سوم شعبان، سال روز تولّد سومین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام است. برای این مناسبت در موضوعات زیادی می توان به ایراد سخن پرداخت که به عنوان نمونه چند موضوع را همراه با منابعی برای تحقیق و مطالعه معرفی کرده و یکی از آن ها را برای استفاده ی مبلّغان گرامی تبیین خواهیم نمود.
1 ـ امام حسین علیه السلام از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله
مدارک:
1 ـ بحارالانوار، علامه ی مجلسی، چاپ اسلامیّه، جلد 35، ص 34 به بعد و جلد 43، ص 239 و جلد 44، صفحات 244 و 245 و…
2 ـ موسوعة کلمات الامام الحسین علیه السلام ، معهد تحقیقات باقر العلوم، چاپ اوّل، 1373، ناشر: دارالمعروف، ص 9 تا 101.
3 ـ جلاء العیون، علامه ی مجلسی، انتشارات علمیه اسلامیه، ص 278 و 279.
4 ـ مناقب آل ابی طالب، علی بن شهرآشوب، انتشارات علاّمه قم؛ ج 4.
5 ـ کمال الدّین و تمام النّعمة، صدوق، چاپ جامعه ی مدرسین، ج 1، ص 264 تا ص 269.
2 ـ اجرای سنّت های نیکو هنگام تولد
مانند: مراسم نامگذاری، قرائت اذان و اقامه در گوش، عقیقه، صدقه دادن هم وزن موی سر نوزاد، انتخاب دایه ی خوب، مراسم تبریک و تهنیت خویشان و ملائکة و…
مدارک:
1 ـ اصول کافی، کلینی، ترجمه ی سیدجواد مصطفوی، ج 2.
2 ـ نفس المهموم و نفثة المصدور، حاج شیخ عباس قمی، نگارش کمره ای، انتشارات اسلامیه، ص 5 تا 22.
3 ـ بحارالانوار، علامه ی مجلسی رحمه الله ، چاپ اسلامیه، ج 43، ص 239 تا ص 252.
4 ـ منتهی الآمال، محدث قمی، چاپ علمی، ص 342 و ص 343.
5 ـ جلاء العیون، علامه ی مجلسی، چاپ اسلامیه، ص 378.
3 ـ اسامی، القاب و کنیه های
مدارک:
1 ـ مناقب آل ابی طالب، علی بن شهرآشوب، چاپ علاّمه قم، ج 3، ص 398 و ج 4، ص 78 به بعد.
2 ـ بحارالانوار، علامه ی مجلسی، چاپ اسلامیّه، ج 43، ص 238 تا 252.
3 ـ تذکرة الائمه، محمدباقر لاهیجی، ناشر مولانا، تهران، ص 84.
4 ـ سیره ی چهارده معصوم، محمد محمدی اشتهاردی، نشر مطهّر تهران، ص 305 به بعد.
5 ـ منتهی الآمال، محدث قمی، چاپ علمی، ج 1، ص 342 به بعد.
4 ـ خبر شهادت امام حسین علیه السلام هنگام
مدارک شیعه:
1 ـ اصول کافی، کلینی، ترجمه ی سیدجواد مصطفوی، چاپ اسلامیه، ج 2، ص 364 به بعد.
2 ـ راه ما راه و روش پیامبر ماست، علامه حاج شیخ عبدالحسین امینی، ترجمه ی محمدباقر شریف موسوی همدانی، چاپ مکتبة الامام امیرالمؤمنین علیه السلام تهران، نوبت دوم.
3 ـ مناقب آل ابی طالب، علی بن شهرآشوب، ج 4، ص 78 به بعد.
4 ـ بحارالانوار، علامه ی مجلسی، چاپ اسلامیّه، جلد 43، ص 239 به بعد.
مدارک اهل سنّت:
1 ـ الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، محمد بن عیسی بن سورة، چاپ دارالفکر بیروت، ج 5، ص 614 تا ص 622.
2 ـ صحیح البخاری، البخاری، چاپ دارالفکر، بیروت، ج 4، ص 216 و 217.
