احادیث غدیر

پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روز عيد غدير فرمودند:
على(علیه السلام) تفسير كتاب خدا، و دعوت كننده به سوى خداست، آگاه باشيد كه حلال و حرام بيش از آنست كه من معرفى و به آنها امر و نهى كنم و بشمارم. پس دستور داشتم كه از شما عهد و پيمان بگيرم كه آنچه را در مورد على اميرمؤمنان، و پيشوايان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم، بپذيريد.
اى مردم! انديشه كنيد و آيات الهى را بفهميد، در محكمات آن دقت كنيد و متشابهات آن را دنبال نكنيد. به خدا قسم هرگز كسى نداهاى قرآن را نمى تواند بيان كند و تفسير آن را روشن كند، جز آن كسى كه من دست او را گرفته ام (و او را معرفى كردم).
وسايل الشيعه: 18، 142، ح 43.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
العجب يا حفص لما لقى على بن ابى طالب!! انه كان له عشرة الاف شاهد لم يقدر على اخذ حقه و الرجل ياخذ حقه بشاهدين.
اى حفص! شگفتا از آنچه على بن ابى طالب(علیه السلام) با آن مواجه شد! او با ده هزار شاهد و گواه (در روز غدير) نتوانست حق خود را بگيرد، در حالى كه شخص با دو شاهد حق خود را مى گيرد.
بحار الانوار: 37، 140.
عن جعفر، عن ابيه(صلی الله علیه و آله و سلم) قال: ان ابليس عدوالله رن اربع رنات: يوم لعن، و يوم اهبط الى الارض،و يوم بعث النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) و يوم الغدير.
امام باقر(علیه السلام) از پدر بزرگوارشان، امام صادق(علیه السلام) نقل كردند كه فرمودند:
شيطان دشمن خدا چهار بار ناله كرد: روزى كه مورد لعن خدا واقع شد و روزى كه به زمين هبوط كرد و روزى كه پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) مبعوث شد و روز عيد غدير.
قرب الاسناد: 10.
امام باقر(علیه السلام) فرمودند:
بنى الاسلام على خمس: الصلوة و الزكوة و الصوم و الحج و الولاية و لم يناد بشى ء ما نودى بالولاية يوم الغدير.
اسلام بر پنج پايه استوار شده است: نماز، زكات، روزه، حج و ولايت و به هيچ چيز به اندازه آنچه در روز غدير به ولايت تاكيد شده، ندا نشده است.
كافى 2، 21، ح 8.
عن ابى سعيد قال: لما كان يوم غدير خم امر رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) مناديا فنادى: الصلوة جامعة، فاخذ بيد على(علیه السلام) و قال: اللهم من كنت مولاه فعلى مولاه،اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه.
ابو سعيد گويد: در روز غدير خم رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) دستور داد: منادى ندا دهد كه: براى نماز جمع شويد. بعد دست على(علیه السلام) را گرفتند و بلند كردند و فرمودند:
خدايا كسى كه من مولاى اويم پس على هم مولاى اوست، خدايا دوست بدار كسى را كه على را دوست بدارد و دشمن بدار كسى را كه با على دشمنى كند.
بحارالانوار 37: 112، ح 4.
امام رضا(علیه السلام) فرمودند:
… و هو يوم التهنئة يهنئ بعضكم بعضا،فاذا لقى المؤمن اخاه يقول: «الحمد لله الذى جعلنا من المتمسكين بولاية امير المؤمنين و الائمة(علیه السلام) » و هو يوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الايمان…
عيد غدير روز تبريك و تهنيت است. هر يك به ديگرى تبريك بگويد، هر وقت مؤمنى برادرش را ملاقات كرد، چنين بگويد: «حمد و ستايش خدايى را كه به ما توفيق چنگ زدن به ولايت اميرمؤمنان و پيشوايان عطا كرد» آرى عيد غدير روز لبخند زدن به چهره مردم با ايمان است…
اقبال: 464.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
صيام يوم غدير خم يعدل صيام عمر الدنيا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنيا لكان له ثواب ذلك.
