هلیم (هلیم یا همان هریسه که به غلط با املای حلیم نوشته می شود، غذایی است که از پختن گندم و گوشت و کوبیدن آنها به دست می آید (ر. ک: فرهنگ معین).
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
جبرئیل، نزد من آمد و مرا به خوردن هلیم(2505)، فرمان داد تا پشتم قوی شود و با آن، توان بندگی پروردگار خویش بیابم.( المحاسن: ج 2 ص 169 ح 1470.)
امام علی (علیه السلام):
بر شما باد هلیم؛ چرا که تا چهل روز، نشاط عبادت می دهد. آن خود، جزئی از سفره آسمانی ای است که بر پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرود فرستاده شد.( الکافی: ج 6 ص 319 ح 1.)
2045 – امام صادق (علیه السلام):
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، از درد پشت، به درگاه پروردگار خویش (عزوجل) نالید. خداوند، او را به خوردن گندم همراه با گوشت (یعنی همان هلیم) فرمان داد.( الکافی: ج 6 ص 320 ح 3.)
امام صادق (علیه السلام):
یکی از پیامبران، از ضعف و کمی توان آمیزش، به دراه خداوند (عزوجل) اظهار ناراحتی کرد. خداوند، او را به خوردن هلیم، فرمان داد.( الکافی: ج 6 ص 319 ح 2.)
الکافی:
– به نقل از ایوب بن نوح -: یکی از کسانی که با امام کاظم (علیه السلام) هلیم گاورس(علامه مجلسی می گوید: در بحر الجواهر آمده است: جاورس، معرب گاورس است. این گیاه در همه احوال، از دخن، بهتر است، هر چند از آن، قابض تر است. سرد است در نخست در خشک در دوم، قابض و خشک کننده است. درد را تسکین می دهد. چون در آب پخته شود و در حالتی که همچنان گرم است بر موضع نهاده شود، نفخ ها را می گشاید و خون تازه تولید می کند اگر با شیر پخته شود، زیانش کمتر است. ارزش غذایی کمی دارد و دیرهضم است.
ابن بیطار گفته است: نزد طبیبان، گاورس، یکی از دو گونه دخن است؛ نوعی با دانه های ریزتر، سفت تر و خاکی رنگ که نزد همه راویان همان دخن است، هر چند از میان آنها تنها ابو حنیفه دینوری گفته است: دخن، دو گونه است: یکی دارای رنگ روشن و دانه های ریزتر، و دیگری نوعی صاف پهلو و سنگین تر که به هنگام جابه جایی صدای کمتری ایجاد می کند. همو گفته است: گاورس، پارسی، و دخن، معادل عربی آن است.
بن ماجه گفته است: چون با شیر، پخته و از آن، آردی تهیه شود و به نوشاکی بدل گردد و قدری چربی نیز بدان افزده شود، بدان را به خوبی تغذیه می کند. آن، از دخن، بهتر، تغذیه کننده تر و دارای گوارشی سریع تر است و در مقایسه با آن، طبع را کمتر محبوس می دارد (بحارالانوار: ج 66 ص 57).) خورده بود، برای من نقل کرد که امام (علیه السلام) فرمود: هان که آن، غذایی است بدون سنگینی و عارضه، بدان علاقه دارم و خواسته ام تا برایم آماده کنند. آن، همراه با شیر، سودمندتر و در معده نیز نرم تر است.( الکافی: ج 6 ص 344 ح 1.)