3 ـ صحیح مسلم بشرح الامام النوویّ، چاپ دارالفکر، بیروت، ج 15، ص 192.
4 ـ سنن ابن ماجه، ابن ماجه، چاپ دارالفکر، بیروت، ج 1، ص 51.
5 ـ الحسین و السنّة، سید عبدالعزیز طباطبائی، ص 13 به بعد.
6 ـ ترجمة الامام الحسین علیه السلام من تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، مؤسسه ی محمودی، بیروت، طبع اوّل.
5 ـ سال روز تولد امام حسین علیه السلام و روز پاسدار
بخشی از فضایل و مناقب امام حسین علیه السلام ، علت نامگذاری این روز به روز پاسدار، پاسداران و راه و روش امام حسین علیه السلام .
مدارک:
1 ـ مناقب آل ابی طالب، علی بن شهرآشوب، ج 4، ص 78 به بعد.
2 ـ بحارالانوار، علامه ی مجلسی، چاپ اسلامیه، ج 44، ص 189 به بعد.
3 ـ نفس المهموم و نفثة المصدور، محدث قمی، ترجمه و نگارش کمره ای، چاپ اسلامیه، ص 5 تا 8.
4 ـ قیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی رحمه الله ، مؤسسه ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله .
5 ـ صحیفه ی نور، وزارت ارشاد، موضوع عاشورا در سخنان امام خمینی رحمه الله .
6 ـ علاقه ی شدید پیامبر نسبت به امام حسین علیه السلام و علّت آن
مقاله ی حاضر به تبیین این موضوع پرداخته است.
راز محبّت
یکی از موضوعات قابل بحث در مورد امام حسین علیه السلام مسأله ی علاقه ی شدید پیامبر گرامی اسلام نسبت به اوست. در این نوشتار ضمن اشاره ای کوتاه به جریان تولد امام حسین علیه السلام مواردی از ابراز محبت شدید پیامبر اکرم نسبت به امام حسین علیه السلام را بیان کرده و در پایان به ذکر دلایل این علاقه ی شدید خواهیم پرداخت.
تولد
ابا عبدالله الحسین علیه السلام بنا بر مشهورترین اقوال در سوم شعبان سال چهارم هجری در مدینه متولد گردید.(1)
شد. آن روز را روزه بگیر و این دعا را بخوان:
«اللّهمّ اِنّی اسئلک بحقّ المولود فی هذا الیوم…»(2)
(3)
همین دلیل است که بعضی این گونه سروده اند:
زبس شوق شهادت بر سرش بود ره نُه ماهه را شش ماهه پیمود
وی با این که شش ماهه به دنیا آمد، از نظر قوای جسمی و روحی در کمال زیبایی و نهایت اعتدال بود.(4)
سوگ ولادت
علی بن الحسین علیه السلام ، از اسماء بنت عُمَیس چنین نقل می کند:
«من در ولادت حسن و حسین علیهماالسلام ، قابله ی جده ات ـ فاطمه علیهاالسلام ـ بودم … وقتی حسین علیه السلام به دنیا آمد، رسول خدا صلی الله علیه و آله به سراغ من آمد و فرمود: ای اسماء! فرزندم را بیاور.
من حسین را در پارچه ی سفیدی پیچیدم و او را به دست رسول خدا صلی الله علیه و آله دادم. پیامبر گرامی اسلام در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه گفت و در دامنش نهاد و گریست.
عرض کردم. پدر و مادرم به قربانت! چرا گریه می کنی؟!
فرمود: بر این پسرم.
عرض کردم: او که هم اکنون به دنیا آمده است.
فرمود: ای اسماء! این پسرم را گروه ستمگران می کشند. خداوند شفاعتم را به ایشان نرساند.
آنگاه فرمود: ای اسماء! این مطلب را به فاطمه مگو، چون او تازه فرزند به دنیا آورده است… .»(5)
است مکتوم بماند.
آیا با همه ی کوشش ها، این راز (دردناک) از زهرای مرضیّه مکتوم ماند؟!
