پاسخ ـ امام خمینی (ره)، آیةالله خامنه‌ای، آیةالله فاضل لنکرانی (ره)، آیة الله میرزا جواد تبریزی (ره)، آیةالله سیستانی، آیةالله مکارم شیرازی و آیةالله نوری همدانی: اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر، مشغول سحری شده، روزه‌اش باطل است و باید قضا کند.
آیة الله بهجت: اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر مشغول سحری شده بنا بر احتیاط واجب روزه‌اش باطل است و باید قضا کند.
تبصره: با وجود اینکه روزه چنین فردی باطل شده است اما او حق ندارد افطار کند و در طول روز بخورد و بیاشامد، بلکه باید تا اذان مغرب امساک نماید؛ یعنی از خوردن و آشامیدن خودداری کند. …………………….
مسأله 2 ـ اگر روزه‌دار به نامحرم نگاه کند آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر: خیر، روزه اش صحیح است.
تبصره: اما با این عمل از ثواب و ارزش روزه کاسته می‌شود؛ چون واجب است که چشم، گوش، زبان، قلب و همه اعضاء از ارتکاب خلاف و گناه حفظ شود.
…………………….
مسأله 3 ـ آیا استفاده از “عطر”، “رژ لب”، “شامپو” و “کرِم” در ماه مبارک رمضان مجاز است؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذکر: هیچیک از موارد ذکر شده روزه را باطل نمی‌کند، مگر آنکه رژ لب وارد دهان شده و فرو داده شود.
…………………….
مسأله 4 ـ گاهی انسان روزه‌دار در کنار وسیله نقلیه‌اي قرار می‌گیرد و دود آن به حلق او می‌رسد؛ آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر: اگر با این اعتقاد که دود غلیظ به حلقش نمی‌رسد در کنار وسیله نقلیه بایستد و به طور اتفاقی دود به حلقش برسد روزه‌اش صحیح است.
…………………….
مسأله 5 ـ تنفس بخار آب در حمام برای روزه دار چه حکمی دارد؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر: بخار آب حمام، روزه را باطل نمی‌کند.
…………………….
مسأله 6 ـ اگر شخصی در شب ماه رمضان (قبل از ادان صبح) محتلم و جُنُب شود و تا نزدیک اذان صبح، غسل جنابت را به تأخیر اندازد و نزدیک اذان تیمم کند آیا روزه او صحیح است؟
پاسخ ـ امام خمینی (ره)، آیةالله خامنه‌ای، آیةالله فاضل لنکرانی (ره)، آیةالله میرزا جواد تبریزی (ره)، آیةالله سیستانی، آیةالله بهجت، آیةالله مکارم شیرازی و آیةالله نوری همدانی: اگر چه تأخیر انداختن غسل، گناه است اما اگر قبل از اذان صبح تیمم کند روزه‌اش صحیح است.
…………………….
مسأله 7 ـ اگر شخصی بعداز نماز صبح، محتلم (جُنب) شود و تا غروب غسل نکند آیا روزه اش اشکال دارد؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر: خیر، لازم نیست فوری غسل کند و روزه او صحیح است؛ ولی برای نماز باید غسل کند.
…………………
مسأله 8 ـ گاهی از لثه‌هایم خون بیرون می‌آید و با آب دهان مخلوط می‌شود. اگر آن را فرو ببرم روزه باطل می‌شود؟
پاسخ ـ امام خمینی (ره)، آیةالله خامنه‌ای، آیةالله فاضل لنکرانی (ره)، آیةالله سیستانی، آيةالله بهجت، و آیةالله مکارم شیرازی: اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود فرو بردن آن روزه را باطل نمی‌کند.
آیة الله میرزا جواد تبریزی (ره) : اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود بنابر احتیاط واجب فرو نبرد و بیرون بریزد.
آیةالله نوری همدانی: فرو بردن آن جایز نیست؛ هر چند در آب دهان مستهلک شود.
تبصره: مستهلک شدن در آب دهان یعنی خون، کم باشد و به نحوی با آب دهان مخلوط شود که تشخیص آب از بزاق ممکن نباشد.
…………………….
مسأله 9 ـ پر کردن دندان در ماه رمضان چه حکمی دارد؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذکر: پرکردن، جرم‌گیری یا کشیدن دندان در ماه رمضان، برای پزشکان جایز است و برای شخص روزه‌دار زمانی جایز است که مطمئن باشد خون یا آبی که به وسیله دستگاه وارد فضای دهان می‌شود فرو نخواهد رفت.
…………………….
مسأله 10 ـ آیا فرو بردن خلط، روزه را باطل می‌کند؟
پاسخ ـ امام خمینی (ره)، آیةالله خامنه‌ای، آیةالله فاضل لنکرانی (ره)، آیة الله میرزا جواد تبریزی (ره) ، و آیةالله مکارم شیرازی: فرو بردن خلط ـ چنانچه به فضای دهان نیامده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد احتیاط واجب است که فرو نبرد.
