قلب و عروق وتدابیر حفظ سلامتی ودرمان ان

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
در انسان، پاره گوشتی است که اگر سالم باشد، همه بدن به سلامت آن، سالم است و اگر گرفتار بیماری باشد، همه بدن به بیماری آن، بیمار است: قلب انسان. (کنز العمال: ج ۱ ص ۲۴۳ ح ۱۲۲۳٫)
امام رضا (علیه السلام):
خداوند، بدن را به هیچ دردی گرفتار نساخته، مگر اینکه برای آن، دارویی هم قرار داده است که بدان، درمان شود. هر نوع درد نیز نوعی درمان و چاره دارد؛ چرا که این بدن ها بر سیاق یک مملکت، ساخته شده اند. پادشاه این سرزمین، قلب است. رگ هایی که در بدن و مغز وجود دارد، کارگران اند. خانه آن پادشاه، قلب انسان است. سرزمین آن پادشاه، بدن انسان است، و دستان، پاها، چشمان، لب ها، زبان و گوش ها نیز یاران اویند. (طب الامام رضا (علیه السلام): ص ۱۰٫)

 امام صادق (علیه السلام):
– خطاب به طبیب هندی -: قلب،به شکل دانه صنوبر است؛ زیرا وارونه است و یک سر قلب، باریک قرار داده شده است تا به لابه لای ریه برود و با سردی آن، خودش را خنک کند، مبادا مغز از گرمای آن بسوزد. (الخصال: ص ۵۱۴ ح ۳٫)
 امام صادق (علیه السلام):
– خطاب به مفضل بن عمر -: ای مفضل! اکنون، قلب را برایت وصف می کنم: بدان که در آن، سوراخهایی است، سوداده شده به سمت سوراخ هایی که در ریه است، و همین هاست که قلب را خنک می کند، به گونه ای که اگر این سوراخ ها با همدیگر تفاوت می یافتند و روبروی هم نبودند، خنکا به قلب نمی رسید و انسان می مرد. اکنون آن صاحب اندیشه و تأمل، روا می داند که بگوید چنین پدیده ای، به اهمال پدید آمده است، و در درون خویش، گواهی نیابد که او را از این پندار، باز بدارد؟!( بحار الانوار: ج ۳ ص ۷۵٫)
 پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
در آدمی زاده، سیصد و شصت رگ است و از این شمار، صد و هشتاد تا متحرک، و صد و هشتاد تا ساکن اند. اگر آن رگ های متحرک، ساکن می بود، انسان باقی نبود و اگر هم آن رگ های ساکن ساکن، تحرک می یافت، انسان از میان می رفت.( الامالی، طوسی: ص ۵۹۷ ح ۱۲۴۰٫)
 امام صادق (علیه السلام):
پیامبر خدا، در هر روز، سیصد و شصت بار، به شمار رگهای بدن، خداوند را سپاس می گفت و می فرمود پروردگار جهانیان را به فراوانی و در هر حال، سپاس!)).( الکافی: ج ۲ص ۵۰۳ ح ۳٫)
 امام صادق (علیه السلام):
پیامبر خدا فرموده است: (( در بدن آدمیزاد، سیصد و شصت رگ است: صد و هشتاد تای آن متحرک، و صد و هشتاد تای دیگر، ساکن اند. اگر آن رگ های متحرک، ساکن بودند، انسان نمی خفت؛ و اگر آن رگ های ساکن، متحرک بودند نیز انسان نمی خفت. پیامبر خدا، هر روز صبح، سیصد و شصت بار می گفت: خداوند جهانیان را به فراوانی و در هر حال، سپاس! و شامگاهان نیز چنین می گفت.( الکافی: ج ۲ ص ۵۰۳ ح ۴٫)

