وَأَن لَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاءً غَدَقًا
و اینکه اگر آنها [= جنّ و انس] در راه (ایمان) استقامت ورزند، با آب فراوان سیرابشان می‌کنیم
لِّنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا
هدف این است که ما آنها را با این نعمت فراوان بیازماییم؛ و هر کس از یاد پروردگارش روی گرداند، او را به عذاب شدید و فزاینده‌ای گرفتار می‌سازد
وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا
و اینکه مساجد از آن خداست، پس هیچ کس را با خدا نخوانید
وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا
و اینکه هنگامی که بنده خدا [= محمّد (ص)] به عبادت برمی‌خاست و او را می‌خواند، گروهی پیرامون او بشدّت ازدحام می‌کردند
قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا
گو: «من تنها پروردگارم را می‌خوانم و هیچ کس را شریک او قرار نمی‌دهم
قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا
بگو: «من مالک زیان و هدایتی برای شما نیستم
قُلْ إِنِّي لَن يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا
گو: «(اگر من نیز بر خلاف فرمانش رفتار کنم) هیچ کس مرا در برابر او حمایت نمی‌کند و پناهگاهی جز او نمی‌یابم
إِلَّا بَلَاغًا مِّنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ ۚ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا
تنها وظیفه من ابلاغ از سوی خدا و رساندن رسالات اوست؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش کند، آتش دوزخ از آن اوست و جاودانه در آن می‌مانند
حَتَّىٰ إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا
(این کار شکنی کفّار همچنان ادامه می‌یابد) تا آنچه را به آنها وعده داده شده ببینند؛ آنگاه می‌دانند چه کسی یاورش ضعیفتر و جمعیّتش کمتر است.
﴿جن/16-24﴾
تفسیر وتدبر درآیات:
وَأَن لَوِ استَقاموا عَلَى الطَّريقَةِ لَأَسقَيناهُم ماءً
غَدَقًا﴿۱۶/جن﴾
و اینکه اگر آنها [= جنّ و انس] در راه (ایمان) استقامت
ورزند، با آب فراوان سیرابشان می‌کنیم.
نتیجه
گرفتن قطعی در صورت عمل به سنت الهی
سنّت الهی یعنی قانون؛ قانون چه جوری عمل میکند؟ قانون
یک موضوع دارد، یک حکم دارد؛ یک موضوع دارد، یک نتیجه دارد. شما خودتان را با آن موضوع منطبق کنید، نتیجه قطعاً مترتّب خواهد شد.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ
﴿٧/محمد﴾
«تَنصُرُوا اللَه» موضوع است؛ یاری کنید خدا را، حکم و نتیجه «یَنصُرکُم» است. اگر شما خودتان را با این تطبیق کردید، حتماً آن نتیجه مترتّب خواهد شد؛ بروبرگرد ندارد. وعده‌ی الهی است دیگر؛ قرآن، فرمایش صریح حضرت رب (جلّ جلاله) به ما است؛ در این که العیاذ بالله یک ذرّه مبالغه و خلاف و امثال اینها که وجود ندارد؛ منتها شرط این است که شما خودتان را منطبق کنید با آن موضوع؛ اگر منطبق کردید، آن نتیجه حاصل میشود.
برای نظام،امام وجمهوری اسلامی انصار الله باشیم:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ ۖ فَآمَنَت طَّائِفَةٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَت طَّائِفَةٌ ۖ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَىٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ ﴿ صف/١٤﴾
وَ اَن لَوِ استَقاموا عَلَی الطَّریقَةِ لَاَسقَیناهُم ماءً غَدَقًا
فرمود: اگر بِایستید، خدا شما را سیراب میکند، شما را بی‌نیاز میکند. ایستادگی کردیم، ایستادیم، خدا بی‌نیاز کرد. عکسش هم همین جور است. سنّت‌های خدای متعال انواع و اقسامی دارد دیگر؛ آنجا میگوید:
وَإِذ تَأَذَّنَ رَبُّكُم لَئِن شَكَرتُم لَأَزيدَنَّكُم ۖ وَلَئِن كَفَرتُم إِنَّ عَذابي لَشَديدٌ
این هم سنّت است ــ «کَفَرتُم» یعنی
کفران نعمت ــ اگر کفران نعمت هم کردید، از نعمت استفاده نکردید، بد استفاده
کردید، سوء استفاده کردید، اگر این کارها شد، اِنَّ عَذابی لَشَدِید؛ آن هم یک
سنّت الهی است. اگر خودمان را بر طبق آن موضوع قرار دادیم، آن نتیجه بر آن مترتّب
خواهد شد، یعنی هر دو موردش سنّت الهی است؛ آن طرف قضیّه هم همین جور است.
