با وقوع حماسه کربلا، زنجیره نهضتهای شیعی پدید آمد . این حادثه نه تنها الگویی حماسی – ارزشی برای شیعه به میراث ذاشت بلکه انسجام و قوام سیاسی – اجتماعی شیعیان را نیز موجب گردید . «خر بوطلی » یکی از دانشمندان معاصر در همین رابطه می نویسد: «شهادت امام حسین علیه السلام در کربلا بزرگترین حادثه تاریخی بود که منجر به تشکیل و تبلور شیعه گردید و سبب شد که شیعه به عنوان یک سازمان قوی با مبادی و مکتبی سیاسی – دینی مستقل در صحنه اجتماع اسلامی آن روز جلوه کند . (۱) »
فرهنگ سازان عاشورا
اما واقعیت آن است که اگر ابعاد کربلا به وسیله بازماندگان و میراث داران آن حادثه تاریخی ترویج نمی گردید، این قیام نیز به مانند برخی حوادث دیگر به بوته فراموشی سپرده می شد . در حقیقت چنانچه نهضت ترویج عاشورا از زمان ورود اسرا به کوفه آغاز نمی گردید، حادثه کربلا نمی توانست در برابر آماج تبلیغات مخرب اموی و جوسازی آنان پایداری نماید و بی تردید به درد تحریف دچار می گردید . از این رو است که پیامهای پرشور زینبی، سیره امام سجادعلیه السلام در یادآوری حادثه خونبار عاشورا، جلسات نوحه و ندبه امام باقرعلیه السلام و روایات و عملکرد دیگر ائمه علیهم السلام خطی واحد در فرهنگ سازی را پدید می آورد . حرکتی که کوشش دارد با تشویق مردمان، به ویژه شیعیان، مسیر سرخ عاشورا را از نسیان تاریخی حفظ نماید . بر همین اساس است که زیارت قبر سید الشهدا با تمام موانع و خفقان موجود واجب شمرده می شود و امام صادق علیه السلام می فرماید: «ان زیاره قبر الحسین واجبه علی الرجال والنساء; (۲) زیارت مرقد امام حسین علیه السلام بر زنان و مردان واجب است .»