پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
سه چیز است که تن، به واسطه آنها شاداب می شود و رشد می
کند: بوی خوش، جامه نرم و نوشیدن عسل.( طب النبی (صلی الله علیه و آله و سلم): ص 6.)
پیامبر خدا (صلی
الله علیه و آله و سلم):
بوی خوش، شادی می آورد. عسل، شادی می آورد. نگریستن به سبزه،
شادی می آورد. و سواری، شادی می آورد.( صحیفة الامام الرضا (علیه السلام): ص 239 ح 144.)
امام علی (علیه
السلام):
بوی خوش، یک تعویذ (نشاط و شادی است.( علامه مجلسی می گوید: النشرة (تعویذ)، آن چیزی است که غم و اندوه
هایی را که خیال می کرده اند ناشی جن و جن زدگی است، بر طرف می کند (بحارالانوار:
ج 66 ص 291). ابن اثیر، آن را چنین تفسیر کرده است: نوعی تعویذ و درمان است و به
وسیله آن، کسانی که گمان جن زده شدن آنان بوده، درمان می شده اند. از آن رو، آن را
نشرة نامیده اند که دردی را که به جان شخص در آمیخته است، بر طرف می کند و از میان
بر می دارد و می پراکند (النهایة: ج 5 ص 54).
یادآوری دو نکته لازم است: یک افزون بر ابن اثیر که سخن پیش گفته از او نقل شد،
صاحبان دیگر فرهنگ های کهن زبان عربی نیز همین معنا را ذکر کرده اند. برای نمونه
ر. ک: صحاح اللغة، ج 2 ص 828، لسان العرب: ج 5 ص 209، مختار الصحاح: ص 328، تاج
العروس: ج 3 ص 566. دو. از آن رو که این سخن و تشبیه نهفته در آن، ناظر به فضایی
است که از تعویذ و سحر و جز آن برای درمان بهره جسته می شده و گویا در نگاه عموم
مردم، تأثیر نیز داشته، مقصود استعاری از تعویذ در این جا، شادی و نشاط است، آن
سان که چون به تعویذی یا به افسونی بیماری ای به سرعت رخت بربندد، شادی و آسایش بر
جایش می نشیند. )
عسل(در مکارم الأخلاق و ربیع الأبرار به جای عسل، غسل آمده است.) یک تعویذ است. سواری، یک تعویذ است.
نگریستن به سبزه، یک تعویذ است.( عیون أخبار الرضا (علیه السلام): ج 2 ص 40 ح 126، مکارم الأخلاق: ج 1
ص 102 ح 198.)
امام صادق (علیه
السلام):
هر کس کفش زرد بپوشد، تا هنگامی که آن را کهنه کند، در
شادمانی است.( الکافی: ج 6 ص 466 ح
5.)
امام باقر (علیه
السلام):
هر کس کفش زرد بپوشد، تا زمانی که آن کفش را داشته باشد،
دل خوش دارد؛ چرا که خداوند می فرماید: قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا ۚ قَالَ
إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ
النَّاظِرِينَ ﴿بقره/٦٩﴾
زردی پر رنگ، که دیدنش بینندگان را شاد می کند.( الکافی: ج 6 ص 466 ح 6.)
امام صادق (علیه
السلام):
سه چیز چاق می کند و سه چیز دیگر، لاغر می کند: آنچه چاق
می کند، عبارت است: پیوسته حمام کردن، استشمام بوی خوش، پوشیدن جامه نرم… ( الخصال: ص 155 ح 194.)
الکافی:
– به نقل از احمد بن محمد بن خالد، از یکی از یارانش -:
امام صادق (علیه السلام) فرمود: سه چیز است که خوردنی نیست، ولی چاق می کند؛ سه
چیز است که خوردنی است، ولی لاغر می کند؛ دو چیز است که برای هر چیزی سودمند است و
برای هیچ چیز، ضرر ندارد؛ و دو چیز است که از هر جهت، زیان دارد و برای هیچ چیز،
فایده ای ندارد. اما آن سه چیز که خوراکی نیست و چاق می کند عبارت اند: گوشت خشک
شده، پنیر و خرمای تازه به بار نشسته (و در حدیثی دیگر آمده است: گوشت راسته شتر و
لرد روغن). آن دو چیزی هم که برای هر چیز سودمند است و برای هیچ چیز ضرر ندارد،
عبارت اند: آب نیم گرم(در مکارم
الاخلاق به جای جرز یعنی گوشت راسته شتر، کلمه جوز به معنای گردو و به جای، الماء
الفاتر، یعنی آب ولرم، واژه السکر، یعنی شکر آمده است.) و انار. و آن دو چیزی هم که برای هر
چیز زیان دارند و برای هیچ چیز مفید نیستند، عبارت اند
از گوشت خشک شده و پنیر.)
(راوی می گوید:) گفتم: فدایت شوم! آن جا گفتی لاغر می
کنند و این جا می گویی زیان می رسانند؟!
فرمود: آیا نمی دانی که لاغری، خود (مصداق های) زیان
دیدگی است؟!.( الکافی: ج 6 ص 315 ح
7، مکارم الخلاق: ج 1 ص 426 ح 1453.)
امام صادق (علیه السلام):
تعویذ(در المحاسن و الخصال، به جای کلمه النشرة، یعنی تعویذ، واژه النشوة،
یعنی شور سرمستی آمده است.)
(نشاط و شادی)، در ده چیز است: قدم زدن، سواری، در آب غوطه خوردن، به سبزه
نگریستن، خوردن و آشامیدن، به زن خوش سیما نگاه کردن، آمیزش جنسی، مسواک زدن، سر
را با خطمی در حمام و جز آن شستن، و با مردمان هم سخن شدن.( المحاسن: ج 1 ص 78 ح 40، الخصال: ص 443 ح 37.)
الفقه المنسوب للامام الرضا (علیه السلام):
روایت می کنم که اگر چیزی موجب افزایش (نیرو و نشاط) بدن
باشد، ماساژ دادن بدن و لباس نرم، همچنین بوی خوش و استحمام، (جزیی) آن است، و اگر
(گزارش شود که) مرده ای در اثر ماساژ دادن زنده شده
است، من آن را انکار نمی کنم.( الفقه المنسوب للامام الرضا (علیه السلام): ص 346.)
امام رضا (علیه
السلام):
هر کس می خواهد مزاج صفراوی(پیشینیان، به چهار مزاج اصلی معتقد بودند: صفراوی گرم و خشک، دموی گرم
و مرطوب، سوداوی یا مالیخولیایی سرد و خشک، و سر انجام، بلغمی سرد و مرطوب.) را فرو بنشاند، هر روز، چیزی تر و
سرد بخورد، بدن خویش را باد بزند، کمتر حرکت کند(در طب الامام الرضا (علیه السلام) به جای هر روز چیزی تر و سرد بخورد،
عبارت هر چیز سرد و نرم را بخورد و به جای حرکت کند عبارت راست بایستد آمده است.)، و به آن که وی را دوست دارد،
فراوان بنگرد.( بحار الانوار: ج 62
ص 325، طب الامام الرضا (علیه السلام): ص 42.)