نه به خدا سوگند! چگونه پوشیده بماند در حالی که هر روز گروه فرشتگان شرفیاب می شدند و خبر شهادت حسین عزیز را می آوردند و ماتم او را ساعت به ساعت تازه می کردند.(6)
(7)
این ساعت یاد آوریش مساز.
خنده ی اشک آلود
شاعر ارجمند معاصر آقای چایچیان (حسان)، شب تولد امام حسین علیه السلام و شادی توأم با غم پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله را در اشعاری زیبا ترسیم نموده که بعضی از آن ها چنین است:
این چه رازی است خدایا که محمّد امشب لب پر خنده ولی دیده ی گریان دارد
دانی از چیست که احمد شب میلاد حسین غم و شادی با هم از دیدن جانان دارد
بیند آینده ی او را چو در آیینه ی غیب زین جهت سوز نهان اشرف انسان دارد
شاد از این است که آخر ثمر عشق رسید آمد آن فرد که بر جامعه رجحان دارد
آمد آن لاله ی خونین رخ صحرای بلا که به دل داغ زهفتاد و دو قربان دارد(8)
محبت شدید پیامبر صلی الله علیه و آله
رسول خدا صلی الله علیه و آله نسبت به حسین علیه السلام محبت شدیدی داشت و در مناسبت های مختلف و حوادث زیادی با رفتار و گفتار گرانمایه اش این محبّت را ابراز می داشت.
ابو هریره می گوید: با دو چشمان خود دیدم و با دو گوش خود شنیدم که رسول خدا صلی الله علیه و آله ، دو دست حسین علیه السلام را در دست نهاده بود و پاهای حسین علیه السلام بر قدم های پیامبر صلی الله علیه و آله قرار داشت، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «تَرَقَّ عَیْنَ بَقّة» بالا بیا کوچولو!
حسین علیه السلام بالا آمد تا قدم هایش را بر سینه ی پیامبر صلی الله علیه و آله نهاد، سپس پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: دهانت را باز کن، وقتی حسین علیه السلام دهانش را باز کرد، حضرت رسول صلی الله علیه و آله دهان حسین علیه السلام را بوسید و فرمود: «اَللّهُمَّ اَحِبَّهُ فَإِنّی اُحِبُّهُ» خدایا! حسین علیه السلام را دوست بدار، من او را دوست دارم.(9)
دوست دارد، باید این دو را دوست بدارد.(10)
امّتی از امّت ها است.(11)
گریه ی حسین علیه السلام
روزی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از در خانه ی فاطمه علیهاالسلام می گذشت، صدای گریه ی حسین علیه السلام را شنید، وارد خانه شد، به دخترش فاطمه علیهاالسلام فرمود: مگر نمی دانی گریه ی حسین علیه السلام باعث رنجش من است و طاب شنیدن گریه اش را ندارم.(12)
نیز او را دوست بدار.(13)
ابراهیم فدای حسین علیه السلام
رسول گرامی اسلام تا آنجا به امام حسین علیه السلام علاقه دارد که فرزندش ابراهیم را فدای او می کند.
ابن عبّاس می گوید: در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله بودم، فرزندش ابراهیم را بر زانوی چپ و حسین علیه السلام را بر زانوی راست نهاده بود. گاهی ابراهیم را و گاهی حسین علیه السلام را می بوسید. در این هنگام جبرئیل نازل شد و از جانب خداوند متعال برای پیامبر وحی آورد.
بعد از آن پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: جبرئیل از جانب خداوند این پیام را آورد که: ای پیامبر! پروردگارت به تو سلام می رساند و می فرماید: من این دو فرزند را برای تو باقی نمی گذارم، یکی را باید فدای دیگری کنی.
پیامبر نگاهی به ابراهیم کرد و گریست. سپس نگاهی به حسین علیه السلام کرد و گفت: ای جبرئیل! ابراهیم را فدای حسین علیه السلام کردم.
ابن عباس می گوید: پس از سه روز ابراهیم از دنیا رفت.
