سخت گیری امام رضا(ع) نسبت به کسانی که اختلاف‌افکنی می‌کنند
یکی از روایاتی که حضرت عبدالعظیم از امام رضا(ع) نقل کرده‌اند (که البته مضمون این کلام امام رضا(ع) در روایات دیگر نیز بیان شده است) روایتی است که موضوع آن پرهیز از اختلاف است. اگر در تعابیر این روایت شریف دقت کنید می‌بینید که امام رضا(ع) چقدر راجع به کسانی که اختلاف‌افکنی می‌کنند سختگیرانه سخن گفته‌اند.
امام رضا(ع) می‌فرماید: «ای عبدالعظیم! سلام مرا به دوستان من برسان و به ایشان بگو که شیطان را در خودشان راه ندهند؛ و آنها را به راستگویی و اداء امانت امر کن و به آنها دستور بده که سکوت کنند و مجادله نکنند؛ يَا عَبْدَ الْعَظِيمِ أَبْلِغْ عَنِّي أَوْلِيَائِيَ السَّلَامَ وَ قُلْ لَهُمْ أَنْ لَا يَجْعَلُوا لِلشَّيْطَانِ عَلَى أَنْفُسِهِمْ سَبِيلًا وَ مُرْهُمْ بِالصِّدْقِ فِي الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ مُرْهُمْ بِالسُّكُوتِ وَ تَرْكِ الْجِدَالِ فِيمَا لَا يَعْنِيهِمْ»(اختصاص مفید/247)
یک رجل سیاسی از یک استاد اخلاق نیز باید تزکیه شده‌تر باشد
در این کلام شریف، امام رضا(ع) ریشۀ اختلاف را می‌زنند و می‌فرمایند «اساسا مجادله نکنید و سکوت کنید» چون اکثر اختلاف‌ها از زبان‌بازی‌ها شروع می‌شود.
اصلاً روحیۀ بعضی‌ها مجادله‌‌آمیز است و با بحث و جدل صحبت می‌کنند. در حالی که پیامبر اکرم(ص) که الگوی ما هستند زبان مجادله نداشتند. حتی اگر کسی نزد ایشان دروغ می‌گفت حضرت با صراحت نمی‌گفتند که تو دروغ می‌گویی بلکه به نوع دیگری پاسخ می‌دادند.
کارِ سیاسیون بسیار حساس و خطیر است و لذا سیاسیون باید ده برابر سایر مردم تزکیه نفس داشته باشند. یک مسئول سیاسی، دیگر یک آدم عادی نیست که عصبانی شود و هر چه دلش خواست بگوید. یک رجل سیاسی حتی از یک امام جماعت و یک استاد اخلاق نیز باید تزکیه شده‌تر باشد.
اصلاً سیاست، جایگاه اهل تقواست؛ چون در عرصۀ «سیاست و قدرت» کنترل هوای نفس خیلی سخت است
الان زاهدترین و مهذب‌ترین و باتقواترین انسان‌ها باید بروند سیاسی بشوند و اصلاً سیاست جایگاهِ اهلِ تقواست. آن‌قدر که یک انسان سیاسی نیاز به تقوا و تهذیب نفس دارد یک استاد اخلاق نیاز به این سطح از تقوا ندارد. سیاسیون بدانند که توقع مردم از آنها داشتن تقوای بالاست. چون در عرصۀ سیاست و قدرت کنترل هوای نفس خیلی سخت است و انسان باید در مبارزه با نفس ابرقدرت باشد تا بتواند در عرصۀ سیاست، هوای نفس خود را کنترل کند.
با رفاقت به امام(ع) تقرب پیدا می‌کنیم/ با اختلاف افکنی مشمول نفرین امام(ع) می‌شویم
امام رضا(ع) در ادامه روایت می‌فرمایند: «به دوستان ما امر کن که با هم رفیق باشند و به همدیگر روی خوش نشان دهند که این کار موجب تقرب شما به سوی ما خواهد شد؛ وَ إِقْبَالِ بَعْضِهِمْ عَلَى بَعْضٍ وَ الْمُزَاوَرَةِ فَإِنَّ ذَلِكَ قُرْبَةٌ إِلَيَّ» پس اگر ما به همدیگر محبت کنیم و روی خوش نشان دهیم در واقع به اهل‌بیت(ع) نزدیک‌تر شده‌ایم. اگر ما به یکی از دوستان اهل‌بیت(ع) اقبال کنیم و روی خوش نشان دهیم در واقع به وجود مقدس امام(ع) تقرب پیدا کرده‌ایم.