روزه روز غدير خم با روزه تمام عمر جهان برابر است. يعنى اگر انسانى هميشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگيرد، ثواب او به اندازه ثواب روزه عيد غدير است.
وسائل الشيعه 7: 324، ح 4.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
و من صلى فيه ركعتين اى وقت شاء و افضله قرب الزوال و هى الساعة التى اقيم فيها اميرالمؤمنين(علیه السلام) بغدير خم علما للناس و… كان كمن حضر ذلك اليوم…
كسى كه در روز عيد غدير هر ساعتى كه خواست، دو ركعت نماز بخواند و بهتر اينست كه نزديك ظهر باشد كه آن ساعتى است كه اميرالمؤمنين(علیه السلام) در آن ساعت در غدير خم به امامت منصوب شد، (هر كه چنين كند) همانند كسى است كه در آن روز حضور پيدا كرده است…
وسائل الشيعه 5: 225، ح 2.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
انه تستحب الصلوة فى مسجد الغديرلان النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) اقام فيه امير المؤمنين(علیه السلام) و هو موضع اظهرالله عزوجل فيه الحق.
نماز خواندن در مسجد غدير مستحب است، چون پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در آنجا اميرمؤمنان(علیه السلام) را معرفى و منصوب كرد. و آنجايى است كه خداى بزرگ، حق را آشكار كرد.
وسائل الشيعه 3: 549.
امام رضا(علیه السلام) فرمودند:
من زار فيه مؤمنا ادخل الله قبره سبعين نورا و وسع فى قبره و يزور قبره كل يوم سبعون الف ملك ويبشرونه بالجنة.
كسى كه در روز (غدير) مؤمنى را ديدار كند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مى كند و قبرش را توسعه مى دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زيارت مى كنند و او را به بهشت بشارت مى دهند.
اقبال الاعمال: 778.
عن مولانا ابى الحسن على بن محمد(علیه السلام) قال لابى اسحاق: و يوم الغدير فيه اقام النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) اخاه عليا علما للناس و اماما من بعده،[قال] قلت: صدقت جعلت فداك، لذلك قصدت، اشهد انك حجة الله على خلقه.
امام هادى(علیه السلام) به ابواسحاق فرمودند:
در روز غدير پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) برادرش على(علیه السلام) را بلند كرد و به عنوان پرچمدار (و فرمانده) مردم و پيشواى بعد از خودش معرفى كرد.
ابواسحاق گفت: عرض كردم، فدايت شوم راست فرمودى. به خاطر همين به زيارت و ديدار شما آمدم، گواهى مى دهم كه تو حجت خدا بر مردم هستى.
وسائل الشيعه 7: 324، ح 3.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
والعمل فيه يعدل ثمانين شهرا، و ينبغى ان يكثر فيه ذكر الله عزوجل، والصلوة على النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) ، ويوسع الرجل فيه على عياله.
ارزش عمل در آن روز (عيد غدير) برابر با هشتاد ماه است، و شايسته است آن روز ذكر خدا و درود بر پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) زياد شود، و مرد، بر خانواده خود توسعه دهد.
وسائل الشيعه 7: 325، ح 6.
امام على(علیه السلام) فرمودند:
عودوا رحمكم الله بعد انقضاء مجمعكم بالتوسعة على عيالكم، والبر باخوانكم والشكر لله عزوجل على ما منحكم، واجتمعوا يجمع الله شملكم، و تباروا يصل الله الفتكم، و تهانؤا نعمة الله كما هنا كم الله بالثواب فيه على اضعاف الاعياد قبله و بعده الا فى مثله…
بعد از پايان گردهم آيى خود (در روز غدير) به خانه برگرديد، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشايش و توسعه دهيد، به برادران خود نيكى كنيد، خداوند را بر اين نعمت كه شما را بخشيده است، سپاس گزاريد، متحد شويد تا خدا به شما وحدت بخشد، نيكويى كنيد تا خدا دوستيتان را پايدار كند، به همديگر نعمت خدا را تبريك بگوئيد، همانطور كه خداوند در اين روز با چندين برابر عيدهاى ديگر پاداش دادن به شما تبريك گفته، اين گونه پاداشها جز در روز عيد غدير نخواهد بود.
