عسل:
و ارحي ربك الي ان اتخدي من الجبال بُيُوتا و من الشَّجَرَ و ممّا يخرسونَ. ثمَّ لكُي مِن كلِّ الثمراتِ فامثلُبي سُبُلَ رَبَّكِ دُاللا يخرُجُ مِن بطوُنُها شرابٌ مختلف اَلوانُهُ فيه سفاءٌ للناسِ اِنَّ في ذلك لايهِ لِقومَ يَتَفَكَّروُن . (آيه /68/69/نحل)
68- پروردگار تو به زنبور عسل وحي (الهام غريزي) فرستاد كه از كوه ها و درختان داربستهائي كه مردم مي سازند خانه هائي برگزين .
69- سپس از تمام ثمرات تناول كن و راه هائي را كه پروردگارت براي تو تعيين كرده به راحتي پيما از درون شكم آنها نوشيدني خاصي خارج مي شود، به رنگ هاي مختلف كه در ان شفاي مردم است در اين امر نشانه روشني است براي جمعيتي كه اهل نكردند.
208- و لقد جاء اصحابه يوماً بفا لوذج فاكل معهم و قال : مم هذا؟ فقالوا جعل السمن و العسل، فيأتي كما تري. فقال : ان هذا الطعام طيب، و كان ياكل خيز الشعير غير منحول، و ما اكل خبز برقط و لا شبع من خبز سحير قطّ ، و لا اكل علي خوان حتي مات، و كان ياكل البطيخ و الصنب و ياكل الرطب و يطعم الشاه النوي، و كان لا ياكل الثوم، ولا البصل و لا اكثراث، ولا العسل الذي فيه المفاغير- و المفاغير ما يبقي من الشجر في بطون النحل فيلقيه في العسل قيقبي له ريح في النعم. و ماذم طعاماً قطّ . كان اذا اعجبه الكه، و اذا كرهه تركه . ولا يعرفه علي غيره و كان يلجس القصعه و يقول: آخر الصحفه اعظم الطعام بركه ، و كان اذا فرغ لحق اصابعه.
الثلاث التي اكل بها، واحده واحده، و كان بفسل يده من الطعام حتي ينقيها و كان لاياكل وحده .
روزي اصحاب فالوده اي آوردند، حضرت با ايشان از آن ميل فرمود: و پرسيد غذا از چه درست مي شود. عرض كردند: از روغن و عسل چنانكه مي بينيد. فرمود غذاي خوبي است. نان جو، الك نشده مي خورد، و هرگز نان گندم نخورده و از نان جو نيز سير نشد.
و هرگز (چون مترفين) بر سفره رنگين غذا نخورد، تا از دنمار حلت كرد، هندوانه و انگور مي خورد، خرما ميل مي كرد، و هسته آن را به گوسفندان مي داد، سير و پياز و تره مي خورد، و عسلي كه در آن مفاغير بود ميل نمي كرد- مضاغير چيزي است كه ازگياهان در شكم زنبوران عسل مانده و هنگام درست شدن عسل در آن باقي مي ماند و بوي بدي به عسل مي دهد.
و هرگز طعامي را مزه نكرد اگر دوست داشت مي خورد و اگر دوست نداشت از آن ميل نمي كرد، ليكن آن را به ديگران حرام نمي نمود.
ظرف غذا را با انگشت پاك مي كرد و مي فرمود: غذاي آخر ظرف بركتش بيشتر است و چون از غذا خوردن فارغ مي شد هر سه انگشت خود را مكرر پس از ديگري با دهان پاك مي كرد. و پس از آن دست خود را مي شست و تنها غذا نمي خورد . (سنن النبي ج 208 ص 176 )
الموفي الكافي: مسنداً عن حشام بن سالم «من ابي عبدالله عليه السلام قال: كان رسول الله صلي الله عليه و اله و سلم.
خاصي خارج مي شود به رنگ هاي مختلف كه در آن شفاي مردم است در اين امر نشانه روشني است براي جمعيتي كه اهل فكرند:
208- و لقد جاء و اصحابه يوماً بفا لوذج فاكل معهم و قال : مم هذا؟ فقالوا فجعل السمن و العسل ، فياتي كما متري. فقال: ان هذا طعام طيب و كان ياكل خيز الشعير غير منخول، و ما اكل خبز برقط ولاشبع من خبز شعير قطّ. كان اذا اعجبه اكله ، و اذا كرهه تركه، ولا يعرمه علي غيره. و كان يلحس القصعه و يقول : آخر الصحفه اعظم الطعام بركه و ان اذا فرغ لعق اصابعه.
