اصول و کلیات معاشرت اسلامی
از نظر اسلام، معاشرت دارای اصول و ضوابطی است و فرد مسلمان باید در معاشرتهای خود، کلیاتی را مراعات نماید؛ ما در ذیل به بیان چند اصل از اصول معاشرت خواهیم پرداخت.
حب و بغضها برای رضای خدا باشد
عالی ترین مرتبه ایمان، چنانچه امام صادق (ع) می فرماید، در این جمله نهفته است: هر کس برای خدا دوست بدارد و برای خدا دشمن بدارد و برای خدا عطا نماید از کسانی است که ایمانش کامل گشته است (1).
و امام باقر (ع) می فرماید: دوست داشتن مؤمنی، مؤمن دیگر را، برای خدا، از بالاترین درجات ایمان است (2).
اگر چه در قسمت بعد اشاره خواهد شد که یکی دیگر از اصول معاشرت اسلامی انتخاب صحیح معاشر است، ولی این ملاک که حب و بغضها برای رضای خدا باشد عالی ترین ملاک انتخاب معاشر و همدم است، اگر چنین باشد و این شرط مراعات گردد آنوقت انسان آنچه را دوست می دارد که محبوب خدا است یعنی، مؤمن را، عادل را، متقی را، و ایمان و پاکیزگی را و…از چیزی بیزار است که مورد دشمنی خدا است؛ یعنی عاصی و گنهکار را، ظالم و ظلم را، متکبر و تکبر را …و این یعنی سلامت معاشرت
امام باقر (ع) تمام دین را همین معنا و اصل معرفی می نمایند: ای اباذر، آیا دین بجز حب و بغض چیز دیگر هم هست (3).
برائت یا وحدت ضرورت تبری و تولی: در فرایند شکلگیری یک رفتار اختیاری چند مرحله وجود دارد: 1. دانش به مطلوبیت رفتار؛ ب. حب و بغض که انگیزه رسیدن به مطلوب یا دور شدن از مبغوض را ایجاد میکند؛ د. اراده ایجاد رفتار. دانستن، برای انجام یک رفتار کافی نیست. بلکه باید انگیزه و حب […]
تولد پربرکت حضرت خاتم الانبیاءصلی الله علیه وآله که بنا به اعتقاد علمای امامیه در 17 ربیع الاول سال 570 میلادی و مطابق با سال عام الفیل به وقوع پیوست، آغاز تولدی نوین و روز اعطای مدال سعادت و رستگاری از سوی حضرت حق برای جامعه بشریت می باشد . در آن روز نوزادی به این عالم خاکی قدم نهاد که بعد از چهل سال از سوی خداوند بعنوان آموزگار وحی و مربی برترین فرهنگ زیستن به اهل جهان معرفی گردید . مقارن این ولادت پر برکت در صحنه گیتی آثار شگفت انگیز و اسرارآمیزی رخ داد که هشداری برای حاکمان و زور مداران تاریخ به حساب آمد .
فرو ریختن 14 کنگره در ایوان کسری، خاموش شدن آتشکده فارس، جریان آب در وادی سماوه بعد از سالهای طولانی خشکی، سرنگون شدن بتها در مکه و سایر نقاط عالم، خشک شدن دریاچه ساوه، پرتوافشانی نوری از وجود آن گرامی در آفاق آسمانها و خوابهای وحشتناک انوشیروان و موبدان، از جمله علائم خارق العاده و از نشانه های هشدار دهنده ای بود که مقارن تولد پیامبر خاتم صلی الله علیه وآله در جهان حادث شد که در منابع معتبر تاریخی و جوامع مورد اعتماد حدیثی از آنها یاد شده است .
تولد پربرکت حضرت خاتم الانبیاءصلی الله علیه وآله که بنا به اعتقاد علمای امامیه در 17 ربیع الاول سال 570 میلادی و مطابق با سال عام الفیل به وقوع پیوست، آغاز تولدی نوین و روز اعطای مدال سعادت و رستگاری از سوی حضرت حق برای جامعه بشریت می باشد . در آن روز نوزادی به این عالم خاکی قدم نهاد که بعد از چهل سال از سوی خداوند بعنوان آموزگار وحی و مربی برترین فرهنگ زیستن به اهل جهان معرفی گردید . مقارن این ولادت پر برکت در صحنه گیتی آثار شگفت انگیز و اسرارآمیزی رخ داد که هشداری برای حاکمان و زور مداران تاریخ به حساب آمد .
