: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم
عطسه کردن، برای بیمار، نشان بهبود و راحت بدن است.( الکافی: ج ۲ ص ۶۵۶ ح ۱۹٫)
): امام صادق (علیه السلام
عطسه فراوان، شخص را از پنج چیز، ایمن می بخشد: نخستین آنها جذام است؛ دوم، بادهای بدخیمی که در سر و صورت، جای می گیرند؛ سوم آن که مایه ایمنی از ریزش آب در چشم می شود؛ چهارم آن که از سختی(در بحار الانوار به جای شده (سختی) سده آمده است و آن، بیماری ای است که در بینی رخ می نماید و مانع بوییدن راحت هوامی شود.) حفره های بینی مصونیت می دهد؛ و پنجم آن که از بیرون آمدن مو در چشم، ایمنی می دهد.( مکارم الاخلاق: ج ۲ ص ۱۶۵ ح ۲۴۰۸، بحار الانوار: ج ۷۶ ص ۵۲ ح ۱٫))
): الفقه المنسوب للامام الرضا (علیه السلام
بدان که علت عطسه آن است که خداوند، چون بنده ای را نعمتی دهد و او سپاسگذاری از آن را از یاد ببرد، خداوند، بادی بر او چیره می سازد که در تن وی می چرخد و سرانجام، از سوراخهای بینی او بیرون می آید و شخص، خداوند را بر آن عطسه، سپاس گوید و خدا، این سپاس گفتن را سپاس آن نعمت قرار می دهد. همچنین، هیچ کس عطسه نمی کند، مگر این که غذایش گوارا می شود.( الفقه المنسوب للامام الرضا (علیه السلام): ص ۳۹۱٫))
کمال الدین:
– به نقل از نسیم، بانوی خدمتگذار امام عسگری (علیه السلام) -: یک شب پس از میلاد صاحب الزمان (علیه السلام)، هنگامی که در حضور وی (امام زمان) رسیدم و نزد او عطسه ای کردم، به من فرمود: خدایت رحمت کناد!
از این دعا، شادمان شدم. پس به من فرمود: آیا به تو درباره عطسه، مژده ای ندهم؟.
گفتم: چرا، سرورم.
فرمود: آن (به معنای) در امان بودن از مرگ تا سه روز است.( کمال الدین: ص ۴۳۰ ح ۵٫))
الکافی:
– از احمد بن محمد، از یکی از دوستانش نقل شده که وی نیز مردی از اهل سنت روایت کرده است -: با ابو عبد الله (امام صادق (علیه السلام)) همنشینی داشتیم؛ و به خداوند سوگند، مجلسی پر بارتر از نشست با او ندیدم.
روزی به من گفت: عطسه از کجا بیرون می آید؟.
گفتم: از بینی.
گفت: نادرست گفتی.
پرسیدم: فدایت شوم! از کجا بیرون می آید؟
گفت: از همه بدن، آن سان که نطفه از همه بدن، سرچشمه می گیرد و از آلت، بیرون می زند.
سپس فرمود: آیا نمی بینی که انسان چون عطسه می کند همه اندام هایش تکان می خورد؟ کسی که عطسه کند، تا هفت روز از مرگ، در امان است.( الکافی: ج ۲ ص ۶۵۷ ح ۲۳٫)
: عطسه زیانبار
) امام صادق (علیه السلام
هر عطسه ای برای بدن، سودمند است، تا زمانی که شمار آنها از سه افزون نشده است؛ اما چون از سه افزون شود، درد و بیماری است.( الکافی: ج ۲ ص ۶۵۶ ح ۲۰٫)
: آنچه برای عطسه های فراوان، سودمند است
: مکارم الاخلاق
– به نقل از ابوبصیر -: امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر دوست داری که عطسه هایت کم باشد، با روغن مرزنگوش، انفیه کن.
پرسیدم: به چه مقدار؟
فرمود: به مقدار یک دانگ.
من، این کار را پنج روز انجام دادم و این حالت در من از میان رفت.( مکارم الاخلاق: ج ۲ ص ۱۶۵ ح ۲۴۰۸٫)
فواید زکام:
: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم
زکام، سربازی از سربازان خداوند (عزوجل) است که خدای عزوجل، آن را به سرکوب درد بر می انگیزد و درد را از میان می برد.( الکافی: ج ۸ ص ۳۸۲ ح ۵۷۸٫)
): امام صادق (علیه السلام
پیامبر خدا، زکام را درمان نمی کرد و می فرمود: هیچ کس نیست که رگی از جذام در او نباشد؛ و چون زکام به شخص برسد، این رگ را در هم می کوبد.( الکافی: ج ۸ ص ۳۸۲ ح ۵۷۹٫)
: آنچه انسان را از زکام حفظ می کند
): امام رضا (علیه السلام
هر کس می خواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند، هر روز، سه لقمه عسل با موم آن بخورد. .. و نرگس ببوید؛ چرا که از زکام، ایمنی می دهد. سیاه دانه نیز چنین است..