اثلاث التي اكل بها، واحده واحده ، و كان يفيل يده من الطعام حتي ينقيها و كان لاياكل وحده.
روزي اصحاب فالوده اي آوردند، حضرت با ايشان از آن ميل فرمود: و پرسيد غذا از چه درست مي شود. عرض كردند: از روغن و عسل چنانكه مي بينيد. فرمود غذاي خوبي است. نان جو، الك نشده مي خورد، و هرگز نان گندم نخورده و از نان جو نيز سير نشد.
و هرگز (چون مترفين) بر سفره رنگين غذا نخورد، تا از دنمار حلت كرد، هندوانه و انگور مي خورد، خرما ميل مي كرد، و هسته آن را به گوسفندان مي داد، سير و پياز و تره مي خورد، و عسلي كه در آن مفاغير بود ميل نمي كرد- مضاغير چيزي است كه ازگياهان در شكم زنبوران عسل مانده و هنگام درست شدن عسل در آن باقي مي ماند و بوي بدي به عسل مي دهد.
يعجبه العسل:
اقول : و روي هذا المعني ايضاً و غيره بطرق آخر.
لكيني در كافي از امام صادق (ع) روايت كرده كه: رسول خدا صلي الله عليه واله عسل را زياد دوست مي داشت.
مولف: اين معني را كليني و ديگران به طرق ديگري نيز روايت كرده اند.
(سنن النبي ص 174 ، ج 204)
كاربرد درماني عسل:
تاثير مهمي بخشي عسل كاملا مدلول صريع آيه قراني است كه مي فرمايد (فيه شفاءٌ للناس) . هنگامي كه انسان بر قدرت اين داروي الهي در بهبود بخشيدن بسياري از بيماريها از جمله بيماريهايئ كه دانش بشري تا كنون نتوانسته درمان موثري براي آنها بيابد. واقعاً شگفت زده مي شود. مهمترين ويژگي كه عسل را به عنوان يك دارو از ساير داروها متمايز مي سازد، نداتشن عوارض زيان آور جنبي بر ساير اندام هاي بدن است و بلكه بر عكس ، حال عمومي ساير دستگاه ها را نيز بهبود مي بخشد كه اين خود در كوتاه كردن زمان بيماري و سرعت درمان موثر است.
پيامبر اكرم (ص) فرموده اند: عليكم بالشفاتين العسل و القران » شما را به بهره گيري از دو شفا دهنده يعني عسل و قران سفارش مي كنم. از فرموده اين بزرگوار مي توان به اهميت اين مواد غذائي پي برد و براي اين كه بيشتر با اين مادة غذايي آشنا شويم و پي به خاصيت هاي آن دو درمان دردها پي ببريم مي پردازيم به مواد تشكيل دهنده عسل .
مواد تشكيل دهندة عسل:
1- عسل مهمترين منبع مواد قندي طبيعي است تا كنون 15 نوع قند در آن كشف گرديده است كه ازمهمترين آنها مي توان به فركتوز (قند ميوه به نسبت 40% وگلوكز (قند انگور )) به نسبت 30% و قند نيشكر به نسبت 4% و در مجموع يك كيلوگرم عسل 3250 كالوري حرارت مي دهد.
2- عسل به لحاظ داشتن برخي از مواد تخميري در تبادلات غذائي و كمك به هضم غذا در ميان خوراكي ها بالاترين مرتبه را دارد مهمترين مواد تخميري موجود در عسل عبارتند از آميلاس AmyLase كه مواد نشاسته اي را مبدل به قند مي ند و اينورتاس Invertase كه قند معمولي را به قند انگور و قند ميوه مبدل مي سازد و نيز كاتالاس Catalase ، پروكسيد از peroxidase ، ليپاز Lipase .
3- عسل داراي ويتامين هاي بسيار است كه از جمله مهمترين آنها ويتامين B5 , B2 , B (اسيد بناسين) B6 (پرودكسين) ويتامين K ، ويتامين E و ويتامين A . هر چند مقدار اين ويتامين ها در عسل باد نيست، ولي كافي و مفيد مي باشد و عسل مكان مناسبي براي حفظ اين ويتامين هاست. البته مقدار اين ويتامين ها بستگي به نوع شيره اي دارد ك زنبور از گلها مي گيرد.