آنچه برای سلامت قلب و تقویت آن، مفید است

الف – سیب
 امام صادق (علیه السلام):
اگر مردم می دانستند در سیب چیست، بیمارانشان را جز به آن درمان نمی کردند. بدانید که سیب، بویژه، سودمندترین چیز برای قلب و مایه شست و شوی آن است(طب الائمه (علیهم السلام): ص ۱۳۵٫)
ب – سرکه
 امام علی (علیه السلام):
سرکه، نیکو خورشتی است؛ زرداب را می شکند، صفرا را فرو می نشاند و قلب را زنده می کند.(  الکافی: ج ۶ ص ۳۲۹ ح ۷٫)
 امام صادق (علیه السلام):
سرکه، قلب را روشن می کند.( المحاسن: ج ۶ ص ۲۸۴ ح ۱۹۲۵٫)
ج – انار
 امام صادق (علیه السلام):
هر کس ناشتا انار بخورد، (آن انار)، قلبش را چهل روز روشن می کند.( الکافی: ج ۶ ص ۳۵۴ ح ۱۱٫)

د – عدس
 امام علی (علیه السلام):
عدس، دل را نازک می کند و اشک را می افزاید.( لکافی: ج ۶ ص ۳۴۳ ح ۱٫)
 الکافی:
– به نقل از فرات بن احنف -: یکی از (پیامبران) بنی اسرائیل، از سنگ دلی و کمی اشک به درگاه خداوند (عزوجل) نالید. خداوند (عزوجل) به او وحی فرستاد که: عدس بخور. او نیز عدس خورد و از آن پس، دلش نازک شد و اشکش جاری گشت.( الکافی: ج ۶ ص ۳۴۳ ح ۲٫)

ه – به
 پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
به بخورید، که دل را جلا می دهد.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۷۳ ح ۱۲۴۲٫)
 پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بر شما باد خوردن به؛ چرا که دل را جلا می دهد و سنگینی و تاریکی سینه را از میان می برد.( المحاسن: ج ۲ ص ۳۶۴ ح ۱۲۴۲٫)
 پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
به بخورید، که دل را استواری و نشاط می بخشد،قلب را شجاعت می دهد و فرزند را نکو می سازد.( کنز العمال: ج ۱۰ ص ۴۰ ح ۲۸۲۶۰٫)
 امام کاظم (علیه السلام):
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، به جعفر بن ابی طالب فرمود: ای جعفر! به بخور، که قلب را قوت می دهد و ترسو را شجاعت می بخشد.(ا لکافی: ج ۶ ص ۳۵۷ ح ۴٫)
 امام علی (علیه السلام):
به، قوت قلب و حیات دل است و ترسو را شجاعت می بخشد.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۷۲ ح ۱۲۳۱٫)
 امام علی (علیه السلام):
خوردن به، نیروی قلب ضعیف است، معده را پاک می سازد، دل را نشاط می دهد و ترسو را شجاعت می بخشد.( الکافی: ج ۶ ص ۳۵۷ ح ۱٫)

و – گلابی
 امام صادق (علیه السلام):
گلابی بخورید، که به اذن خداوند متعال، دل را جلا می دهد و دردهای درون را تسکین می بخشد.( الکافی: ج ۶ ص ۳۵۸ ح ۱٫)
ز – عسل
 امام علی (علیه السلام):
عسل، شفای هر بیماری ای است و بیماری ای هم در آن نیست؛ بلغم را کم می کند و دل را جلا می دهد.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۵۹ ح ۱۱۷۲٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
عسل، چه خوب نوشیدنی ای است! قلب را مراقبت می کند و سردی سینه را از میان می برد)
ح – تلبینه(۴۵۴)
 امام صادق (علیه السلام):
تلبینه، دل اندوهگین را جلا می بخشد، چنان که انگشتان، عرق را از پیشانی می زدایند.)
ط – بوی خوش
 پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بوی خوش، قلب را استواری می بخشد و بر توان همبستری می افزاید.)