حضرت سپس می‌فرماید: «خودتان را به بدگویی و بددهنی نسبت به همدیگر و چنگ زدن به چهرۀ همدیگر مشغول نکنید. من با خودم عهد کرده‌ام، اگر کسی اختلاف افکنی کند و در این اختلاف افکنی یکی از دوستان ما را ناراحت کند او را نفرین کنم و از خدا بخواهم در دنیا شدیدترین عذاب را به او بدهد و در آخرت هم از زیانکاران باشد ؛ وَ لَا يَشْتَغِلُوا أَنْفُسَهُمْ بِتَمْزِيقِ بَعْضِهِمْ بَعْضاً فَإِنِّي آلَيْتُ عَلَى نَفْسِي إِنَّهُ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ وَ أَسْخَطَ وَلِيّاً مِنْ أَوْلِيَائِي دَعَوْتُ اللَّهَ لِيُعَذِّبَهُ فِي الدُّنْيَا أَشَدَّ الْعَذَابِ وَ كَانَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِينَ»
اختلاف افکنی در حد شرک به خداست!
امام رضا(ع) در ادامه این روایت می‌فرمایند: «به شیعیان ما خبر بده که خداوند آدم‌های نیکوکار را می‌بخشد و از گنهکاران می‌گذرد مگر کسی که به خدا شرک بورزد یا اینکه یکی از اولیاء من را اذیت کند یا اینکه یک بدی و عیبی از کسی سراغ داشته باشد و آن را پنهان نگه دارد (تا در موقع خاص افشا کند و آبروی او را ببرد)؛ وَ عَرِّفْهُمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ غَفَرَ لِمُحْسِنِهِمْ وَ تَجَاوَزَ عَنْ مُسِيئِهِمْ إِلَّا مَنْ أَشْرَكَ بِهِ أَوْ آذَى وَلِيّاً مِنْ أَوْلِيَائِي أَوْ أَضْمَرَ لَهُ سُوءاً»
خداوند چه کسانی را نمی‌بخشد؟ یکی از چیزهایی که بخشیده نمی‌شود شرک است. دیگری اذیت کردن و ناراحت کردن اولیاء خدا و دوستان اهل بیت(ع) است. یعنی هم اذیت مومنان و هم تلاش در جهت تخریب آنها در حد شرک به خدا قبیح است. اگر کسی یک ولیّ خدا را اذیت کند، کاری در حد شرک به خدا انجام داده است.
شما در چهرۀ مقام معظم رهبری دیدید که با چه ناراحتی‌ای فرمودند که از امروز تا قبل از انتخابات که لحظات حساسی است بین مردم اختلاف افکنی نکنید و اگر کسی این کار را انجام دهد قطعاً خیانت کرده است. پس معلوم است که ایشان چقدر از اختلاف افکنی ناراحت می‌شوند.
خودِ اختلاف افکنی که ذاتاً کارِ بسیار زشت و ناپسندی است حالا در این میان اگر کسی با اختلاف افکنی، خود دوست خدا و اهل‌بیت(ع) را ناراحت کند قطعاً زشتیِ آن عمل چندین برابر خواهد شد. آیا کسی که این کار را انجام دهد عاقبت به خیر خواهد شد؟
نگه‌داشتن بدیِ کسی برای افشاگری و ضایع کردن آن شخص، در حد شرک نابخشودنی است
طبق این روایت شریف، سومین کاری که خداوند نمی‌بخشد این است که شما از مؤمنی بدی و عیبی سراغ داشته باشید و آن را پنهان نگه‌داشته باشید تا در موقع خاصی آن را آشکار کنید و باعث ضایع شدن آن شخص بشوید. هرچند امروزه ممکن است نامهایِ فریبنده‌ای از قبیل «افشاگری» روی این کار زشت بگذارند. این عمل زشت نیز مانند شرک به خدا و اذیت کردن اولیاء خدا، بخشیده نمی‌شود.
حتی در مسائل خانوادگی نیز اگر زن و شوهر بدیِ همدیگر را نگه دارند به قصد اینکه در یک شرایط خاصی آن را بروز دهند تا به عنوان یک برگ برنده رو کنند، از ولایت اهل‌بیت(ع) خارج می‌شوند.
