نشانه های بیماری های خون
امام صادق (علیه السلام):
خون و جوش آمدنش، سه نشانه دارد: جوششی که از اندام بر آید، خارش، و حرکت جنبندگان(علامه مجلسی می گوید: گویا مقصود از حرکت جنبندگان، همان احساس و تخیلی است که به شخص دست می دهد و وی می پندارد که مورچه یا حشره ای دیگر بر روی بدن وی راه می رود. پزشکان، این حالت را تنمل (مور مور شدن) خوانده اند.).( طب الائمه (علیهم السلام): ص ۵۵، بحارالانوار: ج ۶۲ ص ۱۰۱ ح ۲۹٫)
۷۷۰ امام کاظم (علیه السلام):
خون (غلبه خون) را چهار نشانی است: خارش، جوش، چرت زدگی و سرگیجه.( الخصال: ص ۲۵۰ ح ۱۱۵٫)
آنچه برای درمان بیماری های خون، سودمند است
الف – سویق عدس
امام صادق (علیه السلام):
– هنگامی که خون کسی از خدمتگزارانش جوش می آمد، به وی می فرمود -: قدری سویق عدس بخور؛ چرا که جوشش خون را آرام می کند و حرارت را فرو می نشاند.( الکافی: ج ۶ ص ۳۰۷ ح ۱٫)
ب – آلو
الکافی:
– به نقل از زیاد قندی -: بر امام کاظم (علیه السلام): در آمدم، در حالی که نزد وی، ظرف آبی قرار داشت و چند آلوی سیاه – که در همان زمان، هنگام چیدنش بود – در آن دیده می شد، فرمود: حرارت در من بالا گرفته و آلوی تازه، حرارت را خاموش می کند و صفرا را فرو می نشاند. خشک آن نیز خون را آرام می کند و دردهای بی درمان را از تن، بیرون می کشد.( الکافی: ج ۶ ص ۳۵۹ ح ۱٫)
ج – چغندر
امام رضا (علیه السلام):
در فواید چغندر -: عقل را استحکام می بخشد و خون را تصفیه می کند.( المحاسن: ج ۲ ص ۳۲۷ ح ۲۱۱۰٫)
د – حجامت
امام صادق (علیه السلام):
بر شما باد کاهو؛ چرا که خون را تصفیه می کند.( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۷ ح ۱٫)
ه – حجامت
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
اگر خون در درونتان به جوش می آید، حجامت کنید؛ چرا که خون، گاه ممکن است در درون شخص، طغیان کند و وی را بکشد.( طب الائمه (علیهم السلام): ص ۵۷٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
درد، سه چیز است و درمان نیز سه چیز. اما درد، عبارت است از: خون، تلخه و بلغم. درمان خون، حجامت است، درمان بلغم، حمام است، و داروی تلخه نیز راه رفتن(.مقصود از مشی در پایان روایت، هر چیزی است که مسهل باشد. از آن رو، مسهل را مشی نامیده اند که شخص را به راه رفتن و رفتن به سمت آبریزگاه، وادارمی سازد. )( کتاب من لا یحضره الفقیه: ج ۱ ص ۱۲۶ ح ۲۲۹٫)
و – خوردن ماهی تازه پس از حجامت
الکافی:
به نقل از محمد بن یحیی -: یکی از شیعیان به امام عسکری (علیه السلام) نامه نوشت و از خون و صفرا به وی اظهار ناراحتی کرد و نوشت: چون حجامت می کنم، صفرا به جوش می آید و چون حجامت را به تأخیر می افکنم، خون، مرا زیان می رساند. چاره را در چه می بینی؟
امام نوشت: حجامت کن و در پی حجامت، ماهی تازه کباب شده بخور.
این پرسش را دیگر بار تکرار کردم. او نوشت: حجامت کن و در پی حجامت، ماهی تازه کباب شده همراه با آب و نمک بخور.
این کار را عیناً انجام دادم و از آن پس، هماره در عافیت بودم و آن، خوراک من شده بود.( الکافی: ج ۶ ص ۳۲۴ ح ۱۰٫)
ز – خوردن انار پس از حجامت
مکارم الاخلاق:
– به نقل از زید شحام -: نزد امام صادق (علیه السلام) بودم که حجامتگری را طلبید. پس به او فرمود: ابزارهای حجامت خود را بشوی و بیاویز.
آن گاه، اناری طلبید و خورد. چون حجامت را به پایان برد، انار دیگری طلبید و خورد و فرمود: این، تلخه را فرو می نشاند.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۱۷۰ ح ۴۹۴٫)
امام عسکری (علیه السلام):
پس از حجامت، انار بخور، اناری شیرین؛ چرا که خون را فرو می نشاند و خون را در درون، تصفیه می کند.( طب الائمه (علیهم السلام): ص ۵۹٫)
ح – رگزنی(فصد)
امام رضا (علیه السلام):
هر کس می خواهد سودا( سودا، یکی از اخلاط چهارگانه است که به عقیده قدما جسم انسان بر پایه آنها استوار شده و صلاح و فساد بدن نیز به آنها بستگی داشت (المعجم الوسیط: ج ۱ ص ۴۶۱).)او را نسوزاند،( در بحارالانوار، عبارت چنین آمده است: هر کس می خواهد سودا را سوزاند… و مداومت بر نوره کشیدن کند.)بر او باد قی کردن، رگ زدن و نوره کشیدن. (طب الامام رضا (علیه السلام): ص ۴۲، بحارالانوار: ج ۶۲ ص ۳۲۵٫)
آنچه خون تازه تولید می کند
الف – باقلا
امام صادق (علیه السلام):
خوردن باقلا، استخوان های ساق را تراکم درونی می دهد، توان مغز را افزون می سازد و خون تازه تولید می کند.( الکافی: ج ۶ ص ۳۴۴ ح ۱٫)
ب – انار
امام رضا (علیه السلام):
آب انار ملس بمک؛ زیرا انسان را قوی می
کند و خون را زنده می سازد(گفتنی است در بحارالانوار و بر خی از نسخ طب الامام رضا (علیه
السلام)، به جای الاملیسی (ملس)، عبارت المز آمده و انار مز، اناری است که طعمی
میان ترشی و شیرین داشته باشد.
علامه مجلسی، در توضیح این بخش از روایت می گوید: در قاموس آمده است: املیس،
بیابانی است که در آن، کشت صورت نگیرد. انار املیسی، گویا به چنان جایی منسو ب
است، اما از دیدگاه ما، آنچه شناخته شده، ملس است و آن، به معنای انار بی دانه است
( بحارالانوار: ج ۶۶ ص ۱۲۳). )( طب الامام رضا (علیه
السلام): ص ۶۱، بحارالانوار: ج ۶۲ ص ۳۲۰٫)