فرو ریختن 14 کنگره در ایوان کسری، خاموش شدن آتشکده فارس، جریان آب در وادی سماوه بعد از سالهای طولانی خشکی، سرنگون شدن بتها در مکه و سایر نقاط عالم، خشک شدن دریاچه ساوه، پرتوافشانی نوری از وجود آن گرامی در آفاق آسمانها و خوابهای وحشتناک انوشیروان و موبدان، از جمله علائم خارق العاده و از نشانه های هشدار دهنده ای بود که مقارن تولد پیامبر خاتم صلی الله علیه وآله در جهان حادث شد که در منابع معتبر تاریخی و جوامع مورد اعتماد حدیثی از آنها یاد شده است .
در مورد زندگی، سیره و سخن و خلق و خوی آن وجود گرامی آثار و مجموعه های ارزشمندی از سوی دانشمندان و محققین پدید آمده است که هر کدام به نوبه خود قابل تحسین و تقدیر است . السیرة النبویه: ابن هشام، السیرة النبویه: ابن کثیر، حیاة النبی و سیرته، سیرة المصطفی: عبدالزهرا عثمان محمد، سیرة المصطفی: هاشم معروف الحسنی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، نهایة المسئول فی روایة الرسول، سیری در سیره نبوی، فروغ ابدیت، شرف النبی و حیاة القلوب، ج 2، برخی از این مجموعه های نبوی می باشند که هر کدام با سلیقه خاص مؤلف و از زوایای مختلفی به بررسی ابعاد زندگی و سیره آن حضرت پرداخته اند .
در این نوشتار سعی شده در حد وسع، خلق و خوی حضرتش در پرتو آیات وحیانی قرآن بررسی شود، تا به این وسیله جان و دل خود را با آیات نور روشنایی بخشیده و از صفات ستوده محمدی صلی الله علیه وآله بهره ور شویم، چرا که بر این باوریم: زیباترین و کاملترین سیمای آن گرامی را باید در آیینه کلام وحیانی پروردگار به نظاره نشست و خصلتهای زیبای نبوت را از سرچشمه نور جستجو کرد و اگر قرار است انسان برای بهتر زیستن و به سوی سعادت ابدی رفتن به دنبال الگو و سرمشق باشد، آنرا در کاملترین و مطمئن ترین منابع می توان یافت که صفحات درخشان و زرین آن در بلندای تاریخ و در تاریکترین لحظات آن، شاهراه انسانیت را روشن نموده است . خداوند متعال فرمود: «لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة » ; (2)
«مطمئنا برای شما در [رفتار و گفتار] رسول خداصلی الله علیه وآله سرمشق نیکو [و کاملی] می باشد .»
تولد پربرکت حضرت خاتم الانبیاءصلی الله علیه وآله که بنا به اعتقاد علمای امامیه در 17 ربیع الاول سال 570 میلادی و مطابق با سال عام الفیل به وقوع پیوست، آغاز تولدی نوین و روز اعطای مدال سعادت و رستگاری از سوی حضرت حق برای جامعه بشریت می باشد . در آن روز نوزادی به […]
سؤال كرده اند يا رسول الله! برتري و شرافت درجه فضل و كمال در حسن و جمال ، براي شما هست يا حضرت يوسف(عليه السلام)؟ حضرت (صلي الله عليه وآله و سلم) فرمود: (( هو اصبح مني و انا اصلح منه))؛ به نام يوسف قرعه حسن و جمال آمده و علم ، فضل ، كمال […]
عشق به محمد (صلی الله علیه واله وسلم)
در گوشه انزواي آن درّه غم گرفته، روزهاي در كنار محمد بودن را مرور ميكند.
زني كه روزي در اوج ثروت و فخر و شكوه بود و كنيزكان بيشماري صف در صف به دورش ميچرخيدند.
خديجه، آري خديجه! دختر خويلد؛ زني از ثروتمندان قريش و بازرگانان ايشان، كه مرداني را اجير ميكرد و آنها را با مال خويش به تجارت ميفرستاد.(1)
اين روزها در شعب، همهچيز در كنار هم بيداد ميكند؛ قحطي و سوزش عطش، اشكهاي كودكان بيتاب، پيرمردان بيرمق و چشمان بيمار ابوطالب.
به افق خيره ميماند. سكوت ميكند؛ سكوتي كه حتي از گوهر صبر هم گرانبهاتراست؛ از جنس خالص عشق است. او حالا ثروتمندترين زن روي زمين است؛ چرا كه گوهري چون محمد دارد. همه مال و مكنتش، شكوه و شهرتش، در برابر وسعت عشق محمد، آنقدر حقير است كه براي از دست دادنشان حتي خم به ابرو نميآورد.
اين پيامبر خدا آنقدر فراتر از دوست داشتن است كه عشق همسري را راحت ميشود پيش پايش خرج كرد؛ مردي در نهايت فقر و در ملكوت عرش.