امام رضا(ع) در ادامه روایت می‌فرماید: «خداوند متعال چنین کسی را نمی‌بخشد مگر اینکه از این اختلاف افکنی برگردد. اگر برگشت که هیچ و الا خداوند نور ایمان را از قلبش می‌گیرد و او را از ولایت من خارج می‌کند و دیگر نصیبی از ولایت ما ندارد و از چنین وضعیتی به خدا پناه می‌برم ؛ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ لَهُ حَتَّى يَرْجِعَ عَنْهُ فَإِنْ رَجَعَ وَ إِلَّا نَزَعَ رُوحَ الْإِيمَانِ عَنْ قَلْبِهِ وَ خَرَجَ عَنْ وَلَايَتِي وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ نَصِيباً فِي وَلَايَتِنَا وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ ذَلِكَ»
اخلاق بالای شهید بهشتی در برخورد با بنی‌صدر می‌تواند الگو باشد
در جریان مناظره‌های انتخاباتی سال 88 نیز بداخلاقی‌هایی صورت گرفت که بنده به آن مناسبت در برخی مجالس مطلبی را در مورد شهید بهشتی نقل می‌کردم که نشان‌دهندۀ اخلاق بالای شهید بهشتی بود و می‌تواند برای ما الگو باشد.
ماجرا از این قرار بود که در یکی از تظاهرات‌هایی که منافقین بر پا کرده بودند خانوادۀ بنی‌صدر را که در جمع تظاهرکنندگان بودند، دستگیر کردند. به شهید بهشتی خبر دادند که در تظاهرات منافقین، دختر و همسر بنی‌صدر در میان منافقین دستگیر شدند. خوشحال باشید که با انتشار این خبر می‌توانیم آبروی بنی‌صدر را ببریم! اما شهید بهشتی گفت: مروت این نیست که انسان رقیب سیاسیِ خود را با بدرفتاری‌های خانواده‌اش از میدان به در کند! لذا به عنوان رئیس قوۀ قضائیه دستور داد که خانوادۀ بنی‌صدر را آزاد کنند و همین‌طور هم شد. درست نیست که انسان رقیب سیاسی خود را با عیبِ خانواده‌اش کنار بزند.
شانزده سال پیش یک عده‌ای در این کشور با برنامه‌ریزی، جوِّ سیاه و سفید کردن را راه انداختند
مگر اینجا مانند جهان غرب است که با سفید و سیاه کردن و ایجاد هیجانات کاذب و دعواهای نمایشی و دروغین بین سیاسیون مردم را فریب دهند و رأی جمع کنند؟!
متاسفانه این بحث سیاه و سفید کردن را از حدود 16 سال پیش بعضی‌ها در کشور راه انداختند. مانند اینکه در آن زمان به بعضی‌ها تهمت می‌زدند که اینها «طالبانی» هستند. یک عده‌ای در این کشور با برنامه‌ریزی و به صورت تئوریزه‌شده این جوِّ سیاه و سفید کردن را راه انداختند.
مردم فرهیختۀ ما دنباله‌روی سیاستمداران بداخلاق نیستند/ روز قیامت بیشتر انسان‌ها از زبان خودشان شکایت می‌کنند
مردم ما بسیار مردم فرهیخته‌ای هستند. لذا وقتی از سیاستمداران بداخلاقی می‌بینند نباید به دنبال آنها راه بیفتند. در جریان فتنۀ 88 دیدید که مردم چقدر زود هوشیار شدند. یعنی وقتی دیدند که آن سیاسیون مدعی تقلب در انتخابات برای ادعای خودشان سندی ارائه نمی‌کنند بلافاصله کنار کشیدند. مردمِ فرهیختۀ ما دنباله‌روی مطلق سیاستمداران نیستند.
این نوع بداخلاقی‌ها حتی در محیط کوچک خانواده نیز بسیار مخرب است. مثلاً اگر مردی در خانه و جلوی فرزندان به همسرش بگوید: «زبان من را جلوی بچه‌ها باز نکن و نگذار همه چیز را بگویم!» طبیعتاً فرزندان به این فکر می‌افتند که پدرشان چه چیزی را می‌خواست فاش کند؟!
