دفع بهداشتی مدفوع و بهداشت توالت :
يکی از مباحث مهم در بهداشت دفع بهداشتی مدفوع می باشد،نجس بودن بول و مدفوع و ضرورت اجتناب از آن بطور مستقيم و غير مستقيم از نکات بسيار مهمی است که اهل ايمان را به تدابير لازم وا داشته است،اهميت مسأله به اندازه ای است که حتی در حديثی از امام باقر (ع) می خوانيم که فرمود : پدرم به من فرمود : برای مستراح رفتن لباس خاصی استفاده کن زيرا من مگس ها را ديدم که روی چيزهای آلوده مرطوب و رقيق می نشينند و سپس روی لباس من نشستند،وقتی برای او لباس ديگری آوردم فرمود : البته پيامبر اکرم(ص) و يارانش معمولاً بيش از يک لباس نداشتند.
عن ابی جعفر(ع) قال ابی علی بن الحسين(ع) : ﴿ يا بنّی اتّخذ ثوباً للغائط فانی رأيت الذباب يقعن علی الشيئ الرقيق ثم يقعن علیَّ قال اتيته فقال ما کان النبیّ و لا لِاصحابهِ الّا ثواب واحد ﴾ (سفينة البحار،ج1،حرف ذ ،کلمه ذباب) همچنين از نکات مهم در بهداشت توصيه به استنجاء با آب به منظور دقت در طهارت و زدون آلودگی بعد از اجابت مزاج است.در اين خصوص از امام علی (ع) روايت شده که فرمود : ﴿ الا ستنجاء بالماء فی کتاب الله و هو قوله ان الله يحبّ التوابين و يحبُّ المطهرين و هو خُلق کريم﴾ (بحارالانوار،ج80،ص188) و اين موضوع با توجه به وضعيت ساختمانی بدن زنان به خطر آلودگی های مدفوع تأکيد به کمال دقت در شستشو شده است ﴿ قال رسول الله(ص) لبعض نسائه : مُری نساء المومنين ان يستجين بالماء و يبالغن فانّهُ مطهرة للحواشی مذهبة البواسير﴾ حضرت به يکی از زنان خود فرمود : به زنان مؤمن دستور بده با آب استنجاء کنند و در اين کار کمال دقت را به خرج دهند که اينگونه مبالغه در نظافت پاکيزه کننده اطراف و از بين برنده بيماريهای خاصی از جمله بواسير است (علل الشرايع،ج1،ص271،و بحارالانوار،ج80،ص199) و همچنين در نظافت و در عين حال خودداری از توقف طولانی در مستراح تأکيد شده است،از امام علی(ع)روايت شده که فرمود :﴿ طول الجلوس علی الخلاء يورث البواسير﴾ نشستن طولانی در مستراح موجب بواسير می شود(بحارالانوار،ج80،ص186) رعايت بهداشت آنقدر مهم است که در مقطعی کوتاه موجب تأخير در نزول جبرئيل و وحی الهی شد تا جائيکه وجود مقدس رسول خدا(ص)را نگران ساخت در اين حال رسول خدا (ص) فرمودند : ﴿ اٰتٰانی جبرئيل فقال يا محمد کيف تنزّل عليکم و انتم لا تستاکون و لا تستنجون بالماء و لا تغسلون بُراجکم﴾ يعنی جبرئيل بعد از تأخير در نزول وحی نزد من آمد و گفت چگونه بر شما نازل شوم در حاليکه برخی از شما مسواک نمی زنند و استنجاء به آب نمی کنند و لای انگشتانشان را نمی شويند.(بحارالانوار،ج80،ص188).
يکی از مشکلاتی که ساختمانهای امروزی از نظر بهداشتی ايجاد می کند وجود مستراح داخل ساختمان است لذا بايد نسبت به بهداشت آن حساسيت ويژه داشت در احاديث اسلامی توصيه شده که مستراح را در جايي که خيلی در معرض ديد نيست و پوشيده است بسازند و در اين توصيه به الهام گرفتن از نظام آفرينش اشاره شده است،در حديثی از امام صادق (ع) می خوانيم که فرمود :﴿ أليس من خلق التقدير فی بناء الدار أن يکون الخلاء فی استّر موضع منه؟ فهکذا جعل اللهُ سبحانَهُ المنفذ المهيأ للخلاء من الانسان فی استرموضع منه﴾ يعنی آيا اينکه محل دفع در بدن انسان در مخفی ترين موضع است نمی آموزيد که مستراح نيز بايد در مخفی ترين و پوشيده ترين جايگاه ساخته شود؟ و از آن حضرت روايت شده که فرمود: ﴿ سمّی مستراح مستراحاً لاستراحت الانفس من اثقال النجاسات و استفراغ الکثافات و القذر فيها﴾ مستراح را به اين جهت مستراح ناميده اند زيرا در آنجا انسان از کثافات و نجاسات بدن رها و راحت می شود ( بحارالانوار،ج80،ص165).