روشها (فن تمرين)
روشي است كه معلم با بيان مطالبي از فراگير مي خواهد كه با تكرار مطالبي را بياموزد، پس براساس تكرار استوار است.
1- تمرين مروري (براي تقويت يادگيري) مثل خلاصه كردن و يادداشت كردن و طراحي كردن.
2- تكرار: براي حفظ كردن و به ذهن سپردن است در اين روش ارتباط يكطرفه است و تمرين استنباطي است مانند حل مسائل هندسي بعد از يادگيري قضاياي آن.
3- استنباطي 4- تمرين براي مهارتهاي عملي به كار مي رود رهنمودهائي براي روش تمرين:
قرمز |
1- تمرين بايد هدفدار باشد.
2- جلسات تمرين طولاني و خسته كننده نباشد.
آبي |
زرد |
3- حجم تمرين با نياز واقعي منطبق باشد.
* بهترين روش تدريس كلاسداري چه روشي است، در فرهنگ رنگها مربي نقش نقاش را دارد. و با تركيب رنگهاي اصلي رنگ فرعي را بدست مي آورد. لذا نبايد از يك رنگ استفاده كنيم. يعني بايد از يك روش استفاده نكنيم بلكه از چند روش استفاده كنيم و لذا بهترين روش يك روش تلفيقي است.
روشهاي جديدتر: در سال 1968 ميلادي آقاي «اف اس كلر» مقاله اي نوشت و اين مقاله آموزشي مقدمه اي شد براي روشهاي جديد و او طرحي داد به نام آموزش انفرادي (نه اينكه يك متربي باشد و يك مربي) در اين روش انفرادي: شاگردان برحسب استعداد فرديشان دسته بندي و به يادگيري و فعاليت مي پردازند مربي وقت كمتري صرف تدريس مي كند و بيشتر وقت خود را صرف رسيدگي به فرد فرد متربيان مي نمايد و نوع آموزش شاگرد محوري است. در اين روش تدريس مي شود ولي زمان بيشتري صرف يادگيري فرد مي شود او مي گويد يك واحد درسي را تقسيم كرده و هر بار يك قسمت از آن را در كلاس تدريس و بعد كنترل مي كند كه تك تك دانش آموزان ياد گرفته باشند و تا همه افراد كلاس ياد نگيرند وارد بحث بعدي نمي شود.
ولي اين طرح در كشورهاي جهان سوم قابل پياده شدن نيست از جهت امكانات آموزش و معلم ماهر انواع آموزش جديد.
آموزش برنامه اي (P)
آموزش كامپيوتري (ماشيني) (CAI)
فرق آموزش برنامه اي و كامپيوتري: در كامپيوتر محتواي هر كامپيوتر داده مي شود و در برنامه اي به خود دانش آموز داده مي شود.
برنامه قطعه قطعه شده |
* مشخصات ماشينهاي تدريس:
1- پاسخ صحيح را فوراً تقويت مي كند.
2- شاگرد براساس توانايي خود برنامه را دنبال مي كند.
3- مفاهيم و اصول سير منطقي و منظمي دارند.
4- حوصله ماشين بيشتر است.
5- اطلاعات مربوط به جوابهاي شاگردان را نگه مي دارد.
روش آموزش انفرادي براساس موارد ذيل استوار است:
1- پيشرفت براساس توانائيهاي فردي
2- يادگيري تا حد تسلط
3- تدريس خصوصي (استفاده از شاگردان ديگر براي تفهيم درس به شاگردان ديگر)
4- راهنمائي (براساس راهنمائي استوار است)
5- به كارگيري روشهاي مكمل همراه با آموزش سنتي
روش مسأله اي (حل مسئله): اين روش در حقيقت نوعي آماده كردن فرد است براي زندگي يعني مواجه شدن با مسائل و كوشش براي ارائه راه حل.
مثال دانش آموز با مسئله اي درگير مي شود و بايد خود راه حل پيدا كند.
100000 تومان داده مي شود براي تهيه كتاب ! كتاب براي كجا ! دانشگاه ! چه سني هستند ! 18 تا 20! در اجتماع امروز چه چيزي لازم است (اخلاق- سياست- اقتصاد- عقائد) هر كدام از اين كتابها را كجا تهيه كنيم ! از انتشارات 000.000 و لذا متوجه
مي شود كه بايد 140 كتاب تهيه كند.
حال ! جنس جلد كتاب چه باشد و در آخر به نتيجه مي رسد و خريد كتب را شروع
مي كند.