آيةالله بهجت: فرو بردن خلط اگر در حال غیر روزه امری عادی باشد و به فضای دهان نیز نیامده باشد اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد احتیاط واجب است که فرو نبرد.
آیةالله سیستانی: فرو بردن خلط ـ چنانچه به فضای دهان نیامده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط مستحب است که آن را فرو نبرد.
تبصره: مرز فضای دهان و حلق، نقطه‌ای است که حرف «خ» از آن تلفظ می‌شود.
…………………….
مسأله 11 ـ شستن سر در زیر شیر آب در حال روزه، چه حکمی دارد؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذکر: آنچه روزه را باطل می‌کند «فرو بردن سر در زیر آب» است؛ به طوری که آب، یک‌مرتبه همه سر را فرا گیرد. اما شستن سر، زیر شیر یا زیر دوش اشکالی ندارد.
…………………….
مسأله 12 ـ اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کنیم و پس از چند روز یادمان بیاید چه تکلیفی داریم؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذکر: باید نمازها و روزه آن چند روز را قضا کنید؛ ولی کفاره ندارد.
…………………….
مسأله 13 ـ کسی که مدتی نماز خوانده و روزه گرفته است و بعد بفهمد جُنُب بوده تکلیف او چیست؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذکر: اگر متوجه اصل جنابت نبوده روزه‌های او صحیح است؛ ولی نمازهای او قضا دارد.
سؤالات شرعی ماه رمضان (3)
مسأله 14 ـ ملاعبه و عشق‌بازي با همسر كه باعث ايجاد ترشحاتي در زن مي‌شود آيا اين ترشحات باعث باطل شدن روزه مي‌شود و نجس است؟
پاسخ ـ امام خميني(ره): ملاعبه زن و شوهر در حال روزه‌داري مکروه است. اگر با ملاعبه، عادتاً از او مَنی خارج می‌شده و یا ملاعبه کند تا منی از او خارج شود، روزه‌اش باطل است و قضا دارد. اگر عادتش این نبوده که با اين كار منی از او خارج شود اما تصادفاً خارج شده، روزه صحیح است و قضا هم ندارد.
در رابطه با نجس بودن هم، اگر منی نباشد، پاک است.
آيةالله خامنه‌اي: اگر زن به اوج لذت برسد و بدنش سست شود، جنب است و روزه‌اش باطل است.
آیة الله بهجت: اگر منی نباشد پاک است و مسأله‌ای ندارد.
آيةالله سيستاني: اگر ترشح در اوج شهوت جنسي خارج شود، روزه باطل است و ترشح هم نجس است.
آیةالله مکارم شيرازي: اگر اين ترشحات، مَنی نباشد، پاک است و روزه صحیح است.
آيةالله نوري همداني اين ترشح نجس نيست، روزه هم صحيح است و باطل نيست.
آیةالله علوي گرگانی: اگر به اوج لذت نرسد، روزه صحیح است و ترشحات هم نجس نیست.
…………………….
مسأله 15 ـ خانمي كه روزه‌دار است اگر لكه كم‌رنگ و تيره و بسيار كم ببيند آيا روزه‌اش باطل است؟
پاسخ ـ امام خمینی(ره): اگر ایام عادت باشد و بین عادت قبلی الان 10 روز فاصله شده باشد، حیض نیست و الا نه.
آيةالله خامنه‌اي: با یک بار روزه باطل نیست، اگر سه روز پشت سر هم خون ببیند حیض است.
اگر ایام عادت باشد و بین عادت قبلی الان 10 روز فاصله شده باشد، حیض نیست و الا نه.
آیت الله بهجت: اگر عادت نباشد، روزه باطل نیست.
آيةالله سيستاني: چنين خانمي، استحاضه است.
آیةالله مکارم شيرازي: مانعی ندارد.
آيةالله نوري همداني: اگر چنانچه بيشتر از زمان عادت باشد، به دستور استحاضه عمل كند، اگر كمتر باشد جزو عادت است.
آیةالله علوي گرگانی: در صورتی که ادامه دار نباشد، روزه صحیح است و باید به وظیفه مستحاضه عمل کند.
آيةالله صانعي: بستگي دارد كه در دوران عادت باشد، يا خير. اگر در دوران عادت نباشد، روزه صحيح است و استحاضه مي‌باشد.
…………………….
مسأله 16 ـ اگر انسان قبل از اذان صبح جنب شده باشد و وقت کافی برای غسل نبوده باشد و تیمم کرده باشد، چنانچه تا افطار دسترسی به آب برای غسل جنابت برای ادای نماز نداشته باشد تکلیف او برای نماز ظهر و عصر چیست؟
پاسخ ـ امام خمینی(ره): با همان تیمم می تواند نماز بخواند و اگر تیمم باطل شده باشد وضو بگیرد و احتیاطاً تیمم بدل از غسل انجام بدهد.
آيةالله خامنه‌اي: اگر همان تیمم باقی است، با همان تیمم نماز بخواند و الا تیمم بدل از غسل کند.
آیةالله بهجت و آيةالله سيستاني: براي نماز ظهر و عصر وضو بگيرد.