4- عسل داراي انواع پروتئين، اسيدهاي آمينه و اسيدهاي آلي مثل اسيد فورميك for mic A cid مشتقات كلوروفيل، مقداري آنزيم و محرك هاي حياتي Biostimulators و رايحه هاي معطر مي باشد.
5- املاح معدني در عسل فراوانند از جمله كلسيم، سديم، پتاسيم، منگنز، آهن، كلر، فسفر، گوگردويد. املاح موجود در عسل 002% وزن آن را تشكيل مي دهد.
6- بسياري از محققين تاكيد دارند كه عسل داراي عوامل قوي مند ميكروب مي باشد. همچنين اعتقاد بر اين است كه عسل داراي هورمون نباتي و نعي هورمون جنسي (از مشتقات استروژن)است.
با دانستن مواد تشكيل دهنده عسل مي فهميم كه عسل ماده است بسيار پيچيده كه در نتيجة تغذيه زنبورعسل از انواع و اقسام گلها و گياهان در راستاي اجابت نداي خالق متعال مي باشد كه به زنبورعسل و مي فرموده :
ثُمَّ كُلي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ، فَاسْلُكي سُبُلَ رَبكِ ذلُلاً، يَخْرُجَ مِنْ بُطوُنها شَرابٌ مُخْتَلِفُ اَلْوانُهُ . (نحل- 98 )
زنبور عسل علاوه بر توليد پيچيدة عسل لانهه هاي شش ضلعي را از موم مي سازد و غذاي ملكه (شاه انگبين) را توليد مي كند كه از عسل معمولي بسيار پيچيده تر است. اين نوع عسل توسط زنبورهاي كارگر توليد و تقديم ملكه مي گردد.
نكاتي كه دانستن آنها در مورد عسل ضروري است:
1- عسل به علت اين كه داراي پتاسيم فراوان است هرگز فاسد نمي شود و هميشه تازه و زنده بدست ما مي رسد چرا كه پتاسيم مانع رشد ميكروبها مي شود.
2- و نكته مهم ديگر براي رسيدن به خواص درماني و بهداشتي عسل اين است كه عسل را هرگز حرارت ندهند و به صورت پخته در ميان غذاهاي ديگر استفاده نكنند.
3- نيش زنبوران عسل نيز خاصيت درماني دارد و استفاده از نيش زنبورعسل براي بيماريهائي مانند رماتيسم، مالاريا، درد اعصاب و بعضي ديگر از امراض بايد طبق برنامه باشد كه دانشمندان اين فن بيان كرده اند، وگرنه نيش زنبوران عسل احياناً ممكن است زيان و حتي ضرر هم داشته باشند! گزش يك يا چند زنبور معمولاً قابل تحمل است ولي 200 تا 300 عدد زنبور باعث مسموميت و ناراحتي قلبي مي شود و اگر تعدادشان به 500 عدد برسد موجب فلج دستگاه تنفس و احتمالاً مرگ خواهد شد.
در روايات متعددي از امام علي (ع) و امام صادق (ع) و بعضي ديگر از معصومين نقل شده كه فرموده :
مَا إستَشفَي الناس بِمثلِ العَسَلِ : مردم به چيزي مانند عسل استشفاء نمي كنند. (مائده ج17/ص73)
و به تعبير ديگر : لَم يَستَشفِ مريض بمثلِ سربه عسل : هيچ بيماري به مانند شربت عسل درمان نكرده است. (مائل الشيعه ج17/ص75)
و نيز در احاديث عسل براي درمان دل درد توصيه گرديده و از پيامبر اكرم (ص) نقل شده : من شرب العسل في كل شهر مره يريد ما جاء به القران عوض من سبع و سبعين داء : كسي كه (لااقل) هر ماه يكبار عسل بنوشد و شفاعي را كه قران از آن ياد كرده بطلبد، خدا او را از 77 نوع بيماري شفا مي بخشد! (تفسير نمونه جلد 11 ص 305 و 302 )
حفظ بافت ها و نسوج در عسل :
گفتيم كه عسل داراي دو ويژگي است يكي اين كه ماده غذائي و سرشار از مواد قندي است و ديگري، ماده اي ضد ميكروب مي باشد اين دو ويژگي باعث گرديد كه دانشمندان به فكر بيفتند تا از اين ماده در طب تطبيقي و بويژه براي حفظ بافتها و نسوج زنده براي مدت هاي طولاني استفاده نمايند، نتايج بدست آمده از آزمايشات انجام شده در اين زمينه نشان مي دهد كه :
1- محلول 50% و 25% عسل تازه قادر است بطور كامل باكتريها را از بين ببرد.