روز قیامت بیشتر انسان‌ها از زبان خودشان شکایت می‌کنند و می‌گویند که این زبان، مرا بدبخت کرد. چون بسیاری از آدم‌ها خودشان خوب هستند، اما با زبانِ خود مرتکب گناهانی می‌شوند که برایشان بسیار سنگین تمام می‌شود. خیلی از آدم‌ها به آن اندازه‌ای که بد حرف می‌زنند بد نیستند اما جنایت کردن با زبان خیلی آسان است.
اگر کسی اهل اختلاف افکنی بود و بعداً سقوط کرد اصلاً تعجب نمی‌کنیم /برخی کسانی که اهل اختلاف‌افکنی بودند امروز در آن سوی مرزها علیهِ ائمۀ هدی(ع) سخن می‌گویند
کسانی که این توصیه‌های امام رضا(ع) در باب اختلاف افکنی را گوش نکنند از چشم مردم می‌افتند. اگر کسی اهل اختلاف افکنی بود و بعداً سقوط کرد اصلاً تعجب نمی‌کنیم. حتی اگر قبلاً آدم خوبی بوده باشد، چون خیلی‌ها آدم‌های خوبی بودند اما تا آخر خوب نماندند.
امروز شاهدیم بعضی از کسانی که قبلاً در این جامعه اهل اختلاف افکنی بودند الان نه تنها از کشور خارج شدهاند بلکه از ایمان و ولایت اهل‌بیت(ع) نیز خارج شدهاند! یعنی در آن سوی مرزها نشسته‌اند و علیه ائمۀ هدی(ع) سخن می‌گویند! یکی نیست بگوید: شما با ما اختلاف داشتی، چه شد که اعتقادات خود را زیر پا گذاشتی؟ دلیلش همین است که در کلام امام رضا(ع) بیان شده است. اختلاف افکنان از ولایت اهل بیت ع خارج می‌شوند.
تأکید خداوند به پرهیز از اختلاف در زمان مواجهه با دشمن/ وقتی با دشمن مواجه می‌شویم باید درجۀ اتحادِ ما بالاتر برود
خداوند می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آوردید وقتی با گروهی از دشمنان مواجه شدید ثابت قدم باشید؛ يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُواْ»(انفال/45) و بلافاصله در آیه بعد می فرماید: «و از خدا و رسولش اطاعت کنید و نزاع و اختلاف نکنید که در نتیجه ضعیف می شوید و نیروی شما تحلیل می‌رود؛ وَ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُواْ وَ تَذْهَبَ رِيحُكم»(انفال/46)
دقت کنید که خداوند متعال آن جایی که دشمن در مقابل ما قرار دارد می‌فرماید با هم اختلاف نداشته باشید و از خدا و پیامبر اطاعت کنید. اطاعت از خداوند نیز به معنای رعایت شرع و اخلاق و اطاعت از رسول(ص) به معنای اطاعت از امر ولایت است.
وقتی با دشمن مواجه می‌شویم باید درجۀ اتحادِ ما بالاتر برود و آن موقع است که اختلاف پدیدۀ بسیار مهلک و خطرناکی خواهد شد.
دشمن در مواقع نزدیک به انتخابات دوست دارد به اختلافات دامن بزند/ هر کس در این شرایط اختلاف‌افکنی کند به نفع دشمن کار کرده است
موقع انتخابات مانند شبِ حملۀ دشمن به ماست. این موضوع به حدی برای دشمن اهمیت دارد که حتی مدتی قبل از انتخابات، دشمن حاضر است مقداری کوتاه بیاید و کمی عقب‌نشینی کند و اینکه می‌بینید این روزها از مذاکره دم می‌زند به همین خاطر است.
دشمن در مواقع نزدیک به انتخابات دوست دارد به اختلافات دامن بزند. اگر حملۀ اقتصادی نیز به ما کرده است به خاطر همین انتخابات است. دشمن می‌خواهد اینجا را تبدیل کند به وضعیتی که همه به جان هم بیافتند. البته کور خوانده است، ما از این مسأله نیز عبور می‌کنیم.
چرا که امام خامنه ای روحی فداه فرمودند: از امروز تا انتخابات هر نوع اختلاف افکنی «خیانت» است؟ چرا نگفتند که «خطا» یا اشتباه است؟ چون در این شرایط قطعاً دشمن برای ما نقشه دارد و هر کس اختلاف‌افکنی کند به نفع دشمن کار کرده است.