وَإِذ تَأَذَّنَ رَبُّكُم لَئِن شَكَرتُم لَأَزيدَنَّكُم
ۖ وَلَئِن كَفَرتُم إِنَّ عَذابي لَشَديدٌ (ابراهیم /7)
ترجمه
و (همچنین به خاطر بیاورید) هنگامی را که پروردگارتان
اعلام داشت: «اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر ناسپاسی
کنید، مجازاتم شدید است.
مَّا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِن شَكَرْتُمْ وَآمَنتُمْ ۚ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا
﴿١٤٧/نساء﴾
خدا چه نیازی به مجازات شما دارد اگر شکرگزاری کنید و ایمان آورید؟ خدا شکرگزار و آگاه است. (اعمال و نیّات شما را می‌داند، و به اعمال نیک، پاداش نیک می دهد.)
ایجاد موفقیت و پیشرفت پس از مجاهدت
در راه خدا.
هرگاه این مجاهدت باشد، هدایت الهی هم هست؛ یعنی وقتی
این مجاهدت شد، این از خودگذشتگی به وجود آمد، خدای متعال وانمیگذارد.
وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ ﴿/عنکبوت٦٩﴾
وقتی مجاهدت بندگانش ظاهر بشود، خدای متعال هم هدایت خودش را به آنها خواهد داد؛ علاوه‌ی بر هدایت الهی، موفّقیّت و پیشرفت هم خواهد بود که فرمود: وَاَن لَوِ استَقاموا عَلَی الطَّریقَةِ لَاَسقَینٰهُم ماٰءً غَدَقًا. «ماء غدق» یعنی سیراب کردن از آب فروان و آب زلال که مفسّرین میگویند کنایه از حلّ همه‌ی مشکلات زندگی است. اگر در این راه پافشاری کنید، استقامت کنید -استقامت یعنی منحرف نشدن- درست حرکت کنید، در همین طریق مستقیم حرکت بکنید، مسلّماً مشکلات زندگی هم حل خواهد شد، گرفتاری‌ها برطرف خواهد شد، ضعفها برطرف خواهد شد؛ ما باید به این نکته همیشه توجّه داشته باشیم. اهمّیّت راهی که ملّت ایران تا امروز طی کرده بسیار بالا است؛ ما بایستی به این اهمّیّت واقف باشیم .
قرآن کریم می فرماید:
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
﴿/احقاف١٤-13﴾
در
آیه‌ی دیگر میفرماید:
إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا
تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافوا وَلا تَحزَنوا وَأَبشِروا
بِالجَنَّةِ الَّتي كُنتُم توعَدونَ
( فصلت / ۳۰)
به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه
است!» سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند که: «نترسید و غمگین
مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتی که به شما وعده داده شده است
عَنْ یُونُسَ‌بْنِ‌یَعْقُوبَ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً. قَالَ: یَعْنِی لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَی وَلَایَهًِْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ الْأَوْصِیَاءِ مِنْ وُلْدِهِ (علیه السلام) وَ قَبِلُوا طَاعَتَهُمْ فِی أَمْرِهِمْ وَ نَهْیِهِمْ لَأَسْقَیْنَاهُمْ مَاءً غَدَقاً یَقُولُ لَأَشْرَبْنَا قُلُوبَهُمُ الْإِیمَانَ وَ الطَّرِیقَهًُْ هِیَ الْإِیمَانُ
بِوَلَایَهًِْ عَلِیٍّ (علیه السلام)وَ الْأَوْصِیَاءِ
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۲
الکافی، ج۱، ص۲۲۰)
– عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام)
عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا قَالَ: هُوَ وَ اللَّهِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً قُلْتُ: مَتَی تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَهًُْ {بِ} أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ نَحْنُ أَوْلِیاؤُکُمْ فِی الْحَیاهًِْ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهًِْ فَقَالَ عِنْدَ
الْمَوْتِ وَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۲
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۶/ بحارالأنوار، ج۲، ص۱۵۱)
عَنْ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) یَقُولُ هَذِهِ الْآیَهًُْ: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً یَعْنِی مَنْ جَرَی فِیهِ شَیْءٌ مِنْ شِرْکِ الشَّیْطَانِ عَلَی الطَّرِیقَهًِْ یَعْنِی عَلَی الْوَلَایَهًِْ فِی الْأَصْلِ عِنْدَ الْأَظِلَّهًِْ حِینَ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ بَنِی‌آدَمَ (علیه السلام)لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً یَعْنِی لَکِنَّا وَضَعْنَا أَظِلَّتَهُمْ فِی الْمَاءِ الْفُرَاتِ الْعَذْبِ
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۲
بحارالأنوار، ج۵، ص۲۳۴/ فرات الکوفی، ص۵۰۹/ القمی، ج۲، ص۳۹۱)
عَنْ سَمَاعَهًَْ قَال سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً یَعْنِی اسْتَقَامُوا عَلَی الْوَلَایَهًِْ فِی الْأَصْلِ عِنْدَ الْأَظِلَّهًِْ حِینَ أَخَذَ اللَّهُ الْمِیثَاقَ عَلَی ذُرِّیَّهًِْ آدَمَ (علیه السلام) لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً یَعْنِی لَأَسْقَیْنَاهُمْ مِنَ الْمَاءِ الْفُرَاتِ الْعَذْبِ..