آنچه برای سلامتی رگ ها سودمند است

الف – بادنجان
 امام صادق (علیه السلام
در هنگام خرما چینی، فراوان بادنجان ( بادمجان) بخورید؛ چرا که شفای هر درد است، بر روشنی چهره می افزاید، رگ ها را نرم می کند و آب کمر (نیروی جنسی) را افزون می سازد.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۹۸ ح ۱۳۵۵٫)
ب – حوک
 امام صادق (علیه السلام):
حوک (باذروج/ بادرنجوبه) سبزی پیامبران است. بدان که در آن، هشت ویژگی است؛ هضم کننده است؛ گرفتگی های عروق و مجاری را می گشاید؛ آروغ را خوش بو می سازد؛ دهان را بوی خوش می بخشد؛ غذا را دوست داشتنی می سازد؛ درد و بیماری را از درون بدن، بیرون می کشد (در مکارم الاخلاق، به جای بیماری را از درون بدن، بیرون می کشد، عبارت خون را روان می سازد آمده است.)؛ و امان انسان را جذام است؛ (و) چون در درون انسان جای گیرد، همه بیماری ها را فرو می نشاند.( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۴ ح ۴، مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۸۸ ح ۱۳۰۹٫)
ج – انجیر
 امام علی (علیه السلام):
خوردن انجیر، رسوبات مجاری و رگ ها را نرم می کند.( طب الائمه (علیهم السلام): ص ۱۳۷٫)
د – نیشکر
امام کاظم (علیه السلام):
نیشکر، گرفتگی های مجاری و رگ ها را باز می کند و هیچ بیماری و بدی ای در آن نیست.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۳۶۳ ح ۱۱۹۱٫)
ه – روزه
 پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بر شما باد روزه؛ چرا که طغیان رگ ها را فرو می نشاند و سرمستی را می برد(در تبیین معنای عبارت محسمه للعروق که در روایت آمده، از فیض القدیر، چنین نقل کرده است: در المصباح آمده است حسمه حسما فانحسم یعنی: آن را برید و بریده شد و حسمت العرق، به حذف مضاف گفته می شود و اصل آن، چنین است: حسمت دم العرق؛ یعنی آن که: رگ را بریدی و با داغ نهادن و با آتش گذاردن بر آن، خونریزی را متوقف ساختی. ابن اثیر در النهایه گفته است: محسمه للعرق، یعنی: کاهنده قدرت همبستری، و مذهبه للاشر، یعنی: از میان برنده سر مستی، بدان معنا که روزه، خون رگ ها را کاهش می دهد و سر چشمه منی را کم می کند و سرمستی انسان را در هم می شکند (فیض القدیر: ج ۴ ص ۳۴۴).).( کنز العمال: ج ۸ ص ۴۵۰ ح ۲۳۶۱۰٫
و – شام خوردن
 امام صادق (علیه السلام):
شام را وا مگذار، هر چند به سه لقمه نان و نمک باشد. هر کس یک شب شام را واگذارد، (به نظر می رسد این توجه ناظر به نظام دو وعده ی غذایی است.) یک رگ در بدن وی می میرد و این رگ، هرگز زنده نمی شود.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۴۲۴ ح ۱۴۴۷ و ۱۴۴۸٫)
 امام رضا (علیه السلام):
در بدن، رگی است که آن را عشا (شام) گویند. اگر شخص شام خوردن را واگذارد، آن رگ تا صبح او را نفرین می کند و می گوید: خدا، تو را گرسنه بدارد، چنان که مرا گرسنه بداشتی، و تشنه بدارد، چنان که تشنه ام نگاه داشتی.( علامه مجلسی می گوید: این دعا، یک مثل آدم است برای بیان زیان دیدن آن رگ و در نتیجه، زیان رساندن آن به بدن، گویا که آن رگ، دعا می کند و دعایش هم براورده می شود (بحار الانوار: ج ۶۶ ص ۳۴۷٫) پس مبادا کسی از شما شام را واگذارد، هر چند به یک لقمه نان یا جرعه ای آب باشد.( الکافی: ج ۶ ص ۲۸۹ ح ۱۲٫)