پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
قارچ(علامه مجلسی می گوید: قارچ یا کم ء – که مفرد غیر قیاسی کماة است – گیاهی شناخته شده است. طبیبان گفته اند: نه ریشه ای و نه برگی، و رنگ آن، به قرمز متمایل است. در فصل بهار و به هنگام فراوانی برف و یخ، دیده می شود. آن را پخته و خام می خورند.
قارچ دارای گونه هایی با نام های مختلف است: یکی از انواع آن را فطر گویند در قاموس آمده است: فطر (با ضمه فاء یا به ضمه فاء و طا) نوعی کشنده از قارچ است.
ابن بیطار به نقل از دیسکوریدس گفته است: برخی از انواع فطر، قابل خوردن هستند و برخی دیگر از انواع آن، قابل خوردن نیستند و کشنده اند، از آن روی که در نزدیکی میخ های زنگ زده یا پارچه ای متعفن، یا لانه های برخی از درندگان زیان رسان و یا نزدیک برخی درختان (که خاصیت آنها مسمومیت بخشی به فطر، در صورت روییدن در نزدیکی آنهاست) روییده اند. ممکن است این نوع از فطر، پوشش لغزنده و مرطوب داشته باشد و چون این پوشش، برداشته و این نوع از قارج در جایی نهاده شود، بسیار زود فاسد می شود و بو می گیرد.
اما نوع دیگر از همین قارچ، در آب گوشت استفاده می شود. خوش مزه است و در صورتی که از آن زیاد مصرف شود، زیان می رساند و از آن، نوعی احساس خفگی و بدگواری پدید می آید.
جالینوس نیز گفته است: نیروی فطر، نیرویی سرد و بسیار مرطوب است و از همین روی به داروهای کشنده، نزدیک است و چیزی در آن وجود دارد که می کشد، بویژه در آن انواعی که در نهاد آنها چیزی از عفونت در آمیخته است.
یکی دیگر از انواع آن فقع است. فیروزآبادی در این باره گفته است: فقع (با فتحه فاء و کسره آن) قارچ سفید و نرم است و جمع آن بر وزن عنبه است.
ابن بیطار گفته است: چیزی است که در زیر زمین و نزدیک آب ها شکل می گیرد. دایره ای و سفید و بزرگ تر از کمأة (قارچ دنبلان) است و در روی زمین نیز دیده می شود. چتر هر یک از این قارچ ها دارای سه یا چهار پاره است، هر چند که این پاره ها به همدیگر چسبیده اند. این قارچ از فطر، سالم تر است و بر خلاف فطر، چیزی کشنده در آن وجود ندارد و طبع آن سرد، مرطوب و غلیظ است. برخی از همین انواع را در فارسی، کشنج یا گل کنده نامند در ماسه زار می روید و در خراسان ماوراء النهر، بیشتر دیده می شود. گفته اند: مست کننده است. درون تهی است و رطوبت آن، هم اندازه یک گردوی بزرگ است. همچنین گفته اند: این نوع نیز سرد و غلیظ و دارای گوارشی کند است.
یکی دیگر از انواع قارچ، غرشنه است. ابن بیطار گفته است: این نوع، در سرزمین بیت المقدس بسیار است و آن جا با نام کرشته شناخته می شود.
ابن سینا گفته است: این خود یکی از انواع: کمأة و فطر است. شکلی همانند یک کاسه کوچک دارد، مایه تبسم و تشنج است، و در هنگام لمس، نرم احساس می شود. جامه را با آن می شویند و آن را همراه با چیزهای ترش می خورند.
ابن بیطار به نقل از برخی، درباره قارچ آورده است: قارچ سرخ، کشنده است. خوش مزه ترین قارچ ها نیز قارچی است که نرم تر و به رنگ سفید، متمایل تر باشد. نوع خال خال و سست آن، کاملا نامرغوب است و در معده گرم، بسیار مفید است. اگر به دلیل زیاد خوردن از آن یا به دلیل ضعف معده، هضم نشود، مانده آن در دستگاه گوارش، بسیار غلیظ می گردد و دردهایی را در قسمت های تحتانی پشت و سینه بر جای می گذارد.
از ابن ماسه نقل شده که در این باره گفته است: سرد و مرطوب و در درجه دوم است.
از مسیح (علیه السلام) نقل شده است: اگر خورده شود، انسداد پدید می آورد؛ اما اگر با آن سرمه کشیده شود، دیده را جلا می دهد.
از غافقی در این باره چنین نقل شده است: یکی از خواص قارچ، آن است که اگر کسی آن را بخورد و در حالی که هنوز این قارچ در معده وی است. گزنده ای او را نیش بزند، از آن نیش می میرد و هیچ دارویی او را سود نمی افتد؛ اما آب قارچ، یکی از بهترین درمان های چشم است، البته در صورتی که به سنگ سرمه مالیده و آن گاه با آن، سرمه کشیده شود. این کار، مژه ها را تقویت می کند و حس بینایی را توان و دقت می افزاید و آب ریزش را از چشم دور می کند (بحارالانوار: ج 66 232).) از گیاهان بهشت است و آب آن برای درد چشم، سودمند است.( المحاسن: ج 2 ص 335 ح 2149.)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
قارچ، از من(اشاره به آیاتی است که بر فرود آمدن من بر بنی اسرائیل دلالت دارند، چنان که در مجمع البحرین (ج 3 ص 1725) آمده است من، چیزی شیرین بوده که از آسمان برای بنی اسرائیل بر روی درخت می افتاده و آنها آن را می چیده اند.) است و من از بهشت است(در صحیح البخاری، عبارت و من، از بهشت است نیامده است.). آب آن نیز درمانی برای چشم است.( الکافی: ج 6 ص 370 ح 2، صحیحی البخاری: ج 4 ص 1627 ح 4208.)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
قارچ، از همان من است که خداوند بر بنی اسرائیل نازل کرد، و آن، شفایی برای چشم است.( عیون أخبار الرضا (علیه السلام): ج 2 ص 75 ح 349.)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بر شما باد قارچ تازه؛ چرا که از همان من است و آبش، شفایی برای چشم است.( کنز العمال: ج 10 ص 50 ح 28311.)
الکافی:
به نقل از امامه دختر ابوالعاص بن ربیع (همان بانویی که مادرش زینب دختر پیامبر خداست) -: در ماه رمضان، امیرمومنان علی (علیه السلام)، نزد من آمد، شامی(در بحارالانوار، به جای واژه واژه (شام)، واژه قثاء آمده که به معنای خیار است.) و خرمایی و قارچی آوردند و ایشان خورد. ایشان قارچ را دوست داشت.( الکافی: ج 6 ص 369 ح 1، بحارالانوار: ج 66 ص 232 ح 5.)