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۴
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ و البرهان، ص۷۰۳)
– دَخَلَتْ حَبَابَهًُْ الْوَالِبِیَّهًُْ عَلَی أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقَالَتْ أَخْبِرْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام)
أَیَّ شَیْءٍ کُنْتُمْ فِی الْأَظِلَّهًِْ فَقَالَ (علیه السلام) کُنَّا نُوراً بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ قَبْلَ خَلْقِ خَلْقِهِ فَلَمَّا خَلَقَ الْخَلْقَ سَبَّحْنَا فَسَبَّحُوا وَ هَلَّلْنَا فَهَلَّلُوا وَ کَبَّرْنَا فَکَبَّرُوا وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً الطَّرِیقَهًُْ حُبُّ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ الْمَاءُ الْغَدَقُ الْمَاءُ الْفُرَاتُ وَ هُوَ وَلَایَهًُْ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام)
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۴
بحارالأنوار، ج۲۵، ص۲۴)
الصّادق (علیه السلام)
– عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً
غَدَقاً یَعْنِی لَأَمْدَدْنَاهُمْ عِلْماً کَیْ یَتَعَلَّمُونَهُ مِنَ الْأَئِمَّهًِْ
(علیهم السلام)
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۴
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۰۳) البرهان
– عَنْ بُرَیْدٍ‌الْعِجْلِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ قَالَ: یَعْنِی عَلَی الْوَلَایَهًِْ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً. قَالَ: لَأَذَقْنَاهُمْ عِلْماً کَثِیراً یَتَعَلَّمُونَهُ مِنَ الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) قُلْتُ قَوْلُهُ: لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ قَالَ إِنَّمَا هَؤُلَاءِ یَفْتِنُهُمْ فِیهِ یَعْنِی الْمُنَافِقِینَ.
لِّنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا .
﴿١٧/جن﴾
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۴
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۰۳
– عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ قَالَ: قَالَ اللَّهُ لَجَعَلْنَا أَظِلَّتَهُمْ فِی الْمَاءِ الْعَذْبِ لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ وَ فِتْنَتُهُمْ فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ مَا فَتَنُوا فِیهِ وَ کَفَرُوا(المنافقین) إِلَّا بِمَا نُزِّلَ فِی وَلَایَتِهِ.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۴
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۰۴)
وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً الطَّرِیقَهًُْ الْوَلَایَهًُْ لِعَلِیٍّ (علیه السلام)
لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ قَتْلَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) وَ مَنْ یُعْرِضْ عَنْ ذِکْرِ رَبِّهِ یَسْلُکْهُ عَذاباً صَعَداً وَ أَنَّ الْمَساجِدَ للهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللهِ أَحَداً
إِنَّ الْإِمَامَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام)
فَلَا تَتَّخِذُوا مِنْ غَیْرِهِمْ إِمَاماً وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُاللهِ یَدْعُوهُ یَعْنِی مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) یَدْعُوهُمْ إِلَی الْوَلَایَهًِْ کادُوا قُرَیْشٌ یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً یَتَعَاوَوْنَ عَلَیْهِ قَالَ:
قُلْ إِنَّما أَدْعُوا رَبِّی قُلْ إِنَّمَا أَمَرَ رَبِّی فَ لا أَمْلِکُ لَکُمْ ضَرًّا وَ لا رَشَداً إِنْ تَوَلَّیْتُمْ عَنْ وَلَایَتِهِ قُلْ إِنِّی لَنْ یُجِیرَنِی مِنَ اللهِ أَحَدٌ إِنْ کَتَمْتُ مَا أُمِرْتُ بِهِ وَ لَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً یَعْنِی مَأْوًی إِلَّا بَلاغاً مِنَ اللهِ أُبَلِّغُکُمْ مَا أَمَرَنِیَ اللَّهُ بِهِ مِنْ وَلَایَهًِْ عَلِیِّ بْنِ
أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام)
وَ مَنْ یَعْصِ اللهَ وَ رَسُولَهُ فِی وَلَایَهًِْ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَإِنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها أَبَداً
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۱۰۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۸۹/ القمی، ج۲، ص۳۸۹؛ «بتفاوت الفظی»/ فرات الکوفی، ص۵۱۱)
إِلَّا بَلَاغًا مِّنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ :
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ۖ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ.
﴿٦٧/مائده﴾