2- محلول عسل كهنه از ( عسلي كه قبلاً براي حفظ بافت ها مورد استفاده قرار گرفته) يك ميكروب كش قوي و موثر براي از بين بردن كليه انواع ميكروبها به استثناي ميكروبهاي خوشه اي مي باشد.
3- بافت هاي نگهداري شده در محلول 50% عسل تا مدت زيادي سالم و قابل استفاده و عاري از ميكروب باقي مي ماند.
خاصيت ضد ميكروبي و ضد عفوني عسل:
دانشمندان تاكيد دارند كه ميكروبهايي كه عامل بيماري انسان ها هستند قادر به ادامه حيات در عسل نيستند و عملاً نسل آنها را از بين خواهد برد. براي اين خاصيت عسل، نظريات بسياري ارائه گرديده كه از جمله آنها موارد زير را مي توان نام برد.
1- وجود اسيد فورميك formicacid در عسل كه يك ماد ضد ميكروب است.
2- بالا بودن ميزان مواد قندي موجود در عسل كه 80% از تريكيب آن را در برمي گيرد.
3- وجود موادي كه مانع از رشد ميكروب مي شوند (Imnibirote Amti bacteril) اين مواد توسط زنبور ساخته مي شود و در عسل هاي مصنوعي وجود ندارد. اين نظريه نسبت به ساير نظريه ها از اهميت بيشتري برخوردار است.
4- وجود آب اكسيژنه در عسل H2o2 Hydroyenperoxida كه ماده ميكروب كش است.
واقعيت اين است كه خاصيت ضد ميكروبي عسل در نتيجه تمام عوامل ياد شده مي باشد اما خاصيت ضد عفوني عسل درست عكس اغلب مواد غذائي از قبيل شير و عصاره هاي گياهي و غذاهاي پخته است و هيچگونه قارچي در آن رشد نمي كند و فاسد نمي گردد، رنگ، بو و طعم آن عوض نمي شود مشروط به اين كه آن را دور از رطوبت نگهداري نمايند.
عسل و درمان بيماريهاي زنان و زايمان:
1- درمان استفراغ هاي دوران بارداري، از نظر علمي ثابت گرديده كه اگر محلول ملكائين عسلي (عسل+نوكائين) را فقط 3-2 بار بصورت تزريق وريدي بكار برند، اكثر حالات استفراغ دوره بارداري را از بين مي برد.
2- تزريق وريدي محلول تصفيه شده عسل 40% شرايط زايمان كم درد و راحتي را براي زائو فراهم مي كند.
3- در التهاب مهبل، عسل را به مدت 6 روز به جداره مهبل، گردن رحم و قسمت هاي خارجي دستگاه تناسلي مي مالند.
البته قبل از ماليدن عسل موضوع را بايد با آب اكسيژنه شستشو داد. نتايج مثبت پس از گذشت فقط يك روز با برطرف شدن خارش و سوزش آشكار مي شود و پس از 3-2 روز ميكروبهاي مهبل از بين مي روند، به نظر مي رسد ماده Imhibin موجود در عسل باعث افزايش ترشح اسيد مهبل مي شود و اين خود در نابودي ميكروبها بسيار كمك مي كند.
4- خارش فرج: در معالجه خارشهائي كه ريشه نامشخص دارند و معالجات معمولي درباره موثر نمي باشد، عسل دارويي است موثر كه ارزش تجربه را دارد.
5- دكتر كالبون معتقد است كه تزريق محلول 33% عسل و 005% نوكائين در مثانه بهترين روش درماني براي معالجه التهاب دار مثانه مي باشد.
6- پس از انجام اعمال جراحي زنان بويژه در فرج استفاده از عسل از هر نوع پماد ديگري موثرتر و التيام سريع زخم مفيدتر است.
عسل و تب اطفال :
عسل براي كودك هم يك ماده غذائي است و هم يك داروي بسيار ارزشمند زيرا:
1- گلبولهاي قرمز خون را افزايش داده رنگ آن را شفافيت مي بخشد.
2- حال عمومي كودك را به نحو قابل ملاحظه اي بهبود مي بخشد، بويژه كودكاني كه از نارساييهاي دستگاه گوارش از قبيل اسهال ، نارسائي در جذب مواد غذائي و يا سوء تغذيه و كم خون رنج مي برد.
