پاکیزگی
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بر هر مسلمان، لازم است که در هر هفت روز یک بار، غسل کند و در آن، سر و تن خود را بشوید.( صحیح البخاری: ج ۱ ص ۳۰۵ ح ۸۵۶٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
در زیر هر مویی جنابتی است. پس موها را بشویید و پوست را پاکیزه کنید.( سنن أبی داوود: ج ۱ ص ۶۵ ح ۲۴۸٫)
مالیدن روغن به بدن
الف – خواص چرب کردن پوست
امام علی (علیه السلام):
روغن، پوست را نرم می کند، بر توان مغز می افزایدد، مجاری آب را در بدن می گشاید، کثافت پوست را از میان می برد و رنگ را روشن تر می کند.( الکافی: ج ۶ ص ۵۱۹ ح ۱ و ح ۴٫)
امام صادق (علیه السلام):
روغن، بدی را از میان می برد.( الکافی: ج ۶ ص ۵۱۹ ح ۲٫)
امام رضا (علیه السلام):
هر کس می خواهد که لب هایش نترکد و از آن ناسور( ناسور، واژه ای پارسی و به عربی در آمده و به معنای نوعی عارضه لثه است.) بیرون نزند، به ابروهای خود، روغن بمالد(در بحارالانوار، روایت چنین ضبط شده است: …باید که ابروی خویش را با همان روغنی که به سر خویش می مالد، چرب کند.) ( طب الامام رضا (علیه السلام): ص ۴۰، بحارالانوار: ج ۲ ص ۳۲۵٫)
ب – بهترین زمان برای روغن زدن
امام حسین (علیه السلام):
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به من فرمود: فرزندم!… یک روز در میان، روغن بمال تا به سنت پیامبرت عمل کرده باشی.( دعائم الاسلللام: ج ۲ ص ۱۶۴ ح ۵۹۱٫)
امام باقر (علیه السلام):
روغن (مالیدن) شبانه، در رگ ها جریان می یابد و پوست را آبیاری و چهره را سفید می کند.( الکافی: ج ۶ ص ۵۱۹ ح ۵٫
الکافی:
– به نقل از اسحاق بن عمار -: به امام صادق (علیه السلام) گفتم: من با مردمانی اهل مروت (و سرشناس) آمیزش دارم و به مقدار اندکی روغن بسنده می کنم. آیا هر روز، اندکی بر خویش بمالم؟
فرمود: این را برای تو دوست ندارم.
گفتم: یک روز در میان؟
فرمود: این را هم برایت نمی پسندم.
گفتم: دو روز در میان؟
فرمود: جمعه تا جمعه، یک روز و دو روز.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۰ ح ۲٫)
ج – چرب کردن با روغن بنفشه
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
با روغن بنفشه، بدن خود را چرب کنید؛ چرا که آن در تابستان، سرد و در زمستان، گرم است.( عیون أخبار الرضا (علیه السلام): ج ۲ ص ۳۴ ج ۷۴٫)
امام صادق (علیه السلام):
بنفشه، مهتر همه روغن های شماست.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۱ ح ۱٫)
امام صادق (علیه السلام):
حکایت بنفشه در میان روغن ها، حکایت ما( در طب الائمه (علیهم السلام)، به جای حکایت ما عبارت مانند حکایت مومن آمده است.) در میان مردم است.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۱ ح ۴، طب الائمه (علیهم السلام): ص ۹۳٫)
امام صادق (علیه السلام):
برتری بنفشه بر دیگری روغن ها به سان برتری اسلام بر دیگر ادیان است. بنفشه، خوب روغنی است! درد را از سر و چشمان می برد. خود را بدان، چرب کنید.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۱ ح ۵٫)
الکافی:
– به نقل از محمد بن فیض -: نزد امام صادق (علیه السلام) از روغن ها سخن به میان آوردند و از آن جمله، از بنفشه و برتری آن گفتند.