بحارالانوار 97: 117.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
انه يوم عيد و فرح و سرورو يوم صوم شكرا لله تعالى.
عيد غدير، روز عيد و خوشى و شادى است و روز روزه دارى به عنوان سپاس نعمت الهى است.
وسائل الشيعه 7: 326، ح 10.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
… و لدرهم فيه بالف درهم لاخوانك العارفين،فافضل على اخوانك فى هذا اليوم و سر فيه كل مؤمن و مؤمنة.
يك درهم به برادران با ايمان و معرفت، دادن در روز عيد غدير برابر هزار درهم است، بنابراين در اين روز به برادرانت انفاق كن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان.
مصباح المتهجد: 737.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
… هو يوم عبادة و صلوة و شكر لله و حمد له،و سرور لما من الله به عليكم من ولايتنا،و انى احب لكم ان تصوموه.
عيد غدير، روز عبادت و نماز و سپاس و ستايش خداست و روز سرور و شادى است به خاطر ولايت ما خاندان كه خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم كه شما آن روز را روزه بگيريد.
وسائل الشيعه 7: 328، ح 13.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
… تذكرون الله عز ذكره فيه بالصيام والعبادة والذكر لمحمد و آل محمد، فان رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) اوصى اميرالمؤمنين ان يتخذ ذلك اليوم عيدا، و كذلك كانت الانبياء تفعل، كانوا يوصون اوصيائهم بذلك فيتخذونه عيدا.
در روز عيد غدير، خدا را با روزه و عبادت و ياد پيامبر و خاندان او يادآورى كنيد، زيرا رسول خدا به اميرالمؤمنين سفارش كرد كه آن روز را عيد بگيرد، همين طور پيامبران هم به جانشينان خود سفارش مى كردند كه آن روز را عيد بگيرند، آنان هم چنين مى كردند.
وسائل الشيعه 7: 327، ح 1.
روى الحسن بن راشد عن ابى عبد الله(علیه السلام) قال: قلت: جعلت فداك، للمسلمين عيد غيرالعيدين؟ قال: نعم، يا حسن! اعظمهما و اشرفهما، قال: قلت له: و اى يوم هو؟ قال: يوم نصب اميرالمؤمنين(علیه السلام) فيه علما للناس. قلت له: جعلت فداك وما ينبغى لنا ان نصنع فيه؟ قال: تصومه يا حسن و تكثر الصلوة على محمد و آله فيه و تتبرا الى الله، ممن ظلمهم،فان الانبياء كانت تامر الاوصياء باليوم الذى كان يقام فيه الوصى ان يتخذ عيدا.
حسن بن راشد گويد: به امام صادق(علیه السلام) گفتم: آيا مسلمانان بجز آن دو عيد، عيد ديگرى هم دارند؟ فرمودند: بله، بزرگترين و بهترين عيد. گفتم: كدام روز است؟ فرمودند: روزى كه اميرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد.
گفتم: فدايت شوم در آن روز سزاوار است، چه كنيم؟ فرمودند: روزه بگير و درود برمحمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوى، زيرا پيامبران به جانشينان دستور مى دادند كه روزى را كه جانشين انتخاب مى شود، عيد بگيرند.
مصباح المتهجد: 680.
عن امير المؤمنين(علیه السلام) قال:
… فكيف بمن تكفل عددا من المؤمنين والمؤمنات وانا ضمينه على الله تعالى الامان من الكفر والفقر؛
امير مؤمنان(علیه السلام) فرمودند:
… چگونه خواهد بود حال كسى كه عهده دار هزينه زندگى تعدادى از مردان و زنان مؤمن (در روز غدير) باشد، در صورتى كه من پيش خدا ضامنم كه از كفر و تنگدستى در امان باشد.