3- خاصيت ضد ميكروبي آن كودكان را از خطر ابتلاء به بيماري هاي انگلي و عفوني مصون مي دارد.
4- باعث بهبودي كودكان بيمار شده و وزن آنها را افزايش مي دهد.
5- به درآمدن دندان كودكان كمك كرده و از پوسيدگي آنها جلوگيري مي نمايد.
6- نياز كودك را به ويتامين B6 مرتفع ساخته و به سوخت و ساز كلسيم و منيزيوم در بدن كمك مي كند و به همين دليل اكثر پزشكان توصيه مي كنند كه مقداري عسل به غذاي روزانه كودك در تمام مراحل رشد اضافه شود. زيرا اين عمل به رشد آنها كمك كرده و از ابتلاي آنها به بيماري هاي خطرناك از قبيل اسهال و سوء تغذيه پيشگيري مي كند.
عسل را مي توان در شير بچه ها كم سال مخلوط كرد و به آنها داد وقتي كه عسل با شير آنها مخلوط شود در تخلية مدفوع آنها كمك خواهد كرد و به طريق موثري به دستگاه بدن آنها غذا خواهد رسانيد.
عسل و پيشگيري از پوسيدگي دندان:
پوسيدگي دندان نزد افراد، بسيار شايع است به ويژه افرادي كه مواد قندي مصنوعي را به فراواني مصرف مي كنند.
موادي كه به دليل داشتن قند شير Loctobacilli قابل تخمير مي باشند.
نقش عسل را در پيشگيري از پوسيدگي دندان را نتيجه آزمايشاتي كه بر روي تعدادي از مردم در خلال پنج هفته و نيم انجام گرفت، لمس كنيم. در اين آزمايشات ثابت گرديد كه 100% افرادي كه در اين مدت مواد قندي طبيعي (70 گرم عسل در روز) را مصرف كرده و از قبل نيز دچار پوسيدگي دندان نبودند، دندان هايشان سالم مانده و 7/72% افرادي كه مواد قندي مصنوعي (روزانه 65 گرم) مصرف كرده اند، به پوسيدگي دندان مبتلا شده اند و در دهان همة آنها قند شير Lactobacilli يافت شد.
علاوه بر اين كه عسل يك قند طبيعي است، خاصيت ضد ميكروبي آن تاثير بسزائي در پيشگيري از پوسيدگي دندان دارد.
همينطور در رشد استخوان ها و درمان نرمي استخوان و تقويت لثه بسيار موثر و سودمند مي باشد و رشد كودكان را افزايش داده و از ابتلاي آنها به بيماري نرمي استخوان پيشگيري مي نمايد.
اگر عسل با زغال طبي مخلوط گردد دندان ها را سفيد و براق مي كند.
عسل و رژيم غذائي در بيماري قند:
رژيم غذائي مناسب در بيماري قند يكي از اركان اساسي درمان اين بيماري است به ويژه در بيماري قند سالمندان زيرا رژيم غذائي در 50% موارد براي درمان بيماري كافي است و در 30% موارد ديگر به بهبودي اين بيماري كمك مي كند. اما اگر بيمار جوان باشد از تزريق انسولين استفاده مي شود.
ركن اساسي رژيم غذائي مبتني بر خودداري از مصرف جمع انواع مواد قندي و نشاسته اي، مثل نان، برنج، سيب زميني ، شيريني و شربت است. و در حقيقت اينگونه رژيم بسيار مشكل و طاقت فرساست و در اينجا وجود يك ماده غذائي شيرين كه علاوه بر لذيذ بودن، انرژي مورد نياز بدن را نيز تامين كند بسيار ضروري است و اين مادة غذايي عسل است. آزمايشات ثابت كرده كه بدن انسان قادر است قند ميوه را به راحتي و به سرعت جذب كند هر چند مبتلا به بيماري قند باشد و قند ميوه به نسبت بالائي در عسل وجود دارد و 40% از تركيبات عسل را تشكيل مي دهد. از اين رو توصيه شده است كه اين بيماران عسل را جايگزين ساير مواد قندي نمايند.
كشف مهم ديگري كه منكوفكسي بر اثر آزمايش روي سگها بدان رسيده اين است كه عسل در درمان بالا رفتن اسيد خون Acidosis كه اگر همراه بيماري قند باشد، بسيار خطرناك خواهد بود، نقش مهمي دارد.
