الف – دوری گزیدن از مبتلایان به جذام
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
– از سفارش های ایشان به امام علی (علیه السلام) -: ای علی! خداوند برای امت من، این را خوش ندارد… که کسی با جذامیان سخن گوید، مگر این که میانشان به اندازه یک ذراع، فاصله باشد.
همچنین فرمود: از جذامی بگریز، چنانکه از شیری می گریزی. (کتاب من لا یحضره الفقیه: ج ۴ ص ۳۵۷ ح ۵۷۶۲٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
در حالی با جذامی سخن بگو که میان تو و او، به اندازه یک یا دو نیزه، فاصله است (کنز العمال: ج ۱۰ ص ۵۴ ح ۲۸۳۲۹٫)
ب – پرهیز از آمیزش جنسی در آغاز، میان و پایان ماه
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
ای علی! در آغاز و پایان ماه با همسرت آمیزش مکن؛ چرا که در این صورت، دیوانگی، جذام و تباه مغزی به سراغ او و فرزندش می آید. (کتاب من لا یحضره الفقیه: ج ۳ ص ۵۵۲ ح ۴۸۹۹٫)
ج – خوردن شلغم
امام صادق (علیه السلام):
هیچ کس نیست که در او ریشه ای از جذام نباشد. این ریشه را با (خوردن) شلغم بسوزانید.( الکافی: ج ۶ ص ۳۷۲ ح ۲ و ح ۳٫)
امام صادق (علیه السلام):
بر تو باد شلغم! آن (یعنی شلغم) را
بخور؛ زیرا هیچ کس نیست که در او رگی از جزام نباشد، اما شلغم، این رگ را می
سوزاند(در طب الائمه (علیهم السلام) پایان روایت، با این افزوده است: پرسید:
خام یا پخته؟ فرمود: “هر دو”.
علامه مجلسی در شرح این حدیث چنین آورده است: گویا که رگ جذام کنایه از سودا است؛
چه، با غلبه و تباهی سودا جذام پیش می آید. اما طبع شلغم از آن روی که در حالت دوم
( پخته) خشک و در حالت نخست مرطوب است، با طبع سوداء مخالفت دارد و بدین ترتیب
مانع طغیان سودا می شود (بحار الانوار: ج ۶۶ ص ۲۲۱).)( الکافی:
ج ۶ ص ۳۷۲ ح ۱، طب الائمه (علیهم السلام): ص ۵، بحارالانوار: ج ۶۶ ص ۲۲۱ ح ۵٫)
د – خوردن تره
الکافی:
– به نقل از فرات بن احنف -: از امام صادق (علیه السلام) درباره تره پرسیدند. فرمود: آن را بخورید که در آن، چهار ویژگی است: بوی دهان را خوش می سازد؛ بادها را از بدن می راند؛ بواسیر را ریشه کن می کند؛ و هر کس را که بدان مداومت داشته باشد، از جذام، ایمن می دارد.( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۵ ح ۴٫)
ه – خوردن چغندر
امام صادق (علیه السلام):
خوردن چغندر در برابر جذام ایمنی می دهد.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۹۲ ح ۱۳۲۴٫)
امام صادق (علیه السلام):
خداوند، جذام را از میان یهودیان برداشت، بدان سبب که چغندر می خوردند و رگ ها را بیرون می کشیدند(علامه مجلسی می نویسد: مقصود از بیرون کشیدن رگ ها، بیرون کشیدن رگ از میان گوشت است، چنان که یهودیان، اکنون نیز این کار را انجام می دهند. در برخی از روایت های ما هم نهی از خوردن رگ گوشت، آمده است (بحارالانوار: ج ۶۲ ص ۲۱۱).).( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۹ ح ۱، بحارالانوار: ج ۶۶ ص ۲۱۶ ح ۳٫)
امام کاظم (علیه السلام):
چغندر، رگ جذام را به کلی از میان می برد.( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۹ ح ۵٫)
و – خوردن حوک
امام صادق (علیه السلام):
حوک (بادروج)، سبزی پیامبران است… و امان انسان از جذام است. چون در درون انسان جای گیرد، همه بیماری ها را فرو می نشاند.( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۴ ح ۴٫)
ز – خوردن هزار اسپند
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
هر کس به مدت چهل رز، هر صبح، یک مثقال هزار اسپند حل کرده در آب بخورد، نور حکمت در دلش روشن می شود و از ۷۲ بیماری که کمترین آنها جذام است، ایمنی می یابد ( الکافی: ج ۶۲ ص ۲۳۵ ح ۵٫) (سند این روایت، ضعیف و مضمون آن، به دلیل مرتبط کردن نور حکمت با خوردن اسپند، غیر قابل قبول به نظر می رسد؛ اما نقش آن در پیشگیری از بیماری ها، نیاز به آزمایش دارد )
امام صادق (علیه السلام):
– در پاسخ پرسشی درباره اسپند و کندر -: اما هزار اسپند، هیچ ریشه ای از آن در زمین فرو نمی رود و هیچ شاخه ای از آن به آسمان بلند نمی شود، مگر این که خداوند (عزوجل)، فرشته ای را بر آن گمارد تا آن هنگام که خشک شود یا به سرنوشتی دیگر در آید. شیطان نیز از خانه ای که در آن هزار اسپند است، هفتاد خانه دور می شود، و آن، شفای هفتاد بیماری است که کمترین آنها جذام است. پس مبادا که آن را از دست بدهید. ( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۴۰۴ ح ۱۳۷۷٫)
ح – تأثیر زکام در پیشگیری از جذام
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
چهار چیز را ناخوشایند مدارید:… و زکام را؛ چرا که رگ های جذام را به کلی از میان می برد.( طب النبی (صلی الله علیه و آله و سلم): ص ۱۲٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
هیچ انسانی نیست، مگر این که در سر او رگی از جذام هست. پس خداوند، زکام را به نابودی آن بر می انگیزد و زکام آن را می سوزاند. هر گاه کسی از شما زکام یافت، آن را واگذارد و درمان نکند، تا آن که خداوند خود، آن را درمان سازد.( الدعوات: ص ۱۲۱ ح ۲۹۵٫)
امام صادق (علیه السلام):
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) زکام را درمان نمی کرد و می فرمود: هیچ کس نیست که رگی از جذام در او نباشد؛ اما چون زکام به شخص رسد، این رگ را می زداید.( لکافی: ج ۸ ص ۳۸۲ ح ۵۷۷٫)
ط – کوتاه کردن سبیل و ناخن ها
امام صادق (علیه السلام):
گرفتن سبیل و ناخن ها از جمعه تا جمعه، مایه ایمنی از جذام است.( الکافی: ج ۳ ص ۴۱۸ ح ۷٫)