وسائل الشيعه 7: 327.
عن امير المؤمنين(علیه السلام) قال:
… اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم و تهابوا النعمة فى هذا اليوم، و ليبلغ الحاضر الغائب، والشاهد الباين، وليعد الغنى الفقير والقوى على الضعيف امرنى رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) بذلك.
امير المؤمنين(علیه السلام) (در خطبه روز عيد غدير) فرمودند:
وقتى كه به همديگر رسيديد همراه سلام، مصافحه كنيد، و در اين روز به يكديگر هديه بدهيد، اين سخنان را هر كه بود و شنيد، به آن كه نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به يارى ضعيف، پيامبر مرا به اين چيزها امر كرده است.
وسائل الشيعه 7: 327.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
… و انه اليوم الذى اقام رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) عليا(علیه السلام) للناس علما و ابان فيه فضله و وصيه فصام شكرا لله عزوجل ذلك اليوم و انه ليوم صيام و اطعام و صلة الاخوان و فيه مرضاة الرحمن، و مرغمة الشيطان.
عيد غدير، روزى است كه رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) على(علیه السلام) را بعنوان پرچمدار براى مردم برافراشت و فضيلت او را در اين روز آشكار كرد و جانشين خود را معرفى كرد، بعد بعنوان سپاسگزارى از خداى بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز، روز روزه دارى و عبادت و طعام دادن و به ديدار برادران دينى رفتن است. آنروز روز كسب خشنودى خداى مهربان و به خاك ماليدن بينى شيطان است.
وسائل الشيعه 7: 328، ضمن حديث 12.
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
يا معشر المسلمين ليبلغ الشاهد الغائب، اوصى من آمن بى و صدقنى بولاية على، الا ان ولاية على ولايتى و ولايتى ولاية ربى، عهدا عهده الى ربى و امرنى ان ابلغكموه.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) (در روز غدير) فرمودند:
اى مسلمانان! حاضران به غايبان برسانند: كسى را كه به من ايمان آورده و مرا تصديق كرده است، به ولايت على سفارش مى كنم، آگاه باشيد ولايت على، ولايت من است و ولايت من، ولايت خداى من است. اين عهد و پيمانى بود از طرف پروردگارم كه فرمانم داد تا به شما برسانم.
بحارالانوار 37: 141، ح 35.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
اذا كان يوم القيامة زفت اربعة ايام الى الله عز و جل كما تزف العروس الى خدرها: يوم الفطر و يوم الاضحى و يوم الجمعة و يوم غدير خم.
هنگامى كه روز قيامت برپا شود چهار روز بسرعت به سوى خدا مى شتابند همان طور كه عروس به حجله اش بسرعت مى رود.
آن روزها عبارتند از: روز عيد فطر و قربان و جمعه و روز غدير خم.
اقبال سيد بن طاووس: 466.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
… و يوم غدير بين الفطر والاضحى و يوم الجمعة كالقمر بين الكواكب.
… روز غدير خم در ميان روزهاى عيد فطر و قربان و جمعه همانند ماه در ميان ستارگان است.
اقبال سيد بن طاووس: 466.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
والله لو عرف الناس فضل هذا اليوم بحقيقته لصافحتهم الملائكة فى كل يوم عشر مرات… وما اعطى الله لمن عرفه ما لايحصى بعدد.
به خدا قسم اگر مردم فضيلت واقعى «روز غدير» را مى شناختند، فرشتگان روزى ده بار با آنان مصافحه مى كردند و بخششهاى خدابه كسى كه آن روز را شناخته، قابل شمارش نيست.
مصباح المتهجد: 738.