و در اين اواخر هم موادي در عسل كشف گرديده كه از نظر خواص درماني شباهت زيادي به آنسولين دارد. تمام اين مسائل باعث مي گردد كه عسل به عنوان ماده اي موثر در تبادلات مواد قندي مخصوصاً نزد افراد مبتلا به بيماري قند به شمار آيد و فراموش نشود كه مصرف بيش از حد عسل براي بيماران ديابتي مضر است زيرا 30% از تركيبات آن را قند انگور تشكيل مي دهد و براي اين كه نتيجه بخش باشد بايد به مقدار معقول و با نظر پزشك مصرف شود.
عسل و دستگاه عصبي :
عسل در حالاتي مانند : 1- گرفتگي مويرگهاي مغزي 2- در درمان داء الرقص ohorea 3- به عنوان آرام بخش دستگاه عصبي 4- التهاب عصب سياتيك با استفاده از مكاتين malactin .
عسل و درمان بيماري هاي چشم:
عسل را از قديم الايام در معالجه بيماري هاي چشم بكار برده اند و به نتايج مطلوبي نيز دستمي يافتند. امروزه تجارب و آزمايشات بي شمار تاثير و فوايد عسل را در درمان بيماري هاي زير ثابت كرده است:
1- التهاب پلك ها
2- انواع التهاب قرنيه از قبيل التهاب قرنيه ، التهاب سلي چشم، سيفليس و تراخم
3- آلودگي و زخم قرنيه
4- انواع سوزش هاي چشم، با بكارگيري تركيبي از عسل با روغن ماهي، به همين دليل اكثر پزشكان توصيه مي كنند كه در تركيبات داروئي ضد التهاب چشمي عسل را نيز به دليل خاصيت ضد ميكروبي، طراوت بخشي ، مغذي و ترميم كنندگي بافت ها Regenereration بويژه در قرنيه ملحوظ دارند.
عسل و درمان بيماري هاي گوش، حلق و بيني :
عسل، انواع سرماخوردگي : از قديم گفته شده كه سرما خوردگي ها (زكام، انفلوونزا، گريپ) بدون معالجه در مدت هفت روز و با معالجه در يك هفته! بهبود مي يابند (كنايه از اين كه دارو تاثير چنداني در بهبودي سريع اين بيماري ها ندارد.) ولي گويا عسل اين قاعده را تغيير داده است، زيرا تجربه ثابت كرده در صورت مصرف عسل همراه با شير داغ و يا با عصاره ليمو و يا با چاي، مدت بيماري به سه روز تقليل مي يابد.
التهاب پنهان مجاري تنفسي: مانند التهاب پنهان بيني و حلق كه با معالجات معمولي بهبود نيافته باشند در اين گونه موارد عسل را به صورت محلول رقيق شده در آب درآورده و استنشاق مي نمايند اين عمل نتايج خوبي در پي خواهد داشت.
التهاب مزمن سينوسها و التهاب چركي مزمن گوش مياني اگر با محلول عسل شستشو داده شوند، بهبود مي يابند ، زيرا استفاده از محلولي كه 30% آن را عسل تشكيل دهد براي متوقف ساختن رشد انواع ميكروبها كفايت مي كند.
زكام حاد Phinitis و التهاب حلق و نايژه ها را برطرف مي سازد.
در التهاب خشك بيني و حلق، معالجه با عسل نتايج سودمند و اميدوار كننده اي در بر خواهد داشت.
التهاب دهان Aphthose در برابر معالجه موضعي با عسل به مدت 5 روز واكنش مساعد نشان مي دهد.
عسل و بيماري هاي قلبي:
عسل باعث مي شود خون بيشتري به عضله قلب برسد و از طريق مواد قندي موجود در آن انرژي بيشتري به قلب مي دهد. همچنين باعث انبساط شريان هاي اكليلي قلب شده و در تنظيم ضربان نامنظم قلب نيز موثر است. مهمترين بيماري هاي قلبي كه عسل در درمان آنها موثر است عبارتند از :
1- التهاب ديفتريائي قلب كه گاهي نيز توام با نامنظم بودن ضربان مي باشد.
2- پس از اعمال جراحي به عنوان تقويت كننده .
3- خناق سينه يا سوزش قلب.
4- ناتواني توام با پايين آمدن ضربان قلب چه همراه سوزش سينه باشد و چه نباشد.
