بهتر از شير مادرش نيست .
عيون اخبار الرضا ، ج 1، ص 38، ح 69 .
571- پيامبراکرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
اَطْعِمُوا الْمَرأَةَ فى شَهْرِها الَّذى تَلِدُ فيهِ التَّمْرَ فَاِنَّ وَلَدَها يَكونُ حَليما نَقيّا ؛
به زن، در ماهى كه زايمان كرده ، خرما بدهيد، چرا كه فرزند او بردبار و پاك مى‏شود .
مكارم الأخلاق ، ص 169 .
572- حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
خداوند از پرخوری و بیکاری زیاد نفرت دارد.
بحارالانوار، ج76، ص 180.
573- حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:
سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شب اصلا نمازی نخوانده است و کسی که زیاد می خورد و هنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل می خندد.
کنزالعمال، ح 2143.
574- پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
لا تَدَعُوا الْعَشاءَ وَ لَوْ عَلى حَشَفَةٍ اِنّى اَخْشى عَلى اُمَّتى مِنْ تَرْكِ العَشاءِ الْهَرَمَ فَاِنَّ العَشاءَ قُوَّةُ الشَيْخِ وَ الشّابِّ ؛
شام را ترك نكنيد، هر چند به خوردن دانه خرماى خشكيده‏اى باشد. من بر امّتم از اين بيم دارم كه با تركِ خوردن شام، پيرى و شكستگى به سراغشان آيد؛ چرا كه خوردنِ شام، مايه نيرومندى پير و جوان است.
محاسن ، ج 2، ص 421، ح 202 .
575- پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله :
مَنْ اَرادَ الْـبَقاءَ و لا بَقاءَ: فَلْيُباكِرِ الْغَداءَ وَلْيُجَوِّدِ الْحِذاءَ وَلْيُخَفَّفِ الرِّداءَ وَلْيُقِلَّ مُجامَعَةَ النِّساءِ. قيلَ يا رَسولَ اللّه‏ِ وَ ما خِفَّةُ الرِّداءِ؟ قالَ: قِلَّةُ الدَّيْنَ ؛
هر كس ماندگارى مى‏خواهد ـ و البته ماندگارى [ابدى] وجود ندارد ـ بايد صبحانه را زودتر بخورد، كفش مناسب بپوشد، رداى (بالاپوش) خود را سبك كند و كمتر با زنان بياميزد. پرسيدند: اى پيامبر خدا! سبك بودن رَدا به چيست؟ فرمودند: به كم بودنِ بدهى.
من لايحضره الفقيه ، ج 3، ص 555، ح 4902 .
تهیه وتنظیم: محمد علی محسن زاده