آیةالله مکارم شيرازي: وضو بگیرد تا آب پیدا کند و غسل کند.
آيةالله نوري همداني و آيةالله صانعي: تيمم كند و با تيمم نماز بخواند.
آیةالله علوي گرگانی: با همان تیمم نماز بخواند، اگر تیمم باطل شده وضو بگیرد.
مسأله 17 ـ آیا محل تحصیل، در حکم وطن محسوب می‌شود؟ (یعنی آیا دانشجو و طلبهای که در شهری غیر از وطنش درس میخواند میتواند بدون قصد ده روز در آن شهر روزه بگیرد)؟
پاسخ ـ امام خمینی(ره)، آیت الله خامنه ای، آیت الله فاضل لنکرانی(ره)، آیت الله بهجت، آیت الله تبریزی(ره)، آیت الله نوری همدانی: خیر ، در حکم وطن محسوب نمیشود.
آیت الله سیستانی: اگر برای مدت دو سال یا بیشتر، دو روز در هفته کاملا میماند، آنجا در حکم وطن است.
آیت الله مکارم شیرازی: اگر برای مدت یک سال یا بیشتر، سه روز در هفته کاملا میماند، آنجا در حکم وطن است.
…………………….
مسأله 18 ـ اساتید و دانشجویان درصورتی که بیش از ده روز با قصد اقامت در محل درس و تدریس میمانند تکلیف نماز و روزهشان چیست؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر: نمازشان تمام و روزه شان صحیح است.
توضیح: قصد اقامت این است که از ابتدا، به طوری جدی قصد ماندن ده روز داشته باشد.
…………………….
مسأله 19 ـ حکم نماز و روزه دانشجوی مسافر، در سفر اول چگونه است؟
پاسخ ـ امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه‌اي: در همه سفرها شکسته است.
آیت الله سیستانی: باید در ماه اول احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت آن را قضا کند.
آیت الله فاضل لنكراني(ره) و آیت الله نوری همداني: باید نماز را شکسته بخواند و روزه صحیح نیست.
آیت الله مکارم شيرازي: باید در چند سفر اول احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت آن را قضا کند.
آیت الله تبریزی(ره): باید احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، صحیح است و قضا ندارد.
آیت الله بهجت: اگر در سفر اول، فاصله از مسافت هشت فرسخ بیشتر باشد باید نماز را تمام بخواند و اگر کمتر از این مقدار باشد باید شکسته بخواند.
…………………….
مسأله 20 ـ مقدار مسافت شرعی چند کیلومتر است؟
پاسخ ـ امام خميني(ره)، آیتالله خامنه‌ای، آیتالله فاضل لنكراني(ره)، آیتالله بهجت، و آیتالله نوری همداني: مسافت شرعی تقریبا 5/22 کیلومتر است.
آیتالله تبریزی(ره)، آیتالله سیستانی، آیتالله وحید خراساني: مسافت شرعی تقریبا 22 کیلومتر است .
آیتالله مکارم شيرازي: مسافت شرعی تقریبا 5/21 کیلومتر است.
…………………….
مسأله 21 ـ حکم نماز و روزه اساتیدی که یک یا چند روز هفته به محل تدریس (که فاصله آن با وطن بیش از مسافت شرعی است) رفت و آمد دارند در دو صورت زیر، در محل تدریس و بین راه چگونه است؟
الف- محل تدریس، یک شهر است
ب- محل تدریس، شهرهای مختلف است.
پاسخ ـ امام خميني (ره): نماز، شکسته است و روزه صحیح نیست.
آیت الله خامنه ای، آیت الله فاضل لنكراني(ره)، آیت الله بهجت و آیت الله نوری همداني: اگر رفت وآمد حداقل تا مدتی ادامه داشته باشد ـ که عرف، این کار را شغل او بداند ـ نماز تمام و روزه صحیح است.
آیت الله سیستانی: اگر در ماه، ده روز یا بیشتر در سفر باشند و این امر در مدت یکسال، شش ماه و در مدت بیش از یکسال، تا سه ماه ادامه داشته باشد، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر در ماه، نه یا هشت روز در سفر باشند باید احتیاط کنند؛ یعنی نماز را تمام و شکسته بخوانند و روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند.
آیت الله تبریزی(ره): اگر در هفته حداقل یک بار برای تدریس، بین وطن و دانشگاه رفتوآمد میکنند، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر رفتوآمدشان درمدت هشت یا نه روز، یکبار انجام می‌گیرد، باید احتیاط کنند، یعنی نماز را تمام و شکسته بخوانند و اگر روزه بگیرند، صحیح است و قضا ندارد.
…………………….
مسأله 22 ـ اگر استاد یا دانشجو به طور اتفاقی به شهری غیر از محل درس مسافرت کند، نماز و روزه او چگونه است؟
پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر (غیر از آیت الله سیستانی): نماز شکسته و روزه صحیح نیست.
آیت الله سیستانی: نماز، تمام و روزه صحیح است.