عسل در درمان كم خوني مفيد بوده ، گلبول هاي قرمز و هيموگلوبين را افزايش مي دهد و خاصيت ضد خونريزي دارد و از اين جهت مي تواند نقص ويتامين k بدن را جبران نمايد.
عسل و بيماري تنفسي:
1- در بيماري هاي سل: عسل تاثير مفيدي بر بيماري سل دارد و شايد اين حسن تاثير در نتيجه اين باشد كه عسل مقاومت بدن را در مقابل التهاب سلي افزايش مي دهد. خوراندن روزانه 150-100 گرم عسل به بيمار مبتلا به سل ريوي باعث مي شود كه وزن بيمار نسبت به ساير بيماراني كه عسل نخورده اند افزايش يافته از ميزان سرفه وي كاسته و شفافيت خون او زياد مي شود.
2- سياه سرفه و التهاب حنجره و گلو: از بيماري هايي هستند كه عسل در بهبودي آنها بسيار موثر است.
3- التهاب ريه: مصرف عسل در التهاب ريه و برطرف كردن سرفه سودمند است. و به همين دليل شركت دارويي Natterman كه يكي از بهترين داروهاي ضد سرفه و التهاب قصب الريه به ويژه براي اطفال مي باشد.
4- در بيماري هاي آسم و ذات الريه عسل به صورت شربت به همراه كلرور كلسيم و محلول ديمدرول مصرف مي شود.
عسل و بيماري هاي كليه :
در مواردي كه فعاليت كليه دچار نارسائي گردد، از عسل به دليل دارا بودن مقدار اندكي پروتئين و املاح معدني مي توان به عنوان رژيم غذائي استفاده كرد و به عنوان داروئي موثر نيز نتيجه بخش خواهد بود.
عده اي از پزشكان با استفاده از عسل در تركيبات گياهي مثل عصاره تره و يا روغن زيتون و يا عصاره ليمو، نتايج مثبتي در سنگ مثانه به دست آورده اند.
عسل و بيماري هاي گوارشي:
عناصر گوناگون شيميايي موجود در عسل به نوعي است كه قادر است تاثيرات نيكوئي بر برخي از بيماري هاي دستگاه گوارش بگذارند براي مثال:
1- به دليل داشتن آنزيم هاي گوارشي، به هضم غذا كمك مي كند اين آنزيم ها عبارتند از : آميلاز، ساكاراز، ليپاز و … .
2- عسل از شدت ترش كردن معده مي كاهد (افزايش اسيدي معده را تعديل مي كند) براي زخم معده و التهاب معده مفيد است. (كاهش ترشحات اسيدي معده را تعديل مي كند). و در حقيقت مي توان گفت عسل نقش موثري در تنظيم اسيدهاي معده دارد. دانشمندان بر اين عقيده اند كه عسل بطور مضاعف روي زخم معده تاثير مي گذارد، يك تاثير موضعي كه باعث التيمام سريع زخم و تعديل اسيدهاي معده مي گردد و يك تاثير كلي كه بر اثر آن حال عمومي بيمار بهتر شده و دستگاه عصبي او آرامش مي يابد.
3- حسن تاثير فعال عسل در درمان عفونت هاي روده اي به ويژه نزد اطفال كاملاً روشن و اثبات شده مي باشند. از رسول اكرم (ص) نيز نقل گرديده كه در موارد بسياري خوردن عسل را براي درمان اسهال سفارش فرموده اند.
4- عسل به دليل داشتن اسيد فورميك مانع از تخمير مي گردد زيرا اين ماده روي ميكروب هاي امعاء موثر مي باشد.
5- عسل مانع به وجود آمدن يبوست، بويژه يبوستي كه بعد از اعمال جراحي عارض مي شود. زيرا داراي اسانس هاي فراري است كه باعث افزايش فعاليت روده ها مي گردد همينطور عسل داراي ماده گلوكسيد استراسنيل است كه در امعاء تبديل به اوكس متيل انتر النيون شده و مانع ايجاد يبوست مي گردد.
6- در اكثر بيماري هاي كبدي و كيسه صفرا اگر عسل را جز رژيم غذائي بيمار قرار دهند، مفيد و موثر خواهد زيرا عسل براي بافت هاي كبد يك ماده مغذي است و ذخيره مواد قندي در كبد را افزايش مي دهد.