خصوصيات متربي براي حل مسئله:
1- قدرت شناخت درك مسئله
2- تشخيص ويژگيهاي مسئله
3- آمادگي براي حل مسئله
4- قدرت تنظيم راه حل
5- قضاوت در يافته ها
6- تعميم راه حل و كاربرد مسئله
چگونگي روش اجرا در كل:
قياسي: از كل به جزء استقرائي: از جزء به كل
قياسي: جنگ علت اصلي تغييرات اجتماعي
استقرائي: آيا علل انقلاب هاي تاريخي يكسان است؟
چگونگي روش اجرا در جزء: 1- از طريق آزمايش و خطا
2- از طريق بينش پيدا كردن
3- روش جان ديوپي 1- مشخص كردن صورت مسئله
2- پيدا كردن راههاي مختلف براي حل
3- ارائه راه حل مناسب
4- بكارگيري براي نتيجه
آيه 189 سوره بقره آيه روشن است: مراجعه شود به تفسيرالميزان
يسئلونك عن الاهله …..
بهترين روش هاي قرآني سمعي و بصري است.
1- بيان ساده توأم با دليل و منطق و برهان عقلي
2- روش تمثيل
3- روش داستاني- و قرآن روي عبرت انگيزي داستانها تأكيد دارد.
4- روش پند و اندرز.
5- گردش علمي- قل سيرو في الارض
6- روش نمايش- سَنُريهم آياتنا في الافاق و الانفس…
مهارتها
1- قبل از تدريس: ! طراحي آموزشي ! طرح درس
2- ضمن تدريس
3- بعد از تدريس
تعريف مهارتهاي تدريس
تدريس |
پياده كردن آن در كلاس |
مهارت |
تدريس: مجموعه فعاليتهاي منسجم و سنجيده است كه از سوي مربي طراحي مي شود براي ارائه درس و مهارتهاي تدريسي كسب توانائي انجام فعاليتهاي تدريسي را مهارتهاي تدريس مي گويند.
طراحي آموزشي:
طرح درس عبارت از سازمان دادن و برنامه ريزي به مجموعه فعاليتهاي مربي، كه در ارتباط با يك هدف آموزشي با توجه به توانائيهاي متربي و امكانات آموزشي و محتواي كتاب براي يك جلسه تدريس طراحي و تدوين مي شود.
هدف آموزشي در اينجا ممكن است در موضوعات مختلف باشد مثلاً در سياسي باشد يا اجتماعي و يا اخلاق.
فوائد طرح درس:
1- به مربي اعتماد به نفس مي دهد.
2- نظر مربي را به انتخاب روشهاي مناسب و وسائل آموزشي جلب مي كند.
3- مراحل اجرائي تدريس پشت سر هم و منطقي به اجراء گذاشته مي شود.
4- مشكلات احتمالي تدريس پيش بيني مي شود.
الگوهاي طراحي آموزشي:
1- الگوي دانشگاه ابنديانا آمريكا
2- الگوي طراحي چهارگانه
3- الگوي طراحي سالانه
4- الگوي طرح درس روزانه
* الگوي طراحي دانشگاه ابنديانا را با شكل بيان كنيد.
الگوي دانشگاه ابندياناي آمريكا
1- هدف آموزش چيست؟
6- ارائه روش |
7- ارزشيابي |
1- اهداف |
2- مخاطب |
3- محتوي |
4- به چه سازماني |
5- نياز به روش و وسيله |
2- مخاطب كيست؟
3- چه محتوايي مي خواهي بدهي؟
4- به چه سازماني؟
5- با چه روشي؟
6- ارائه روش؟
7- ارزشيابي؟
الگوي چهارگانه
* طراحي الگوي چهارگانه را با رسم شكل ارائه دهيد.
تعيين هدفهاي آموزشي |
تعيين هدفهاي آموزشي |
تحليل آموزشي |
هدف جزئي |
تعيين رفتار ورودي |
تعيين محتوي و روش و وسيله |
ارزشيابي |
هدف رفتاري |
تعيين رابطه هدفها |
ارزشيابي تشخيصي |
تعيين نقطه شروع آموزش |
موازي يا تركيبي يا توالي |
هم مخاطب و امكانات و… را بررسي مي كند. |
به سمت مخاطب |
سوالات يا (امتحان اول) جلسه |
1 |
2 |
3 |
4 |
الگوي طراحي سالانه
در اين الگو ممكن است مدت آموزش متفاوت باشد.
كارهاي لازمي كه بايد صورت گيرد:
1- تهيه تقويم درسي
2- تقسيم محتواي درس بر زمان موجود (مثلاً چهارده جلسه وقت داريم محتوي را بر 14 تقسيم مي كنيم)
3- تعيين هدفهاي ويژه (كلي)
4- تعيين فعاليتهاي خارج از كلاس
ماه |
هفته |
جلسه |
موضوع و هدف ويژه درس |
مهر |
1 |
1 |
……………………………………………. |
|
2 |
||
|
2 |
3 |
|
|
4 |
||
|
3 |
5 |
|
|
6 |
||
|
4 |
7 |
|
|
8 |
||
|
|
|
|