فرمود: بنفشه، خوب روغنی است! خود را با آن چرب کنید که برتری آن بر روغن ها، به سان برتری ما بر مردمان است.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۳ ح ۱٫)
امام رضا (علیه السلام):
اگر می خواهی که در بدنت جوش و جز آن رخ ننماید، هنگام در آمدن به حمام، چرب کردن بدن خود را به روغن بنفشه، آغاز کن.( طب الامام رضا (علیه السلام): ص ۳۱٫)
الکافی:
– به نقل از علی بن اسباط در حدیثی که سند آن را به معصوم رساند -: مالیدن روغن بنفشه به ابروها، سردرد را از میان می برد. (الکافی: ج ۶ ص ۵۲۲ ح ۹٫)
د – مالیدن روغن زیتون به بدن
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
زیتون بخورید و خود را با روغن زیتون چرب کنید؛ چرا که آن، از درختی خجسته است. الکافی: ج ۶ ص ۳۳۱ ح ۱٫
امام علی (علیه السلام):
به روغن زیتون، خود را چرب کنید و از آن، خورش سازید؛ چرا که آن، روغن نیکان و خورش برگزیدگان است.( الکافی: ج ۶ ص ۳۳۱ ح ۴٫)
ه – استفاده از روغن بان
امام صادق (علیه السلام):
خوب روغنی است روغن بان( بان: درختی است نازک و خوش نما که از تخم آن، روغن می گیرند و بسیار نافع و خوش بوست (ر. ک: لغت نامه دهخدا: ج ۳ ص ۳۷۱۶). )( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۳ ح ۳٫)
امام صادق (علیه السلام):
بان، روغن مردانه است. چه خوب روغنی است بان؛ اما من از خلوق، خوشم می آید.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۳ ح ۱٫)
و – استفاده از روغن زنبق
الکافی:
– به نقل از سیاری در حدیثی که سند آن را به پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) رساند -: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است: برای بدن، هیچ چیز از روغن زنبق (رازقی) بهتر نیست.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۳ ح ۱٫)
ز – استفاده از خیری
امام صادق (علیه السلام):
– از روغن بنفشه نام برد و آن را ستود و سپس فرمود -: خیری،( خیری، که آن را خیری زرد نیز می نامند، همان است که مصریان از آن با نام المنثوریاد می کنند. دارای نوعی بری است که خزامی و همچنین بابونه نامیده می شود (شرح أسماء العقار ابو عمران قرطبی ص ۴۱، شماره ۳۹۴). البته ناگفته نماند، واژه یاب، خیری البر را به کشه، اردانه و اروانه ترجمه کرده است. )نرم و لطیف است.( الکافی: ج ۶ ص ۵۲۲ ح ۱٫)
استفاده از خطمی
امام صادق (علیه السلام):
شستن سر با خطمی، مایه شادابی است.( الکافی: ج ۶ ص ۵۰۴ ح ۱٫)
امام صادق (علیه السلام):
شادابی، در ده چیز است:… و شستن سر با خطمی در حمام و غیر آن.( المحاسن: ج ۱ ص ۷۸ ح ۴۰٫)
امام علی (علیه السلام):
شستن سر با خطمی، چرک را می برد و آلودگی ها را از میان بر می دارد.( الکافی: ج ۶ ص ۵۰۴ ح ۳٫)
خضاب کردن
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بر شما باد مهتر همه خضاب ها، حنا، که پوست را پاکیزه می کند و بر توان همبستری می افزاید.( کنز العمال: ج ۶ ص ۶۶۸ ح ۱۷۳۱۶٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
هر کس حنا بر بدن خود بمالد و با آن خضاب کند، خداوند، او را تا هنگامی که بخواهد دیگر بار خضاب کند، از سه چیز در امان می دارد: جذام، پیسی و خوره.( کتاب من لایحضره الفقیه: ج ۱ ص ۱۲۱ ح ۲۶۹٫)
امام صادق (علیه السلام):
حنا کردن، در پی نوره کشیدن، مایه ایمنی از جذام و پیسی است.( کتاب من لا یحضره الفقیه: ج ۱ ص ۱۲۱ ح ۲۷۰٫)