اگر عسل را با گرده گل و شاه انگبين (غذاي ملكه زنبورهاي عسل) ممزوج كنند به دليل داشتن املاح معدني، ويتامين هاي هورمون ها، اسيدها و … در اكثر بيماريهاي كبد موثر بوده و فعاليت تبادلات مواد قندي كبد را افزايش مي دهد.
عسل و پيشگيري از عوارض تابش انواع اشعه و سرطان:
گاهي پرتو درماني مستمر، هم براي بيمار و هم براي كاركنان مراكز درماني و پزشكاني كه با اين وسيله سر و كار دارند مفيد است. عوارض زيان آور اين امر بصورت كم خوني، كاهش گلبول هاي سفيد خون، سردرد، ضعف عمومي، استفراغ، تب و … ظاهر مي شود و ثابت گرديده كه تنقيه اين افراد با محلول عسل موجب برطرف شدن سريع اين عوارض مي گردد. اگر قبل از مرحله درمان با اشعه، مقداري عسل به بيمار خورانده شود از عوارض ياد شده مصون خواهد ماند.
آمار نشان مي دهد كه به نسبت ساير حرف، زنبورداران به ندرت به سرطان مبتلا مي شوند. هر چند تا كنون دليل علمي براي اين امر اثبات نگرديده است. طبق اين آمار، نسبت ابتلاي كاركنان شاغل در كارخانه هاي مشروب سازي و زنبورداران به سرطان 13 بر يك است. يعني ابتلاي به سرطان نزد كاركنان كارخانه هاي مشروب سازي 13 برابر كاركنان مراكز زنبورداري است، و شايد به همين دليل باشد كه عسل يكي از اركان اصلي رژيم هاي غذائي بيمارستان اورام سرطاني «اپيسلر» در آلمان غربي را تشكيل مي دهد.
عسل و بيماري هاي پوستي Dermato Logy :
درمان بيماري هاي پوستي بويژه جوش هاي چركي و زخم هاي كهنه و عفوني با عسل از قديم الايام يعني از زمان بقراط و متون تورات گرفته تا دوران ابن سينا كه معتقد بود عسل درمان دمل ها و زخم هاي عميق عفوني بسيار سودمند است، رايج و متداول بوده است.
1- عسل التيام زخم ها را سرعت بخشيده و آنها را از وجود ميكروب پاك مي كند. زيرا در عسل ماده اي به نام گلوتاس وجود دارد كه كار ترميم ضايعات بافتها را تصريح مي بخشد.
2- عسل داروي موثر و مناسبي براي معالجه زخم هاي پوستي مزمن مي باشد به ويژه اگر تركيبي از عسل و وازلين باشد. (وازلين 5/1 + 5/4 عسل)
3- عسل در درمان زخم هاي چركي از قبيل دملها و جوشهاي خوش خيم سودمند است زيرا رشد ميكروبها را متوقف ساخته، پوست و اعصاب را تغذيه مي كند.
4- در زخم هاي عميق ناشي از گلوله هر چند توام با شكستگي استخوان نيز باشد، كاربرد عسل بصورت پماد بسيار نافع بوده و بهبودي را تسريح مي كند.
5- در ضماد زخمهاي ناشي از برخي اعمال جراحي كه احتمال عفونت در آنها وجود دارد (مانند عمل برداشتن فرج) ، سودمند است.
ماده نه تند و سوزاننده است و نه مسموم كننده بطور ذاتي ضد عفونت است و ضد ميكروب، داروئي است مغذي براي پوست ارزان است و سهل الوصل و سهل الستعمال و بالاتر از همة اين ها ماده اي است فعال و زنده .
تزريق موضعي عسل:
عده اي از پزشكان تاكيد دارند كه از عسل مي توان به صورت تزريق موضعي براي درمان خارش هاي حاد و مزمن پوستي رك و نتيجه گرفت.
فوائد نيش زنبور:
استفاده از نيش زنبور عسل براي بيماري هائي مانند رماتيسم ، مالاريا، درد اعصاب و بعضي ديگر از امراض بايد طبق برنامه اي باشد كه دانشمندان اين فن بيان كرده اند وگرنه نيش زنبوران عسل احياناً ممكن است زيان و حتي خطر هم داشته باشد! گزش يك يا چند زنبور معمولاً قابل تحمل است، ولي دويست تا سيصد عدد زنبور باعث مسموميت و ناراحتي قلبي مي شود و اگر تعدادشان به پانصد عدد برسد، موجب فلج دستگاه تنفسي و احتمالاً مرگ خواهد شد. (تفسير نمونه ج 11 ص 306)