هر وقت پیامبر صلی الله علیه و آله حسین علیه السلام را می دید، او را می بوسید و در بر می کشید و لب هایش را می مکید و می گفت: جانم به قربان کسی که فرزندم ابراهیم را فدای او نمودم. پدر و مادرم به قربانت ای ابا عبدالله الحسین.(14)
نور چشم پیامبر صلی الله علیه و آله
روزی حسین علیه السلام در آغوش پیامبر صلی الله علیه و آله بود. آن حضرت وی را می خنداند و نوازش می کرد.
عایشه یکی از همسران پیامبر به آن حضرت می گوید: ای رسول خدا! چه بسیار این کودک را دوست می داری! و دیدارش باعث شادمانی زیاد شما است! پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: چرا او را دوست نداشته باشم و با دیدارش شاد نگردم، با این که «او میوه ی دل و نور چشم من است»، ولی امّتم او را خواهند کشت.
کسی که بعد از شهادتش مرقد او را زیارت کند، خداوند ثواب یک حجّ از حجّ های مرا برای زیارت کننده ی وی می نویسد.
عایشه گفت: به راستی ثواب یک حجّ از حج های شما؟
پیامبر صلی الله علیه و آله : بلکه ثواب دو حجّ.
عایشه: به راستی ثواب دو حجّ؟!
پیامبر صلی الله علیه و آله : بلکه ثواب سه حجّ.
این سؤال و جواب همچنان ادامه یافت تا این که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند ثواب نود حجّ من با ثواب عمره های آن را به زیارت کننده ی مرقد حسین علیه السلام خواهد داد.(15)
پاره ی تن پیامبر صلی الله علیه و آله
به پیامبر صلی الله علیه و آله خبر دادند که امّ ایمن شب و روز گریه می کند، وی را به حضور آوردند، پیغمبر صلی الله علیه و آله پرسید: چرا گریه می کنی؟
گفت: خوابی دیدم که بسی دردناک است.
فرمود: خوابت را بگو.
گفت: بر من سخت و ناگوار است که خواب را بر زبان آورم.
فرمود: خوابت آن جور نیست که تو پنداری.
گفت: خواب دیدم که پاره ای از پیکرت جدا شد و در خانه ی من افتاد.
فرمود: آسوده باش، فاطمه پسری به نام حسین به دنیا می آورد که تو او را پرورش می دهی و نگهداریش می نمایی و او پاره ی تن من است که در خانه ی تو خواهد بود.
روز هفتمِ ولادت، أمّ ایمن حسین علیه السلام را به بغل گرفت و نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد. پیامبر با خوشحالی زیاد فرمود:
«مَرْحَبا بِالْحامِلٍ وَالَْمحْمُولِ، هذا تَأْویلُ رُؤیاکِ»؛ آفرین بر تو و کودکی که در بغل داری، این است تعبیر خوابی که دیده بودی (ای اُمّ ایمن).(16)
راز محبّت
امام صادق علیه السلام می فرماید: اَلْقَلْبُ حَرَمُ اللّهِ، فَلا تُسْکِنْ حَرَمَ اللّهِ غَیْرَاللّهِ»؛(17) قلب حرم الهی است، پس در حرم پروردگار غیر خدا را جای مده.
با توجه به روایت فوق و روایات دیگری که به همین مضمون نقل شده است، ممکن است این سؤال مطرح شود که: پیامبری که برترین و محبوب ترین افراد نزد خداوند است و سراسر وجودش را عشق به خدا پر کرده است، چگونه می شود نسبت به امام حسین و اهل بیت علیهم السلام این همه ابراز محبّت نماید و آن ها را محبوب ترین افراد نزد خود بداند، تا جایی که به خداوند عالمیان عرض کند: «خدایا! من حسین را دوست می دارم تو نیز او را دوست بدار.»(18)
عشق و محبّت شدید اشاره می کنیم:
الف: پیامبر صلی الله علیه و آله مطیع امر پروردگار است تا آنجا که خداوند متعال در وصف او می فرماید:
«وَ ما یَنْطِقَ عَنِ الْهَوی اِنْ هُوَ إلاّ وَحْیٌ یُوحی»؛(19) پیامبر هیچ سخنی را از روی هوی و هوس نمی گوید، آنچه می گوید جز وحی الهی نیست.
