دین اسلام به طهارت و پاکیزگی اهمیت زیاد داده است. بعضی از اعمال و تکالیف شرعی در صورتی درست است که با طهارت انجام داده شود، و بعضی چیزها از نظر شریعت مقدس اسلام، ناپاک است و از آن باید همیشه یا در مواقع خاصی اجتناب شود. در فقه اسلام به جز پاکیزگی و تمیزی و طهارت که همواره چیز مطلوبی است، نوعی شستشوی خاص (وضو و غسل) نیز وجود دارد که به آن طهارت میگویند و گاه واجب است. احکام طهارت و چیزهای پاک کننده و کیفیت پاک کردن بدن و لباس و اشیای دیگر و چیزهایی که نجس و ناپاک است و هر چه به این مسایل ارتباط می یابد در این فصل که به نام «طهارت» نامیده می شود بیان میگردد. (استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م1 )
آبها
اقسام آبها – آب مضاف – آب مطلق
احکام آبهای مطلق – احکام شک در اب
- اقسام آبها
مضاف
مطلق
اب مطلق بر سه قسم است
اب باران
اب جاري
اب راكد
اب راكد بر دو قسم است
كر
قليل
2. آب مضاف (آب ناخالص و عصارهیی)
1. معنای آب مضاف
آب مضاف آبی است که اطلاق کلمهی آب بر آن به تنهایی و بدون قید و اضافه صحیح نباشد، خواه از چیزی گرفته شود، مانند آب هندوانه، گلاب و مانند آن، یا با چیزی مخلوط شود به طوری که دیگر به آن آب نگویند، مانند شربت، آب نمک و مانند آن.
(استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م1 )2
2. احکام آب مضاف
1. آب مضاف، چیز نجس را پاک نمیکند (از مطهرات نیست).
2. با برخورد به نجاست، نجس میشود (هر چند نجاست کم باشد و بو یا رنگ یا مزهی آب عوض نشود و هر چند آب مضاف به اندازهی کر باشد).
3. وضو و غسل با آب مضاف باطل است.
(اجویة الاستفتاءات، س 74 واستفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م1 )
توجه
· گاهی به آب، موادی اضافه میکنند که آن را به رنگ شیر در میآورد، این آب، حکم آب مضاف را ندارد،(بنابراین میتوان با آن چیزهای نجس را شست و ضو گرفت وغسل کرد).
(اجویة الاستفتاءات، س 77 )
3. آب مطلب (آب خالص)
1. معنای آب مطلق
آب مطلق آبی است که اطلاق کلمهی آب بر آن به تنهایی و بدون هیچ قید و شرطی صحیح باشد، مانند آب باران و آب چشمه و مانند آن.
(اجویة الاستفتاءات، س 74 واستفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م1 )
- اقسام آب مطلق
-از اسمان مي بارد(باران)
-از زمين مي جوشد(جاري)
-نه مي بارد ونه مي جوشد(راكد)
اب راكد:
اگر تقريبا 384ليتر باشد كر است.
اگر كمتر از اين مقدار باشد قليل است.
توجه
آب یا از آسمان میبارد یا از زمین (مخزن زیرزمینی) میجوشد و یا نه میبارد و نه میجوشد. به آبی که از آسمان میبارد «آب باران»گویند، و آبی که از زمین میجوشد «آب جاری» است. آبی که از زمین نمیجوشد و از آسمان نمیبارد «آب راکد» است که اگر حجم آن وجب (تقریباً 384 لیتر) باشد «آب کر» و اگر کمتر از آن باشد «آب قلیل» خواهد بود.
(استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م3 )
3. احکام آب مطلق
1. آب مطلق چیز نجس را پاک میکند (از مطهرات است).
2. آب مطلق به جز آب قلیل، تازمانی که بر اثر برخورد با نجاست، رنگ یا بو یا مزهی نجاست نگرفته باشد پاک است.
3. وضو و غسل با آب مطلق صحیح است.
(اجویة الاستفتاءات، س 74 واستفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م1 )
4. احکام اقسام آبهای مطلق
1. آب باران
آب باران اگر به چیزی که نجس شده باشد ببارد آنرا پاک می کند.
(استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م2 )
2.آب کر و جاری
1.اگر چیزی را که نجس شده در آب کر یا جاری فرو ببرند آن را پاک میکند و خود آب نجس نمیشود. (استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م12 )
2. آب کر و جاری اگر با ریخته شدن چیزهای نجس در آن، رنگ یا بو یا مزهی آن تغییر کند، نجس میشود و در این صورت چیزهایی را که نجس شدهاند پاک نمیکند.
(استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م4 )
توجه
· آب کر و جاری در تطهیر هیچ تفاوتی با هم ندارند.
3. آب قلیل
1. اگر چیز نجسی در آب قلیل فرو برده شود نجس میشود و چیزی را که نجس شده پاکن نمیکند. (استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م12 )
2. اگر آب قلیل را برروی چیزهایی که نجس شده باشد بریزند آنها را پاک میکند،[1] ولی آن مقدار آبی که پس از ریخته شدن برروی نجس، از آن سرازیر میشود، نجس است.
(استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م3 )
3. آب قلیلی که به طور سرازیر وبدون فشار به پایین میریزد و قسمت پایین آن با نجاست برخورد میکند، در صورتی که سرازیری آب به گونهیی باشد که جریان از بالا به پایین بر آن صدق کند قسمت بالای آن پاک است. (استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م6) 5. احکام شک در آب
1. آبی که نمیدانیم پاک است یا نجس شرعاً پاک است، ولی آبی که نجس بوده و نمیدانیم پاک شده یا نه، در حکم نجس است. (استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م7)
2. آبی که به اندازهی کر بوده اگر انسان شک کند که از کر کمتر شده یا نه، در حکم آب کر است. (استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م5)
توجه
· برای ترتیب آثار کر بودن آب، علم به کر بودن آن واجب نیست،بلکه اگر حالت سابقهی کر بودن آب احراز شود بنا گذاشتن بر کر بودن آن جایز است (مثلاً اگر بدانیم آب موجود در دستشوهای قطار و غیره قبلاً به اندازهی کر یا بیشتر بوده است و شک کنیم از کر افتاده میتوانیم بنا را بر کر بودن آن بگذاریم).
(اجویة الاستفتاءات، س 75 )
3. آب که کمتر از کر بوده تا انسان یقین نکند که به مقدار کر شده، حکم آب قلیل را دارد.
(استفتا از دفتر معظم له،باب طهارت، م5 )
[1] –