آغاز کردن غذا با نمک
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
– خطاب به امام علی (علیه السلام) -: بر تو باد نمک؛ چرا که در آن، شفای هفتاد درد است که کمترین آنها جذام، پیسی و دیوانگی است.( عیون أخبار الرضا (علیه السلام): ج ۲ ص ۴۲ ح ۱۴۲٫)
امام صادق (علیه السلام):
بر شما باد آن دو سفید: نان و نمک… که ایمنی از جذام و پیسی و دیوانگی، در نمک است.( الاصول السته عشر: ص ۱۲٫)
نوشیدن سویق با روغن زیتون
امام صادق (علیه السلام):
نوشیدن سویقی که با روغن زیتون فراهم آمده باشد، گوشت را می رویاند، استخوان را استحکام می بخشد، پوست را نازک می کند و بر توان جنسی می افزاید. (الکافی: ج ۶ ص ۳۰۶ ح ۷٫۹
خربزه
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
بر شما باد خوردن خربزه؛ چرا که در آن ده، ویژگی است: غذاست؛ آب است؛ شستشو دهنده است،( در متن روایت، اشنان آمده و آن نام گیاهی است که به عنوان ماده کمکی در شست و شو از آن استفاده می شده است این واژه، اساساً پارسی است که به زبان عربی در آمده و شکل و تلفظ پیشین خود را نیز حفظ کرده است.)خوش بو کننده است؛ مثانه را می شوید؛ شکم را می شوید؛ آب کمر را فراوان می سازد؛ نیروی همبستری را می افزاید؛ سردی را از میان بر می دارد؛ و پوست را تمیز می کند.( طب النبی (صلی الله علیه و آله و سلم): ص ۸٫)
سنجد
امام صادق (علیه السلام):
سنجد، گوشتش گوشت می رویاند، هسته اش استخوان را رشد می دهد، پوستش پوست را می پرورد… رگ جذام را به کلی از میان می برد.( الکافی: ج ۶ ص ۳۶۱ ح ۱٫)
نانخواه(سیاهدانه) و گردو
امام صادق (علیه السلام):
چهار چیز، چشم را جلا می دهد، سودمند است و هیچ زیانی ندارد. درباره آنها از امام (علیه السلام) پرسیدند. فرمود: آویشن و نمک، وقتی با هم باشند، و نانخواه( تخمی است خوش بوی و شبیه به زنیان که بر روی خمیر نان می پاشند. سیاه تخمه، حبه السوداء، شونیز، نانخه، نانوخیه، نانخاه و سیاه دانه (نام های دیگر آن است) (لغت نامه دهخدا: ج ۱۳ ص ۱۹۶۵۸).) و گردو، وقتی با هم باشند.
به آن حضرت گفتند: این چهار چیز وقتی با هم باشند، به چه کار می آیند؟
فرمود: نانخواه و گردو، بواسیر را می سوزانند، باد را دور می کنند و رنگ پوست را زیبا می سازند….( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۴۱۶ ح ۱۴۱۰٫)
پیاز
امام صادق (علیه السلام):
پیاز، دهان را خوش بو می کند، پشت را قوی می سازد و پوست را نرمی می دهد. (الکافی: ج ۶ ص ۳۷۴ ح ۴٫)
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
هر گاه وارد آبادی و با زده ای شدید و از وبای آن ترسیدید، از پیاز آن جا بخورید؛ زیرا که آن، چشم را جلا می دهد، مو را پاکیزه می گرداند، آب کمر را زیاد می کند، گام ها را سرعت می بخشد، تیرگی چهره را می برد و خستگی را نیز می زداید.( بحارالانوار: ج ۶۶ ص ۲۵۲ ح ۲۱٫)(
گیاه سنا
امام صادق (علیه السلام):
اگر مردم می دانستند گیاه سنا چه خواصی دارد، ارزش هر مثقال آن را به اندازه دو مثقال طلا می رساندند. هان! بدانید که این گیاه، مایه ایمنی یافتن از بهک، پیسی، جذام، دیوانگی، فلج و لقوه است. باید آن را با کشمش سرخ و بدون هسته، همراه با مقداری برابر از هلیله کابلی، زرد و سیاه، و به صورت ناشتا، به اندازه سه درهم، مصرف کرد و هنگامی که به بستر خواب می روی نیز، همین اندازه مصرف کن، که این، مهتر همه داروهاست.( مکارم الاخلاق: ج ۱ ص ۴۰۹ ح ۱۳۸۷٫)