امام على(علیه السلام) فرمودند:
ان هذا يوم عظيم الشان،فيه وقع الفرج، ورفعت الدرج و وضحت الحجج وهو يوم الايضاح والافصاح من المقام الصراح،ويوم كمال الدين و يوم العهد المعهود…
امروز (عيد غدير) روز بس بزرگى است. در اين روز گشايش رسيده و منزلت (كسانى كه شايسته آن بودند) بلندى گرفت و برهان هاى خدا روشن شد و از مقام پاك با صراحت سخن گفته شد و امروز روز كامل شدن دين و روز عهد و پيمان است.
بحارالانوار، 97: 116.
امام رضا(علیه السلام) فرمودند:
حدثنى ابى، عن ابيه(علیه السلام) قال: ان يوم الغدير فى السماءاشهر منه فى الارض.
پدرم به نقل از پدرش (امام صادق(علیه السلام) ) نقل كرد كه فرمودند: روز غدير در آسمان مشهورتر از زمين است.
مصباح المتهجد: 737.
عن عمار بن حريز قال دخلت على ابى عبد الله(علیه السلام) فى يوم الثامن عشر من ذى الحجة فوجدته صائما فقال لى:
هذا يوم عظيم عظم الله حرمته على المؤمنين و اكمل لهم فيه الدين و تمم عليهم النعمة و جدد لهم ما اخذ عليهم من العهد والميثاق.
عمار بن حريز گويد: روز هجدهم ماه ذيحجه خدمت امام صادق(علیه السلام) رسيدم و آن حضرت را روزه يافتم. امام به من فرمودند:
امروز، روز بزرگى است، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دين مؤمنان را كامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پيمان قبلى را تجديد كرد.
مصباح المتهجد: 737.
قيل لابى عبد الله(علیه السلام) : للمؤمنين من الاعياد غير العيدين و الجمعة؟ قال: نعم لهم ما هو اعظم من هذا، يوم اقيم اميرالمؤمنين(علیه السلام) فعقد له رسول الله الولاية فى اعناق الرجال والنساء بغدير خم.
به امام صادق(علیه السلام) گفته شد: آيا مؤمنان غير از عيد فطر و قربان و جمعه عيد ديگرى دارند؟ فرمودند:
آرى، آنان عيد بزرگتر از اينها هم دارند و آن روزى است كه اميرالمؤمنين(علیه السلام) در غدير خم بالا برده شد و رسول خدا مساله ولايت را بر گردن زنان و مردان قرار داد.
وسائل الشيعه، 7: 325، ح 5.
عن الصادق(علیه السلام) قال:
هو عید الله الاکبر،و ما بعث الله نبیا الا و تعید فى هذا الیوم و عرف حرمته و اسمه فى السماء یوم العهد المعهود و فى الارض یوم المیثاق الماخوذ و الجمع المشهود.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
روز غدیر خم عید بزرگ خداست، خدا پیامبرى مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان، روز عهد و پیمان و در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانى است.
وسائل الشیعه، 5: 224، ح 1.
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
یوم غدیر خم افضل اعیاد امتى و هو الیوم الذى امرنى الله تعالى ذکره فیه بنصب اخى على بن ابى طالب علما لامتى، یهتدون به من بعدى و هو الیوم الذى اکمل الله فیه الدین و اتم على امتى فیه النعمة و رضى لهم الاسلام دینا.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: روز غدیر خم برترین عیدهاى امت من است و آن روزى است که خداوند بزرگ دستور داد; آن روز برادرم على بن ابى طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدایت شوند، و آن روزى است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین براى آنان پسندید.
امالى صدوق: 125، ح 8.
روى زیاد بن محمد قال: دخلت على ابى عبد الله(ع) فقلت: للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحى؟ قال: نعم، الیوم الذى نصب فیه رسول الله(ص) امیرالمؤمنین(ع).
زیاد بن محمد گوید: بر امام صادق(ع) وارد شدم و گفتم: آیا مسلمانان عیدى غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند؟ امام(ع) فرمودند: آرى، روزى که رسول خدا(ص) امیرمؤمنان(ع) را (به خلافت و ولایت) منصوب کرد.
مصباح المتهجد: 736.