روایات زیادی دلالت دارد بر این که عشق و محبّت پیامبر نسبت به امام حسین علیه السلام به امر پروردگار بوده است.
علی بن ابی طالب علیهماالسلام می گوید: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بارها به من فرمود:
ای علی! این دو کودک یعنی حسن و حسین چنان مرا به خود مشغول داشته اند که بعد از آن دو هرگز کسی را دوست ندارم. «إِنَّ رَبّی اَمَرَنی اَنْ اُحِبَّهُما و اُحِبَّ مَنْ یُحِبُّهُما»؛ زیرا پروردگارم مرا مأمور نموده است تا آن دو را و هر کس آن ها را دوست می دارد دوست بدارم.(20)
که آن دو را دوست بدارم.(21)
خدا دوست می دارد.
جابر می گوید: پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: از اهل بیت من چهار نفرند که بهشت مشتاق آن ها است «قَدْ اَحَبَّهُمُ اللّهُ و اَمَرَنی بِحُبِّهِمْ» خداوند نیز آن ها را دوست دارد و او فرمان داده است که آن ها را دوست بدارم. آن ها عبارتند از: علی بن ابی طالب، حسن، حسین و مهدی صلوات الله علیهم، آن کسی که عیسی بن مریم در هنگام نماز به او اقتدا خواهد نمود.(22)
(23)
حسین علیهم السلام را بپذیرد.(24)
دوست دارد.
پی نوشت ها:
________________________________________
1 ـ جلاء العیون، علامه ی مجلسی، ص 278؛ اصول کافی؛ ترجمه ی حاج سیدجواد مصطفوی، ج 2، ص 364، اقوال دیگر را مشروحا آورده است.
2 ـ همان و بحار الانوار، علامه ی مجلسی، ج 43، ص 260 از مصباح شیخ طوسی؛.
3 ـ ابصار العین فی انصار الحسین علیه و علیهم السلام، محمد سماوی، ص 3.
4 ـ بحارالانوار، علامه ی مجلسی، ج 43، ص 258.
5 ـ راه ما راه و روش پیامبر ماست، علامه ی امینی، ترجمه ی محمدباقر شریف موسوی همدانی، ص 64 ـ 65، در معالی السّبطین، شیخ محمد مهدی حائری مازندرانی، ج 1، ص 72 ـ 73
نظیر این روایت از صفیه دختر عبدالمطلب، نقل شده است.
6 ـ معالی السّبطین، حائری مازندرانی، ج 1، ص 74.
7 ـ بحار الانوار، ج 44، ص 231 ـ 233، حدیث 16 و 17 و 18.
8 ـ حسین پیشوای انسان ها، جمع آوری: اکبرزاده، ص 86 ـ 87.
9 ـ معالی السبطین، حائری مازندرانی، ج 1، ص 86.
10 ـ الارشاد، شیخ مفید؛ با ترجمه ی رسولی محلاّتی، ج 2، ص 25.
11 ـ الحسین و السنّه، سید عبدالعزیز طباطبائی، ص 13 و سنن ابن ماجه، ج 1، ص 51.
12 ـ زندگانی امام حسین، عمر ابوالنّصر، ترجمه و نگارش سیدجعفر غضبان، ص 68.
13 ـ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 71.
14 ـ نفس المهموم و نفثة المصدور، محدث قمی، با ترجمه ی کمره ای، ص 10.
15 ـ کامل الزیارات، صدوق، ص 68، حدیث 1.
16 ـ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 70.
17 ـ میزان الحکمة، ری شهری، ج 2، ص 213.
18 ـ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 71 و سنن الترمذی، ج 5، ص 619 ـ 620.
19 ـ النجم/ 3 و 4.
20 ـ کامل الزیارات، صدوق، ص 50، حدیث 1.
21 ـ همان، حدیث 5.
22 ـ معالی السبطین، حائری مازندرانی، ج 1، ص 10.
23 ـ البقره/ 254: فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی… .
24 ـ کامل الزیارات، صدوق، ص 51، حدیث 6.