اما اگر زکام در تابستان پیش آید، در هر روز، یک خیار بخورد و از نشستن در آفتاب، خودداری ورزد.( طب الامام الرضا (علیه السلام): ص ۳۷ و ص ۳۸٫)
: آنچه برای درمان زکام، سودمند است
) امام صادق (علیه السلام
پنبه ای را به روغن بنفشه آغشته می کنی و به هنگام خفتن در نشیمنگاهت می گذاری. به خواست خداوند، برای زکام، سودمند است.(۶۷۶
۵۳۰ – طب الائمه (علیهم السلام):
– به نقل از ابراهیم بن ابی یحیی، از امام صادق (علیه السلام) -: از زکام نزد امام (علیه السلام) اظهار ناراحتی کردم. فرمود: کرده ای از کرده های خداوند، و سربازی از سربازان خداست که خداوند، آن را به پیکار با بیمارانی در تن تو برانگیخته، تا آن را از جای برکند. پس چون آن را از میان برکند، بر تو باد به وزن یک دانگ(۶۷۷) شونیز و نیم دانگ کندس،(۶۷۸) که آرد گردد و به بینی رانده شود. این کار، زکام را از میان می برد. اگر هم می توانی هیچ درمانی برایش به کار نگیری، این کار را بکن؛ چرا که آن منافعی بسیار دارد.( مکارم الاخلاق: ج ۲ ص ۲۱۰ ح ۲۵۳۳٫))
اشاره به حکمت نهفته در شش ها
): امام صادق (علیه السلام
– به طبیب هندی -: قلب به شکل میوه صنوبر است؛ زیرا وارونه است. یک سر قلب، باریک قرار داده شده است تا لابه لای ریه برود و با سردی آن خنک شود، مبادا که مغز از گرمای آن بسوزد. ریه، دو پاره قرار داده شده است تا قلب، در لابه لای فشارگاه های آن قرار گیرد و با حرکت آن، خنک شود.( الخصال: ص ۵۱۴ ح ۳٫)
): امام صادق (علیه السلام
عقل از قلب است، اندوه از جگر، نفس از ریه.( کفایه الاثر: ص ۲۵۴٫)
: جلوگیری از بعضی بیماری های بینی و حنجره
) پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم
چون کسی از شما وضو می گیرد، آب را به بینی خویش ببرد و بیرون افکند.( صحیح مسلم: ج ۱ ص ۲۱۲ ح ۲۰٫)
) پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم
هر گاه کسی از شما از خواب برخیزد، وضو بسازد و سه بار آب در بینی بچرخاند و بیرون بریزد؛ چرا که شیطان در بن بینی(متن عربی این واژه، خیاشیم است و خیشوم را در عربی به معنای بن بینی دانسته اند. بعضی هم کل بینی را خیشوم خوانده اند (المصباح المنیر: ص ۱۷۰).) جای می گیرد.( صحیح مسلم: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۲۳٫)* مراد از شیطان موجودات نامرئی زره بینی است مانند ویروسها ومیکروبها.)
) امام علی (علیه السلام
شستشوی دهان و بینی، سنت و مایه پاکی دهان و بینی است و انفیه کردن، مایه سلامت سر و پاکسازی بدن و همه انواع سر درد است.( الخصال: ص ۶۱۱ ح ۱۰٫)
) امام رضا (علیه السلام
هر کس می خواهد گوش هایش و نیز زبان کوچکش فرو نیفتد، هیچ گاه شیرینی نخورد، مگر این که پس از آن، سرکه غرغره کند.( طب الامام الرضا (علیه السلام): ص ۴۰٫)
: آنچه برای درمان برخی بیماری های بینی و حنجره، مفید است
) پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم
خداوند (عزوجل) به موسی بن عمران، وحی فرستاد که: غذا را با نمک، آغاز کن و با نمک، پایان ده؛ چرا که در نمک، درمان هفتاد درد است که کمترین آنها دیوانگی، جذام، پیسی، گلو درد، دندان درد و شکم درد باشد.( لمحاسن: ج ۲ ص ۴۲۵ ح ۲۴۹۰٫)
: المستدرک
– به نقل از جابر -: زنی نزد پیامبر خدا آمد و گفت: ای پیامبر خدا! این کودک، گلو درد دارد.
فرمود: حلق های فرزندان خویش را مسوزانید. بر شما باد قسط(قسط: عود هندی و عربی که بدان، علاج کنند. بیخی است شبیه به بیخ لفاح
و از نواحی هند خیزد و نباتش مفروش و بی ساق و برگش عریض و بر سه قسم می باشد: یکی
شیرین و سبک و سفید و با عطریت و قسط بحری و عربی نامند و قسمی مایل به سیاهی و
سبک و سطبر و کم بوی و تلخ، و او را قسط هندی نامند… (لغت نامه دهخدا: ج ۱۱ ص
۱۵۴۹۶٫
۶۶۸) بر داع (ورس): اسپرک را گویند و آن گیاهی است که چیزها را بدان رنگ کنند و
شبیه سمسم است و منبت آن، در بلاد یمن است و بس. می کارند آن را و تا بیست سال،
باقی باشد و جامه ای از آن رنگ کنند، پوشیدنش قوت بسیار دهد (لغت نامه دهخدا: ج ۳
ص ۳۹۴۲٫) هندی و بر داع با آنها برایش انفیه کنید.( المستدرک علی الصحیحین: ج ۴ ص ۴۵۰ ح ۸۲۳۹٫))
: المستدرک
– به نقل از جابر -: زنی با فرزندش نزد عایشه بود و از سوراخ های بینی آن کودک، خون می آمد. در این هنگام پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در آمد. پرسید: این را چه شده است؟.
گفت: گلو درد دارد.
فرمود: وای بر شما! کودکان خویش را مکشید. هر مادری که فرزندش به گلو درد گرفتار شود، قدری بستک هندی بردارد و در آب بساید و سپس به کودک انفیه کند.
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، سپس عایشه را به این کار، امر فرمود. او این کار را با کودک انجام داد و وی، بهبود یافت. المستدرک علی الصحیحین: ج ۴ ص ۴۵۰ ح ۸۲۴۱٫))
) پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم
بر شما باد مرزنگوش! آن را ببویید، که برای ناتوانان از بویایی، خوب است.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۱۰۷ ح ۲۲۵٫)
) امام صادق (علیه السلام
برای گلودرد، چیزی همانند شوربای شیر نیافته ایم.( طب الائمه (علیهم السلام): ص ۸۹٫)