سند فقهی موقوفه مجازی زن خانواده سبک زندگی دکتر محسن زاده
پاسخ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی و حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی و حضرت آیت الله العظمی سبحانی به سوال در مورد موقوفه مجازی
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله العالی)
سلام علیکم
مدیریت سایت فروشگاه تبلیغاتی کالا کلام قصد اقدام به اجرای طرحی دارد که به علت مستحدثه بودن آن مشروع بودنش از شما کسب تکلیف می گردد.
با توجه به گسترش فعالیت های مجازی و اینترنتی و سایت سازی و فروشگاه های مجازی وخرید و فروش و معاملات اینترنتی و رفتن جامعه به این سمت و سو
چنانچه مالک سایتی یا نرم افزاری یا شبکه اجتماعی بخواهد محتوا اعم از کتب و مقالات وآنچه در سایت فروشگاهی تبلیغاتی خود هست و منفعت حاصله را وقف کند و متولی متخصص تعیین نماید و هیئت امنای برای این موقوفه مجازی تشکیل دهد که بر اساس اساسنامه تا دنیا موجود است بتوانند متولی برای سایت تعیین کرده و سایت را بروز و دارای منفعت نگهداری نمایند و او را مکلف به بروز رسانی آن سایت از درآمد و منفعت محلله آن نماید. و مالک هزینه های دامنه و هاست آن را نیز تا درآمد زا شدن پرداخت نماید.
با توجه به اینکه در این فرض هم عین آن مال (سایت فروشگاهی تبلیغاتی) موجود است. هم منفعت محلله آن نزد متخصصین و عرف قابل تضمین است. هم خدماتی این موقوفه مجازی دارد که درفضای مجازی و حقیقی خارج از سایت متصور است.
آیا چنانچه اقرار محضری کند و این سایت و قسمتی از منفعت آن را برای امور خیر و قسمتی را برای هزینه های متولی آن در نظر بگیرد. وقف این (سایت فروشگاهی تبلیغاتی) به عنوان موقوفه مجازی صحیح می باشد؟
و من الله التوفیق
مدیریت سایت کالا کلام(معرفی خیرین به خیرین)
حکم حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی) در مورد موقوفه مجازی
شماره ۶۳۳۴۴۳
ج: در صورتی که در نظر عرف دارای ارزش باشد و در آمد مشروع و حلال برای آن متصور شود وقف کردن آن با شرایط شرعی مانعی ندارد.
همیشه موفق باشید
۱۶/ ۱۰/ ۱۳۹۷
حکم حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مد ظله العالی) در مورد موقوفه مجازی
بسمه تعالی
چنانچه اینگونه سایت ها در عرف عقلا و مردم قابل خرید و فروش و دارای مالیت باشد امکان وقف منافع آن با تعیین متولی وجود دارد.
استفتاءشماره۱۳۴۴۲
سند فقهی موقوفه مجازی از حضرت آیت الله العظمی سبحانی (مدظله العالی)
حضرت آیت الله العظمی سبحانی (مدظله العالی) در جواب سوال زیر جواز وقف دیجیتال و …را اجازه فرمودند
حضرت آیت الله العظمی سبحانی(مد ظله العالی)
سلام علیکم
در جواب استفتاء مدیریت سایت کالا کلام به شماره ۱۱۶۱۴ تاریخ ۱۵ /۱۰ /۹۷
۱٫ آیا چنانچه اقرار محضری کند و این سایت و قسمتی از منفعت آن را برای امور خیر و قسمتی را برای هزینه های متولی آن در نظر بگیرد. وقف این (سایت فروشگاهی تبلیغاتی) به عنوان موقوفه مجازی صحیح می باشد؟
معظم له فرمودید:
با توجه به این که مالک شبکه های اینترنتی دیگر کشور ها بوده و این سایت ها داخل کشور اجاره ای می باشند قابل وقف نیستند
بله مادامی که این سایت در اختیار طرف است در صورت مفید بودن به دیگران اجازه استفاده دهید و آن را نوعی اعانه بر خیر حساب کنید. والله العالم
۲۹ ربیع الثانی ۱۴۴۰
۹۷/۱۰۱۶
سوال دیگر ما این است:
۱٫ چنانچه اپلیکشنی (نرم افزاری موبایلی)برای سایت طراحی شود که مقداری یا همه کتب وقف شده سایت را درون خود داشته باشد و بدون اینترنت نیز این محتوا قابل تکثیر و استفاده باشد، وقف چنین نرم افزاری با وجود مالیت و عینیت و منفعت محلله و خرید و فروش و ..چه حکمی دارد؟
۲٫ در فرض قبلی و فرض جدید که وجود نرم افزار با قابلیت کار کرد بدون اینترنت (آف لاین) هست برای این فروشگاه انبار و خانه وقف شده جهت چرخیدن امور متولی موقوفه و …نیز متصور است در این فرض آیا وقف این سایت با قسمت خارجی یا اپلیکیشن بدون اینترنت چه حکمی دارد؟
و من الله التوفیق
حضرت آیت الله العظمی سبحانی در استفتاء جدید متولی موقوفه مجازی به شماره
۱۱۶۵۹ فرمودند :
بسمه تعالی
۱٫ اگر حق تکثیر کتب موجود در اپلیکیشن را دارید می توانید برای استفاده به صورت دیجیتال وقف نمائید.
۲٫ اشکال ندارد ولی وقف باید به صورت باشد که این انبار و خانه و مانند آن را برای نشر معارف و محتوای خیر از طریق اینترنت وقف نمودم
البته در شرایط وقف نامه می تواند مقدار معینی از درآمد آن موقوفه را برای متولی قرار دهند.
والله العالم ۲۰ جمادی الاولی
۱۴۴۰
۹۷/۱۱/۷