در سال دهم بعثت دو حادثه دردناك و جانسوز بر پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله وارد گشت، چنان كه در تاریخ آمده است: «وَردَ عَلَی رَسولِ الله أمْران شدیدانِ عَظیمانِ وَ جَزَعَ جَزَعاً شدیداً؛ دو امر بزرگ و سخت بر پیامبر وارد شد به گونهای كه فریاد و ناله شدید حضرت بلند شد.» آن دو امر یكی رحلت جانسوز ابوطالب بود که در 26 رجب سال دهم بعثت و یا هفتم رمضان، همان سال واقع شد، و دیگری وفات یار فداكار آن حضرت، خدیجه كبری بود كه در دهم رمضان همان سال اتفاق افتاد.
آنچه در پیش رو دارید نگاهی است گذرا، به مقامات خدیجه كبری، بانوی فداكار و صبور اسلام، در پیشگاه الهی و نزد پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله.[1]
«عائشه میگوید: رسول خدا از خانه بیرون نمیرفت، مگر این كه خدیجه را به نیكی یاد میكرد و برای او استغفار مینمود. روزی از او یاد كرد، من حسد بردم و گفتم: خداوند جایگزین آن پیرزن به تو عطا کرده است!! پیامبر شدیداً خشمگین شد.»
و ادامه میدهد كه: رسول خدا فرمود: « خدیجه و كجاست مثل خدیجه؟ او مرا تصدیق كرد آنگاه كه مردم مرا تكذیب نمودند و با مال خود مرا بر دین خدا كمك و یاری كرد.»
ویژگیهای امام زمان علیه السلام
«هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»(1).
او كسى است كه رسول خود را با هدايت و دين حق فرستاد تا او را بر همهٔ اديان غالب سازد، هر چند مشركان كراهت داشته باشند.
«اللّهم كن لوليّك الحجّة ابن الحسن صلواتك عليه وعلى آبائه في هذه الساعة وفي كلّ ساعةٍ وليّاً وحافظاً وقائداً وناصراً ودليلاً وعيناً حتىتسكنه أرضك طوعاً وتمتّعه فيها طويلاً» «وامنن علينا برضاه وهب لنا رأفته ودعائه ورحمته وخيره ورؤيته واجعل صلواتنا به مقبولة وذنوبنا به مغفورة وهمومنا به مكفيّة وحوائجنا به مقضيّة ودعائنا به مستجاباً وصلّ عليه وعلى آبائه الطيبين الطاهرين»(2).
ولى عصر (عجّل اللَّه فرجه الشريف) در حديث لوح:
جابر بن عبداللَّه انصارى براى تبريك و تهنيت ولادت سيّد الشهدا عليه السلام خدمت حضرت فاطمه زهرا عليهما السلام شرفياب شد و در دست ايشان لوح سبز رنگى ديد كه در آن نوشتههايى شبيه بهرنگ آفتاب بود. جابر به حضرت صدّيقه كبرى عليهما السلام عرض كرد: «اين لوح چيست»؟ حضرت در پاسخ فرمودند: «اين لوحى است كه خداوند متعال آن را به رسول اللَّه صلى الله عليه وآله وسلم هديه داده است و در آن اسم پدرم، همسرم، دو فرزندم و اسم امامانى كه از نسل فرزندم مىباشند نوشته شده است و پدرم صلى الله عليه وآله وسلم آن را براى خوشحالى (مژدگانى) به من هديه داده است».
در اين روايت نامهاى مبارك ائمّهٔ اطهار عليهم السلام و ويژگىهاى آنان ذكر شده است. به مناسبتِ سخن، ويژگىهايى را كه در اين حديث براى امام زمان (عجّلاللَّه فرجه الشريف) ذكر شده است را بيان مى نماييم.
حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشرف در نامهای به چهارمین نایب خاص خود سخنی درباره مدعیان ارتباط با ایشان و مشاهده ایشان فرمودهاند. مشرق- در کتاب احتجاج مرحوم طبرسی چنین آمده است: زمانى كه زمان رحلت أبوالحسن علی بن محمد سمری (آخرین نایب خاص امام عصر(عج)) نزدیک شد از او پرسیدند: [نیابت را] به […]
وقت ظهور عاقبت عالم ما صلح و صفا خواهد شد قلب معشوق پر از مهر و وفا خواهد شد شام هجران و غم دل سپری خواهد گشت یار بی پرده نمایان ز خفا خواهد شد قدم از پرده غیبت به برون خواهد زد خضر ما ساقی صهبای بقا خواهد شد عالم پیر جوان گردد و […]
با اینکه مساله ظهور حضرت مهدی علیه السلام در میان دانشمندان اهل سنت مورد قبول است و اکثر آنها روایات و احادیث مشهور و معروف را قبول کرده اند و همچنین عده زیادی از بزرگان آنها ، اعتراف کرده اند که احادیث مزبور از احادیث مشهور و متواتر است ، برخی از متعصبان ایشان ، […]